Poliflw

Waarom zo bang voor de wietproef? Na een lange periode van discussie en overleg gaan tien gemeenten experimenteren met het legaal bevoorraden van coffeeshops. Deze zogenoemde ‘wietproef’ is bedoeld om een vreemde kronkel in het softdrugsbeleid aan te pakken. Nu mogen coffeeshops wel softdrugs verkopen, maar is de kweek en aanvoer strafbaar. Drugscriminelen verdienen niet alleen enorme bedragen met de aanvoer van softdrugs, kweek op zolderkamers en in schuren is bovendien gevaarlijk en veroorzaakt overlast. Juist daarom is het goed dat de proef er nu komt. Natuurlijk moet de wiet die straks via de legale weg in tien steden aan coffeeshops geleverd wordt ook ergens gekweekt worden. De Rijksoverheid zal een aantal plaatsen in Nederland aanwijzen waar deze ‘staatswiet’ gekweekt gaat worden. Omdat zowel Arnhem als Nijmegen mee doet met de proef is het niet verwonderlijk dat al snel gesproken werd over mogelijke kweek in zowel Lingewaard als Overbetuwe. Er is in kassen in onze gemeenten ruimte genoeg en ondernemers tonen belangstelling. Zij zien economische kansen en geef ze eens ongelijk. Er is sprake van een stabiele afname van een relatief gemakkelijk te kweken gewas door een stabiele partner, de Rijksoverheid. Des te verwonderlijker is het dat veel politici in de gemeenten Lingewaard en Overbetuwe blijkens berichten in De Gelderlander nogal afhoudend reageren. In Overbetuwe gaven verschillende partijen al aan dat zij het onwenselijk vinden wanneer de voor de proef benodigde wiet in Overbetuwe gekweekt zou worden en ook in Lingewaard reageerden fractievoorzitters van VVD en LBL afhoudend. Wij vinden dat jammer. Natuurlijk zijn er mitsen en maren rondom de kweek van legale wiet in kassen in onze gemeenten. Eerste vraag is de veiligheid. Waar criminelen grote sommen geld verdienen aan de kweek is er nu de mogelijkheid dat op zijn minst een deel van die winst wegvalt. Dat kan reacties uitlokken, ook gericht tegen telers van legale staatswiet. Het is aan de Rijksoverheid in samenspraak met politie, justitie en lokaal gezag om op dat punt voldoende maatregelen te nemen. Een tweede punt van zorg is het signaal dat uitgaat van legale kweek van wiet in onze kassen. Welke uitstraling geeft dat richting ondernemers die bloemen of tomaten kweken? Blijven tuinbouwgebieden aantrekkelijk? En wat als de proef geen succes blijkt en wordt afgebroken? Wie draagt dan bedrijfsrisico en kosten voor investeringen? Het zijn legitieme vragen, die vooral door opdrachtgever en opdrachtnemer beantwoord moeten worden. Politici die nu de hakken in het zand zetten en op voorhand weigeren na te denken over de mogelijkheden van kweek in onze gemeenten lijken zich bovendien onvoldoende te realiseren dat de proef juist bedoeld is om criminelen de wind uit de zeilen te nemen. In zowel Lingewaard als Overbetuwe worden regelmatig hennepplantages op zolders en in schuren gesloten. Keer op keer wordt gehamerd op de risico’s die dergelijke plantages met zich meebrengen en de overlast die veroorzaakt wordt. Is het dan niet onze dure plicht te proberen daar wat aan te doen? En wanneer ondernemers zelf in beginsel positief staan tegenover de proef, wie zijn wij dan om daar op voorhand zo afwijzend op te reageren? De glastuinbouw komt uit een moeilijke economische periode en staat voor grote uitdagingen, bijvoorbeeld op het gebied van verduurzaming van de productie. Een stabiele inkomstenstroom kan helpen om de komende jaren juist investeringen op dit punt mogelijk te maken en de bedrijfseconomische structuur van de tuinbouwsector in onze regio te versterken. Dat zijn overwegingen die we niet zo maar terzijde mogen schuiven, uit angst voor wat we nog niet weten. Want een ding is op dit moment zeker: waar de legale wiet gekweekt wordt en welke voorwaarden en veiligheidsgaranties daarbij horen is nog niet bekend. Om dan nu zo afhoudend te reageren is slechts ingegeven door angst en zoals bekend is dat een slechte raadgever. Uiteraard is het aan de politiek af te wegen of de maatregelen genomen voor de veiligheid van inwoners en ondernemers afdoende zijn. En uiteraard moeten we nadenken over de economische en morele voors- en tegens van de kweek van lokale wiet. Maar laten we dat doen op basis van kennis en inzicht en niet op basis van vooroordelen. En laten we bovendien niet wegkijken van de overlast en onveiligheid die ook in onze gemeente momenteel veroorzaakt worden door de illegale plantages die er al zijn. Wat de Partij van de Arbeid betreft is de kweek van wiet ten behoeve van de proef met legale bevoorrading van coffeeshops in Lingewaard en Overbetuwe onder strenge voorwaarden mogelijk. Daarbij is zorgvuldigheid belangrijk. Daarom roepen we onze collega’s op niet op basis van vooroordelen de hakken in het zand te zetten, maar mee te denken met Rijksoverheid, politie, justitie en lokale ondernemers. Juist ten behoeve van de veiligheid van onze inwoners is het belangrijk dat we deze proef een kans geven. Maarten van den Bos, fractievoorzitter PvdA Lingewaard Elbert Elbers, fractievoorzitter PvdA Overbetuwe

Bouwen, Bouwen, Bouwen. Het was de slogan van de coalitie die een jaar geleden aantrad. Nodig om te voorkomen dat onze gemeente verder zou vergrijzen. Nu een jaar later is de vraag gerechtvaardigd hoe het daarmee staat, met dat bouwen. In de Begroting 2019 werd een bedrag vrijgemaakt van jaarlijks 150.000 euro voor een ‘versnelling in het nieuwbouwprogramma’. In gewone mensentaal betekent dat: sneller meer huizen bouwen. Maar dat lijkt nog niet echt op te schieten. Ook dit jaar lazen we in het jaarverslag weer dat onze gemeente nog sneller vergrijst dan we verwachtten. Dat komt doordat ‘de nieuwbouw de afgelopen jaren is achtergebleven’. Die versnelling is dus nodig, zou je denken. Maar wat merken we daar dan concreet van? Weinig. Er zijn plannen voor nieuwe woningen. Meer dan 900 zullen er bijkomen de komende jaren, vertelt het college steeds weer. Maar navraag leert dat veel van die plannen nog niet verder zijn dan de tekentafel. Dat duurt dus nog wel even. Ondertussen zijn de huizen nu nodig. Wie op dit moment een woning wil huren moet onvoorstelbaar lang wachten. En een beetje betaalbaar huis kopen is heel moeilijk. In Bemmel – misschien wel de snelst vergrijzende kern van Lingewaard – staan dit moment 29 woningen te koop onder de 275.000 euro. 11 daarvan zijn al verkocht onder voorbehoud. En 275.000 euro is voor vrijwel iedere starter natuurlijk al veel te veel. Er zijn dus meer woningen nodig, maar de gemeente is afwachtend. Initiatieven van inwoners die zelf een plekje zoeken om te bouwen kwamen maar moeilijk van de grond. En mensen die op hun eigen kavel een extra woning willen neerzetten kregen de afgelopen jaren standaard nee te horen. Toen we dat, net als CDA en GroenLinks overigens, wilde veranderen sputterde het college nogal tegen. Het zou maar tot problemen leiden, als mensen extra woningen gaan bouwen. Gelukkig besloot de Raad dat we hier opnieuw over gaan nadenken, maar ook dat zal nog wel even duren. Voor meteen beginnen was geen meerderheid. Waar inwoners dus niet mogen bouwen, geeft het college wel veel ruimte aan grote ontwikkelaars. Daar moet het heil van komen. Maar voor wie bouwen zij eigenlijk? Liefst natuurlijk voor mensen met een goed gevulde portemonnee. Dat levert immers geld op. Maar wie een wat smallere beurs heeft, op zoek is naar een huurwoning of als starter de woningmarkt op gaat? Voor hem of haar is in onze gemeente weinig ruimte. Terwijl we juist hen nodig hebben. Jonge mensen, gezinnen. Doorstroming. Een levendige gemeente met een gezonde leeftijdsopbouw kan niet zonder betaalbare woningen. Willen we die ‘versnelling’ echt concreet maken zijn drie dingen nodig. Meer ruimte voor inwoners die willen bouwen. Actief grondbeleid en een duidelijk woningbouwprogramma. Zodat die huizen die nodig zijn er ook komen. En een stevig gesprek met de woningcorporaties over meer goede en betaalbare huurwoningen. Jongeren moeten in onze gemeente meer kansen krijgen, ouderen moeten kleiner kunnen gaan wonen als ze dat willen. Het motto bouwen, bouwen, bouwen is dan ook zo gek nog niet. Maar in geouwehoer kun je niet wonen. We moeten aan het werk.

Een dubbele Raadsvergadering vorige week, met mooi resultaat. Twee moties en een amendement van de PvdA werden unaniem aangenomen. Na veel discussie en gedoe, het opstappen van verschillende adviesraden en een hoop conflict is er nu eindelijk en brede adviesraad voor het sociaal domein. Zodat inwoners mee kunnen praten over werk, zorg en ondersteuning in onze gemeente. Al sinds we daar in Lingewaard het debat over opende in 2015 was de PvdA nauw bij dit dossier betrokken. We vroegen debatten aan, dienden moties in. En nu eindelijk kan het dossier dicht: er komt een brede adviesraad die zowel college als Raad gaat helpen. Een paar kleine punten in de regels voor de adviesraad werden met ons amendement nog beter gemaakt. Nu kunnen we verder. En dat is nodig ook. Zoals we al aangaven ging het afgelopen week vooral over de tekorten op zorg en ondersteuning. Na een stevig pleidooi in de Raad hebben we voor elkaar gekregen dat het geld dat wordt vrijgemaakt om de tekorten op te vangen ook gebruikt kan worden in investeringen in nieuwe manieren van werken. Samen gaan we aan de slag om te kijken hoe we zorg en ondersteuning in Lingewaard toegankelijk, kwalitatief en op de lange termijn betaalbaar houden. Dat zal nog de nodige inzet vergen en daar lopen we niet voor weg. De komende maanden gaan we, graag samen met u, aan de slag. Kijk nog een keer naar onze oproep om samen aan de slag te gaan en doe mee. Want de gemeente die we willen zijn, bouwen we samen.

Doorslaggevend detail Soms ben je ergens tegen, en dan stem je tegen. Maar het komt ook af en toe voor dat je ergens eigenlijk voor bent, maar toch tegen stemt. Omdat er een onderdeel is van een besluit dat zo zwaar weegt, dat al het andere van ondergeschikt belang is. Een doorslaggevend detail. Juist dat was afgelopen donderdag in de Raad aan de hand. Het ging over het afvalbeleid voor de komende jaren. En, ere wie ere toekomt, er lag een uitstekend beleidsplan. Met heldere doelen (minder restafval, beter scheiden, meer hergebruik) en duidelijke afspraken over hoe daar te komen. Daar kon het college mee aan de slag. En zo hoort dat ook. De Raad stelt – zoals we dat noemen – de kaders. En daarbinnen voert het college uit. Besluit uit het boekje, zou je zeggen. Op een punt na echter. In het stuk stonden namelijk ook enkele afspraken over hoe een en ander betaald zou moeten worden. Ook die waren simpel: het afvalbeleid moest voor de gemeente ‘kostenneutraal’ ingevoerd worden en de afvalstoffenheffing zou ‘100 procent dekkend’ moeten blijven. In gewone mensentaal betekent dat, dat alle extra kosten die het nieuwe beleid met zich mee zou brengen worden doorberekend aan inwoners via de afvalstoffenheffing. Dat is overigens niets nieuws, dat is al jaren zo. Probleem was ondertussen dat in het beleidsplan ook een aantal keren stond dat inwoners die hun afval (nog) beter zouden gaan scheiden konden besparen op de kosten. En dat, zo weten we, is gewoon niet waar. De Rijksoverheid heeft een forse belasting ingevoerd op het verbranden van restafval en ook het ophalen en verwerken van grondstoffen als PMD (de plastic zakken) en GFT (de groene bak) wordt duurder. Dat komt dus gewoon op het bordje van de inwoner, of we dat nu leuk vinden of niet. Wie dan zijn afval (nog) beter scheidt heeft daar minder last van, maar het wordt niet goedkoper. Door D66 werd dat al op de Politieke Avond aan de orde gesteld en mede ondertekend door PvdA en GroenLinks legde deze partij de Raad een amendement voor. Daarmee zou in het besluit duidelijk worden opgenomen dat de afvalstoffenheffing zou gaan stijgen – dat was immers logisch gezien de afspraken in het beleidsdocument – maar dat dit alleen een gevolg kon zijn van oplopende kosten waar de gemeente niets aan kan doen of veel van betere dienstverlening aan inwoners. Hiermee was de Raad direct eerlijk over de kosten en was de stijging ervan bovendien gebonden aan voorwaarden. Dat vond ook wethouder Theo Janssen, zo leek, want op de Politieke Avond gaf hij aan het wel eens te zijn met die analyse. Maar dat was buiten de rest van het college gerekend. In de Raad was de wethouder van mening veranderd, het amendement dat moesten we maar niet aannemen. Beter was het nog even te wachten om te zien hoe veel hoger de kosten precies zouden worden. De inwoner alvast eerlijk en open vertellen hoe het zit, dat moesten we nog maar even uitstellen. Als PvdA vonden we dat dusdanig ongeloofwaardig, dat we vervolgens tegen het afvalbeleid hebben moeten stemmen. Want als je inwoners niet direct vanaf het begin open en eerlijk durft te vertellen hoe het zit, wat is dan nog de waarde van afvalbeleid waarin nota bene goede communicatie een van de uitgangspunten is.

Bijzondere beslissing in de raadsvergadering van 28 februari.

Gemeenteraad Lingewaard

RECORDBEDRAG VOOR OPKNAP SCHOLEN Duidelijkheid voor scholen in Lingewaard: na het college zegt ook de gemeenteraad ‘ja’ tegen een investering van 27 miljoen euro om hun relatief oude gebouwen de komende jaren van op te knappen. Nooit trok de gemeente volgens wethouder Onderwijs Helga Witjes (VVD) ergens zóveel geld voor uit. Het eerst komen de basisscholen Sterrenbos (Huissen), De Vonkenmorgen (Gendt), De Doornick (Doornenburg) en middelbare school OBC De Heister (Bemmel) aan de beurt. In onderzoek dat de gemeente liet doen, scoren zij de dikste onvoldoendes. Zo laat de bouwkundige staat te wensen over (waardoor schoolbesturen zich soms blauw betalen aan stookkosten) evenals de uitstraling en de lucht in de klas, wat goed onderwijs allemaal in de weg staat. Alle partijen toonden zich tijdens de raadsvergadering van februari opgetogen over de miljoenenoperatie, omdat die volgens hen hard nodig is. Maarten van den Bos van de PvdA wilde graag vastgelegd zien dat de raad jaarlijks wordt geïnformeerd door burgemeester en wethouders over de voortgang van de plannen en de financiële stand van zaken. D66, SP, GroenLinks, B06 en de raadsleden Luc de Pauw (VVD) en Baukje Raes (CDA) steunden hem, net te weinig voor een meerderheid. Daarmee is geen man overboord, want Witjes liet weten dat het sowieso al haar bedoeling is regelmatig verantwoording af te leggen. De Pauw vroeg vanwege de overspannen woningmarkt of daar waar scholen worden verbouwd of herbouwd, niet telkens onderzocht kan worden of dit kansen biedt voor woningbouw. Denk aan nieuwbouw op ruimte die vrijkomt of aan de realisatie van schoolwoningen. Dat zijn lokalen die soelaas bieden voor scholen die nu kampen met ruimtegebrek. Ze kunnen weer worden verkocht als woning zodra het leerlingenaantal krimpt. Theo Peren van het CDA was niet enthousiast, al die onderzoeken gaan alleen maar voor vertraging zorgen meende hij. Maar volgens Witjes hoeven beiden zich niet ongerust te maken. ,,We hebben weinig bouwlocaties beschikbaar en omdat we bouwen belangrijk vinden kijken we altijd al of inbreiding ergens mogelijk is.” Vertraging verwacht ze daar niet van. In welke volgorde scholen aan de beurt komen, kon de wethouder nog niets zeggen, daarover gaat ze binnenkort eerst om tafel met de besturen. Patrick Hegeman van B06 zou graag zien dat bij de facelift van De Vonkenmorgen rekening wordt gehouden met de eventuele wensen van Gendt Vooruit. Dat is een groep Gendtenaren die zich sinds kort hard maakt voor de leefbaarheid van het dorp.

Verrasbest, deel twee Een paar weken geleden stelden we samen met GroenLinks Lingewaard vragen over het perceel Dorpsstraat/Oostervelden in Bemmel. Daar ligt werk aan broodnodige sociale huurwoningen al tijden stil omdat de grond vervuild blijkt en er asbest is gevonden. Dat riep vragen op en die vragen zijn inmiddels beantwoord. De antwoorden leveren wat ons betreft een gemengd beeld op. Eerst het goede nieuws: het werk kan nu echt beginnen. Er wordt gewerkt aan een saneringsplan en dit voorjaar kan de schop de grond in. De woningen worden dan een jaar later opgeleverd. Bovendien heeft de wethouder op 31 januari toegezegd dat het hele perceel door de gemeente schoon wordt opgeleverd. Zorgen over vervuiling zijn dus niet langer nodig, alles wordt netjes opgeruimd. Op onze vragen waarom niet al naar aanleiding van het rapport uit 2016 nader onderzoek naar aanwezigheid van asbest gedaan is komt, eerlijk is eerlijk, een helder antwoord. In het rapport wordt gesproken over asbestverdachte grondmonsters, maar dat blijkt standaard procedure. Onderzoekers moeten immers weten dat er mogelijk asbest zit in de grondmonsters die ze onderzoeken. Uiteindelijk bleek geen van de monsters daadwerkelijk asbest te bevatten. Dat het toch in de grond zat was dus, zo geeft het college aan, onmogelijk te voorzien. De vertraging die ontstond toen er toch asbest onder de fundering bleek te zitten was volgens het college ‘overmacht’. Toegegeven: als je het rapport met dit in het achterhoofd nogmaals bekijkt lijken die conclusies te kloppen. Toch blijft er iets knagen. In 2016 liet de gemeente onderzoek doen naar aanwezigheid van asbest ondanks dat ‘visuele inspectie op maaiveldniveau’ uitwees dat er geen asbest te vinden was. Verstandig. Toen het rapport vervolgens uitwees dat er niets in de grondmonsters was het daarmee klaar. Dat er vervolgens toch asbest onder de fundering zat kon men niet weten, dat is waar. Maar kon men het – gezien de geschiedenis van het perceel – ook niet vermoeden? Blijkbaar niet en op een gegeven moment moet je ook weer vooruit kijken. In een dossier dat veel vertraging opliep is het ook gewoon goed te zien dat nu de gang erin komt. Voor de zekerheid is bijvoorbeeld de locatie nu ook beter afgedekt. Zo zie je maar dat vragen stellen soms direct effect kan hebben. En we weten nu wanneer de bouw start, wanneer de woningen er staan en dat het hele perceel schoongemaakt wordt. Dat is gewoon winst. Maar waarom zijn er dan vragen nodig om die informatie boven tafel te krijgen. De laatste informatienota over het perceel verscheen in november 2017. In 2018 kreeg de Raad wel twee mailtjes, maar verscheen er geen officieel bericht over (het gebrek aan) voortgang. Dat moet gewoon beter. Het college geeft aan dat de Raad voldoende is geïnformeerd omdat tot twee keer toe schriftelijke vragen beantwoord werden. Dat is de omgekeerde wereld. Ook over zaken die even wat minder gaan, wat de oorzaak ook is, zou de Raad gewoon direct volledig geïnformeerd moeten worden. Niet alleen bij goed nieuws. Bovendien laat dit dossier nog wat anders zien. Een recent rapport van de Rekenkamer over de stand van het vastgoed dat onze gemeente bezit plaatste vraagtekens bij het inzicht in wat de gemeente aan panden in bezit heeft. Binnenkort gaan we er in de Raad verder over in debat, als het college een zogenoemde contourennota over het vastgoed publiceert. Belangrijke vraag voor de PvdA is daarbij of we ook goed zicht hebben in mogelijke vervuilingen die in gebouwen en gronden zitten. Welke inschattingen kunnen we daarvan maken, wat weten we en wat weten we (nog) niet? Dit dossier leert dat we daarop, ook als Raad, beter moeten letten. Voor de antwoorden op de vragen die we in de Raad hebben gesteld, zie https://lingewaard.pvda.nl/wp-content/uploads/sites/151/2019/02/2019-01-22-PvdA-GL-Bouwlocatie-Dorpsstraat-Oostervelden-incl.-antwoord.pdf

Verrasbest in Bemmel? Op de hoek van de Dorpsstraat en de Oostervelden in Bemmel, de locatie van de voormalig brandweerkazerne, komen broodnodige sociale huurwoningen. Althans, dat is de bedoeling. De Raad stelde in juli 2017 het bestemmingsplan vast, de woningen zouden er in de zomer van 2019 staan. Althans, dat was de bedoeling. Want wie nu naar de locatie kijkt, ziet hopen zand, hekken en vervaarlijk ogende afzetlinten. Pas op: asbest. Wat is er aan de hand? Eerst bleek de grond verontreinigd, moest er aanvullend onderzoek gedaan worden. Het werk lag ondertussen stil. Toen uiteindelijk na de zomer van 2018 begonnen kon worden met het grondwerk stuitte men op asbest. Onverwachts, schreef de gemeente aan omwonenden in december vorig jaar. En juist dat is opvallend. Want in een rapport uit 2016 van een onafhankelijk bureau over de grond op deze locatie komt het woord asbest talloze keren voor. Onder meer op pagina 71, waar staat dat monsters genomen op deze locatie ‘als asbest verdacht gekwalificeerd zijn’. Hoe kan het dan twee jaar later verrassend zijn dat er asbest zit? Verrasbest in Bemmel, blijkbaar. ‘Als het niet zo ernstig was, was het bijna komisch’, zegt PvdA-fractievoorzitter Maarten van den Bos. ‘Hoe kan het nu dat wanneer men in 2016 weet dat er mogelijk asbest in de grond zit, men daar in 2018 als bij verrassing op stuit? Dat is toch vreemd, waarom niet direct onderzoek gedaan? Begin 2018 werd al gekeken naar grondverontreiniging, waarom is toen met dat rapport uit 2016 in het achterhoofd geen verder onderzoek naar asbest gedaan?’ ‘En dat terwijl mensen juist staan te springen om deze woningen’, valt Lianne Duiven van GroenLinks hem bij. ‘Er is een groot tekort aan sociale huurwoningen in Lingewaard. Dan is het onverteerbaar dat het zo lang duurt voordat de woningen die er gebouwd zouden worden er ook staan. De gemeente had juist hier doortastender moeten optreden’. Om die reden stellen GroenLinks Lingewaard en Pvda Lingewaard opnieuw vragen over dit dossier, waarbij ook nog een rol speelt dat de Provincie Gelderland dit project met een subsidie van meer dan vier ton mogelijk gemaakt heeft. In de subsidievoorwaarden stond echter dat de woningen er dan wel in 2019 zouden moeten staan. Of de enorme vertraging die dit project inmiddels opgelopen heeft nog gevolgen heeft voor de verkregen subsidie willen beide partijen daarom ook graag weten.

Fractievoorzitter Maarten van den Bos van Pvda Lingewaard sprak onderstaande tekst uit tijdens de Algemene Beschouwing Begroting 2019 Mevrouw de voorzitter, We maken vandaag een begin met een majeure politieke vernieuwing in Lingewaard. Althans, dat is de bedoeling. Voor het eerst kunnen fracties gebruik maken van visuele ondersteuning bij hun betoog over de begroting. Een plaatje bij het praatje. Een manier, zo was geloof ik de bedoeling, om het debat te verlevendigen. En daar valt natuurlijk best wat voor te zeggen, het verlevendigen van dat debat. Hoewel het altijd maar de vraag is of een debat dat levendiger is ook als vanzelfsprekend beter wordt natuurlijk. En er valt ook best wat voor te zeggen een presentatie te laten zien, dat geeft soms structuur aan een betoog of kan een en ander verduidelijken. Maar of het daar ook levendiger van wordt? Daar twijfel ik nog wel eens aan. Daarom heb ik een andere insteek gekozen en besloten mijn beschouwing vandaag eens – bij wijze van experiment – uit het hoofd te doen. Want de wedstrijden voorleesvaardigheid die we hier normaliter zien zijn in der daad wel eens wat vlak. We gaan zien of het effect heeft, voorzitter. Hiermee wil ik overigens het zoeken naar een sterker politiek debat niet bagatelliseren, in het geheel niet. Het debat is – daar ben ik van overtuigd – juist de essentie van democratische besluitvorming. De gedachte dat uit gestructureerd onderling overleg betere ideeën en weloverwogen besluiten voortkomen is al heel oud. Het is een vorm van besluitvorming die anderen tot voorbeeld zou zijn, wist de Atheense leider Pericles al. Maar dat moet dat debat wel in alle openheid en vrijheid gevoerd worden. Argumenten ontlenen hun waarde aan de kracht van de argumenten zelf, niet aan de achtergrond van de spreker. Het is een gedachte die we onszelf, begaan als we zijn bij de kracht van democratisch debat, nog wel eens voor mogen houden. Over naar de begroting. Daarover is al het nodige gezegd op de Politieke Avond, en ik wil die discussie hier niet overdoen. Laat me slechts een paar hoofdpunten nalopen, maar niet zonder eerst te onderkennen hoe bijzonder het is dat we hier een begroting hebben liggen. Het is een groot compliment waard dat we hier kunnen spreken over een volwaardige begroting. Dat is natuurlijk nooit vanzelfsprekend, maar nu al helemaal niet. Alle dank en waardering gaat dan ook uit naar allen die daaraan een bijdrage leverden. Dan de beloofde hoofdpunten. Allereerst kunnen we vaststellen dat we een hoogst solide financiële huishouding kennen als gemeente. Je kan daarbij aandacht vragen voor de terugloop over wat langer termijn van de omvang van de algemene reserve en kritisch zijn over de wat krappe structurele exploitatieruimte, maar al met al moet gewoon vastgesteld worden dat we een hele degelijke begroting kunnen vaststellen vandaag. Dat is mooi, want is een goede basis voor gemeentelijk beleid en maakt dat we niet direct in paniek hoeven raken bij financiële tegenvallers. Maar het brengt ook de verantwoordelijkheid met zich mee zorg te dragen voor goed werk ten dienste van inwoners. Zij zijn het immers die er middels de lokale lasten het nodige aan bijdragen dat we zo’n mooie, sluitende begroting hebben. Natuurlijk is er vervolgens op punten kritiek mogelijk. Er wordt in de nieuwe voorstellen veel geïnvesteerd in de versterking van de ambtelijke organisatie waarbij wat de PvdA betreft wel wat sterker gemotiveerd had mogen worden of deze mensen nu aangesteld worden om lopende zaken gaande te houden of om nieuwe plannen te bedenken. Ook zijn aanvragen voor middelen soms wat weinig specifiek. Zo wordt er een aanzienlijke investering gevraagd voor om de gemeente klaar te maken voor de omgevingswet, maar is mij in het geheel niet duidelijk hoe we dat gaan doen. Hoe gaat onze omgevingsvisie er bijvoorbeeld uitzien, wordt dat een volwaardig opvolger van onze in 2022 aflopende structuurvisie? En als dat zo is, wat gebeurt er dan met de sociale structuurvisie en het brugdocument? Ik kom daar in mijn betoog nog op terug. Ook wij zouden natuurlijk wat accenten anders zetten. Zo maak ik me wel enige zorgen over het te pas en te onpas opduikende begrip ondermijning en ik ben blij dat het college heeft toegezegd dat we daar eens goed over gaan nadenken het komende jaar. En wat ons betreft mag het startkapitaal voor de verduurzaming van onze gemeente wel wat steviger. Daarom het op de politieke avond al aangekondigde amendement [1], dat ik hier mede namens GroenLinks en D66 mag indienen. En voor het sociaal domein blijven we zoeken naar praktische oplossingen en concrete verbeteringen voor mensen. Zo introduceerden we al het maatwerkfonds en doen we nu een voorstel met betrekking tot de eigen bijdrage [2]. Daarnaast zullen we op een ander moment opnieuw aandacht vragen voor het belang van goed werk voor iedereen, ook voor mensen aangewezen op een beschutte werkomgeving. Maar hiermee zijn we er natuurlijk niet. Want politiek is meer dan boekhouden en een debat over de begroting, wil het echt de diepgang en kwaliteit kennen waar we toch naar op zoek zijn, zou over meer moeten gaan dan euro’s alleen. De vraag wat voor gemeente we eigenlijk willen zijn, juist die vraag zou toch elk jaar minstens een keer prominent op de agenda moeten staan. En wat is daar een beter moment voor dan de begroting? Dat moment moeten we wat mij betreft jaarlijks aangrijpen om eens met wat meer diepgang naar de stand van de gemeente te kijken. De PvdA heeft hiervoor in haar verkiezingsprogramma nadrukkelijk een uitgangspunt gekozen. Wij kijken naar de overheid als een instrument van het goede, niet als een potentiele sta-in-de-weg, wij staan voor gezamenlijkheid en willen geen samenleving van ieder voor zich. Wij staan voor een gemeente die het fundament wil zijn onder de lokale samenleving. Een gemeente die zelf actief en samen met inwoners op zoek gaat naar antwoorden op de grote vragen van vandaag en morgen. Maar wat zijn dan die grote vragen van vandaag en morgen, voorzitter? En vinden we ze in voldoende mate terug in onze begroting? Ik wil vandaag drie thema’s noemen en vervolgens aangeven waarom ik vind dat die meer aandacht verdienen. In de eerste plaats de toegankelijkheid van onze voorzieningen. In een omvangrijk en kritisch rapport heeft de Nationale Ombudsman laten zien dat het voor mensen steeds moeilijker wordt toegang te krijgen tot goede zorg en ondersteuning. Deze wordt bovendien steeds vaker voorwaardelijk onder het motto ‘u krijgt hulp, mits u voldoet aan’. Dat is voor de PvdA niet de weg die we moeten gaan. Waar we juist naar op zoek moeten, voorzitter, is het laagdrempelig en lokaal aanbieden van voorzieningen. Zodat mensen gemakkelijk en snel toegang hebben tot wat ze nodig hebben. Via aanspreekpunten in de kernen, waar inwoners de gemeente letterlijk kunnen aanspreken. Laten we nu eindelijk eens de beloften die in ons sociaal beleidsplan zitten, rond preventie, rond samenwerking en gebiedsgericht werken, echt handen en voeten geven. Want het is en blijft moeilijk zichtbaar te maken wat die kernbegrippen nu eigenlijk betekenen. Daarbij zitten in ons sociaal beleid een aantal curieuze paradoxen. We stellen zelfredzaamheid in ons beleidsplan centraal, maar willen toe naar een nieuwe route waarin juist dat begrip uiterst kritisch bejegend wordt. We stellen vast dat er sprake is van oplopende kosten, maar hebben onvoldoende zicht op de oorzaken daarvan. En we maken ons druk op grip en controle, maar hebben te weinig zicht op de effecten op mensen. Kijken we vervolgens naar de planning in het collegeprogramma, dan zien we dat het opstellen van een nieuw sociaal beleidsplan nog even op zich laat wachten. Dat is begrijpelijk, maar onwenselijk. Daarom kondig ik hier aan dat de PvdA begin volgend jaar een inspiratiedocument aan deze Raad zal voorleggen met onze uitgangspunten voor het sociaal domein. Als startschot voor een hernieuwde discussie. Tweede punt: de omgevingswet. Het is een platgetreden pad te zeggen dat deze grote uitdagingen met zich meebrengt. Maar dan gaat het in deze gemeente – zie ook de begroting – nog veel te veel om de techniek. Van bestemmingsplan naar omgevingsplan. Digitalisering. Maar daar gaat het natuurlijk in essentie niet om. Bedoeling is dat we met nieuwe ogen kijken naar de inrichting van de publieke ruimte. Naar dat wat er nodig is om die ruimte leefbaar en toegankelijk te houden tegen de achtergrond van een fundamentele verschuiving in de bevolkingssamenstelling. Want de gedachte dat we de vergrijzing in Lingewaard stoppen door duizend woningen te bouwen is een illusie. Daarom vraag ik het college vandaag toe te zeggen dat het beloofde procesvoorstel omgevingswet uiterlijk in het eerste kwartaal 2019 bij de Raad ligt. Zodat we samen in gesprek kunnen over het doel en de weg ernaar toe. Derde plaats het bestuur. In onze gemeente is de inwoner een soort heilige graal geworden. Als we maar samen met inwoners plannen maken, of de inwoner het stuur in handen geven, dan is het eigenlijk al goed. Die nadruk op gedragen bestuur heeft iets moois, maar er schuilen ook drie fundamentele gevaren in. In de eerste plaats is het een mooie manier om verantwoordelijkheid te ontlopen. Kijk naar het klucht rondom de beleidsplannen mantelzorg, vrijwilligers en ouderen. In de tweede plaats blijkt uit onderzoek keer na keer hoe ingewikkeld het is om iedereen betrokken te krijgen en te houden. Daarbij zijn het juist vaak mensen met niet de tijd, vaardigheden en energie die het onderspit delven. De Raad moet het mijns inziens tot zijn verantwoordelijkheid rekenen om het algemeen belang te blijven bewaken en juist ook mensen die niet gehoord worden een stem te geven. In de derde plaats waarschuwen politiek denkers met recht en reden voor een ‘overspannen’ democratie. Er is ook zoiets als te veel van inwoners vragen. Laten we daarom blijvend zorg dragen voor goed bestuur ten dienste van het algemeen belang en de rol van deze Raad, als vertegenwoordiger van alle Lingewaarders, niet uitvlakken. Voorzitter, ik heb in mijn bijdrage willen kijken naar een aantal grotere thema’s die we de komende jaren nadrukkelijk op de politieke agenda zouden moeten zetten. Op basis van de begroting, maar tegelijkertijd ook daar voorbij. Want politiek is, ik zei het al eerder, meer dan boekhouden en een gemeente bestuur je niet met balansen. Er ligt de komende jaren werk genoeg. Dat belooft dus wat voor het debat, dat we voordat we het verlevendigen volgens mij eerst en vooral zouden moeten verdiepen. Dank u wel. [1] Ons amendement voor verduurzaming van de gemeente: https://lingewaard.pvda.nl/wp-content/uploads/sites/151/2018/11/PvdA_GL_D66_Amendement_transitiefonds.pdf [2] Onze motie voor met betrekking tot de eigen bijdrage:https://lingewaard.pvda.nl/wp-content/uploads/sites/151/2018/11/PvdA_motie_WMO.pdf

Verder na de regenboogvlag Er stond de Raadsvergadering van afgelopen donderdag niet zo heel veel op de agenda. Begrijpelijk, na de verwoestende brand in het gemeentehuis gaat de aandacht terecht naar de dienstverlening aan inwoners, het verzorgen van tijdelijke huisvesting en de herbouw. Op de agenda stond wel een aantal moties. Samen met GroenLinks diende we onze motie ‘verder na de regenboogvlag’* in. Op 11 oktober, coming out day, werd in Lingewaard voor het eerst de zogenoemde regenboogvlag gehesen. Een teken van acceptatie van en solidariteit met de LHBT+ gemeenschap in Lingewaard en elders. De vlag hing er met name vanwege de sterke brief die Anouk Vermeer aan alle Raadsfracties stuurde. Die vond zijn weg naar het college. Maar er is meer nodig. De gemeente kan en moet meer doen om deze gemeenschap te steunen. De overheid heeft immers de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat in Lingewaard iedereen erbij hoort, iedereen mee kan doen, iedereen telt. Het college reageerde positief en de motie werd aangenomen. Hetzelfde gold jammer genoeg niet voor de sympathieke motie van GroenLinks die de Raad vroeg zich uit te spreken voor een ruimhartig kinderpardon. Vooral de tegenstem (!) van D66 viel in dit verband op. Ten slotte vroegen we aandacht voor de omstandigheden van woonwagenbewoners in onze gemeente. Het zogenoemde ‘nul-beleid’ voor standplaatsen is volgens de Ombudsman in strijd met fundamentele rechten en het ministerie van Binnenlandse Zaken droeg gemeenten als Lingewaard eerder al op dit aan te passen. Maar pas nu woonwagenbewoners ertegen in het geweer komen lijken we die opdracht ook serieus te nemen. Dat is niets te vroeg, en in de Raad vroegen we om haast. Ook woonwagenbewoners zijn mensen, onderdeel van onze lokale gemeenschap. Met dezelfde rechten en plichten als alle anderen. Dat basisprincipe moet leidend zijn in het nieuwe denken over standplaatsen. * Onze motie: https://lingewaard.pvda.nl/wp-content/uploads/sites/151/2018/10/2018-10-25-PvdA-en-GL-motie-regenboog-1.pdf