Poliflw

De raad van de gemeente Steenwijkerland in vergadering bijeen d.d. 12 februari 2019,

Overwegende dat:

momenteel veel belangenvertegenwoordigers worden betrokken bij de - via visie vormende overleggen- visie recreatie en toerisme;

zowel in onze gemeente – zie Politieke markt van j.l. 5 februari – als in de Staten van Overijssel – Commissie vergadering Economie 6-2-2019 - naar aanleiding van de politieke behandeling van het Bidbook Land van Weerribben en Wieden aangedrongen wordt op draagvlak in het gebied en vertegenwoordiging van alle belangengroeperingen;

structureel onderhoud en natuurbeheer voor de Wieden en de Weerribben cruciaal is voor de instandhouding van dit unieke laagveen-moeras gebied in Europa en daarbij de rietsector van essentieel belang is voor de instandhouding van deze natuurparels.

Constaterende dat:

in een onlangs gehouden gesprek met directeur van Stichting Weerribben-Wieden en CU-fractie ons duidelijk werd dat zij bezig zijn een beleidsvisie te schrijven voor enkele onderwerpen inzake recreatie en toerisme. O.a. SBB en NM hebben wel zitting hebben in deze stichting. De gemeente vertegenwoordigd wordt door wethouder Harmsma. Maar de rietsector is daarin niet vertegenwoordigd. ook in de overleggen rond de gebiedsvisie Giethoorn en het beleid rondom recreatie en toerisme geen afvaardiging zit van de rietsector. de rietsector momenteel een stichting aan het oprichten is waarbij een platform wordt gemaakt rond het thema Oude ambachten met de rietsector, punterbouwers en vissers als belangengroepen. de rietsector met vele (financiële) uitdagingen te maken heeft anno 2019. terecht in het Bidbook Land van Weerribben en Wieden wordt geïnvesteerd in spreiding van de toeristen en daarbij ook gekeken wordt naar onze beide natuurgebieden en de dorpen en kernen daarbinnen.

Verzoekt het college: Te bewerkstelligen dat de rietsector – als belangrijke uitvoerders van het natuurbeheer in ons Nationaal Park Weerribben-Wieden - in de diverse overlegorganen die zich bezig houden met het ontwikkelen van een gemeentelijke visie op recreatie en toerisme ook worden afgevaardigd vanuit zowel de Weerribben als de Wieden. Zodat de sector kan meedenken en mee adviseren over deze visies.

En gaat over tot de orde van de dag.

In de politieke markt van 19 mei bespraken we het Provinciaal Inpassingsplan (PIP) Wieden-Weerribben. Dit is een nieuw bestemmingsplan voor een deel van ons Natura 2000-gebied. Een inpassingsplan met grote gevolgen voor de gebieden Muggenbeet, verbindingszone naar Vollenhovermeer en gebied Duinweg en uiteindelijk ook voor de gebieden waar nog een PIP voor gemaakt moet worden. De provincie Overijssel is verantwoordelijk voor het maken van dit PIP. Onze zorgen bestaan uit drie hoofdpunten.

Het ontwerp dat nu voor advies bij de gemeente ligt, wijkt af van de beheersverordening en voorontwerp PIP. Wij zijn van mening dat de beheersplan leidend is. De afwijking is dat nu extra natuur wordt toegevoegd en huidige bestemmingen natuur met agrarisch medegebruiker om worden gezet in ‘ verzwaard’ natuur. Dit betekent dat er op deze percelen niet meer bemest en beweid mogen worden en er ook geen productieriet meer gesneden kan worden omdat er overjarig riet moet komen. Daarnaast worden de natuurcirkels nogmaals groter wat gevolgen heeft voor alle inwoners die nu dichterbij een natuurcirkel komen te wonen en te werken. Wij willen dat de gemaakte afspraken met het gebied nagekomen worden vanwege de meerdere belangen die er spelen. Natuur en landbouw moeten in balans blijven. Ook dan kunnen we de doelen halen.

In de afgelopen maanden zijn er diverse informatiebijeenkomsten georganiseerd door de provincie over de PIP. Echter nergens is expliciet gezegd dat deze wijziging van de bestemming opgenomen zou worden in het ontwerp PIP. Ook bij werkvergaderingen met de gemeenteraad en in het raadsvoorstel is dit niet expliciet benoemd. Nu blijkt ook dat de beheerders van desbetreffende percelen, de -al jaren lang- pachters en zelfs de particuliere eigenaren van de percelen niet hierover zijn geïnformeerd. Gevolgen voor het werken op deze percelen die niet volledig bekend waren bij mensen die werken en wonen in deze gebieden. Op deze wijze kun je niet met onze inwoners omgaan!

Wij zijn van mening dat de gemeente WEL een zienswijze tegen het ontwerp PIP moet indienen. Gelukkig kan dat ook nog omdat de gemeente al een pro forma zienswijze heeft ingediend. Met een grote meerderheid van de raadsfracties gaan we hiervoor een voorzet maken.

De volledige bijdrage van Henk Boxum in de Politiek Markt, dinsdag 19 mei 2020, staat in de bijlage.

De Weerribben-Wieden, een prachtig gebied ontstaan door een lange periode van turfsteken. Nu is het één van de nationale natuurparken die ons land rijk is. Een gebied dat zowel vanuit cultuurhistorisch oogpunt als vanuit natuurwaarde van groot belang is. Natuur die deskundig onderhouden worden. Het onderhoud wordt verzorgd door Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en tientallen rietsnijders. De provincie geeft subsidie voor het onderhoud. Het riet dat gesneden wordt, wordt o.a. gebruikt voor de typisch Nederlandse rietdaken.

In 2008 diende de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie een amendement in waarin 3 miljoen euro werd gereserveerd voor het onderhoud en beheer in de Wieden en de Weerribben. Het duurde nog een jaar voordat dat amendement werd uitgevoerd. Het was goed geregeld!

De provincie verstrekt de subsidie via de zogenaamde SNL-systematiek. De SNL-regeling is landelijk en Europees afgestemd, waardoor er niet zomaar van afgeweken mag worden. In 2019 is de normvergoeding voor het beheer van veenmosrietland, die geldt binnen SNL, gehalveerd. Hierdoor moet ongeveer 50% van het rietland in de Weerribben-Wieden beheerd worden voor een vergoeding die de helft lager is dan voorheen.

De kans is groot dat hierdoor de voor deze gebieden vastgelegde natuurdoelen niet meer gehaald worden. ChristenUnie statenlid Renate van der Velde geeft aan dat hierdoor ook de inkomenszekerheid van de rietsnijders ernstig wordt aangetast.

Er loopt inmiddels een evaluatie naar de onderbouwing van deze halvering, maar die is  pas in de loop van 2020 gereed. Bovendien zal de vergoeding, ook na de evaluatie, naar verwachting niet weer terugkomen op het oude niveau. De Provincie Overijssel zal door de verlaging jaarlijks ongeveer een half miljoen euro overhouden op het budget voor natuurbeheer. De ChristenUnie wil graag dat deze half miljoen euro weer terechtkomt bij de rietsnijders. Binnen de SNL-systematiek is dit echter niet direct mogelijk.

De ChristenUnie heeft op 11 december 2019 een motie ingediend om tot een oplossing te komen voor deze problematiek. Een deel van de oplossing kan zijn een extra vergoeding te verstrekken aan de rietsnijders die alleen per boot bij hun rietland kunnen komen. De motie is breed ondersteund in Provinciale Staten. Uiterlijk in maart 2020 volgt een voorstel van het College van Gedeputeerde Staten met een concrete oplossing. Wordt vervolgd!

Aanstaande dinsdag 14 mei zal in de politieke markt worden gediscussieerd over het plan van het college om maximaal 125 hectare landbouwgrond op te offeren voor zonnevelden. Projectontwikkelaars profiteren van de subsidie en de omgeving zit met de schade. Als CDA fractie zijn wij vooralsnog niet overtuigd van de noodzaak daartoe. Tot dusver zijn de klimaatplannen nog niet door de Eerste Kamer goedgekeurd, is er nog geen klimaatakkoord in de Provinciale Staten van Overijssel en wordt er in onze gemeente over windenergie pas in het najaar verder gesproken. Als er al landbouwgrond nodig is, dan maken wij graag een integrale afweging, tussen zonne- en windenergie. Als CDA zijn wij van mening dat er nog voldoende ruimte is voor zonnepanelen op gebouwen en dat wat ons betreft dat eerst ten volle moet worden benut alvorens landbouwgrond hiervoor te gebruiken. In de Provinciale Staten maken wij ons sterk om de “asbest eraf en zonnepanelen erop” regeling weer nieuw leven in te blazen. Door deze subsidieregeling was het financieel aantrekkelijk om zonnepanelen op daken te plaatsen terwijl tegelijkertijd een asbest sanering werd gerealiseerd. Een win win situatie voor de inwoners en het prachtige Overijssels Landschap.

Vrijdag 1 maart sprak de Steenwijkerlandse rietsector met ChristenUnie Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber. De riet-sector wordt geconfronteerd met grote uitdagingen. Arjan Hof (CU Overijssel) en Henk Boxum (CU Steenwijkerland) waren de verbindende schakels.

Al enige tijd is er een gesprek gaande tussen afgevaardigden van de vier rietverenigingen in de Weerribben en Wieden en fractieleden van de ChristenUnie. De riet-sector kent veel uitdagingen. Ze heeft te maken met (fors) teruglopende subsidies, met vele kortdurende pachtcontracten en met concurrentie van riet uit China.

Er wordt momenteel vele miljoenen geïnvesteerd in het ontwikkelplan Natura 2000 in Steenwijkerland. Aan de andere kant staat het structureel onderhoud en beheer onder druk. Dit onderhoud en beheer wordt grotendeels uitgevoerd door de rietsector.Ook het verbranden van het rietafval is een zorgpunt. Er is sprake van overlast voor omwonenden en ontoelaatbare uitstoot van veel schadelijke stoffen. Gezamenlijk zoeken naar een goede een (economisch) haalbare oplssing is nodig.

Een deel van de oplossing zal bij de Rijksoverheid en/of de Provincie Overijssel vandaan moeten komen, vandaar het gesprek met Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie, Carla Dik-Faber.

Dik-Faber is door de delegatie van de riettelers bijgepraat over alle uitdagingen en kansen voor de rietsector. Ze heeft inmiddels schriftelijke vragen gesteld aan de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Met ons Nationaal Park Weerribben-Wieden (WW) en het gebied rond het Zwarte Water heeft onze gemeente 3 natuurgebieden die vallen onder Natura 2000. Henk Boxum maakt zich namens de ChristenUnie sterk voor een betere informatievoorziening rondom Natura 2000 ontwikkelen. Daarom heeft de ChristenUnie tijdens de begrotingsvergadering op 13 september 2018 een motie hiervoor ingediend.

Natura 2000: Kort gezegd is in Europees verband geregeld dat behoud en herstel van de natuur dwingend word geregeld in de lidstaten. Ook Nederland heeft zich aan diverse doelstellingen verbonden. Het Rijk legt de uitvoering van al die plannen bij de Provincies neer, in onze situatie dus Provincie Overijssel. Die de Wieden, Weerribben en gebied rond het Zwarte Water heeft aangewezen als Natura 2000 gebieden. Met het grootste laagveenmoeras gebied van Noord-Europa. Via een door de provincie vastgesteld Beheerplan WW (255 pagina’s!) zijn de natuurdoelen beschreven en beleidsmatig vastgelegd via de diverse ontwikkelplannen:  googel beheerplan wieden weerribben en u vindt alle informatie over de plannen en de ontwikkelopgave per gebied.

Deze ontwikkelplannen grijpen (soms) fors in als het gaat om functies van - nu nog vaak -agrarische gronden die naar natuur moeten. De in de wereld unieke grote vuurvlinder, het zeer zeldzame vogeltje het Paapje, maar met name het unieke veenmoerasgebied met zijn riet moet worden hersteld of uitgebreid. Om dat allemaal te realiseren moeten ook bestemmingen worden aangepast van diverse percelen en dat regelt het Provinciaal Inpassingsplan (PIP). Via het opstellen van een Milieu Effecten Rapportage (MER) wordt getoetst of de diverse vergunningen kunnen worden afgegeven voor de vele werkzaamheden als petgaten graven etc. 

De ChristenUnie heeft onlangs geconstateerd dat beide plannen (PIP/MER) niet bekend waren bij de gemeenteraad van Steenwijkerland. Terwijl het wel gaat om onze riettelers, inwoners en andere ondernemers. Ook Plaatselijke Belangen zijn vaak niet of beperkt op de hoogte van wat dat voor hun dorp betekent. Belt-Schutsloot lijkt door het ontwikkelplan geen nieuwe woningen meer te kunnen bouwen in de toekomst bijvoorbeeld. Gelukkig wil men op het provinciehuis dat proberen op te lossen…maar toch eist dit actie van de kant van onze gemeente! Daarom heeft de ChristenUnie bij het presenteren van de Begroting 2019-2022 aandacht gevraagd voor deze – ongewenste – situatie door een motie in te dienen. Met die motie wordt het College verzocht om de Raad en de inwoners en ondernemers beter te betrekken bij dit onderwerp. Proactief overleggen met de kernen en ondersteunen waar nodig. Ook wil de Raad dat de plannen eerst in de gemeenteraad worden besproken (inclusief alle zienswijzen en/of suggesties uit het gebied)  voordat de Provincie die in concept en later definitief vaststelt. Deze motie werd met algemene stemmen door de Raad aangenomen. Op deze manier ook een mooie en nuttige ondersteuning richting College en ambtenaren om bij de Provincie echt gesprekspartner te zijn! En een waarborg dat naar de inspraak en zienswijzen zal worden geluisterd door de Raad als die binnenkomen. Uiteraard binnen de wettelijke kaders en – de vaak dwingende – regelgeving!

De ChristenUnie heeft ook regelmatig contact met de riettelersverenigingen uit ons gebied en overlegt regelmatig ook met de CU-fractie in de Staten van Overijssel.  Voor meer informatie: boxum005@gmail.com of 06-13346730.