Poliflw

De provinciebesturen zijn bijna rond! We gaan besturen in Noord-Holland, Groningen, Utrecht, Gelderland, Noord-Brabant en Drenthe. In Flevoland en Zuid-Holland lopen de gesprekken voor een coalitie nog.

Tijdens de provinciale verkiezingen zette de groei van GroenLinks door. We werden de grootste in Groningen en Utrecht, verdubbelden in Gelderland en boekten forse winst in alle andere provincies. Ons succes vertaalt zich in groene en sociale coalitieakkoorden! Lees hier de plannen per provincie.

In Drenthe maakt GroenLinks voor het eerst deel uit van het College van Gedeputeerde staten! We besturen mee en er wordt flink ingezet op biodiversiteit en inclusiviteit. 

De aanleg van het omstreden buizenstelstel voor chemische stoffen in de Peelregio  lijkt vergoed van de baan. Vandaag stemde een Kamermeerderheid voor de motie om de aanleg van de buizen definitief te stoppen. De motie is een initiatief van GroenLinks Kamerlid Paul Smeulders, samen met Erik Ronnes (CDA) en Jessica van Eijs (D66), alle drie Brabanders.

“Mooi dat hiermee een einde komt aan een lange periode van onzekerheid en zorgen voor bewoners in de omgeving van Helmond. Ze hebben het jarenlang moeten opnemen  tegen de sterke lobby van de chemische industrie. Ik ben ontzettend blij dat de inwoners en de natuur uiteindelijk zegevieren”, zegt Kamerlid Paul Smeulders.

Al een jaar of acht wordt gesproken over de aanleg van pijpleidingen die gevaarlijke stoffen van de chemie-industrie in Zuid-Limburg naar de Rotterdamse haven moeten vervoeren. Het vervoer van gevaarlijke stoffen via buizen in de grond zou veiliger zijn dan via het spoor of de weg. GroenLinks ziet hier de zeker de voordelen van in. Toch zijn we tegen dit tracé, omdat het niet nodig is. Er ligt al een bestaand tracé wat hiervoor geschikt is. De chemische industrie wilde een aftakking, omdat dit goedkoper voor ze is. Als GroenLinks vinden we het onacceptabel dat vanwege deze economische belangen een risicovolle pijpleiding dwars door een  woonwijken wordt gelegd, zoals in Helmond en omgeving .

Smeulders: “De buizen zijn een risico voor de veiligheid. Bovendien zou de aanleg van de pijpleidingen betekenen dat stukken bos moeten verdwijnen, sportvelden mogelijk moeten worden verplaatst en tuinen bij woningen aan het tracé gedwongen veranderen in een lange lege strook grond van 70 meter breed. Ik ben blij dat een Kamermeerderheid nu zegt dat dit niet moet gebeuren.”

Vorige maand maakte minister Ollongren (BZK) al bekend dat ze de procedure om de buisleidingen aan te leggen per direct had stopgezet en nader onderzoek wilde naar de gang van zaken. Zij zei het te betreuren dat bewoners en andere betrokkenen zo lang in onzekerheid waren gebleven. Een mooie eerst stap, maar omwonenden bleven door de nieuwe onderzoeken tot 2021 in onzekerheid. Nu de Tweede Kamer zich heeft uitgesproken, lijkt de aanleg voorgoed van de baan. Smeulders heeft Ollongren gevraagd voor 1 juli te laten weten hoe ze de aangenomen Kamermotie gaat uitvoeren.

Historisch moment: De klimaatwet is aangenomen

De meerderheid van de Eerste Kamer stemde vandaag in met de Klimaatwet. De wet, ontworpen door Jesse Klaver en Diederik Samsom, legt voor het eerst klimaatdoelstellingen wettelijk vast. Daarnaast voert de wet een mechanisme in dat ervoor zorgt dat overheid die klimaatdoelen ook gaat halen.

De vierde donderdag van oktober is voortaan vanaf 2020 officieel Klimaatdag. Het kabinet rapporteert op die dag over de broeikasgasreductie en ze kan extra maatregelen presenteren om de klimaatdoelen te halen mocht dit noodzakelijk zijn.

Al sinds de start van dit kabinet onderhandelt de coalitie over een klimaatakkoord. Elke keer zonder resultaat. De Klimaatwet legt vast dat er al in 2019 een Klimaatplan wordt gepresenteerd waarin de maatregelen staan die nodig zijn om de doelen van de Klimaatwet te halen.

Jesse Klaver: “Dit is echt een bijzonder moment. Deze wet heeft een grote impact op onze toekomst en het tegengaan van klimaatverandering. Deze wet gaat Nederland veranderen.”

In de Klimaatwet staan drie doelen: 1.    Een vermindering van 49% (t.o.v. 1990) van de broeikasgasuitstoot in 2030. 2.    Een vermindering van 95% (t.o.v. 1990) van de broeikasgasuitstoot in 2050. 3.    100% broeikasgas-neutrale elektriciteit in 2050

Elke vijf jaar komt er een klimaatplan waarin het klimaatbeleid wordt vastgesteld. Dit klimaatplan past in het klimaatakkoord van Parijs en in de systematiek van de Integrale Nationale Energie-en Klimaatplannen die voor de EU moeten worden opgesteld.

GroenLinks en PvdA hebben de Klimaatwet gemaakt, deze is daarna door SP, D66, ChristenUnie, VVD en CDA omarmd waardoor de wet door zeven partijen werd aanboden aan de Tweede Kamer. Daar werd de wet al in december aangenomen. Jesse Klaver: “Ook voor mij persoonlijk is dit een heel mooi moment. Het is zonder twijfel mijn belangrijkste resultaat in negen jaar Kamerlidmaatschap. Maar nog veel belangrijker: dit is een historisch moment voor klimaatpolitiek in Nederland."

Nederland is niet het eerste land dat een Klimaatwet kent. In Europa waren het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Finland, Frankrijk, Noorwegen en Zweden waren Nederland voor. In Duitsland staat in het coalitieakkoord dat er een Klimaatwet zal komen. Wel is de Nederlandse Klimaatwet op dit moment de meest ambitieuze Klimaatwet ter wereld met een reductiedoel van 95% in 2050

Met een echte CO2-heffing kan het Nederlandse klimaatdoel wél gehaald worden. Dat laat de doorrekening van de GroenLinks plannen zien. Nu moeten we snel door met de invoering van zo’n CO2-heffing, zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver in een reactie. “We hebben niet de luxe om nog veel langer te wachten.”

Klaver: “Het lijkt er op dat het kabinet verlamd is. Maar wat het kabinet moet realiseren is dat dit de laatste kans is. Doet het kabinet niets, dan staat niet alleen de toekomst van het klimaat, maar ook dat van het kabinet op het spel.”

Klaver wil de CO2-belasting geregeld zien in het Belastingplan 2020. De voorbereidingen voor het Belastingplan zijn al begonnen.

Klaver: “Ik denk dat het belangrijk is om te komen tot een breed gedragen uitwerking van de CO2-belasting. Onze bereidheid om hier aan te werken blijft staan. Ik vraag me wel af of VVD en CDA dat aandurven.”

Volgens Klaver moet die CO2-belasting voldoen aan drie voorwaarden: de belasting moet effectief zijn, grote bedrijven moeten een eerlijke prijs gaan betalen en de rekening van huishoudens moet omlaag. In het plan van GroenLinks wordt 1 miljard euro vrijgemaakt voor compensatie van de energierekening van mensen. Het andere deel van de opbrengst wordt gebruikt om bedrijven te helpen bij de energietransitie.

Klaver: “VVD en CDA moeten eerlijk zijn: zonder het principe de vervuiler betaalt, is de burger de dupe. Het lijkt er nu op dat deze partijen zich drukker maken over de energierekening van bedrijven dan over die van gewone mensen.”

De doorrekening van de CO2-belasting van GroenLinks laat zien dat het klimaatdoel van de industrie wel wordt gehaald met een CO2-belasting, in tegenstelling tot de huidige plannen die in het ontwerp-Klimaataakkoord staan. Volgens PBL zorgt de CO2-belasting van GroenLinks er ruimschoots voor dat het CO2-reductiedoel voor de industrie (14,3 megaton) ruimschoots gehaald wordt.

Het PBL stelt dat het lastig in te schatten is in welke mate activiteit van bedrijven naar het buitenland kan verdwijnen. Wel stelt het Planbureau dat de gerichte compensatie uit de GroenLinks-plannen het concurrentienadeel voor de industrie kan compenseren, en daarmee de verplaatsing en CO2-weglek kan verkleinen.

Een meederheid van het Europees Parlement stemde dinsdag in met een controversiële update van het digitaal auteursrecht. GroenLinks stemde tegen.

"Regels moeten met de tijd mee, maar wat op tafel ligt ondergraaft de digitale stappen die we tot nu toe hebben ondernomen. Deze 'innovatie' maakt het internet kapot", vindt Europarlementariër Judith Sargentini. "Duizenden burgers hebben het afgelopen weekeinde nog gedemonstreerd tegen de plannen voor uploadfilters en de heffing op links. En terecht, het gaat hier om de vrijheid van het internet. Dat moeten we koesteren."

"Natuurlijk moeten we ervoor zorgen dat de makers van online content, zoals artiesten en journalisten, genoeg betaald krijgen voor hun werk." Maar de huidige plannen voor strenge regulering van het 'recht' om te linken, en een uploadfilter, gaan Sargentini te ver. "Staan er op Twitter straks nog memes op basis van televisiebeelden van het Wereldkampioenschap Voetbal? Of mag je nog linken naar een krantenartikel online? Dat is maar zeer de vraag."

Controversieel in de voorstellen zijn de artikelen 11 en 13. Die gaan over een heffing op linkjes en uploadfilters. Online platforms waar gebruikers content kunnen uploaden, moeten preventief licenties kopen om auteursrechtelijk materiaal te mogen weergeven. Doen of kunnen ze dat niet, dan moeten ze content filteren. Dat betekent dat alle bestanden gecheckt moeten worden bij een database met auteursrechtelijk materiaal. Een onmogelijke opdracht.

Sargentini: "Het risico bestaat dat de online platforms het filter veel strenger instellen dan noodzakelijk is om veilig te zijn. Daarnaast zijn uploadfilters foutgevoelig waardoor geblokkeerd kan worden wat wel wettelijk is toegestaan. En dat gaat gevolgen hebben voor memes, parodieën of content die wel legaal is maar lijkt op auteursrechtelijk materiaal."

"Het is hoog tijd dat grote digitale platforms als Facebook en Google een licentieovereenkomst sluiten met uitgevers en artiesten. Dan komt het geld dat deze platforms met advertenties verdienen terecht daar waar het hoort: bij de makers." Maar Sargentini waarschuwt dat we met deze voorstellen het kind met het badwater dreigen weg te gooien. "Toen Spanje eerder strenge regels voor linken naar nieuwsberichten opstelde, besloot Google simpelweg om de Spaanse markt te verlaten en daalde de bezoekerscijfers van krantenwebsites dramatisch."

De tekst is de uitkomst van onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de lidstaten. De Nederlandse regering heeft samen met enkele andere landen al eerder aangegeven tegen de uitkomst te zijn, maar een gekwalificeerde meerderheid van de EU-landen is wel voor. In het Europees Parlement stemde het CDA voor, de SP onthield zich van stemming. Alle andere partijen stemden net als GroenLinks tegen.

Het onderwijs verdient beter en daarom steunt GroenLinks de acties van het stakende onderwijspersoneel van harte. ‘De coalitie kan niet blijven roeptoeteren dat het zo geweldig is dat ze anderhalf miljard euro extra hebben geïnvesteerd. Het is een heleboel geld, maar niet genoeg om de crisis in de sector te beteugelen’, aldus Kamerlid Lisa Westerveld.

Met meer geld voor kleinere groepen en een ambitieus plan om de loonkloof tussen primair en voortgezet onderwijs te dichten, zou minister Slob de sector een heel eind de goede richting in kunnen sturen. Daarnaast moet hij het passend onderwijs nu echt passend maken door werkdrukbeteugeling te eisen via meer en betere ondersteuning op de werkvloer. Westerveld: ‘Via zulke maatregelen worden ook de 83 duizend mensen die ondanks een lesbevoegdheid niet voor de klas staan weer naar het onderwijs gelokt. Die zijn nu afgehaakt omdat in de eerste plaats de werkdruk te hoog is ze en daarnaast – terecht – vinden dat ze niet genoeg verdienen.’

Helaas blijven de coalitiepartijen trots tamboereren op de extra middelen en verschuilen zich achter het regeerakkoord als door vakbonden of partijen als GroenLinks wordt vastgesteld dat er meer nodig is.

Westerveld: ‘VVD, CDA, D66 en ChristenUnie lijken soms vergeten dat dit probleem vraagt om een marathonmentaliteit. Nu zijn ze flitsend uit de startblokken gekomen om vervolgens langs de weg te gaan zitten blazen. Terwijl ze niet eens halverwege zijn. Als je dan zegt dat de finish pas vele kilometers verderop ligt, krijg je verontwaardigde reacties in de geest van “zie je niet hoe hard we gingen?” Het doel is intussen wel uit zicht.’

Dat de middelen beperkt zijn en de crisis in de publieke sector niet alleen het onderwijs raakt maar ook sectoren als de zorg of defensie, maakt het probleem complex. ‘Iedereen snapt best dat het gezond krijgen van de onderwijsarbeidsmarkt niet in een vloek en een zucht is geregeld. Daar gaan jaren overheen. Maar onderken dat gewoon en doe niet of er nu genoeg gebeurt, zoals de VVD. Of bluf er geen half miljard aan investeringen bij door te doen of onderhoud aan monumenten het onderwijs ten goede komt, zoals D66.’

Volgens GroenLinks zou het ook helpen als de bekostiging op de schop gaat. Zo moeten de bekostigingsregels zo worden aangepast dat het onmogelijk wordt geld dat is bedoeld voor personeel in te zetten voor bijvoorbeeld gebouwen, tenzij daar toestemming voor is gegeven door de medezeggenschapsraad. En er moet een rem komen op de reserves: onderwijsbreed staat er 16 miljard euro op de bank. Zeven miljard euro daarvan was bedoeld voor het funderend onderwijs.

‘Ik snap best dat besturen soms geld moeten reserveren voor vastgoedonderhoud of een duur ict-systeem,’ zegt Westerveld. ‘Maar dit soort reserves voedt de suggestie dat het onderwijs het geld nu al niet op krijgt. Daarom moet het ministerie van OCW aan de slag met een maximale reserve. Een structurele oplossing voor het lerarentekort is dat uiteraard niet: een spaarpot kun je maar één keer legen. Maar je kunt er wel een begin mee maken.’

Op voorstel van rapporteur Bas Eickhout hebben Europarlementariërs maandag ingestemd met een wet gestemd voor maatregelen om de financiële sector te vergroenen. De ambitieuze voorstellen van GroenLinks om groene investeringen te stimuleren, haalden een meerderheid. Een krappe rechtse meerderheid verzwakte echter de voorstellen om ook vervuilende investeringen te ontmoedigen. Naar verwachting komt er in april een nieuwe kans voor het hele parlement om de wet verder aan te scherpen.

Eickhout: “In het klimaatakkoord van Parijs belooft de wereld om financiële stromen in lijn te brengen met het wereldwijde klimaatdoel. Daarvoor moet duurzaam investeren van uitzondering naar nieuwe norm worden. De investeringen van nu bepalen hoe onze economie er over twintig jaar uitziet. Het is treurig dat CDA en VVD weer eens hun fossiele gezicht laten zien door lastige discussies over vervuilende investeringen uit de weg te gaan.”

Na een maandenlange politieke strijd en intensieve lobby vanuit het bedrijfsleven stemden de gezamenlijke commissies Economische zaken en Milieu maandagavond over het voorstel van de Europese Commissie voor een duurzaamheidsclassificatie van investeringen. Hiermee zet de EU een belangrijke stap naar toekomstig beleid om duurzame investeringen te stimuleren en greenwashing tegen te gaan.

Het Europees Parlement wil dat alleen beleggingsproducten die aan wettelijke duurzaamheidsstandaarden voldoen als ‘duurzaam’ mogen worden verkocht. Een rechtse meerderheid schoot echter enkele gaten in de wet waardoor onder andere voorstellen om duurzame investeringen ook te toetsen op respect voor mensenrechten werd verworpen.

Op aandringen van de groene fractie kwam de Europese Commissie vorig jaar met een actieplan voor verduurzaming van de financiële sector. Het wetsvoorstel voor een raamwerk van duurzame investeringen was echter te bescheiden aangezien het niet op de hele financiële sector maar slechts op specifieke groene financiële producten gericht was. 

Naar verwachting stemt in april het voltallige Europees Parlement over de voorstellen. GroenLinks zal dan opnieuw voorstellen voorleggen voor verduurzaming van de gehele financiële sector en het in kaart brengen van de meest vervuilende investeringen.

GroenLinks heeft vandaag tegen de Invoeringswet van de van de nieuwe Omgevingswet gestemd. Het lukte Kamerlid Paul Smeulders weliswaar om maar liefst vijf wetswijzigingen die het ruimtelijk beleid minder vrijblijvend maken door de Kamer te krijgen, maar de Omgevingswet blijft wat GroenLinks betreft te veel de nadruk leggen op minder regeltjes voor ondernemers.

In Nederland is de ruimte schaars en moet dus goed worden verdeeld. De regels hiervoor gaan binnenkort op de schop als in 2021 de Omgevingswet wordt ingevoerd. Dit wordt een mega-operatie, want het gaat hier om één van de grootste wetswijzigingen sinds de grondwetsherziening van 1948. Alle regels rond ruimtelijke ordening, milieu, externe veiligheid, lucht, natuur, water en erfgoed worden opnieuw bepaald. De operaties is zo omvangrijk dat bijna niemand precies weet wat er gaat gebeuren. Ook omdat de grote gevolgen pas over een aantal jaar merkbaar zijn.

Onder aanvoering van rechtse kabinetten is de Nederlandse traditie van zorgvuldige ruimtelijke ordening in de afgelopen jaren uitgehold. De Omgevingswet gaat dat niet beter maken. Vanaf het begin van de wetsbehandeling heeft GroenLinks zorgen geuit over het ontbreken van ‘waarborgen’ voor een goede kwaliteit van de leefomgeving. Het risico van de Omgevingswet is dat de ruimte in handen komt van enkele partijen, vaak grote bedrijven. Dat gaat dan weer ten koste van natuur en landschap waar juist veel mensen van kunnen genieten. Dat is de voornaamste reden dat de Kamerfractie deze week tegen de invoeringswet stemde.

Het lukte Kamerlid Paul Smeulders wel om de wet te verbeteren, omdat hij er met D66 en CDA in slaagde om iets meer checks and balances toe te voegen. Met deze regeringspartijen maakte GroenLinks onder meer aanpassingen die gemeenteraden meer mogelijkheden geven om plannen bij te sturen en omwonenden van grote projecten betere inspraak. De andere voorstellen die werden aangenomen zorgen ervoor dat mensen een hoger vergoedingsbedrag voor planschade kunnen krijgen (samen met het CDA) en dat het Europese landschapsverdrag van Florence wettelijk is verankerd. ‘De wet blijft een stap terug, maar de aanpassingen waarover we afspraken hebben kunnen maken, zijn binnen die marge mooie successen voor GroenLinks’, reageert Smeulders.

Nu de rechtse meerderheid ervoor heeft gezorgd dat de wet er nu toch gaat komen, zijn gemeenten en provincies aan zet. Het is aan hen om te zorgen voor voldoende waarborgen in de Omgevingsvisies en vooral in de Omgevingsplannen die ze de komende jaren gaan maken. Smeulders: ‘Hopelijk gebruiken ze de nieuwe instrumenten om belangrijke waarden als gezondheid, milieu en klimaat te versterken, om groene en sociale initiatieven van onderop mogelijk te maken en inwoners meer inspraak te geven.’

"Het verzet van Rutte en Buma tegen uitvoering van het Klimaatakkoord van Parijs is onverantwoord." Dat zei GroenLinks-leider Jesse Klaver maandagavond op een Meetup in Amsterdam naar aanleiding van de uitspraken van de twee coalitieleiders dit weekend op campagne.

Rutte zei dit weekend dat we nog tot 2050 hebben om maatregelen te nemen tegen klimaatverandering en hekelde partijen als GroenLinks die nu langjarig klimaatbeleid willen vastleggen. Buma vond dat Klaver aan het radicaliseren was.

Klaver: "De tacktiek van vertragen en frustreren is weer ingezet. Rutte en Buma hebben niet door dat, met hun verzet tegen noodzakelijk klimaatbeleid, zij zelf flankpartijen beginnen te worden. Nederland wil vooruit maar VVD en CDA staan op de rem."

Om het beleid bij te sturen wil Klaver graag met de coalitie in gesprek. Op de meetup zei hij "zijn hand uit te willen steken" naar de coalitiepartijen en zo snel mogelijk zaken te willen doen om de klimaatwet uit te voeren en de Urgenda-doelen voor 2020 te halen. Wat Klaver betreft hoort ook compensatie voor de stijgende energierekening bij die gesprekken.

Klaver: "De afgelopen weken heeft GroenLinks voorstellen gepresenteerd om de klimaatdoelen voor 2020 en 2030 te halen. Om klimaatdoelen te halen en de energierekening van mensen te compenseren, moeten we samenwerken. Ik ben daar absoluut toe bereid."