Poliflw

Als een bom zijn ze ingeslagen bij de gemeente Haarlemmermeer: de aangekondigde rekenregels voor cumulatie van vliegtuiggeluid. Ze zouden woningbouw hier bijna onmogelijk maken. En dat klopt ook. Maar dat komt niet door de regels, dat komt erdoor dat we jarenlang Schiphol te veel zijn gang hebben laten gaan. Tijd om daar eens fermer tegen op te treden.

Geluidshinder is een sluipmoordenaar. Aldus de WHO, de organisatie die wereldwijd toeziet op de gezondheid. Uit een WHO-rapport uit 2018 blijkt dat ernstigere gezondheidseffecten van omgevingsgeluid, zoals de meest voorkomende hart- en vaatziekten, al optreden bij lagere niveaus dan aanvankelijk gedacht. Ook op bijvoorbeeld de stofwisseling heeft geluidshinder een ernstige negatieve invloed, zo blijkt.

Daarom heeft de WHO de afgelopen jaren richtlijnen opgesteld die ervoor moeten zorgen dat de geluidsniveaus beperkt worden. In RIVM-onderzoek, dat naar aanleiding van het WHO-rapport is gedaan, bleek dat het Nederlandse beleid vrijwel nergens aan deze richtlijnen voldoet. En het RIVM raadt dan ook het Nederlandse beleid te verbeteren door het aan te passen aan de nieuwe inzichten van de WHO.

Gezondheidsrisico’s hoog

In de gemeente Haarlemmermeer zijn er veel mensen die dagelijks last hebben van geluidshinder. De WHO heeft aangegeven dat gecumuleerde geluidsniveaus boven de 45 dB schadelijk zijn voor de gezondheid. Bij de NOMOS-meetpunten in Haarlemmermeer is het geluidsniveau echter constant minstens 62 dB. Het is zelfs nog erger, volgens de rekenregels in de Ontwerp-Aanvullingsregeling geluid Omgevingswet, die begin juni ter consultatie is gegaan. Volgens deze nieuwe rekenmethodiek heeft 75% van de gemeente Haarlemmermeer een (zeer) slecht akoestisch leefklimaat. Er komt hier meer dan 65 dB op de gevel, de grens voor het kunnen motiveren van ruimtelijke kwaliteit. Dat betekent dat ongeveer drie kwart van de inwoners van de gemeente meer geluid ervaart dan gezond voor ze is.

En dat komt bijvoorbeeld bovenop eerdere berichten, waaruit blijkt dat Haarlemmermeer behoort tot dodelijkste regio’s ter wereld als het aankomt op verkeersuitstoot. In Nederland overlijden jaarlijks 10- tot 15.000 mensen aan de gevolgen van vieze lucht en herrie. Vooral rond Schiphol zijn de gezondheidsrisico's hoog, blijkt uit gegevens van het RIVM. Dit deel van de Randstad is inmiddels uitgegroeid tot een van de drie meest vervuilde gebieden van de hele wereld.

Maar wat doet de gemeente?

Je zou misschien verwachten dat het gemeentebestuur geschokt reageert op deze bevindingen, en vervolgens alles in het werk stelt om dit probleem bij de wortel aan te pakken. Voor GroenLinks Haarlemmermeer is het immers zonneklaar: zo kan het niet langer. We moeten Schiphol ons niet langer de wet laten opleggen. Omwille van de luchtvaart werd al gemarchandeerd met stikstofeisen, met klimaateisen en met veiligheidseisen. Nu blijkt ook het geluid echt veel bedreigender voor de gezondheid dan vanuit rijkswege ooit is voorgesteld. Daarvoor is niet voor niets het woord ‘Schiphollen’ bedacht.

Helaas doet ons college van B&W precies het tegenovergestelde. VVD-wethouder Jurgen Nobel kruipt in de Volkskrant in de slachtofferrol over dat hij geen woningen meer kan bouwen, vanwege de strenge geluidsregels. In plaats van de bron ter discussie te stellen, moeten de regels het weer eens ontgelden. Maar die regels komen toch niet zomaar uit de lucht vallen? Die regels geven aan dat een gezond leefklimaat niet samengaat met een overdaad aan herrie. En daarover had hij als wethouder veel eerder aan de bel moeten trekken.

Het is dus nu kiezen: óf wonen, óf vliegen. Allebei tegelijk? Dat is levensbedreigend, zegt de WHO. Voor GroenLinks Haarlemmermeer is de keuze helder, zoals we recent ook hebben gevraagd in een zienswijze op de Luchtvaartnota: gezondheid en wonen zijn eerste levensbehoeftes, vliegtuigen niet. Als we willen dat mensen met genoegen in deze gemeente kunnen (blijven) wonen, zonder dat hun gezondheid in het geding komt, moet de door Schiphol veroorzaakte geluidsoverlast met tientallen procenten omlaag.

Interview

Peter Boerman was te gast bij MeerRadio om een toelichting te geven op de keuze voor woningbouw. Beluister de uitzending hieronder.

GroenLinks heeft stevig gepleit voor (véél) meer sociale huurwoningen in Haarlemmermeer, en meer goedkope koopwoningen, voor een koopsom van hooguit 160.000 euro. Hoewel de behoefte hieraan wel breed erkend wordt, wilde de rest van de gemeenteraad hier helaas niet aan.

Het pleidooi van de fractie van GroenLinks vond plaats tijdens de behandeling van het Woonbeleidsprogramma 2019-2025, waarover op 19 december 2019 en vervolgens ook nog eens op 9 januari 2020 uitgebreid werd vergaderd. Waar ging het precies over?

Aanleiding was een uitgebreid programma aan beleidsvoornemens dat overliep met begrippen als;  “meer”, “fors opvoeren”, “nog diverser maken”, “groter aanbod” en “groei”. Maar of dit nu altijd van toepassing is op wat wij als GroenLinks voor ogen hebben?

GroenLinks heeft in deze debatten met name drie punten naar voren gebracht:

Onterechte framing van statushouders

Begin december 2019 kregen de bewoners van Haarlemmermeer persberichten voorgeschoteld waarin het college van Burgemeester en Wethouders met enige trots aankondigde de voorrangsregeling huisvesting voor statushouders af te schaffen. Met name de VVD ging hierover los op sociale media en wilde de inwoners laten geloven dat de woningnood direct het gevolg was van al die statushouders. Deze framing van mensen die gevlucht zijn voor oorlogsgeweld gaat voor GroenLinks veel te ver. Wij hebben hier in de gemeenteraad duidelijk en helder stelling tegen ingenomen. Het is symboolpolitiek en voeding geven aan polarisatie: om zoveel mensen gaat het bovendien niet, en statushouders hebben wat ons betreft het recht op integratie verworven – en dus ook snel op een goede woning.

Percentage huurwoningen Haarlemmermeer (eigendom woningcorporatie) in vergelijking met regio (zwart = Haarlemmermeer)

Sociale huurwoningen

Het echte probleem voor de woningnood in Haarlemmermeer zit natuurlijk niet in die paar statushouders, maar juist veel meer aan het grote tekort aan sociale huurwoningen. Van de huizen in onze gemeente zit slechts 22% in deze categorie. Dat is veel minder dan in vergelijkbare gemeenten als Zaanstad (38%), Almere (27%), Haarlem (30%), Zoetermeer (35%) en Amsterdam (42%).

Ons college meldt vervolgens zonder blikken of blozen dat bureau RIGO in 2019 een meting heeft gedaan naar woonwensen in Haarlemmermeer:

37% sociale huur 27% midden huur en koop 37% procent duur

Dat betekent dat we moeten groeien van 22% sociale huurwoningen naar 37% om maar aan de woonwensen te kunnen voldoen! Maar wat zien we in het Woonbeleidsprogramma? Het college zet in op 50% duur (wordt volledig vrijgegeven). De overige 50% bestaat dan uit sociale huurwoningen en huur- en koopwoningen uit het zogenoemde middensegment (een huur tot 971 euro en koop tot bijna 300.000 euro). Dit is op geen enkele manier een antwoord om aan de vraag te voldoen. Wat dit beleid feitelijk zegt is dat ze maling hebben aan de burgers die aan de onderkant en in het midden van de sociale ladder staan. De veelverdieners krijgen ruim baan. Er wordt zelfs een hoger percentage toegekend aan dure koopwoningen. Terwijl de onderzochte vraag in deze categorie maar 37% was. Het college en vele partijen in de gemeenteraad zijn van mening dat het 50/50 beleid voldoende garanties biedt om alle woningzoekenden te kunnen helpen. GroenLinks ziet dit niet zo. De doelstellingen voor sociale huurwoningen en goedkopere koopwoningen moeten wat ons betreft beter gedefinieerd worden en gekoppeld aan einddoelen. Waar willen we uitkomen?

Betaalbare (koop) woningen

In het programma geeft het college ook aan dat het onmogelijk is om woningen in Haarlemmermeer te laten bouwen voor maximaal 160.000 euro (de betaalbaarheidsgrens voor iemand met een modaal inkomen). Nergens blijkt echter op basis van welk onderzoek of welke informatiebron deze conclusie is getrokken. Daarnaar gevraagd gaf wethouder Nobel aan dat het ‘gewoon onmogelijk’ is en geen projectontwikkelaar dit zal oppakken.

Een korte Google-actie leert echter al snel dat er in de gemeente Ronde Venen momenteel een oud schoolgebouw verbouwd wordt, met daarin koopwoningen tot 160.000 euro. Dus: onmogelijk? Nee, geenszins. Moet er moeite voor gedaan worden? Ja. Maar dat mogen we ook vragen van ons college, vinden wij.

Beide debatten waren aanleiding voor GroenLinks om twee moties op 16 januari in te dienen:

‘Een betaalbare woning is voor modaal een bekroning’ ‘Laat sociaal wonen de Haarlemmermeer belonen’

In de eerste motie dragen we het college op om een onderzoek te doen naar de mogelijkheden van het bouwen van koopwoningen tot 160.000 euro; de tweede motie draagt het college op het bestand sociale woningen in 5 jaar tijd te laten groeien naar 30% van het totaal aantal woningen.

Deze moties zijn onverkort als bijlage hieronder toegevoegd. Beide moties kregen steun van de SRH-fractie van Rinus Beusenberg. Onze ‘natuurlijke partner’ D66 gaf verder steun aan motie 1. Kortom: beide moties hebben het niet gehaald.

Was er dan niets positiefs aan deze debatten? Jazeker wel. GroenLinks heeft de sociale woningbouw en de mogelijkheden van goedkopere koopwoningen goed op de agenda weten te zetten en waar mogelijk de inconsequentie van bepaalde maatregelen van dit college aan de oppervlakte gebracht.

Sociale huurwoningen

Het echte probleem voor de woningnood in Haarlemmermeer zit natuurlijk niet in die paar statushouders, maar juist veel meer aan het grote tekort aan sociale huurwoningen. Van de huizen in onze gemeente zit slechts 22% in deze categorie. Dat is veel minder dan in vergelijkbare gemeenten als Zaanstad (38%), Almere (27%), Haarlem (30%), Zoetermeer (35%) en Amsterdam (42%).

Ons college meldt vervolgens zonder blikken of blozen dat bureau RIGO in 2019 een meting heeft gedaan naar woonwensen in Haarlemmermeer:

Dat betekent dat we moeten groeien van 22% sociale huurwoningen naar 37% om maar aan de woonwensen te kunnen voldoen! Maar wat zien we in het Woonbeleidsprogramma? Het college zet in op 50% duur (wordt volledig vrijgegeven). De overige 50% bestaat dan uit sociale huurwoningen en huur- en koopwoningen uit het zogenoemde middensegment (een huur tot 971 euro en koop tot bijna 300.000 euro). Dit is op geen enkele manier een antwoord om aan de vraag te voldoen. Wat dit beleid feitelijk zegt is dat ze maling hebben aan de burgers die aan de onderkant en in het midden van de sociale ladder staan. De veelverdieners krijgen ruim baan. Er wordt zelfs een hoger percentage toegekend aan dure koopwoningen. Terwijl de onderzochte vraag in deze categorie maar 37% was. Het college en vele partijen in de gemeenteraad zijn van mening dat het 50/50 beleid voldoende garanties biedt om alle woningzoekenden te kunnen helpen. GroenLinks ziet dit niet zo. De doelstellingen voor sociale huurwoningen en goedkopere koopwoningen moeten wat ons betreft beter gedefinieerd worden en gekoppeld aan einddoelen. Waar willen we uitkomen?

Betaalbare (koop) woningen

In het programma geeft het college ook aan dat het onmogelijk is om woningen in Haarlemmermeer te laten bouwen voor maximaal 160.000 euro (de betaalbaarheidsgrens voor iemand met een modaal inkomen). Nergens blijkt echter op basis van welk onderzoek of welke informatiebron deze conclusie is getrokken. Daarnaar gevraagd gaf wethouder Nobel aan dat het ‘gewoon onmogelijk’ is en geen projectontwikkelaar dit zal oppakken.

Een korte Google-actie leert echter al snel dat er in de gemeente Ronde Venen momenteel een oud schoolgebouw verbouwd wordt, met daarin koopwoningen tot 160.000 euro. Dus: onmogelijk? Nee, geenszins. Moet er moeite voor gedaan worden? Ja. Maar dat mogen we ook vragen van ons college, vinden wij.

Beide debatten waren aanleiding voor GroenLinks om twee moties op 16 januari in te dienen:

In de eerste motie dragen we het college op om een onderzoek te doen naar de mogelijkheden van het bouwen van koopwoningen tot 160.000 euro; de tweede motie draagt het college op het bestand sociale woningen in 5 jaar tijd te laten groeien naar 30% van het totaal aantal woningen.

Deze moties zijn onverkort als bijlage hieronder toegevoegd. Beide moties kregen steun van de SRH-fractie van Rinus Beusenberg. Onze ‘natuurlijke partner’ D66 gaf verder steun aan motie 1. Kortom: beide moties hebben het niet gehaald.

Was er dan niets positiefs aan deze debatten? Jazeker wel. GroenLinks heeft de sociale woningbouw en de mogelijkheden van goedkopere koopwoningen goed op de agenda weten te zetten en waar mogelijk de inconsequentie van bepaalde maatregelen van dit college aan de oppervlakte gebracht.

Tijdens de Algemene Beschouwingen van afgelopen donderdag heeft GroenLinks aandacht gevraagd voor vier volgende punten: de zorgelijke financiële situatie van de gemeente, de verhouding tussen gemeenteraad en college, de verstoorde balans tussen groeiwensen van Schiphol en de belangen van onze inwoners en het gebrek aan urgentie vanuit het college als het gaat om de klimaatcrisis en de energietransitie.

Financiën

Onze zorgen over de financiele situatie werden breed gedeeld, maar over de oplossingsrichtingen is de gemeenteraad zeer verdeeld. We hebben de indruk dat de coalitie van VVD, HAP, CDA en PvdA de tekorten wil wegwerken door stevig te gaan bezuinigen. Wij hebben nadrukkelijk gevraagd om niet nogmaals te bezuinigen op het sociale domein én om het héle financiele beleid van de gemeente onder de loep te nemen.

Zo zouden we wat ons betreft serieus moeten kijken naar het verhogen van onze inkomsten, dus naar onze belastingen. Dat kan waarschijnlijk al zonder structurele lastenverzwaring voor onze inwoners! De gemeente Haarlemmermeer laat eigenaren van leegstaande winkelpanden en bedrijfspanden namelijk niet betalen voor het gebruikersdeel van de OZB. Uit de antwoorden op onze vragen over Hoofddorp-centrum blijkt dat de gemeente daardoor jaarlijks alleen al voor dit gebied 146000 euro aan niet-geïnde OZB misloopt.

Bij de Algemene Beschouwingen van 2020 zal de gemeenteraad definitief besluiten hoe het miljoenentekort dat optreedt van 2022 verholpen moet worden.

Verhouding college en gemeenteraad

GroenLinks heeft sinds de installatie van het huidige college regelmatig aangegeven dat het college haar mandaat te ruim opvat en zich te veel vrijheden veroorlooft, en te weinig afstemt met de gemeenteraad. Zo vond het college het niet nodig een zienswijze over de Milieu Effect Rapportage voor de luchtvaartnota te bespreken met de gemeenteraad. GroenLinks heeft hierop besloten een stevige eigen zienswijze in te dienen. Andere voorbeelden? Het (kostbare) doortrekken van de Noord-Zuidlijn, de mogelijke omlegging van de N201 en uitspraken over de groei van Schiphol na 2020. De gemeenteraad wordt wat ons betreft volstrekt onvoldoende in staat gesteld kaders te stellen. Dit punt werd door verschillende fracties ingebracht. Onze zorgen zijn helaas niet weggenomen door de reactie van het college. Het debat in de gemeenteraad verliep lauwtjes.

Schiphol

Hoe actueel kan het zijn? Naast de bezwaren tegen de groeiwensen van Schiphol vanwege de enorme gevolgen voor het klimaat en de veiligheid, gezondheid en welzijn van onze inwoners, kwam juist afgelopen donderdag het RIVM met de eerste resultaten naar de effecten van ultrafijnstof op de gezondheid van onze inwoners. Er blijkt tot onze schrik inderdaad een directe link te zijn tussen ultrafijnstof (dat grotendeels afkomstig is van de luchthaven) en het medicijngebruik van kinderen met luchtwegproblemen. Uiteraard heeft GroenLinks meteen in het debat de vraag gesteld of de gemeente zich niet veel nadrukkelijker zou moeten inspannen voor een goede luchtkwaliteit in onze gemeente. Ook dit debat verliep verbazingwekkend lauw. VVD meende zelfs dat er nog geen verband was aangetoond tussen ultrafijnstof en gezondheid.

Klimaatcrisis en energietransitie

De klimaatcrisis en de energietransitie: onderwerpen van de hoogste urgentie wat ons betreft. Van meer urgentie dat dit college laat zien.

Natuurlijk hebben we hier aandacht voor gevraagd, en met name voor de mogelijkheden die er zijn nu GroenLinks deel uitmaakt van de coalitie van de provincie Noord-Holland. Tot onze blijdschap is in het coalitieakkoord ‘Duurzaam doorpakken’ een opening voor het hervatten van het plaatsen van windmolens in onze gemeente. Er waait letterlijk een nieuwe frisse wind door onze provincie, wind die wij graag in Haarlemmermeer zouden willen oppakken. Letterlijk als bron van schone energie. En figuurlijk in de samenwerking met de provincie rond dit belangrijke onderwerp.

Lees hier onze bijdrage aan de Algemene Beschouwingen.

Voor de tweede keer in korte tijd vindt het college van B&W in onze gemeente het niet nodig belangrijke actuele thema's te bespreken met de gemeenteraad. Vorige maand vond VVD Haarlemmermeer wethouder Jurgen Nobel het niet nodig het gesprek aan te gaan over de toekomst van de luchtvaart in aanloop naar een in te dienen zienswijze. Afgelopen week was het weer raak. B&W stuurde een wensenlijstje naar Laura Bromet, die als formateur voor de provincie Noord-Holland bezig is een nieuwe coalitie te vormen.

Onze fractie is verbaasd en geïrriteerd over de brief en heeft besloten om een eigen brief te sturen naar Laura Bromet. De fractie benadrukt in deze eigen brief aan de formateur dat het wensenlijstje van vorige week niet namens de Raad is verstuurd. "Er is zelfs geen overleg over geweest met de gemeenteraad. Sterker nog: veel van de in deze brief genoemde wensen zijn tot op heden nooit besproken in de raad, noch hebben daar enige vorm van instemming ontvangen", zo schrijven fractievoorzitter Maaike Ballieux en vicefractievoorzitter Peter Boerman.

Meer op HCnieuws.

De brief aan de formateur lees je hieronder.

Hoofddorp, 4 mei 2019

Geachte mevrouw Bromet,

Als gemeenteraadsfractie van GroenLinks Haarlemmermeer volgen wij met grote interesse de coalitie-onderhandelingen voor de provincie Noord-Holland. 

Zo constateerden wij dat u op 3 mei een brief heeft ontvangen van ons college van Burgemeester en Wethouders. Wij hechten eraan bij u te benadrukken dat deze brief níet namens de gemeenteraad is verstuurd. Er is zelfs geen overleg over geweest met de gemeenteraad. Sterker nog: veel van de in deze brief genoemde wensen zijn tot op heden nooit besproken in de raad, noch hebben daar enige vorm van instemming ontvangen.

Inhoudelijk gaat het daarbij onder meer over het verleggen van de N201 en aansluiting op de A5, die door het college als randvoorwaardelijk wordt gesteld voor de bouw van circa 10.000 woningen. Ook nut en noodzaak van de in de brief genoemde Duinpolderweg zijn wat onze fractie betreft niet eerder onomwonden vastgesteld.

Als voltallige gemeenteraad van Haarlemmermeer hebben wij de intentie tot forse woningbouw uitgesproken. Wij beseffen dat daarvoor ook zeker uitbreiding van de beschikbare infrastructuur nodig zal zijn. Wij hopen echter dat uw nieuwe college zal komen tot een nadrukkelijke heroverweging van de modal split, waarbij met name meer uitgewerkte plannen op het gebied van (H)OV onze voorkeur verdienen, gezien de problemen die deze regio momenteel al kent op gebieden als luchtkwaliteit, congestie, ruimtebeslag en verkeers(on)veiligheid. 

Natuurlijk onderschrijven wij wel degelijk de wens tot samenwerking op dit gebied, net als onder meer de noodzaak tot samenwerking op gebieden als de energietransitie, ruimtelijke kwaliteit, de groenstructuur, biodiversiteit, Schiphol, de Houtrakpolder, de haven van Amsterdam en de Greenport. Voor wat betreft Schiphol willen wij nogmaals benadrukken dat volgens ons ook hier veiligheid, leefbaarheid, gezondheid en milieu in het beleid voorop horen te staan. Wij willen u dan ook met klem vragen geen woningbouw toe te staan in (ernstig) geluidgehinderde gebieden.

Wij stellen het zeer op prijs als bovenstaande bij de onderhandelingen over een nieuwe coalitie worden ingebracht. Wij kijken uit naar de samenwerking met het nieuwe college van Gedeputeerde Staten en treden waar gewenst graag in overleg over genoemde punten.

Met vriendelijke groet,

Maaike Ballieux, fractievoorzitter Peter Boerman, vice-fractievoorzitter GroenLinks Haarlemmermeer