Het gaat goed met de economie in Nederland. De cijfers over 2018 laten een positief beeld zien. Nu is het tijd dat ook gepensioneerden, eenverdieners, woningzoekenden, studenten en ondernemers hiervan gaan profiteren! Dat vindt SGP-Kamerlid Chris Stoffer. Lees hieronder zijn bijdrage aan het verantwoordingsdebat.
Het gaat goed met Nederland. De economie groeit. In 2018 nog met 2,7 procent. De investeringen en de consumptie van huishoudens namen toe. De werkloosheid daalde tot 3,8 procent. Het gaat goed met Nederland. De vraag is gaat het ook goed met de Nederlander? Ik spreek veel mensen die het, in materieel opzicht, goed hebben. Gelukkig wel. Er zijn heel wat Nederlanders die zich goed kunnen redden. Er is echter ook een grote groep Nederlanders met wie het minder goed gaat. Mensen die het gevoel hebben dat ze zelfs in deze economisch goede tijden achteruit boeren.
De gepensioneerden: er dreigen voor grote groepen gepensioneerden kortingen op hun pensioen. De studenten: velen zien een dreigende studieschuld op zich af komen De woningzoekenden: als ze al een woning vinden, dan is deze vaak megaduur De eenverdieners en alleenstaanden: ze worden ongelooflijk gestraft door hoge belastingen om daarmee de emancipatieagenda van dit kabinet er door te drukken. De ondernemer, en de huishoudens die de rekening van de klimaatakkoorden op zich af zien komen De gemeenten die de jeugdzorg niet meer kunnen betalen. De politie waar grote personeelsproblemen zijn, met als gevolg niet meer, maar minder blauw op straat.
Als ik zo mijn oor te luister leg in de samenleving, dan is er bepaald niet bij iedereen het gevoel dat het goed gaat met de Nederlander. Zo zou ik kunnen blijven hangen in allerlei sentimenten. Dat past echter niet bij de SGP. We zijn een partij die al ruim honderd jaar probeert om een steentje bij te dragen aan de Nederlandse samenleving. Ik wil dus een aantal concrete punten bij de kop pakken.
Toekomstige financiële degelijkheid De SGP hecht aan financiële degelijkheid. Ook in de toekomst. Doordat de overheidsschuld daalde, is de kans op fluctuaties in de economie ook minder groot. Maar we zijn nog steeds niet op het punt van voor de crisis. Wat de SGP betreft wordt de schuldquote daarom nog verder afgebouwd. Laten we het dak repareren nu de zon schijnt. Een degelijke financiële huishouding is van cruciaal belang.
Het feit dat de onvolkomenheden vorig jaar fors zijn gestegen baart de SGP dan ook zorgen. De ARK waarschuwt zelfs dat daardoor de rechtmatigheid van de uitgaven in het geding kan komen. Mijn vraag aan de minister is hoe hij voorkomt dat de rechtmatigheid daadwerkelijk in het geding komt?
Defensie investeringen Als tweede de investeringen in defensie. De SGP is als defensiepartij blij dat defensie in 2018 er fors geld bij heeft gekregen. Dat de defensie-uitgaven als percentage van het BBP gestegen zijn naar 1,26 procent is positief. Dat betekent wel dat we nog ruim onder de NAVO-norm zitten en dat er nog een lange weg te gaan is. Als we echter kijken naar de investeringen in defensie moet er wat de SGP betreft ook nog een stap gezet worden. We zien dat er sprake is van onderbesteding. Er worden hiervoor allerlei argumenten aangedragen, zoals het feit dat de daadwerkelijke uitgaven van investeringen in de toekomst liggen. Maar is de minister het met mij eens dat dit slechts een deel van het verhaal is? Verwacht hij dat de investeringsquote van 20% dit jaar, dus in 2019, wel gehaald wordt?
De SGP is blij dat het kabinet net als de Rekenkamer de waarde ziet van het begrotingsfonds (DMF). Het fonds geeft meer inzicht in aanschaf- en exploitatiekosten van wapensystemen op langere termijn, en in de doelmatigheid ervan. Ook zijn investeringen in materieel, IT en vastgoed beter en meerjarig te plannen en te beheren. Maar de Rekenkamer is ook kritisch. Een begrotingsfonds geeft niet per definitie voldoende inzicht in de totale uitgaven aan materieel over de hele levensduur. En de Kamer moet wel goed geïnformeerd blijven. Ik vraag de minister nadrukkelijk deze feedback mee te nemen in de uiteindelijke vormgeving van het fonds. Dan denk ik óók om de controleerbaarheid van, bijvoorbeeld, de gereedheidsinformatie. Graag een reactie.
Monitor Brede Welvaart Zoals ik aan het begin al zei, het gaat goed met Nederland. Ik wil daar nog wel een belangrijke kanttekening bij maken. Als we kijken naar de Monitor Brede Welvaart zie ik een aantal verontrustende punten. Zo scoort Nederland bijvoorbeeld erg slecht op het thema ‘milieu en grondstoffen’. Dit komt onder andere door onze import van metalen en fossiele energiedragers uit ontwikkelingslanden. Het kan niet zo zijn dat onze welvaart ten koste gaat van kwetsbare mensen in andere landen. Ik wil het kabinet dan ook oproepen om de gevolgen van ons handelen voor ontwikkelingslanden volwaardig mee te nemen. Bijvoorbeeld bij de uitwerking en uitvoering van het Klimaatakkoord. We hebben het vaak over een goede toekomst voor de toekomstige generatie. Maar laten we ervoor zorgen dat dit niet ten koste gaat van anderen.
Problemen vaarwegennetHet vierde punt gaat over het onderhoud van onze vaarwegen . Laatst waren we met de Commissie I en W op bezoek bij Rijkswaterstaat. De DG en een heel aantal medewerkers hebben met trots en passie laten zien hoe ze het onderhoud van wegen, vaarwegen, bruggen en sluizen vorm geven. Een professionele organisatie die ook op wereldniveau van topklasse is. Een professionele organisatie moet echter ook een bijbehorend budget hebben. En daar begint de schoen te wringen. De Algemene Rekenkamer laat zien dat het ministerie van I&W onvoldoende inzicht geeft in de onderhoudstekorten en de bereikbaarheidsproblemen als gevolg van storingen, maar ook dat Rijkswaterstaat onvoldoende budget heeft om beheer en onderhoud van bruggen en sluizen goed uit te voeren. Het volume uitgesteld en achterstallig onderhoud loopt jaar in jaar uit verder omhoog. In de praktijk is dit helaas merkbaar. Het aantal stremmingen als gevolg van storingen neemt toe. Zonder extra budgetten neemt dit wellicht alleen maar toe en dat is niet goed. Niet goed voor de doorstroming. Niet goed voor onze economie En het geeft ook nog een hoop chagrijn.
De mooie woorden in het regeerakkoord over de binnenvaart ten spijt. Dit werkt averechts. Gaat de minister ervoor zorgen dat Rijkswaterstaat voldoende middelen krijgt om de basale taak van beheer en onderhoud op een goede manier uit te voeren?
Energietransitie Dan kom ik aan het vijfde punt wat de SGP zorgen baart: de kosten van de energietransitie. De komende jaren zal de energietransitie steeds meer geld gaan kosten. Een goede verantwoording van de publieke middelen die hier naar toe gaan, is daarom cruciaal. De Rekenkamer heeft een aantal kritische kanttekeningen bij de ontvangsten en uitgaven voor duurzame energie. Via de opslag op de energierekening wordt geld opgehaald voor de SDE+. Voor de SDE+ ligt echter inmiddels 2,5 miljard euro op de plank vanwege onder uitputting. Ondertussen betalen consumenten hier wel belasting voor. Het is ook onduidelijk wat nu de daadwerkelijke verdeling van lasten is tussen huishoudens en bedrijven. Daarbij komt dat gewerkt wordt aan verbreding van de SDE+ regeling, waardoor de relatie met de opslag op de energierekening steeds losser wordt. De komende jaren zal de energietransitie in het algemeen meer geld gaan kosten. Ik vraag de minister om werk te maken van een betere verantwoording van de belastingopbrengsten en de besteding van middelen voor de energietransitie.
Het gaat goed met Nederland. De vraag is of het ook goed gaat met de Nederlander? Ik spreek veel Nederlanders die dat gevoel niet hebben. De uitdaging aan het kabinet om daar wat aan te doen.
