GraverMaat: De kadernota van het college werd door de coalitiepartijen LPG en CDA gesteund.
De oppositiepartijen Liberaal Land van Cuijk en de VVD stemden ook, ondanks hun forse kritiek, voor deze kadernota.
Hieronder kunt u alle volledige bijdragen lezen.
Volgende week komt er een verkorte samenvatting in de Graafsche Courant.
Algemene Beschouwingen Liberaal Land van Cuijk – Grave bij de Kadernota 2019
Voorzitter, collega raadsleden, mensen hier op de tribune of thuis,
Allereerst dank aan iedereen die heeft meegewerkt aan de totstandkoming van de Kadernota en de beantwoording van de vragen.
Vorig jaar stond ik hier als kersverse fractievoorzitter. En toen begon ik mijn algemene beschouwingen met die droom van dat Europees Ruimtevaartcentrum. Dat ruimtevaartcentrum moest er natuurlijk niet letterlijk komen. Het was een oproep om met visie te komen naar de toekomst toe. Visie in plaats van reageren op dat wat op ons afkomt. Visie waarbij de doelen belangrijker zijn dan de financiën.
Vorig jaar hebben wij aangegeven: “Het eigen vermogen loopt terug. Structureel zijn er voor het derde jaar meer uitgaven dan inkomsten.” Inmiddels is dat het geval in het vierde jaar op een rij…
In de Gemeentewet staat artikel 189 lid 2: “De raad ziet erop toe dat de begroting structureel en reëel in evenwicht is. Hiervan kan hij afwijken indien aannemelijk is dat het structureel en reëel evenwicht in de begroting in de eerstvolgende jaren tot stand zal worden gebracht.”
De provincie zal bij de beoordeling van de begroting ook kijken naar structureel en reëel evenwicht. De provincie vindt het niet goed dat alleen in het laatste jaar er een positief getal staat, als het jaar daarvoor ook alleen het laatste jaar positief was.
Dit noemt men bij de provincie ‘opschuivend perspectief’, in de brief van 26 april 2019.
De provincie zegt:
Als de begroting van 2019 alleen in 2022 een evenwicht liet zien, dan moet de begroting van 2020 een structureel en reëel evenwicht laten zien in 2022 én 2023.
Vraag aan het college:
Hoe denkt het college aan deze vereiste van de provincie te voldoen met een kadernota die 4 keer negatief is?
Het probleem is dat de Kadernota ons laat zien dat de begroting structureel niet in evenwicht is voor de eerstvolgende jaren en dat realistisch gezien niet verwacht mag worden dat dit opgelost kan worden zonder wijzigingen in het beleid.
De raad zal dus ergens de komende periode bezuinigingsvoorstellen moeten aannemen. Dat is nooit leuk. Het maken van die voorstellen is geen taak voor de gemeenteraad. De raad stelt immers kaders en controleert; het college voert uit. Het college is dus aan zet.
Daarbij zitten wij niet te wachten op nog een extra ronde ‘bezuinigingsbingo’. Wij verwachten van het college een voorstel waarbij rekening wordt gehouden met drie scenario’s, waarbij ook gekeken wordt naar wat de gevolgen zijn voor de economische ontwikkelingen, de werkgelegenheid, de mogelijkheden voor jongeren en de woningbouw bij elk scenario.
Scenario 1:
Grave treedt alsnog toe tot de fusiegemeente in het Land van Cuijk. Dit heeft onze voorkeur zoals u wel zult begrijpen.
Scenario 2:
Grave blijft zelfstandig en gaat voor alles wat ze moet doen inkopen bij de werkorganisatie die de CBA-gemeente gaat vormen.
Scenario 3:
Grave blijft zelfstandig en moet een eigen ambtelijke organisatie vormen.
Een begroting maken is een serieuze aangelegenheid. Wij zullen ook dit jaar niet meewerken aan budgettaire trucs waardoor er op papier een mogelijk positief saldo ontstaat in jaar 3 of 4 in de meerjarenbegroting.
Trucs zoals geld uit de algemene reserve halen om het kloppend te krijgen, zoals ruim 6 ton vorig jaar, moeten achterwege blijven.
Wij hadden bijzonder veel moeite met het vaststellen van de begroting vorig jaar omdat wij deze niet reëel in evenwicht vonden. Wij maakten bezwaar tegen het opnemen van een risico ‘Sociaal Domein’, omdat toen al nagenoeg zeker was dat we die kosten zouden moeten gaan maken. Dit noemden wij een truc. En wat blijkt uit de eerste Burap? Het risico heeft zich voor de volle 100% geopenbaard. Kortom, de truc is ook nog eens mislukt!
Voorzitter, wij vinden het onbegrijpelijk dat het college komt met nieuw beleid in een kadernota die grossiert in de rode cijfers (ruim 2 miljoen euro eerste jaar).
Vooral ook omdat er geen voorstel wordt gedaan in welke richting het college denkt de tekorten terug te dringen. Een globale denkrichting, zonder de precieze cijfers, is toch wel het allerminste wat van een bestuurskrachtig college verwacht mag worden.
De inwoners van Grave, Gassel, Escharen en Velp verwachten vergroening van onze gemeente. Vergroening in duurzaamheid. Vergroening met het groen in de eigen wijk. En vergroening in de leeftijd. Door meer starterswoningen te bouwen blijven er meer
jonge gezinnen (jongeren) in Grave. Wij roepen het college op bij het maken van de begroting op beide fronten vergroening als uitgangspunt te nemen en dit bij bezuinigingsvoorstellen niet uit het oog te verliezen.
Onze partij wil graag, als straks blijkt dat daar geen bezwaren tegen zijn, instemmen met een krediet voor een nieuw sportpark. Op basis van de vermogenspositie van de gemeente is dit niet direct bezwaarlijk. Maar het is moeilijk uit te leggen dat je een sportpark van € 5 miljoen gaat bouwen en tegelijkertijd ook moet bezuinigen …
Als gemeente Grave hebben we nog één kans om onze toekomst zeker te stellen, om mee te praten over onze eigen toekomst. Na 28 oktober 2019 zijn we te laat.
Ons standpunt is duidelijk:
Liberaal LVC Grave is en blijft voor één gemeente Land van Cuijk.
Eén gemeente Land van Cuijk betekent:
Een krachtige en slagvaardige gemeente
Meer financiële slagkracht
Een sterkere ambtelijke organisatie
Een snelle en goede dienstverlening
Kansen voor voldoende werkgelegenheid
Goed basis- en beroepsonderwijs
Goed wonen voor jong en oud
Krachtige dorpen en wijken met eigen zeggenschap
Kortom: één krachtige gemeente Land van Cuijk, één gemeente die vooruit wil en klaar is voor de toekomst. Met de ontwikkeling van kernendemocratie en behoud vande eigen identiteit!
Algemene beschouwingen Graafse VVD.
Het is 2 juli 2019 met voor ons een niet sluitende kadernota voor de aankomende 4 jaren. Het college verzuimt, voor wat de VVD betreft, aan de raad een sluitende kadernota voor te leggen.
De voorliggende kadernota geeft duidelijk weer dat Grave de aankomende jaren, net zoals in het verleden, jaren structureel te veel uitgeeft. Een trend inmiddels of…………….of komt het door de
investeringen die we als Grave hebben gedaan in het verleden en in de toekomst om het fundament duurzamer te maken voor de uitdagingen van de gemeente Grave.
Uitdagingen in de zorg, leefbaarheid, veiligheid, klimaat en duurzaamheid die door de landelijke overheid aan de lokale overheden overgedragen worden.
We zien echter, terugkijkend naar de decentralisaties in de zorg, dat dit anders is verlopen dan men had verwacht. Dat de jeugd, die de zorg nodig heeft, beter door de gemeente gesignaleerd wordt en
dus geholpen kan worden, staat wat ons betreft buiten kijf. Doordat het Rijk de decentralisatie met een flinke bezuiniging aan de gemeenten heeft overgedragen en de zorgvraag is toegenomen zijn de beschikbare middelen echter niet toereikend. Met als gevolg tekorten in de jeugdzorg. Een compensatie in de vorm van ‘n extra budget, kunnen de gemeenten tegemoet zien, die vooralsnog niet van structurele aard is.
De leefbaarheid voor onze gemeente wordt deels bepaald door het aantal beschikbare woningen waarbij we zien dat er vraag is naar diverse typen woningen en woonvormen.
Voor de langere thuis zittende zelfredzame ouderen, voor de 1 ouder gezinnen of voor de alleenstaanden. Met ook hier weer een uitdaging die door de landelijke overheid is geïntroduceerd,
Ook hier voorzien wij als VVD dat de lokale overheden diverse structurele uitgaven dienen te maken om de Omgevingswet te implementeren in het beleid van de gemeente. Een uitdaging die, zonder beschikbaar gestelde middelen door Den Haag of Provincie dient te worden uitgevoerd.
Een laatste uitdaging die aansluit bij het landelijke beleid waarbij de gemeenten aan zet zijn is die van klimaat en duurzaamheid. Het opstellen van een uitvoeringsprogramma klimaatbestendig Land van
Cuijk, transitie in de veehouderij, klimaatakkoord en de nieuwe landelijke wetgeving zoals de Warmte en Energietransitie dienen door de gemeenten worden toegevoegd aan het maken van extra beleid.
Ook hier worden we als gemeente niet voorzien in extra middelen om deze uitdagingen uit te voeren.
Voorzitter, het geld klotst volgens menigeen in DEN HAAG tegen de plinten, misschien dat ze daar rekening mee kunnen houden met de verbouwing van de 2e kamer, en wat van deze gelden kunnen
overpompen tijdens deze verbouwing naar de gemeenten.
Bij deze doen wij dan een beroep op het college om een signaal af te geven richting Den Haag en Provincie aan de lokale overheden meer middelen beschikbaar te stellen voor de uitdagingen die van ons als Grave worden gevraagd. Dit, om te zorgen dat de fundering van onze Gemeente niet afbrokkelt en we genoodzaakt worden om elders de benodigde middelen te bezuinigen zoals subsidiegelden op sport, cultuur en leefbaarheid.
De VVD wil op voorhand niet stil zitten om samen met het college en deze raad ook zelf te kijken om de tekorten op onze aankomende begroting te beperken. Daarvoor hebben we als VVD reeds een
voorstel ingediend na de behandeling van de kadernota in de auditcommissie.
Fractie Graafse VVD
ALGEMENE BESCHOUWINGEN LPG.
Op zoek naar balans!
In de kadernota van de gemeente Grave leggen we op hoofdlijnen de basis van het beleid voor de komende jaren vast.
Voor de Lokale Partij Grave betekent dit dat we op dit moment op een verantwoorde manier keuzes moeten maken om onze inkomsten en uitgaven weer in evenwicht te brengen de komende jaren.
De financiële werkwijze van het Rijk het ‘trap-op-trap-af principe’ (Geeft het Rijk meer uit, dan krijgen gemeenten een hogere algemene uitkering. Gaat het Rijk minder geld uitgeven, dan daalt ook de groei van de algemene uitkering) heeft grote gevolgen voor
De financiën in het Sociaal Domein zijn een landelijk probleem en het beloofde extra geld bij de meicirculaire voor de jeugdzorg dekken de tekorten bij lange na niet. Sterker nog er is een kleine compensatie voor de eerste 3 jaarschijven. Structureel is er nog géén oplossing en dit maakt de uitvoering van de jeugdzorg onmogelijk en onhoudbaar.
Bij de audit com van 12 juni gaf de accountant aan dat het voor een Gemeente niet te doen is om in begrotingen te sturen omdat het onzeker is wat de algemene uitkering zal worden.
De gemeente Grave heeft, net zoals de overige gemeenten in Nederland, te maken met een aantal zaken waardoor er op de exploitatie forse tekorten zijn (te weten: jeugdzorg, WMO, en het trap op trap af principe, waardoor gemeenten veel minder inkomsten ontvangen van de overheid omdat het Rijk na verhouding minder heeft uitgegeven. Hierdoor moeten we keuzes maken, die we liever niet maken. Echter door genoemde redenen zullen we dit wel
moeten doen om de exploitatie van de gemeente Grave in balans te krijgen.
Ik wil nogmaals de woorden van de accountant op 12 juni herhalen dat het voor een gemeente NIET te doen is om in begrotingen te sturen omdat het zo onzeker is wat de algemene
uitkering zal worden. Wij zijn benieuwd hoe u, collega raadsleden, hier tegenaan kijkt en welke stappen het college neemt richting de overheid!
De Lokale partij Grave wil voor onze inwoners de woonlasten zo laag mogelijk houden. Wij zijn geen voorstander om de tekorten in het Sociaal Domein af te wentelen op onze inwoners. Onze inwoners hoeven niet op te draaien voor het feit dat de Rijksoverheid haar
verantwoordelijkheid niet neemt en de gemeente in de kou laat staan. Maar door dit beleid worden gemeente gedwongen maatregelen te nemen die de inwoners wel degelijk zullen
raken. We trachten dit tot een minimum te beperken maar ook de gemeente Grave zal hier helaas niet aan ontkomen.
Maatregelingen die we aan u als overweging mee willen geven zijn, afschaffing solidariteit sociaal domein land van Cuijk, is dat mogelijk?
Opbrengsten pachtgronden verhogen, Raadsbesluiten altijd voorzien van het effect op de begroting en een cumulatiefoverzicht, in
2020 alleen nieuw beleid als oud beleid niet doorgaat, zorg voor structurele balans tussen uitgaven en inkomsten, ambitieniveau aanpassen aan de inkomsten, de portefeuillehouders goed kijken naar eigen portefeuilles en daar waar mogelijk bezuinigingsvoorstellen doen.
Zijn er nog potjes, bestemmingsreserves die niet gebruikt worden? Ook trap op trap af bij ALLE gemeenschappelijke regelingen. De kern van de bezuinigingen moeten we halen uit zaken die niet echt nodig zijn.
Voorzitter tot slot:
De inwoners van Velp, Escharen, Gassel en Grave voelen zich sterk verbonden met hun gemeenschap. Wij zijn trots op deze gemeente waar we leven, wonen en werken. Daar is ook alle reden voor. In onze gemeente gebeurt veel moois en er is nog heel veel meer mogelijk. Voor de komende jaren zijn we op zoek naar balans. Dat betekent op een verantwoorde manier keuzes maken om onze inkomsten en uitgaven weer in evenwicht te brengen. Dit kunnen we alleen bereiken door dit in gezamenlijkheid met raad, college en ambtelijke organisatie – te doen!
Tot zover 1e termijn
CDA: De steven wenden, de blik verbreden.
Algemene politieke beschouwingen bij de kadernota 2020
Waar staan we als gemeente Grave?
Wat zijn de belangrijkste trends en ontwikkelingen die op ons afkomen? Welke kansen en bedreigingen horen daarbij?
En de slotvraag: waar moeten we – als gemeente Grave – naartoe?
Bestuurlijke toekomst
De antwoorden op deze vragen dienen – wat het CDA betreft –
te komen van de inwoners van Escharen, Gassel, Grave en Velp.
Wij willen géén gemeentelijke toekomstvisie bedacht door bestuurders, ambtenaren of projectbureaus.
Het CDA hecht waarde aan de kennis, ervaring en intuïtie van onze inwoners. Samen maken zij hún visie op hún dorp of hún stad.
Zo komen inwoners en bestuur tot een gezamenlijk plan.
De identiteit en de kracht van onze gemeente
kan je ophangen aan de volgende kapstokken:
geschiedenis (onder de paraplu van ‘historisch Grave’)
groen en gezond (onder de noemer ‘bastion van zorg’)
gastvrij en gezellig (dankzij ondernemers, verenigingen en andere groepen).
Wat de gemeente nodig heeft, is een toekomstbestendig bestuur
voor inwoners, organisaties en ondernemers met aandacht voor de identiteit van onze dorpen en stad.
De keuze beperkt zich niet tot zelfstandigheid enerzijds en één gemeente Land van Cuijk anderzijds.
Het CDA vindt democratisch draagvlak wezenlijk en zoekt daarom het gesprek – met iedereen, maar op de eerste plaats met de inwoners van onze gemeente.
Hoe het niet moet, zien we in het fusie van onze buren.
Voor ons zijn de volgende criteria leidend:
* behoud van de identiteit van Escharen, Gassel, Grave en Velp door maximale burgerparticipatie,
* daadwerkelijk draagvlak onder de inwoners,
* continuïteit van maatschappelijke taken,
* goede dienstverlening aan burgers,
* realistische toekomstbestendigheid en
* robuuste regionale samenwerking.
Kiezen doen we echter sámen.
De mening van de inwoners weegt voor óns ontzettend zwaar.
Daarom moeten we er alles aan doen om hen zoveel mogelijk te informeren vóórdat zij een afweging maken.
De CDA-fractie gaat het open gesprek aan, wendt de steven en verbreedt haar blik. Dat betekent dat samenwerking of herindeling
met gemeenten buiten het Land van Cuijk, – zoals Oss en Uden/Landerd – bespreekbaar is.
Meer intensieve samenwerking met Wijchen en Heumen net zo goed.
Wij nemen echter geen voorschot op het maatschappelijk debat
dat vooral buiten dit huis gevoerd moet worden.
Wij staren ons niet blind op één gemeente Land van Cuijk of de variant Cuijk, Grave, Mill.
De wijze waarop de “CBA-gemeenten” – Cuijk voorop – opereren is daar debet aan. De afstand tussen Cuijk en Grave is onnodig vergroot. Grave heeft er werkelijk álles aan gedaan om Cuijk tegemoet te komen.
Voortdurend verschuivende deadlines en het dichtgooien van de deur in ons gezicht maken duidelijk dat wij geen serieuze, – laat stáán gelijkwaardige! – partner zijn.
Een dergelijke houding heeft consequenties.
Leefbaarheid en daadwerkelijke kernendemocratie / burgerparticipatie
De inwoners van Escharen, Gassel, Grave en Velp hebben het laatste woord. Wij dienen hen hier, in het stadhuis, te vertegenwoordigen
en een stem te geven – liefst zonder tussenkomst van de politiek.
Het CDA vindt leefbaarheid in de eigen straat of wijk vooral een zaak van de straat of de wijk.
Wij staan voor maximale zeggenschap en burgerparticipatie.
Langs die lat leggen wij de participatieverordening die deze raad dient vast te stellen. Het is niet voor niets dat wij nog dit najaar
een visie van het college op kernendemocratie verwachten.
Het wordt tijd dat burgerparticipatie vorm, inhoud en praktische betekenis krijgt. Voor ons heeft dit – vanwege de directe relatie met leefbaarheid – hoge prioriteit.
Het draait namelijk om betrouwbaarheid, regie nemen bij leefbaarheidsvragen, waardering voor gemeenschappelijk initiatieven, om faciliteren en verbinden, en het benutten van lokale kennis.
Het CDA vraagt om een visie in 2019, en de eerste resultaten in 2020. Wij rekenen erop dat het college deze handschoen oppakt.
Financiële positie van gemeenten, waaronder Grave
Ook de oplossingen voor uitdagingen waarvoor onze gemeente staat, liggen niet in de bestuurlijke toekomst, maar in het bestuurlijke heden.
Het Rijk geeft gemeenten minder geld dan was verwacht.
Daarnaast hebben talloze gemeenten te maken met tekorten op de jeugdzorg. Tel daarbij nog de verplichte wettelijke taken bij op
zoals de invoering van de omgevingswet en de energietransitie,
en je hebt een ingewikkelde financiële puzzel.
Een belangrijke oorzaak ligt echter in Den Haag. Daar draaien wij niet omheen. Het Rijk heeft molenstenen om de nek van gemeenten gelegd en bezuinigt over de ruggen van mensen.
Zo simpel is het.
De oplossing ligt daarom vooral op nationaal niveau.
Desondanks hebben wij de taak om het Graafse huishoudboekje op orde te brengen.
Niet alleen déze gemeente staat voor de vraag:
bezuinig je op de kwetsbaren in de maatschappij of gaan we de kosten op andere burgers, verenigingen of instellingen verhalen?
Bestuurskracht bij de begrotingsbehandeling
Het is niet eenvoudig dat duivelse dilemma te beantwoorden en tóch zullen we het moeten.
Het college heeft de opdracht met een visie te komen en deze te vertalen in een begroting.
Als raad geven we vandaag, echter, de kaders daarvoor mee.
Als de raad nu zegt: “college, zoek het uit”, is hij geen knip voor de neus waard.
Bestuurskracht blijkt vooral bij forse tegenwind.
Het is alle hens aan dek.
Bij de begrotingsbehandeling zien we wie het lef heeft, samen met burgemeester en wethouders, de storm te trotseren.
Het CDA is – zoals het hoort – bereid in moeilijke tijden verantwoordelijkheid te nemen.
De prijs van een sterke en sociale samenleving:
aan voorzieningen gekoppelde verhoging o.z.b.
Als het Rijk gemeenten niet redelijkerwijs tegemoet komt, zullen wij lastige en pijnlijke maatregelen moeten treffen om te voorkomen dat we kwetsbare mensen in de kou laten staan.
Barmhartigheid en sociale rechtvaardigheid vragen om offers elders.
Dat betekent dat we mensen niet aan de kant zetten, maar – indien mogelijk – aan een baan helpen.
Vorig jaar al steunden wij het plan voor een regionale Business Developer. Daarnaast denken wij dat mensen die afhankelijk zijn van een uitkering door vrijwilligerswerk te doen (voor bijvoorbeeld ouderen) een positieve bijdrage kunnen leveren aan de samenleving.
Het is onvermijdelijk dat we gemeentelijke inkomsten en uitgaven
meer met elkaar in balans brengen. Belastingmaatregelen zijn niet populair, maar voorkomen dat we de samenleving kapot bezuinigen
Het is daarom noodzakelijk om voortdurend uit te leggen waarom bepaalde maatregelen genomen worden:
niet alleen bij een ombuiging of korting,
maar net zo goed bij een eventuele verhoging van de o.z.b. Het CDA loopt hier niet voor weg.
Keuzes en kaders
“Pappen en nathouden” is zinloos. Het is tijd om verantwoordelijkheid te nemen en keuzes te maken.
Twee belangrijke uitgangspunten voor het CDA heb ik zojuist uit de doeken gedaan. Daarmee zijn we er niet.
We moeten wensen schrappen of vooruitschuiven en daarbij geen enkel ‘heilig huisje’ schuwen. Dat geldt dus ook voor het sociaal domein waarop reeds fors bezuinigd is.
De vraag is dus of dáár nog iets te halen valt zonder de medemenselijkheid geweld aan te doen. Om tóch een duit in het zakje te doen: wat ons betreft gaat er een dikke streep
door de extra regionale solidariteit voor jeugdzorg in het Land van Cuijk.
Goed is goed.
Het CDA roept het college op kritisch te kijken naar het aantal uren
dat Grave afneemt van werkorganisatie CGM. Waarop valt winst te behalen?. Voorop staat dat urenoverschrijding of -uitbreiding
wat ons betreft uitgesloten is (zonder tussenkomst van deze raad).
Gelet de ervaringen met en beleving van het thema ‘veiligheid’
en de toenemende ondermijning in Brabant, staan wij wel open voor extra uren voor opsporing en handhaving. De huidige formatie schiet tekort omdat de boa teveel taken heeft die buiten het Integraal Veiligheidsplan vallen.
Kunnen de invoerings- en opleidingskosten voor de Omgevingswet en de Transitie Veehouderij niet significant verlaagd worden?
Wat levert het onderbrengen van alle duurzaamheidsinitiatieven onder één loket op of het aansluiten bij uitvoeringsagenda’s in de regio, zodat we niet voortdurend bakken vol geld steken in het maken van nota’s en ander papier?
Tot slot
Wat het CDA betreft legt het college meer nadruk op de uitvoering van beleid, dus:
* bouwen, bouwen, bouwen en nog eens bouwen
– ook aan een waterkrachtcentrale in de stuw,
* het stimuleren van de lokale economie, inclusief duurzaam ondernemerschap,
* het aantrekkelijk houden van wonen en recreëren in onze dorpen en stad
– mede door een directe busverbinding met Wijchen en
* werken aan zeggenschap van inwoners over de leefbaarheid in de eigen straat of wijk, * met oog voor de échte problemen in de samenleving.
Als fractie zijn wij veel buiten de deur geweest en geloof ons: deze raad is zo slecht nog niet. We mogen trots zijn op deze gemeente
en laten zien waar we goed in zijn. Dus ophouden met streken en afbreken, maar verbinden en opbouwen.
De wereld is groter dan Grave. Maar Brabant is groter dan het Land van Cuijk en Nederland groter dan Brabant.
Als we zonder oogkleppen om ons heen kijken en zien dat er méér is
dan waar we aan vasthouden, leidt een bredere blik tot meerdere perspectieven die het inhoudelijke gesprek niet alleen mogelijk,
maar ook zinvol en interessant maken.
