Poliflw

De gemeenteraad heeft donderdagavond het voorstel aangenomen van SP Breda en Breda Beslist (voorheen Breda’97) voor een zelfbewoningsplicht. In de strijd tegen de woningnood verplichten steeds meer gemeenten de kopers van een nieuwbouwhuis om er ook daadwerkelijk zelf in te gaan wonen. “Hiermee voorkomen we dat louche vastgoedbazen betaalbare huizen opkopen, doorverhuren en zo misbruik maken van het woningtekort”, zegt SP-raadslid Bas Maes. De motie op initiatief van SP en Breda Beslist werd mede ingediend door VVD, CDA, GroenLinks en PvdA en kon rekenen op de steun van de gehele gemeenteraad. Maes: “Ik ben blij dat ook Breda nu uitspreekt dat huizen er zijn om in te wonen, niet om mee te speculeren!”

Wethouder Boaz Adank (VVD) ging donderdagavond diep door het stof vanwege de teloorgang van Werk aan de Wijk en zijn rol daarbij. SP Breda had daarvoor met steun van CDA en GroenLinks, een interpellatiedebat op de agenda van de gemeenteraad gezet. De dagen voorafgaand aan het debat kwam er bovendien een juridisch advies waaruit bleek dat de wethouder, in tegenstelling tot wat hij eerder beweerde, politiek verantwoordelijk is. Ook kwam het bestuur van Werk aan de Wijk op verzoek van SP Breda, met een brief met hun kant van het verhaal. “Voor de wethouder zat er daardoor niets anders meer op dan het erkennen van zijn fouten en het maken van welgemeende excuses”, constateert SP-fractievoorzitter Bas Maes. “De medewerkers, deelnemers en de buurt hebben er hun geliefde Werk aan de Wijk niet mee terug, maar hopelijk leert de wethouder hiervan en kunnen drama’s als dit in de toekomst worden voorkomen.”

SP Breda roept met steun van CDA en GroenLinks, wethouder Boaz Adank (VVD) ter verantwoording over de teloorgang van Werk aan de Wijk. Dit doen de partijen door middel van een interpellatiedebat wat donderdag 12 september zal plaatsvinden. Onder de wethouder zijn verantwoordelijkheid (en die van zijn voorganger) zijn de afgelopen jaren veel zaken misgegaan waarover verantwoording moet worden afgelegd aan de Gemeenteraad. “Ik doel dan op de onderbetaling van medewerkers en het niet nakomen van pensioenverplichtingen, het niet aanleveren van voldoende, geschikte deelnemers en het opzadelen van Werk aan de Wijk met torenhoge huisvestings- en personeelslasten”, zegt SP-fractievoorzitter Bas Maes. “De slechte beantwoording van eerdere vragen van onze fractie, hebben niet de gewenste duidelijkheid verschaft. Dit rechtvaardigt naar onze mening dit voor Bredase begrippen niet alledaagse middel.”

De verplichte tegenprestatie voor bijstandsgerechtigden is donderdagavond wel afgezwakt, maar door coalitiepartijen VVD, D66 en PvdA toch door de raad gedrukt. Oppositiepartijen CDA, GroenLinks en SP stemden tegen. Onder druk van vele inwoners, organisaties en de oppositie, werd het oorspronkelijke plan van wethouder Boaz Adank (VVD) flink aangepast. De verplichte tegenprestatie telt bijvoorbeeld niet langer voor mensen die al vrijwilliger of mantelzorger zijn. “Maar het blijft mogelijk om mensen te korten op hun uitkering waardoor ze onder het bestaansminimum zakken”, zegt SP-fractievoorzitter Bas Maes. “Bovendien is ‘maatwerk’ het antwoord op alles wat rammelt aan dit voorstel, terwijl er geen geld of capaciteit voor is. Ik vrees dat maatwerk eerder willekeur zal blijken en tot veel onzekerheid en problemen gaat leiden.”

Oppositiepartijen CDA, GroenLinks en SP houden vast aan de eigen verbetervoorstellen voor de tegenprestatie waar zij al bijna twee maanden op hameren. Recent kwam ook de coalitie van VVD, D66 en PvdA met een wijzigingsvoorstel. “Wie dit voorstel echter goed leest, ziet dat het weinig concreet is en alles afhangt van zogenaamd maatwerk”, zegt CDA-raadslid Christine de Moor. “Om echter willekeur te voorkomen moeten de uitgangspunten glashelder zijn: ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg moeten meetellen als tegenprestatie.”

Geen korting op de uitkering

Ook de mogelijke korting op iemands uitkering, moet van tafel volgens de drie partijen. “Een bijstandsuitkering ligt op het bestaansminimum. Als je mensen daar onder laat zakken levert dat nog veel grotere problemen op”, zegt GroenLinks-raadslid Marike de Nobel hierover. “Bovendien geloven wij niet dat het dreigen met straffen, de gemotiveerde vrijwilligers oplevert die de organisaties in de stad graag onder hun hoede nemen.”

Opvang van kinderen

Het doen van een tegenprestatie geeft geen recht op kinderopvangtoeslag. Dat betekent dat een alleenstaande ouder met twee kleine kinderen, gemiddeld 8 euro per uur, per kind moet betalen. “Voor twee kinderen en 20 uur in de week, kom je dan op bijna 1.400 euro per maand”, cijfert SP-raadslid Bas Maes voor. “Het is niet reëel om dat bedrag van een bijstandsmoeder of –vader te verlangen. Daar moet eerst een oplossing voor komen.”

Voorkomen van werkverdringing

Om te voorkomen dat de tegenprestatie leidt tot het verdringen van regulier werk, willen de oppositiepartijen naar Rotterdams voorbeeld een adviescommissie. "Er is een duidelijk verschil tussen de tegenprestatie en het begeleiden naar regulier werk”, zegt De Moor. "Wij willen dat iedereen mee kan en mag doen naar vermogen; in aanvulling op, maar niet ten koste van reguliere arbeidsplaatsen.”

Onafhankelijke partij

Mensen die langdurig in de bijstand zitten, hebben vaak ook mentale of fysieke klachten, waar bij het toekennen van een tegenprestatie rekening gehouden moet worden. CDA, GroenLinks en SP vinden dat dit door een onafhankelijke, daartoe bevoegde partij moet worden beoordeeld. “Met alle respect, maar een ambtenaar kan en mag niet beoordelen wat iemand geestelijk of lichamelijk aankan”, zegt De Nobel. “We zijn blij dat ook de coalitiepartijen nu spreken van maximaal 20 uur tegenprestatie. Iedereen draagt bij naar vermogen, voor sommige mensen zal 5 of 10 uur het hoogst haalbare blijken.”  

Geen capaciteit, geen geld

Wat de oppositiepartijen tot slot nog zorgen baart, is dat het voorliggende voorstel niet voorziet in extra mensen of geld om deze groep van circa 2.200 bijstandsgerechtigden te begeleiden. “Daarmee wentelt het college de verantwoordelijkheid en de kosten af op de vele organisaties in de stad, die al vaak gekort zijn op hun subsidie”, zegt Maes. “Als je serieus werk wil maken van de tegenprestatie zoals bijvoorbeeld Rotterdam dat doet, dan gaan de kosten voor de baten. Dat besef lijkt er niet te zijn bij het college.”

De 5 verbetervoorstellen van CDA, GroenLinks en SP:

Ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg tellen als tegenprestatie Er wordt niet gekort op de uitkering omdat dit meer kwaad doet dan goed Ouders worden niet op hoge kosten gejaagd voor de opvang van kinderen Er komt een commissie die erop toeziet dat er geen werkverdringing plaatsvindt Wat iemand mentaal of fysiek aankan wordt beoordeeld door een onafhankelijke partij