Poliflw

Het kabinetsplan om grote bedrijven volgend jaar een nieuwe jaarlijkse korting van 2,4 miljard te geven op de winstbelasting moet van tafel. Als dat niet gebeurt steunen PvdA, SP en GroenLinks het Belastingplan niet. De partijen roepen het kabinet op om in de plaats daarvan te investeren in aanpak van de grote maatschappelijke problemen: een eerlijk klimaatbeleid, betaalbare huizen, kwetsbare natuur, het onderwijs en de zorg. Dat zeiden Lilian Marijnissen, Jesse Klaver en Lodewijk Asscher op een gezamenlijke bijeenkomst in de Tolhuistuin in Amsterdam.

 PvdA, SP en GroenLinks kwamen vanavond met honderden belangstellenden bij elkaar, omdat de coalitie binnenkort begint aan de onderhandelingen over de begroting en het belastingplan voor volgend jaar.   Jesse Klaver: “Vanavond hebben wij een heldere boodschap aan het kabinet: de tijd van rechtse politiek is voorbij. De tijd dat de samenleving accepteert dat multinationals miljarden krijgen die de burger moet betalen, die ligt achter ons. Vanavond komen wij samen met een pleidooi voor solidariteit, met een uitgestoken hand en een visie voor een samenleving waarin het niet ieder voor zich is, maar samen voor elkaar.”   Lilian Marijnissen: “Afgelopen weken deed ik avonden door het hele land met mensen die in de zorg, het onderwijs en bij de politie werken. Het is duidelijk, de nood is hoog en investeringen zijn daar keihard nodig voor onze samenleving. Vandaag staan we hier dus met zijn drieën om een duidelijke boodschap af te geven aan het kabinet. Zijn we het nu opeens overal over eens? Nee natuurlijk niet. Dat hoeft ook niet. Waar we het wel over eens zijn is dat er andere keuzes nodig en mogelijk zijn. Zodat grote bedrijven hun eerlijke deel betalen en er miljarden vrij komen om te investeren in de samenleving: om het eigen risico aan te pakken, betaalbare huizen te bouwen en te investeren in goed onderwijs.”   Lodewijk Asscher:  ‘Er zijn volop mogelijkheden om mensen meer kansen te geven in het leven. Laten we daarom nu investeren in wat echt belangrijk is: de zekerheid van een betaalbaar huis, van een leraar voor de klas en van mooie natuur waarvan we kunnen genieten. Daarvoor is een koerswijziging nodig van het kabinet. Geen belastingverlaging voor grote bedrijven, maar keuzes die goed zijn voor alle Nederlanders.’

GroenLinks zet grote vraagtekens bij het handelsakkoord tussen de Europese Unie en Vietnam waarover het Europees Parlement woensdag stemt. Het eerste handelsakkoord dat de nieuwe Europese Commissie voorlegt aan het Europees Parlement is volgens Europarlementariër Bas Eickhout in strijd met de duurzame ambities van de Europese Commissie. We beantwoorden zeven vragen over het handelsakkoord.

1. Wat staat er in het handelsakkoord?

Sinds 2007 onderhandelde de Europese Unie en Vietnam over een handelsakkoord. In het akkoord spreken de twee partijen af om importheffingen geleidelijk af te schaffen. Daarnaast maken ze afspraken om elkaars productstandaarden te erkennen, zodat de handel makkelijker wordt. Voor landbouwproducten krijgt de EU voor 99 procent toegang tot de Vietnamese markt, terwijl de EU importquota behoudt voor de import van Vietnamese landbouwproducten. Behalve een handelsakkoord, ligt er ook een verdrag voor dat de bescherming van investeerders regelt. Dit zorgt ervoor dat investeerders overheden kunnen aanklagen, vaak ten koste van mens en milieu.

2. Wat betekent dit handelsakkoord voor het klimaat en milieu?

De Europese Commissie spreekt over duurzame ontwikkeling in handelsakkoorden, maar toch blijft ook dit akkoord business as usual: handelsafspraken zijn bindend maar afspraken over duurzaamheid blijven vrijblijvend. Eventuele negatieve effecten van de handel op het klimaat blijven daardoor zonder consequenties. Het verder vrijgeven van de handel in hout en vis, zonder bindende duurzaamheidsafspraken, kan de bestaande problemen van ontbossing en overbevissing verergeren. GroenLinks wil alleen handelsakkoorden die echt bijdragen om klimaatverandering aan te pakken en die goed zijn voor de biodiversiteit.

3. Hoe staat het met de mensenrechten in Vietnam?

De mensenrechtensituatie in Vietnam is zeer zorgelijk. De vrijheid van meningsuiting is sterk ingeperkt en kritiek op de overheid wordt hard gestraft. In 2019 werd in Vietnam een nieuwe cybersecurity-wet aangenomen, waardoor mensen die zich online uitspreken tegen de regering eenvoudig vervolgd kunnen worden. Verschillende journalisten en mensenrechtenverdedigers zijn door de overheid geïntimideerd of zelfs opgesloten. De journalist Pham Chi Dung werd gearresteerd nadat hij het Europees Parlement opriep om de ratificatie van het handelsakkoord met Vietnam uit te stellen.

Ondanks het samenwerkingsakkoord dat de EU al in 2016 met Vietnam sloot, verbetert de situatie in Vietnam nauwelijks. In dat samenwerkingsakkoord staat de mogelijkheid om het het handelsakkoord dat nu voorligt, op te schorten. Het is voor GroenLinks onacceptabel dat de EU dit handelsakkoord ratificeert voordat mensenrechtenschendingen in het land voldoende zijn aangepakt.

4. Maar is GroenLinks dan tegen handel?

Nee, GroenLinks is voorstander van handelsafspraken als die een positieve impact hebben op duurzaamheid en respect voor mensenrechten. Voor GroenLinks is het essentieel dat handelsafspraken ertoe bijdragen dat bedrijven handelen met respect voor mensen, dieren, klimaat en milieu. Door multinationals extra rechten te geven om overheden onder druk te zetten als bedrijfsbelangen worden geschaad, gaan we juist de verkeerde kant op.

5. Maar andere partijen hebben toch ook gezegd dat ze meer aandacht willen voor klimaat en mensenrechten in handelsakkoorden?

Klopt. Helaas ziet het ernaar uit dat ze zullen instemmen met het akkoord. In de handelscommissie stemden de Europese christendemocraten (Europese fractie van CDA), liberalen (fractie van D66 en VVD) en sociaaldemocraten (fractie van PvdA) vorige maand in met het verdrag.

6. Moet dit akkoord nu ook nog door nationale parlementen worden goedgekeurd?

Deels. Dit handelsakkoord is een Europese bevoegdheid en hoeft daarom alleen door het Europees Parlement en door Europese ministers goedgekeurd te worden. Het deel over het investeringsakkoord is een gedeelde bevoegdheid van Europa en van de lidstaten, het moet daarom langs ook alle nationale parlementen. Het Europees Parlement stemt komende week over beide delen.

7. Over welke andere verdragen lopen er nog onderhandelingen? Momenteel onderhandelt de Europese Commissie met onder andere Australië, Nieuw-Zeeland en Indonesië over handelsakkoorden. Met China onderhandelt de Europese Commissie over een investeringsakkoord. De Europese Unie sloot al een handelsakkoord op hoofdlijnen Zuid-Amerikaanse landen (EU-Mercosur) waar de lidstaten en het Europees Parlement zich over buigen zodra de volledige juridische tekst voltooid is. Het handelsakkoord met Canada (CETA) is voorlopig in werking getreden, maar EU-lidstaten moeten het nog wel ratificeren. Onder andere in Nederland is nog onzeker of dat gaat gebeuren. Een volledig overzicht van alle handelsonderhandelingen staat op de website van de Europese Commissie.

Duizenden hoogopgeleide werknemers die vanwege een ziekte of handicap minder productief zijn, behouden hun aanvullende uitkering. Een voorstel van GroenLinks en PvdA hiervoor kon rekenen op een brede steun in de Tweede Kamer. Dit voorkomt dat deze groep mensen met een uitkering, de zogenaamde Wajong, hierop gekort gaan worden.

“Het is onrechtvaardig dat werkende mensen met een Wajong-uitkering niet tenminste evenveel inkomen hebben als mensen in een vergelijkbare functie”, zegt Tweede Kamerlid Wim-Jan Renkema.

Mensen met een ziekte of handicap zijn soms minder productief dan een werknemer zonder ziekte of handicap. Daarom krijgen ze minder salaris dan iemand met een vergelijkbare functie en uurcontract. Tot nu toe compenseerde de Wajong-uitkering dit verschil in inkomen, bij wijze van loondispensatie. Met de nieuwe wet dreigde dit voor een groep Wajongers te vervallen. Dankzij de aanpassing van GroenLinks en PvdA krijgt deze specifieke groep mensen alsnog een aanvulling tot aan het loon van iemand met een vergelijkbare functie.

Rechtvaardig Afgelopen week debatteerde de Tweede Kamer over een nieuwe Wajong-wet. Deze zou de uitkering eenvoudiger en toegankelijker maken, maar pakte voor sommige groepen mensen die (deels) arbeidsongeschikt zijn veel minder gunstig uit. 

“Het is jammer dat de nieuwe Wajong-wet is aangenomen, omdat dit voor veel Wajongers een verslechtering betekent. Maar ik ben blij dat in ieder geval deze groep hoogopgeleide Wajongers nu niet de dupe wordt”, zegt Renkema. 

GroenLinks en de PvdA dienen vandaag de beantwoording in van de vragen over hun initiatiefwet die regelt dat de abortuspil voortaan ook door de huisarts verstrekt mag worden. 

Dit betekent dat de wet klaar is om door de Tweede Kamer behandeld te worden. GroenLinks en PvdA willen dat ook de huisarts een abortuspil kan voorschrijven. Nu kunnen vrouwen deze pil alleen bij een abortuskliniek of in het ziekenhuis krijgen.

Corinne Ellemeet (GroenLinks):  “Wanneer iemand de keuze maakt een zwangerschap af te breken is het heel belangrijk dat goede zorg wordt geboden. Dit voorstel houdt vast aan de hoge kwaliteit van abortuszorg in Nederland én vergroot de keuzevrijheid voor vrouwen. De abortuspil bij de huisarts is daarom echt een stap vooruit voor alle vrouwen.”

 

Lilianne Ploumen (PvdA): “Als je ongewenst zwanger bent is het belangrijk dat je zeker kunt zijn van zorg die bij je past. Daarom wil ik dat vrouwen voor de abortuspil ook terecht kunnen bij hun huisarts.”

Bijna zestig procent van de vrouwen die voor abortus kiest, gaat eerst naar de eigen huisarts. Deze huisarts moet de vrouwen nu nog doorverwijzen naar een abortuskliniek voor het voorschrijven van de abortuspil of een curettage. Een bezoek aan de eigen huisarts is voor sommige vrouwen emotioneel en fysiek veel minder belastend. De partijen vinden dat de abortuspil bij de huisarts de keuze voor vrouwen vergroot en de abortuszorg verbetert.  Vrouwen zijn niet langer gedwongen te reizen naar een abortuskliniek of ziekenhuis, maar kunnen naar hun vertrouwde huisarts in de buurt. Voor het verkrijgen van de abortuspil bij de huisarts gelden alle huidige waarborgen en zorgvuldigheidseisen zoals die gelden voor abortusklinieken, zoals dat de pil alleen in de eerste negen weken van de zwangerschap mag worden verstrekt.

De abortushulpverlening in Nederland lijkt goed georganiseerd, maar dit geldt niet overal en niet voor iedereen. Zo zijn er geen abortusklinieken in Friesland, Drenthe en Zeeland. Vrouwen in deze provincies moeten ver reizen. Zo is het lastig een abortus te krijgen als je er ver voor moet reizen omdat je er een vrije dag voor moet opnemen, opvang voor kinderen moet regelen of het hierdoor sneller bekend wordt bij familie of partner. Ook maken vrouwen zich zorgen over de protesten bij abortusklinieken. Voor vrouwen die korte tijd zwanger zijn, kan hulp door de vertrouwde huisarts in de buurt een uitkomst zijn.  Vrouwen die al langere tijd zwanger zijn, kunnen nog steeds terecht bij een abortuskliniek.

Voormalig minister Schippers wilde in 2016 de abortuspil al beschikbaar maken bij de huisarts. Haar voorstel is echter ingetrokken door het huidige kabinet. Er zit één groot verschil in het eerdere voorstel van Schippers en het voorstel dat GroenLinks en de PvdA nu doen: de twee partijen willen dat huisartsen niet individueel een vergunning aan hoeven te vragen om de pil te mogen verstrekken. Dat voorkomt een hoop onnodige bureaucratie. In plaats daarvan wordt via een accreditatiesysteem geregeld dat aan de voorwaarden en zorgvuldigheidseisen wordt voldaan.