GroenLinks wil vandaag graag beginnen met wat we goed vinden gaan. We zijn er trots op dat Oss de meest inspirerende Global Goals-gemeente is, en willen graag complimenten geven over hoe deze Global Goals verweven zijn in de programmabegroting. Zo maak je een begin om zaken aan elkaar te verbinden die nu nog teveel los van elkaar staan.
Vier jaar geleden maakte GroenLinks zich veel zorgen over hoe Oss omging met de energietransitie. Of eigenlijk, niet omging met de energietransitie. Zo waren er bijvoorbeeld wel plannen voor een windpark bij Elzenburg-De Geer, maar daarin had de gemeente totaal geen regie genomen. Zelfs de communicatie met inwoners werd in handen gelegd van een bedrijf.
In de tussentijd is er veel gebeurd. We hebben veel met elkaar gesproken in commissie en raad. Het is belangrijk dat we hierover met elkaar in contact blijven. Er begint zich in de gemeenteraad en het college een gezamenlijke visie af te tekenen. De gemeente begint te veranderen van een gemeente met papieren plannen die de regie niet nam, naar een gemeente die de samenhang ziet tussen de energietransitie en wat dat met onze inwoners en leefomgeving doet. De verantwoordelijkheid wordt gevoeld. Het inzicht dat je mensen heel goed moet informeren is er. Mensen moeten worden meegenomen is de beslissingen die je als gemeente maakt. Juist als ze het er niet mee eens zijn.
We zijn er nog lang niet met de energietransitie. In de ogen van GroenLinks zijn we pas amper begonnen en zullen we lastige keuzes moeten maken. Maar zoals we nu bezig zijn en zoals zaken aan elkaar worden verbonden, laat zien hoe goed en hoe belangrijk het is om op zulke complexe zaken een integrale visie te hebben. Een visie die net zoveel over de energietransitie gaat als over hoe we onze inwoners daarbij betrekken. Een visie die we hopelijk snel samen met onze inwoners verder gaan uitbouwen met behulp van een duurzaamheidsconferentie. En waarbij we dan hopelijk de verbanden kunnen leggen met andere zaken zoals klimaatadaptie, de agrarische sector, schone lucht, gezondheid en biodiversiteit.
Een integrale visie. Die integrale visie mist GroenLinks in deze programmabegroting. Ik zal het onderbouwen met een aantal voorbeelden waar GroenLinks bezorgd over is:
Zo is het tekenend dat er geen aandacht is voor culturele diversiteit in onze gemeente. Wanneer je niet weet hoe de Osse samenleving in elkaar zit en alleen maar kijkt naar je eigen veilige groepje, kan je niet handelen namens die hele, diverse, Osse samenleving. Daarom dienen we samen met SP, PvdA en D66 de motie “Integraal beleid Culturele Diversiteit” mee in.
Het college wil meer cameratoezicht, maar weet zelf ook wel dat cameratoezicht onze veiligheid niet vergroot. Camera’s kunnen niet ingrijpen zoals mensen dat kunnen en het zorgelijke hierbij is dat het ontbreekt aan een visie over privacy.
Er komt een cultuurfonds om innovatie te stimuleren, daar zijn we groot voorstander van. Maar het grootste deel van het geld in het eerste jaar lijkt te verdwijnen in ontwikkelplannen voor theater De Lievekamp. Daarmee doe je zowel de cultuursector als De Lievekamp tekort. Die verdienen allebei een eigen plek in de begroting. Op deze manier wordt niet eerlijk gekeken naar de opgave die voor ons ligt.
Dit college heeft geen integrale fietsvisie, fietsen in het centrum wordt los gezien van de hele visie rond mobiliteit en vliegt alle kanten uit. Inwoners weten nu echt niet meer waar ze aan toe zijn.
We gaan een nieuw evenementenbeleid opstellen, maar voordat we daarover een visie hebben ontwikkeld, wordt Winterland alvast afgeknepen. Zonder dat dat met het bestuur van Winterland netjes is overlegd. Zonder dat er samen met het bestuur geïnventariseerd is of die rek er ook is. Stichting Winterland wordt gewoon voor een voldongen feit gesteld. Zo is er ook geen overleg geweest met het centrummanagement over de evenementencoördinator. Deze functie moet nu met kunst en vliegwerk in stand gehouden door het centrummanagement. Als je een evenementcoördinator belangrijk vindt dan zal je er ook in moeten investeren. Daarom dienen we samen met LOF hierover een amendement in.
In de jeugdzorg vindt Groenlinks dat er een goede visie is op preventie. Maar ook al is preventie nog zo goed, daarmee heb je de zware gevallen nog niet geholpen. Je kan veel voorkomen met preventie, maar niet alles. Die kinderen mogen we niet in de steek laten alleen maar omdat het ons om moeilijke keuzes vraagt. GroenLinks wil dat de gemeente de ogen hiervoor niet langer gesloten houdt.
We hebben een afvalbeleid waarmee we de landelijke en de Osse doelstellingen niet gaan halen. Vervolgens wordt er een lapmiddel voorgesteld op het huidige beleid, waarmee we onze doelstellingen nog steeds niet gaan halen. Een visie is er nog niet. Daarmee wordt er veel wat van waarde is elke dag weer opnieuw weg gegooid. Daarom dienen we de motie “Leren van Best Practices Afvalinzameling en -verwerking” mee in.
GroenLinks is blij dat het college ons idee heeft overgenomen om anders om te gaan met mensen met schulden en een pilot te starten waarbij schulden worden opgekocht. Op dit onderwerp begint zich een visie af te tekenen, maar deze visie moet breder. Armoede is een groot probleem in de samenleving en is de bron van veel andere problemen zoals schoolverzuim, scheidingen, slechte gezondheid, en een groter beroep op bijvoorbeeld jeugdzorg.
Bij al deze onderwerpen ziet GroenLinks wel de wil om er iets aan te doen. We twijfelen niet aan de goede intenties. Maar het blijft voor ons voelen alsof er vooral gereageerd wordt op problemen. Daarmee kan je heus wel een aantal symptomen bestrijden, en daar ook echt je handen vol aan hebben. Maar zolang je niet kijkt wat daar onder zit en de ogen sluit voor de samenhang tussen dingen, is het slechts symptoombestrijding en pak je de oorzaak niet aan.
En soms zijn die oorzaken ook veel te groot om als gemeente in je eentje aan te pakken. Toch ontslaat het ons niet van onze verantwoordelijkheid. Neem de energietransitie uit het begin van mijn betoog. Natuurlijk lossen wij als gemeente Oss niet eigenhandig de klimaatverandering, de vervuiling en onze afhankelijkheid van dubieuze regimes op. Maar we zijn wel open en eerlijk over ons eigen aandeel hierin. Onze eigen verantwoordelijkheid. Ook als het misschien niet precies onze wettelijke taak is.
Een ander goed voorbeeld daarvan is de motie over AED-kasten. Dan doe je iets omdat je het belang ervan voelt.
GroenLinks zou heel graag zien dat we als gemeente veel meer zo gaan werken. Eerst eerlijk kijken: wat is er aan de hand en eerlijk inventariseren wat onze verantwoordelijkheden en onze mogelijkheden zijn. Inwoners erbij betrekken, want daar zit de kennis en de gedrevenheid. Inwoners betrekken zodat er een gezamenlijke visie kan ontstaan. GroenLinks weet heel goed dat we als gemeente niet alles kunnen. We moeten keuzes maken. Maar als we zelf niet weten welke kant we uitwillen, komen we ook niet uit waar we willen zijn.
