Poliflw

GroenLinks en D66 stellen voor om 2023 uit te roepen tot herdenkingsjaar slavernij. Dat jaar is het honderdvijftig jaar geleden dat de slavernij in Nederland ten einde kwam. De bedoeling is om dat jaar extra aandacht te besteden aan de afschaffing van de slavernij en het Nederlandse slavernijverleden door middel van tentoonstellingen, voorstellingen, debatten en aandacht in onderwijs en media. Dit jaar werd op vergelijkbare wijze 75-jaar bevrijding gevierd.

Slavernij werd formeel afgeschaft in Nederland op 1 juli 1863. Maar om te voorkomen dat de Nederlandse plantages plotseling stil zouden vallen werd per wet geregeld dat tot slaaf gemaakten nog tien jaar onder ‘bijzonder toezicht’ van de staat werden gesteld om het werk op de plantages te blijven uitvoeren. In de praktijk was de slavernij in Nederland dus pas in 1873 ten einde, nu bijna honderd vijftig jaar geleden.

De inhoud van het herdenkingsjaar zou in het voorstel van GroenLinks en D66 mede moeten worden vormgegeven door een brede coalitie van instellingen en stichtingen zoals bijvoorbeeld NiNsee en The Black Archives die al jaren aandacht vragen voor het Nederlandse koloniale verleden. Ook opening van het Nationaal Slavernijmuseum dat op dit moment in Amsterdam wordt ontwikkelt wordt zou deel uit kunnen maken van het herdenkingsjaar.

Morgen gaat de jaarlijkse huurverhoging in. En dat terwijl de prijzen van veel huurwoningen nu al  torenhoog zijn. Om huurders te laten zien wat hun woonruimte eigenlijk kost, lanceert GroenLinks vandaag een online huurcalculator. Daarmee wil de partij huurders bewust maken van het teveel dat zij betalen. En het kabinet motiveren huurprijzen te begrenzen en wonen weer eerlijk en betaalbaar te maken.

Er is in Nederland een groot tekort aan woonruimte. Huisjesmelkers en speculanten gebruiken de schaarste om huurprijzen steeds verder op te schroeven. Voor veel mensen wordt huren daarmee bijna onbetaalbaar. Met de huurcalculator kunnen mensen nu zelf hun eerlijke huurprijs berekenen. De online rekenmodule kijkt naar objectieve standaarden, zoals het aantal vierkante meters, de beschikbaarheid van buitenruimte en de kwaliteit van keuken en badkamer.

Eerlijke huur Vorige week diende GroenLinks al een initiatiefwet ‘Eerlijke huur’ in, die huurprijzen berekent op basis van dit objectieve, reeds bestaand puntensysteem. Dat systeem geldt nu al voor sociale huurwoningen tot 720 euro en moet ook gaan gelden voor huurwoningen in de vrije sector, vindt de partij.

“Speculanten en huisjesmelkers verdienen geld aan het simpele feit dat mensen een dak boven hun hoofd nodig hebben. Dat is onwenselijk. Wonen is een basisbehoefte, een grondrecht. Huisvesting zou geen handelswaar moeten zijn, verhuur geen verdienmodel. Daarom willen we huren begrenzen”, zegt Tweede Kamerlid Paul Smeulders.  

Weg met de woekerprijzen Op dit moment slokken de woonlasten bij particuliere huurders gemiddeld 42% van hun inkomen op. Verhuurbedrijven adverteren met kamers van 6m² voor 850 euro per maand of studio’s van 40 m² voor 1500 euro. Dit probleem speelt in het hele land, vooral in grotere steden.  

“De stijgende prijzen zijn het gevolg van politieke keuzes. Te lang heeft het kabinet marktwerking gestimuleerd, met woekerprijzen als gevolg. De overheid is verantwoordelijk voor goede huisvesting van mensen. Daarom zeggen wij: grijp in en zorg voor eerlijk wonen”, aldus Smeulders.

Huurders kunnen het verschil in prijs doorgeven, zodat GroenLinks op basis daarvan druk kan zetten op het kabinet om verandering te brengen. Als de initiatiefwet het haalt, daalt de huur van zo’n 95% van de woningen met soms honderden euro’s. Zodat ook mensen met een laag of gemiddeld inkomen een fatsoenlijke woonruimte kan betalen.

Afgelopen jaar werd Nederland en de rest van de wereld geconfronteerd met de uitbraak van het COVID-19 virus. Tijdens de uitbraak van de pandemie verbleven meer dan 200.000 Nederlanders in het buitenland voor vakantie, voor werk of studie, of vanwege familiebezoek.

Voor veel Nederlanders was onduidelijk wat zij van de overheid konden verwachten en dat willen GroenLinks en D66 in de toekomst voorkomen. Niet alleen in geval van een wereldwijde virusuitbraak, maar ook in het normale, dagelijkse leven biedt een consulaire wet meer zekerheid. Want ook als je in het buitenland aan het werk of op vakantie bent, kunnen er (persoonlijke) rampen voltrekken, waar je niet op voorbereid bent en hulp van de Nederlandse overheid bij nodig hebt.

Naar een Nederlandse consulaire wet

Nederland kent nog geen consulaire wet. Wat GroenLinks en D66 betreft zou het veel onzekerheden kunnen voorkomen op het moment dat zich weer een internationale crisissituatie voordoet. Daarnaast biedt het ook in normalere tijden betere houvast.

De consulaire wet moet de volgende zaken vastleggen: de consulaire bijstand waar Nederlanders op mogen rekenen in noodsituaties in het buitenland, zoals bij een pandemie, natuurrampen en geweld; wanneer hulp wordt geboden bij repatriëring en waar de kosten van deze consulaire nooddiensten liggen; de consulaire diensten waar Nederlanders op mogen rekenen in het kader van documentverstrekking en de continuïteit van die dienstverlening, ook in tijden van crises en in geval van noodsituaties; een maximumtermijn waarbinnen reisadviezen aangescherpt moeten worden bij verslechterende veiligheidssituaties; en de consulaire bijstand die Buitenlandse Zaken moet verlenen aan Nederlanders die in het buitenland gearresteerd worden en het minimumaantal gedetineerdenbezoeken per jaar.

Maandag 6 juli vindt in de LIBE-commissie van het Europees Parlement een openbare hoorzitting plaats om opheldering te krijgen over de beschietingen aan de Grieks-Turkse grens. Dit gebeurt op verzoek van GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik. Uit onderzoek blijkt dat in maart 2020 door de Griekse grenswacht met scherp is geschoten en dat daarbij een dode en meerdere gewonden vielen. Strik: “De onderste steen moet boven. Deze hoorzitting is daarvoor een goede eerste stap.”

De Griekse minister van Burgerbescherming, Frontex en Eurocommissarissen Margarítis Schinás (Migratie) en Ylva Johansson (Binnenlandse Zaken) worden verwacht verantwoording te geven op de hoorzitting van maandagmiddag 6 juli vanaf 16.45 uur.

Griekenland ontkent tot nu toe iets met de beschietingen te maken te hebben. De Europese Commissie prees Griekenland tot nu toe voor hun optreden als ‘schild van Europa’. Strik: "Als Europa dit straffeloos laat gebeuren, dan maakt dit vluchtelingen voortaan vogelvrij. Europa moet nu laten zien dat het staat voor haar waarden om haar geloofwaardigheid te behouden.” 

Tijdens de hoorzitting moeten betrokkenen verantwoording afleggen over het onderzoek van Bellingcat, Pointer (KRO-NCRV), Der Spiegel, Lighthouse Reports en Forensic Architecture waaruit blijkt dat asielzoekers met scherp zijn beschoten vanaf de Griekse kant van de grens. Hierbij kwam één persoon om het leven en raakten zes mensen gewond. 

Uploadfilters zijn onbetrouwbaar en breed gebruik hiervan moet worden voorkomen, zo oordeelt een ruime meerderheid van de interne markt-commissie van het Europees Parlement. Een uploadfilter wordt gebruikt door platforms als Facebook en YouTube om materiaal te controleren op auteursrechten voordat het geplaatst wordt.

Door de grote hoeveelheden materiaal, gebeurt de check automatisch. Deze filters blokkeren echter onterecht veel materiaal, zoals satirische stukken of memes. De platforms gebruiken dergelijke filters bovendien om materiaal dat ze ongepast vinden moeilijk vindbaar te maken.

Copyright-richtlijn

Begin 2019, nog voor de Europese verkiezingen, stemde het Europees Parlement bij de stemming over de copyright-richtlijn nog voor de uploadfilters. De stemming van vandaag op een rapport van GroenLinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak, is de eerste waarin het nieuwe parlement zich uitspreekt over de kwestie. Van Sparrentak: “Het is duidelijk dat de meerderheden op het vlak van digitale rechten aan het schuiven zijn. Wanneer we de online platforms verder reguleren, moeten we ervoor zorgen dat Europa de digitale rechten van haar inwoners voorop stelt. Vrijheid van meningsuiting is belangrijker dan commercieel belang.”

Google

Ook sprak de interne markt-commissie haar bezorgdheid uit over de dominantie van techbedrijven op scholen. Zo gebruikt 70% van Nederlandse basisscholen laptops van Google, waarbij leerlingen verplicht een Google-account moeten aanmaken. Dit geeft het bedrijf de kans veel data over deze, voor hen commercieel interessante doelgroep te verzamelen. Daarnaast worden hierdoor minderjarigen automatisch een klant van Google, zonder enige keuzevrijheid. Van Sparrentak: “Als publieke instanties als scholen een keuze maken over de aanschaf van technologie, moet veel beter gekeken worden naar privacy, gegevensbescherming en duurzaamheid. We moeten af van de regels die ervoor zorgen dat de goedkoopste aanbieder, ten koste van mens en milieu, altijd maar aan het langste eind trekt.”

Vandaag dienen GroenLinks en D66 een aangepaste versie van de Wet Open Overheid (Woo) in. De nieuwe wet zorgt ervoor dat overheidsinformatie beter vindbaar en beschikbaar is.

Bijvoorbeeld omdat overheden meer informatie uit zichzelf openbaar moeten maken. Ook hebben burgers en journalisten met de komst van de wet gemakkelijker toegang tot informatie. Dit versterkt de democratie. Ook recent hebben we weer verschillende voorbeelden gezien waarbij pas na speurwerk van journalisten informatie boven tafel kwam. Het controleren van de overheid is één van de belangrijkste taken van de journalistiek en de overheid moet dat faciliteren. Daarvoor is ook een cultuurverandering nodig. De Woo zal daarbij helpen door de nieuwe normen in de wet vast te leggen.

GroenLinks Kamerlid Bart Snels: ‘De overheid is van ons allemaal en dus is de informatie van de overheid ook van ons allemaal. In een goed werkende democratie zorgen we daarom voor het openbaar maken van die informatie’.

Steven van Weyenberg, Kamerlid D66: 'Openbaarheid moet een kernwaarde van de overheid zijn. Er ligt nu een goed uitvoerbaar wetsvoorstel, zodat we eindelijk een flinke stap vooruit kunnen gaan zetten.'

Het oorspronkelijke wetsvoorstel werd door GroenLinks en D66 in 2012 ingediend. De WOO dient ter vervanging van de verouderde Wob (Wet Openbaarheid van Bestuur). In 2016 werd de wet door de Tweede Kamer aangenomen, maar in de Eerste Kamer waren er bezwaren over de uitvoerbaarheid. Er is lang onderhandeld met het kabinet, maar het aangepaste wetsvoorstel maakt de Woo uitvoerbaar. De aangepaste versie van de wet zorgt ervoor dat de wet duidelijker is. Er zijn ook een aantal technische wijzigingen aangebracht en er komt een Adviescollege  om de informatiehuishouding te moderniseren en er voor te zorgen dat de wet geïmplementeerd wordt.

Na de zomer debatteert de Tweede Kamer over het aangepaste voorstel. Als de Kamer het aanpaste voorstel steunt zal de aangepaste wet daarna in de Eerste Kamer behandeld worden.

Kamerleden Kathalijne Buitenweg van GroenLinks en Gert-Jan Segers van de ChristenUnie dienen vandaag hun wetsvoorstel in om de strafmaat voor hatecrimes te verhogen. Met de nieuwe wet wordt de maximale straf voor misdrijven met een discriminatoir motief verhoogd.  

Kathalijne Buitenweg (GroenLinks): “Ons strafrecht dient slachtoffers recht te doen en de norm van gelijkwaardigheid te bevestigen. We falen op beide fronten als een discriminerend motief in de rechtszaal niet eens aan de orde komt.”

Gert-Jan Segers (ChristenUnie): “De bescherming van minderheden is de lakmoesproef voor iedere samenleving. En dus moeten we opstaan tegen geweld gericht op joden, op homo’s, op mensen die vanwege hun huidskleur te maken krijgen met racisme.”

Voorbeelden

Hatecrimes komen veelvuldig voor. Zoals de mishandeling van een man uit Almelo vanwege zijn huidskleur. Of van de mannen die in Arnhem hand in hand liepen. Zoals de veelvuldige vernielingen bij het Amsterdams joodse restaurant HaCarmel. En de bekladding van gebedshuizen met haatdragende slogans.

Deze strafbare feiten hebben een extra grote impact op slachtoffers omdat ze voortkomen uit haat om wie ze zijn. Daarmee raakt het ook de rest van de samenleving. Want ook andere mensen die zich met hen identificeren kunnen zich hierdoor met rede bedreigd voelen. Dat zet de bijl aan de wortel van de rechtsstaat die iedereen in staat hoort te stellen om zonder geweld en angst het eigen leven vorm te geven.

Segers: “We willen dat hatecrimes zwaarder gestraft kunnen worden en geven daarmee het signaal dat we het zwaar opnemen als je iemand bedreigt of aanvalt omdát iemand homo, jood of zwart is. Door dit soort discriminatoir geweld doe je namelijk niet alleen een persoon iets aan, maar bedreig je indirect een hele groep mensen die over hun schouder moeten kijken of zij misschien de volgende zijn.” 

Onderzoek

Onderzoek wijst uit dat het discriminatieaspect nu gaande het strafproces meestal uit beeld verdwijnt. Maar een bestraffing van hatecrimes alsof het ‘gewone’ vernieling of ‘gewone’ mishandeling is, doet geen recht aan slachtoffers. Omdat de discriminatoire drijfveer bij delicten vaak onbenoemd blijft ontstaat bij slachtoffers de gedachte dat het niet als belangrijk geacht wordt. Gevolg: slachtoffers doen geen aangifte van wat hen is overkomen.

Het initiatiefwetsvoorstel tegen hatecrimes dat vandaag wordt ingediend neemt het discriminatieaspect als wettelijke strafverzwaringsgrond op in het Wetboek van Strafrecht. Als een strafbaar feit met een discriminatoir oogmerk wordt begaan, dan kan de daarop gestelde gevangenisstraf of hechtenis met een derde worden verhoogd. 

Uit onderzoek van het WODC blijkt dat het al vaak misgaat bij de aangifte. Discriminatie wordt door de politie vaak niet geregistreerd en komt daardoor niet bij het Openbaar Ministerie terecht. In 2019 zijn er slechts 47 veroordelingen geweest in zaken met een discriminatieaspect, blijkt uit het overzicht discriminatiecijfers van het Openbaar Ministerie.

Er is een adequaat noodpakketnodig om een kaalslag in de culturele sector te voorkomen. Dat zegt Tweede Kamerlid Niels van den Berge naar aanleiding van een survey onder meer dan 1500 respondenten freelancers, met name musici, makers en technici. Maandag debatteert de Tweede Kamer over de culturele sector in de corona-crisis. 

De survey werd afgelopen week gehouden. Daaruit blijkt dat er dringend noodsteun moet komen voor de grote groep zzp-ers in de culturele sector. De 300 miljoen aan noodsteun die de overheid aan het begin van de corona-crisis heeft vrijgemaakt voor deze sector, sijpelt nauwelijks naar hen door.

Er dreigt een kaalslag in de podiumkunsten, blijkt uit de survey. Bijna 61% van de respondenten geeft aan dat opdrachten tot en met december gecanceld zijn. Bijna 40% heeft zelfs te maken met annulering na december. Meer dan 70% is redelijk tot zeer bezorgd over zijn of haar financiële situatie vanaf september. Gevraagd naar de noodzaak om werkzaamheden buiten de sector te vinden of uit te breiden, zegt 43% zich daartoe in grote mate genoodzaakt te voelen. In totaal wil 27% zich laten omscholen.

Het is 5 voor 12

“De survey laat zien wat wij voortdurend horen van collega’s: mensen staan met de rug tegen de muur. Het is 5 voor 12.  Ze zijn onzeker over de toekomst. Het gaat om mensen die de afgelopen jaren, ondanks alle bezuinigen in de sector, in staat waren hier een goed inkomen in te verdienen. Maar door de corona crisis teren zij snel in p hun reserves. Als op korte termijn geen zicht is op aanvullende maatregelen of volledige herstart van de werkzaamheden, overbruggen vele zzp'ers de crisis niet”, zeggen musici Mattijs van de Woerd en Marjolein Niels, die het onderzoek initieerden, samen me het Platform voor Freelance Musici en met medewerking van GroenLinks.

Een adequaat noodpakket is nodig om kapitaalvernietiging en een braindrain te voorkomen, zegt GroenLinks. De partij hielp om de survey mogelijk te maken, om zo beter inzicht te krijgen voor beleidsvoorstellen. “Het onderzoek geeft een ontluisterend beeld van de kaalslag die dreigt in de culturele sector. Er is en stille ramp gaande. Er is te weinig oog voor de specifieke situatie van de grote hoeveelheid mensen zonder vast contract die zich inzet voor deze sector”, zegt Niels van den Berge Tweede Kamerlid van GroenLinks, die hielp om de survey mogelijk te maken.

Kabinet, zet een tweede stap

Volgens Van den Berge is gebrek aan inzicht in de situatie van zzp’ers mede de oorzaak van de traagheid van het kabinet om met noodsteun over de brug te komen. “Met dit onderzoek hebben we een beeld willen geven. Je ziet dat de steun die nu is vrijgemaakt – 300 miljoen euro - vooral gaat naar culturele instellingen, en niet naar de vele zzp’ers. Wij roepen het kabinet dan ook op: zet een tweede stap.“

Een noodpakket van 1 miljard euro nodig voor de culturele sector, waaronder een steunfonds van 200 miljoen voor freelancers en zelfstandigen zeggen PvdA, SP en GroenLinks. Volgens het CBS is de sector goed voor 3,7 procent van het Bruto Binnenlands Product. De cultuursector draait voor zo'n 60% op zzp'ers, die met diverse (kortlopende) projecten en activiteiten aan de kost komen. Zo’n 30.000 ZZP-ers kunnen nu geen aanspraak maken op steunmaatregelen.

GroenLinks en D66 willen volgende week, in aanloop naar het debat over racisme, een rondetafel organiseren waarvoor ze meerdere initiatiefnemers van de Black Lives Matter beweging uitnodigen. De partijen willen in gesprek om te horen wat de overheid kan doen om institutioneel racisme tegen te gaan.

De initiatiefnemers van de Black Lives Matter-beweging hebben de afgelopen weken veel losgemaakt en een grote beweging op gang gebracht. 

GroenLinks Kamerlid Niels van den Berge: “De mensen die wij uitnodigen zijn de initiatiefnemers van de Black Lives Matter beweging. Dit zijn ook de mensen die de podia zijn opgeklommen en manifestaties hebben georganiseerd, omdat zij zich niet gezien en gehoord voelden. Wij zien ze wel en horen ze wel.” 

D66 Kamerlid Jan Paternotte: “Steeds meer mensen erkennen dat Nederlanders van kleur elke dag opnieuw met 2-0 achter moeten beginnen. Dat is on-Nederlands: juist hier zou ieder mens gelijke kansen moeten hebben. Dit is dan ook het moment om racisme aan te pakken en daarvoor de beste ideeen te verzamelen. Daarom verdient deze beweging een plek aan tafel in de Tweede Kamer.” 

GroenLinks en D66 willen over concrete oplossingen praten om institutioneel racisme een halt toe te roepen. De verhalen en uitkomsten worden meegenomen in het debat over racisme dat woensdag 1 juli plaatsvindt.

In 2018 heeft GroenLinks het voorstel om de kosten voor het afsluiten van de gasaansluiting voor huiseigenaren te halveren.

Het voorstel werd omarmd door een meerderheid van de Tweede Kamer en vandaag is die regeling eindelijk gerealiseerd.

GroenLinks Tweede Kamerlid Tom van der Lee: ‘Deze regeling zorgt ervoor dat duurzame voorlopers niet meer met een hoge rekening gestraft worden en dat is broodnodig!’

Om gevaarlijke gaslekken in de toekomst te voorkomen, moet afsluiting professioneel gebeuren en vaak betekent dit ook het verwijderen van een stuk gasleiding. De kosten van zo’n afsluiting - inclusief graafwerkzaamheden en inzet van de monteur - worden nu door de netbeheerder volledig op de individuele klant verhaald.

In de nieuwe regeling worden de kosten 50/50 verdeeld: de helft voor de consument en de helft voor de netbeheerder. De netbeheerders kunnen deze extra kosten verrekenen met het zogenaamde vastrecht.

Alle huizen moeten vóór 2050 van het aardgas af. De hoge kosten voor het afsluiten van het gas werpt daarbij een financiële drempel op. Huishoudens moeten al flink investeren in isolatie en duurzame technieken, het is oneerlijk dat zij daar bovenop nog eens volledig opdraaien voor de kosten van het beëindigen van hun fossiele brandstofgebruik. GroenLinks verwacht dat het kabinet met een structurele oplossing komt als straks hele wijken tegelijkertijd over gaan op een andere warmtebron.