Poliflw

GroenLinks presenteert vandaag een ontwerp-initiatiefwet Duurzame Aanpak Stikstof, waarin de krimp van de veestapel wettelijk wordt vastgelegd. Nu het kabinet al een half jaar vastzit in de stikstofcrisis komt GroenLinks een wet die wél daadkrachtig en structureel ingrijpt om de stikstof-uitstoot terug te dringen en de natuur in Nederland te beschermen. In de initiatiefwet wordt juridisch vastgelegd dat de stikstofuitstoot van de landbouw in 2035 gehalveerd moet zijn. Daarnaast regelt de wet een verbod op groei van het vliegverkeer en wordt de maximumsnelheid voor het eerst in de wet vastgelegd: op geen enkele weg mag op geen enkel moment harder worden gereden dan 100 km/h.

GroenLinks-leider Jesse Klaver: “Het kabinet zit al een half jaar vast in de modder van de stikstofcrisis en komt niet verder dan korte-termijn ideeën en een plan om natuur te schrappen. Waar Nederland leiderschap nodig heeft, levert premier Rutte een wanprestatie. De stikstofcrisis lossen we alleen op met visie, met een plan om ook op langere termijn onze natuur te beschermen.”

Iedere sector een bijdrage aan oplossen van de stikstofcrisis

Om natuur te beschermen en te zorgen dat de bouw kan doorgaan presenteert GroenLinks een wet waarin iedere sector haar bijdrage levert.

Jesse Klaver: “Deze wet doorbreekt de politiek dogma’s van dit kabinet, om ons land een groene en duurzame toekomst te geven. Voor het eerst leggen we de krimp van de veestapel wettelijk vast. Voor het eerst komt er een verbod op de groei van het vliegverkeer. Voor het eerst leggen we de hoogte van de maximumsnelheid wettelijk vast. Dat is in het belang van natuur, gezondheid en klimaat.”

Voor de landbouw komen, naar voorbeeld van de Klimaatwet, doelstellingen om de stikstofuitstoot terug te dringen. De wet legt vast dat stikstofuitstoot van de landbouw in 2025 moet zijn teruggedrongen met 19%. Daarnaast wordt wettelijk vastgelegd dat in 2030 er in de landbouw een reductie bereikt moet zijn van 34% en de stikstofuitstoot in 2035 met 50% moet worden teruggebracht.

Daarnaast regelt de wet een moratorium op de groei van het vliegverkeer. GroenLinks verzet zich al langer tegen het openen van Vliegveld Lelystad en de groei van Schiphol en wil door een verbod op de groei van het vliegverkeer vast te leggen in de wet voorkomen dat vrijgekomen stikstofruimte wordt opgemaakt door een toenemend aantal vliegbewegingen boven Nederland. Tot slot wordt de maximumsnelheid van 100 km/h wettelijk vastgelegd en niet afhankelijk gemaakt van tijd en plaats.

GroenLinks is een petitie begonnen tegen een van de stikstofmaatregelen van het kabinet.

De petitie, die in minder dan een uur al door meer dan 1000 mensen is ondertekend, hekelt het schrappen van de beschermde status van natuurgebieden. "Dit is een regelrechte aanval op onze kwetsbare natuur. Onze natuur, de bossen, duinen en heides, wordt ingewisseld voor het uitbreiden van vliegvelden, bedrijventerreinen en de intensieve veehouderij."

Jesse Klaver noemt de maatregelen van het kabinet "veel te laat" en "veel te weinig" om de stikstofcrisis op te lossen.

Ga direct naar de petitie

GroenLinks, de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) en de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV) kondigen aan een gelegenheidscoalitie te starten om CETA, het Vrijhandelsverdrag met Canada, tegen te houden. Dat zeiden de voormannen van de drie organisaties in het tv-programma Buitenhof zondag.

CETA moet dit najaar geratificeerd worden door de Tweede en de Eerste Kamer. GroenLinks, de NMV en de NAV denken voldoende politieke partijen bij hun gelegenheidscoalitie te kunnen laten aansluiten om te zorgen dat het Verdrag in de Tweede of Eerste Kamer strandt.

Zowel vanuit rechtse als linkse partijen klinkt al langer kritiek op Vrijhandelsverdragen, zoals CETA. Het Verdrag zorgt voor oneerlijke concurrentie voor Nederlandse boeren doordat de Europese markt geopend wordt voor Canadese producten die niet aan dezelfde eisen voor bijvoorbeeld dierenwelzijn of duurzaamheid hoeven te voldoen. Daarnaast krijgen multinationals de macht om overheden aan te klagen via een apart op te richten arbitragetribunaal. Op die manier kunnen multinationals een schadevergoeding eisen als zij vinden dat ze benadeeld worden door nieuwe regels die een regering maakt.

Jesse Klaver: “Dit kabinet heeft geen meerderheid meer in de Tweede en Eerste Kamer. Door deze bijzondere gelegenheidscoalitie met de boeren ben ik ervan overtuigd dat we de linkse en rechtse oppositie kunnen verenigen en CETA kunnen tegenhouden. Als we dit vrijhandelsverdrag stoppen is dat niet alleen winst voor het klimaat, dierenwelzijn en de Nederlandse boer, maar ook voor iedereen die zich zorgen maakt over de groeiende macht die multinationals krijgen om overheden hun wil op te leggen.”

Keimpe van der Heide (NAV): “Als Nederland tegen Canada voetbalt vinden we het ook logisch dat beide partijen dezelfde spelregels hebben. Het is dus niet gek dat wij dat als voedselproducenten ook eisen. Nu dit bij deze verdragen nog niet het geval is moeten we de vrijhandelsverdragen tegen houden.”

Hans Geurts (NMV): “Politici van links tot rechts hebben hun mond vol van eerlijke prijzen voor de boer. Handelsverdragen als CETA echter, spelen boeren wereldwijd tegen elkaar uit, zorgen voor oneerlijke concurrentie en marktverstoring. Deze doorgeslagen vrijhandel en eerlijke prijzen gaan niet samen. Ik roep politici op te stoppen met het uitleveren van de landbouw voor andere sectoren en andere belangen. Alle politici die boeren een warm hart toedragen kunnen dit nu laten zien met hun stem: een stem tegen CETA! “

Een deel van het CETA verdrag is sinds eind 2017 in werking, omdateen deel van de afspraken onder de bevoegdheid van de Europese Unie valt. Voordat het Verdrag volledig in werking kan treden moet iedere EU-lidstaat het Verdrag echter goedkeuren. Als het Nederlandse parlement haar veto over CETA uitspreekt is het mogelijk om het hele verdrag van tafel te krijgen.

Weten wat jij kan doen? Kijk op wijstoppenceta.nl

Elke vorm van militaire samenwerking met Turkije moet met onmiddellijke ingang worden opgeschort. Dit stelt GroenLinks-fractievoorzitter Jesse Klaver in reactie op de Turkse bombardementen op Syrië die zojuist zijn gestart. Europa moet leiderschap tonen en Turkije tot de orde roepen.

Jesse Klaver: “Dit is een ramp voor de Koerdische burgerbevolking. Europa kan nu iets doen om nog verdere escalatie te voorkomen. Met een onbetrouwbare partner als Turkije moet niet langer militair worden samengewerkt.”

Nederland heeft het afgelopen jaar voor 29 miljoen euro aan wapens naar Turkije geëxporteerd. Deze export moet volgens GroenLinks onmiddellijk worden stilgelegd. Vanuit de Europese Unie werd in 2017 voor bijna 3 miljard aan wapens geëxporteerd. 

GroenLinks doet de voorstellen op donderdag 10 oktober tijdens het VAO over de Raad Buitenlandse Zaken.

Het kabinet kwam vandaag met een reactie op het advies van de commissie-Remkes, die oplossingen voorstelt om de stikstofuitstoot in Nederland omlaag te brengen. De inzet van het kabinet is veel te vaag en de aanpak veel te traag, concludeert GroenLinks.

Jesse Klaver zegt in een reactie: "Het kabinet heeft de stikstofcrisis nog steeds niet onder controle. De plannen die vandaag zijn aangekondigd zijn boterzacht, niet concreet en de aanpak gaat veel te traag."

Nog geen begin van een plan

Klaver: "Terwijl de bouw al maanden stil ligt en de natuur hersteld moet worden, gaat het kabinet gaan nu pas beginnen met plannen opstellen, inventarisaties maken en het is zelfs nog onduidelijk hoeveel geld er beschikbaar is voor natuur en voor boeren. Terwijl we al vier maanden weten wat er moet gebeuren: verkleinen van de veestapel en verlagen van de maximumsnelheid. Maar nog steeds heeft het kabinet geen begin van een plan wat er per natuurgebied moet gaan gebeuren.

Boeren verdienen duidelijkheid

Ook wordt er door het kabinet nu geen cent uitgetrokken om boeren uit te kopen of natuur te herstellen. Boeren, bouwers en natuurliefhebbers: niemand is met het plan van vandaag veel wijzer geworden.

Als boeren één ding verdienen, dan is het eerlijkheid en duidelijkheid van de politiek. Politici die beloven dat sanering van de veestapel puur op basis van vrijwilligheid zal plaatsvinden doen, om eerlijk te zijn, beloftes die echt ongeloofwaardig zijn."

Lees en kijk verder Lees hier hoe GroenLinks de stikstofcrisis wil aanpakken Bekijk hier onze explainer-video over het onderwerp

GroenLinks-leider Jesse Klaver stelt het kabinet een deadline en wil dat er nog voor het eind van deze maand een noodwet ligt om de problemen rond de stikstofuitstoot aan te pakken.

Daarnaast vraagt hij het kabinet met Prinsjesdag extra geld uit te trekken voor het uitkopen van boeren zodat in maximaal vijftien jaar tijd de bio-industrie kan worden gehalveerd.

“Voor eind van de maand duidelijkheid over terugdringen veestapel en hervatten woningbouw”

Kathalijne Buitenweg, Corinne Ellemeet, Paul Smeulders en Lisa Westerveld, allen Tweede Kamerleden van GroenLinks, bepleiten een betere machtsbalans tussen de bestuurders en medewerkers bij de politie, in zorginstellingen en op scholen. Daarom dienen zij vandaag de initiatiefnota “Samen de baas” in bij De Tweede Kamer. Daarin staan voorstellen die professionals meer grip geven op hun eigen werk.  

De nota is het resultaat van gesprekken met duizenden mensen uit de publieke sector die GroenLinks de afgelopen twee jaar voerde  tijdens kantinetours. “Van onderwijzers tot jeugdzorgwerkers, van (wijk)agenten tot verzorgenden, allemaal zeggen ze hetzelfde: ‘de menselijke maat ontbreekt in publieke instellingen’”, zegt Tweede Kamerlid Paul Smeulders.

Al eerder constateerde GroenLinks-partijleider Jesse Klaver dat het crisis is in de publieke sector. De werkdruk van medewerkers is toegenomen, het werkplezier is afgenomen en de verantwoordingslast is groot. Volgens het CBS is het ziekteverzuim het hoogste in de  publieke sector en dat is mede vanwege de hoge werkdruk.

Wanneer toezichthouders en bestuurders hun werk niet goed doen, zijn de maatschappelijke gevolgen groot, getuige misstanden het afgelopen decennium bij bijvoorbeeld VMBO Maastricht, ROC Leiden, Vestia, InHolland, Orbis en Rochdale. Tien jaar geleden kregen de IJsselmeerziekenhuizen miljoenen euro noodsteun uitgekeerd, terwijl ze uiteindelijk failliet verklaard moesten worden. De kosten voor falend bestuur komen uiteindelijk voor rekening van de belastingbetaler, de dienstafnemers, de verzekerden of de andere organisaties in de sector, zegt de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid hierover.

Minister voor Zeggenschap Kamerleden Kathalijne Buitenweg, Corinne Ellemeet, Paul Smeulders en Lisa Westerveld sloegen de handen ineen rond een belangrijk aspect van de crisis: het gebrek aan inspraak en  zeggenschap bij mensen op de werkvloer. Zij concluderen dat de professionals de kennis in huis hebben om de juiste afwegingen te maken en meer ruimte en vertrouwen moeten krijgen.

Om het belang van zeggenschap aan te geven, wil GroenLinks dat de minister van Sociale Zaken & Werkgelegenheid stelselverantwoordelijke wordt voor zeggenschap in de publieke sector. Als het aan GroenLinks ligt krijgen professionals meer inspraak bijvoorbeeld door hen de helft van de toezichthouders rechtstreeks  te laten benoemen. Ook burgers moeten kunnen meepraten door hen agenderingsrecht te verlenen. Zij moeten het recht krijgen om het bestuur van een publieke instelling te bevragen over een voorgenomen besluit.

En om de trend van schaalvergroting tegen te gaan - alleen al politiekorpsen zijn in 30 jaar maar liefst 22 keer groter geworden en in het voortgezet onderwijs is het aantal leerlingen sinds 1980 met 255% gegroeid - bepleit GroenLinks een plafond voor de grootte van instellingen en wil ze de-fuseren stimuleren. “Publieke instellingen moeten de menselijke maat hanteren. Groter is niet altijd efficiënter, goedkoper en beter”, zegt Paul Smeulders.

Na bijna twee jaar onderhandelen, presenteert de coalitie vandaag een langverwacht klimaatpakket. GroenLinks-leider Jesse Klaver kondigt aan dat hij de komende tijd zal strijden om de plannen aan te scherpen en de grote industrie meer mee te laten betalen aan de energietransitie.

Jesse Klaver: “Na jarenlange druk van scholieren, klimaatactivisten, milieuorganisaties en groene politieke partijen komt het kabinet langzaam in beweging en presenteert nu eindelijk een pakket aan klimaatmaatregelen. Dit is een goede stap, maar nog niet voldoende om een groene en sociale doorbraak te bereiken. Op een aantal cruciale punten is meer ambitie nodig. De komende tien jaar zijn beslissend voor de vraag of de wereld de klimaatcrisis onder controle gaat krijgen. We kunnen ons geen halve maatregelen veroorloven.”

Het is goed dat burgers bij de energietransitie ondersteund worden, maar te veel klimaatmaatregelen worden vooruitgeschoven. Zoals de invoering van rekeningrijden of de sluiting van kolencentrales. Daarnaast wil GroenLinks dat er meer wordt gedaan om de bio-industrie in te krimpen en heeft de partij kritiek op de subsidie voor ondergrondse opslag van CO2 en de nadruk op biomassa.

Maar de meeste kritiek heeft Klaver op de grote CO2-vrijstelling die de vervuilende industrie krijgt. Vlak voor de Statenverkiezingen kondigde premier Rutte aan dat het grote bedrijfsleven door een CO2-belasting mee zou betalen aan de energietransitie, maar van die belofte is te weinig terechtgekomen, zegt Klaver.

“De vervuilende industrie wordt door het kabinet opnieuw ontzien. In dit akkoord krijgen de grootste vervuilers netto een subsidie in plaats van een belasting. Een echt krachtige CO2-belasting blijft uit. Dat moet anders. Wij gaan de komende jaren strijden om het klimaatbeleid groener en eerlijker te maken,” aldus Klaver.

Steun voor het ‘klimaatakkoord’ onzeker

Vanochtend bleek dat het kabinet er niet in is geslaagd om een akkoord te sluiten met alle maatschappelijke partijen die aan de klimaattafels hebben meegepraat. Onder meer Greenpeace en Milieudefensie lieten weten dat het akkoord op cruciale punten tekortschiet. Ook als het gaat om parlementaire steun heeft het kabinet geen stappen gezet om zich daar op voorhand van te verzekeren.

Klaver: “Het kabinet heeft de kans laten liggen om een klimaatplan te presenteren dat kan rekenen op breed draagvlak. Wij gaan de komende tijd strijden voor verbeteringen, maar het is een gemiste kans dat het kabinet een klimaatpakket presenteert waarvoor de steun in de maatschappij en in het parlement onzeker is.”

Kabinet negeert Urgenda-klimaatdoel voor 2020

Naast het klimaatakkoord werd vandaag ook duidelijk dat het kabinet onvoldoende maatregelen neemt om het klimaatdoel voor 2020 te halen. In de Urgenda-rechtszaak heeft de rechter al in 2015 bepaald dat de regering verplicht is om maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat de CO2-uitstoot met 25% is teruggebracht. Ondanks de uitspraak van de rechter heeft het kabinet echter jarenlang niets gedaan.

Klaver: “Het niet halen van Urgenda is een totale blamage. Al die coalitiepolitici die zichzelf op de borst kloppen dat dit kabinet zo groen is, die moeten heel snel in de spiegel kijken en vervolgens als de wiederweerga aan de slag om de kolencentrales versneld te sluiten. In dertig jaar hebben een hoop politici loze beloftes gedaan, maar zo bont als dit kabinet het rondom het klimaatdoel voor 2020 heeft gemaakt, dat is zelden vertoond.

Historisch moment: De klimaatwet is aangenomen

De meerderheid van de Eerste Kamer stemde vandaag in met de Klimaatwet. De wet, ontworpen door Jesse Klaver en Diederik Samsom, legt voor het eerst klimaatdoelstellingen wettelijk vast. Daarnaast voert de wet een mechanisme in dat ervoor zorgt dat overheid die klimaatdoelen ook gaat halen.

Kabinet verplicht om voor oktober klimaatmaatregelen te nemen

De vierde donderdag van oktober is voortaan vanaf 2020 officieel Klimaatdag. Het kabinet rapporteert op die dag over de broeikasgasreductie en ze kan extra maatregelen presenteren om de klimaatdoelen te halen mocht dit noodzakelijk zijn.

Al sinds de start van dit kabinet onderhandelt de coalitie over een klimaatakkoord. Elke keer zonder resultaat. De Klimaatwet legt vast dat er al in 2019 een Klimaatplan wordt gepresenteerd waarin de maatregelen staan die nodig zijn om de doelen van de Klimaatwet te halen.

Jesse Klaver: “Dit is echt een bijzonder moment. Deze wet heeft een grote impact op onze toekomst en het tegengaan van klimaatverandering. Deze wet gaat Nederland veranderen.”

In de Klimaatwet staan drie doelen: 1.    Een vermindering van 49% (t.o.v. 1990) van de broeikasgasuitstoot in 2030. 2.    Een vermindering van 95% (t.o.v. 1990) van de broeikasgasuitstoot in 2050. 3.    100% broeikasgas-neutrale elektriciteit in 2050

Elke vijf jaar komt er een klimaatplan waarin het klimaatbeleid wordt vastgesteld. Dit klimaatplan past in het klimaatakkoord van Parijs en in de systematiek van de Integrale Nationale Energie-en Klimaatplannen die voor de EU moeten worden opgesteld.

Historisch moment

GroenLinks en PvdA hebben de Klimaatwet gemaakt, deze is daarna door SP, D66, ChristenUnie, VVD en CDA omarmd waardoor de wet door zeven partijen werd aanboden aan de Tweede Kamer. Daar werd de wet al in december aangenomen. Jesse Klaver: “Ook voor mij persoonlijk is dit een heel mooi moment. Het is zonder twijfel mijn belangrijkste resultaat in negen jaar Kamerlidmaatschap. Maar nog veel belangrijker: dit is een historisch moment voor klimaatpolitiek in Nederland."

Nederland is niet het eerste land dat een Klimaatwet kent. In Europa waren het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Finland, Frankrijk, Noorwegen en Zweden waren Nederland voor. In Duitsland staat in het coalitieakkoord dat er een Klimaatwet zal komen. Wel is de Nederlandse Klimaatwet op dit moment de meest ambitieuze Klimaatwet ter wereld met een reductiedoel van 95% in 2050

 

Met een echte CO2-heffing kan het Nederlandse klimaatdoel wél gehaald worden. Dat laat de doorrekening van de GroenLinks plannen zien. Nu moeten we snel door met de invoering van zo’n CO2-heffing, zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver in een reactie. “We hebben niet de luxe om nog veel langer te wachten.”

Klaver: “Het lijkt er op dat het kabinet verlamd is. Maar wat het kabinet moet realiseren is dat dit de laatste kans is. Doet het kabinet niets, dan staat niet alleen de toekomst van het klimaat, maar ook dat van het kabinet op het spel.”

Klaver wil de CO2-belasting geregeld zien in het Belastingplan 2020. De voorbereidingen voor het Belastingplan zijn al begonnen.

Klaver: “Ik denk dat het belangrijk is om te komen tot een breed gedragen uitwerking van de CO2-belasting. Onze bereidheid om hier aan te werken blijft staan. Ik vraag me wel af of VVD en CDA dat aandurven.”

Volgens Klaver moet die CO2-belasting voldoen aan drie voorwaarden: de belasting moet effectief zijn, grote bedrijven moeten een eerlijke prijs gaan betalen en de rekening van huishoudens moet omlaag. In het plan van GroenLinks wordt 1 miljard euro vrijgemaakt voor compensatie van de energierekening van mensen. Het andere deel van de opbrengst wordt gebruikt om bedrijven te helpen bij de energietransitie.

Klaver: “VVD en CDA moeten eerlijk zijn: zonder het principe de vervuiler betaalt, is de burger de dupe. Het lijkt er nu op dat deze partijen zich drukker maken over de energierekening van bedrijven dan over die van gewone mensen.”

De doorrekening van de CO2-belasting van GroenLinks laat zien dat het klimaatdoel van de industrie wel wordt gehaald met een CO2-belasting, in tegenstelling tot de huidige plannen die in het ontwerp-Klimaataakkoord staan. Volgens PBL zorgt de CO2-belasting van GroenLinks er ruimschoots voor dat het CO2-reductiedoel voor de industrie (14,3 megaton) ruimschoots gehaald wordt.

Het PBL stelt dat het lastig in te schatten is in welke mate activiteit van bedrijven naar het buitenland kan verdwijnen. Wel stelt het Planbureau dat de gerichte compensatie uit de GroenLinks-plannen het concurrentienadeel voor de industrie kan compenseren, en daarmee de verplaatsing en CO2-weglek kan verkleinen.