Poliflw

Heel Fryslân gaat straks weer naar de stembus. Maar hoe stemmen de politieke partijen zelf? De mooie beloftes uit de verkiezingen zijn nogal eens gebroken. Weet wat je kiest via: www.eerlijkkiezen.nl

 

Op de agenda van de Statenvergadering van februari stonden maar weinig bespreekpunten, maar toch kwamen door middel van enkele "moties vreemd aan de orde van de dag" een paar belangrijke onderwerpen voorbij.

In eerste instantie samen met GrienLinks, FNP, SP en PvdD, maar uiteindelijk namens alle partijen, werd een motie ingediend over de schaderegeling door mijnbouw. Omkering van de bewijslast is nog steeds het meest wenselijk en dat moet door het College worden duidelijk gemaakt aan Kabinet en Tweede Kamer. SP Statenlid Hanneke Goede: “Het Friese Manifest uit 2016 is duidelijk. We verbazen ons dan ook over het standpunt dat dit College heeft ingenomen en zich neer te leggen bij het besluit van de minister. Deze Statenbrede motie is dan ook een duidelijk signaal richting Den Haag."

Een andere zeer breed gedragen motie ging over de laagvliegroute van straaljagers over het oosten van Fryslân. Deze motie is eveneens een oproep aan het Kabinet en de Tweede Kamer.  Laagvliegen door gevechtsvliegtuigen geeft niet alleen grote overlast voor bewoners, maar ook gaat de route voor een groot deel over natuurgebieden. Dat er nu niet wordt gevlogen, maar de optie er wel is, is wat veel partijen betreft niet voldoende. Hanneke Goede: "De laagvliegroute moet van tafel. Het lawaai en de overlast zijn te groot voor mens en natuur. De optie openhouden dat deze toch nog in gebruik kan worden genomen is wat ons betreft dus géén optie." Zoals gemeld werd de motie breed gedragen. Alleen PVV en FvD stemden tegen.

Naar aanleiding van het antwoord op eerder gestelde vragen hebben de Statenfracties van SP en D66 opnieuw schriftelijke vragen gesteld over het toestaan van windturbines. Eerdere beantwoording was zo algemeen en nietszeggend dat er kritischer doorgevraagd is. Veel gemeentes voelen zich beknot door de afspraken die de coalitie gemaakt heeft over het toestaan van met name molens van 15 meter ashoogte.  De beide fracties willen vooral graag  weten of de gedeputeerde hier ook op gaat anticiperen. Helemaal omdat het College nogal gericht is op draagvlak en initiatieven “van onderop”.

Door de oppervlakkige antwoorden voelen de partijen zich niet serieus genomen.  Zo was bijvoorbeeld een vraag: “Wat is voor u de afweging geweest om molens van 15 meter alleen voor (eigen) agrarisch gebruik toe te staan?” Geantwoord werd: “… dat de beleidsruimte voor het plaatsen van 15 meter windturbines het voor agrarische bedrijven mogelijk maakt om op een duurzame manier in de energiebehoefte te voorzien.” Afwegingen werden niet genoemd en er werd niet ingegaan op mogelijkheden voor niet-agrarische bedrijven, dus de vraag is niet beantwoord.

Ook blijkt het toestaan van 100 meter hoge molens op basis van de dorpsmolen in Reduzum te zijn, “omdat deze rendabel is”. Helaas voor de andere dorpen maakt Reduzum nog gebruik van een oudere (SDE)subsidieregeling waar nieuwe initiatieven niet voor in aanmerking komen.

De Fracties van D66 en de SP verwachten dat op basis van de nieuwe, scherper gestelde vragen er wel een echte antwoorden komen. Romke de Jong (D66): ”As de mienskip witte lit dat sy graach wynturbines brûke wol, dan moatte wy dêr as polityk ek foar iepen stean. Dát is wat draachflak is.” Hanneke Goede (SP): “Het is vreemd dat agrariërs beperkt worden in het plaatsen van windturbines als zij al zonnepanelen hebben, terwijl die beperking niet geldt als zij eerst windturbines plaatsen en daarna zonnepanelen. Dat mag de gedeputeerde weleens uitleggen.”

 

Samen met GrienLinks, FNP en Partij voor de dieren heeft Statenlid Hanneke Goede schriftelijke vragen gesteld over de schaderegeling kleine gasvelden: In de Friese gemeenschap is al langere tijd grote onrust over plannen voor nieuwe, meer of langere gaswinning vanuit de in totaal 68 Friese gasvelden. Centraal geluid in dit brede verzet zijn de zorgen over veiligheid en het ontbreken van een goede schaderegeling. Zowel de provincie, als Friese gemeenten als inwoners dringen al lange tijd aan op een goede regeling. In het Manifest van Friese overheden over gas- en zoutwinning is in 2016 de Tweede Kamer opgeroepen om de omkering van bewijslast in te voeren voor mijnbouwschade als gevolg van gas- en zoutwinning voor alle winningsgebieden in Nederland. Eind vorig jaar nam de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) op haar jaarvergadering een motie aan waarin zij pleit voor invoering van de omgekeerde bewijslastregeling. Ook topman Theodor Kockelkoren van het Staatstoezicht op de Mijnen pleitte vorig jaar voor toepassing van de omgekeerde bewijslast in andere provincies dan Groningen waar meerdere ondergrondse activiteiten tegelijk plaatsvinden. In adviezen over gaswinning haalt de Provincie dit ook vaak aan. Inmiddels ligt er een voorstel van de Minister waarin die omgekeerde bewijslast niet is opgenomen. Dit voorstel wordt op 6 februari 2020 in de Tweede Kamer behandeld. In berichten in de Friese media lijkt het als of het college zich neerlegt bij de voorgestelde regeling waarin de omkering van de bewijslast niet is opgenomen.

De vragen: 1. Onderschrijft het college het standpunt zoals verwoord in op het congres van de VNG aangenomen motie ten aanzien van de omkering van de bewijslast voor mijnbouwschade? 2. Is het college met ons van mening dat de schaderegeling voor het grote gasveld in Groningen op dezelfde uitgangspunten gebaseerd moet zijn als de regeling die geldt voor kleine gasvelden, Zo nee, welke motieven liggen er aan te grondslag om in te kunnen stemmen met verschillende regelingen voor grote en kleine gasvelden? 3. Uit onderzoeken blijkt dat ook bij kleine gasvelden de kans op aardbevingen aanwezig is. Kunt u aangeven vanaf welke aardbevingskracht schade aan huizen kan optreden en hoe groot de kans is dat dergelijke bevingen bij de Friese gasvelden op zullen treden. 4. Kunt u per gasveld aangeven hoe groot het college de kans acht dat schade aan huizen en andere bouwwerken zal optreden? 5. De input voor de modellen waarmee de risico’s worden bepaald is veelal afkomstig van de aanvrager van de vergunningen. Er worden regelmatig twijfels geuit aan de objectiviteit en betrouwbaarheid van deze informatie. Kunt u aangeven of, en zo ja, hoe deze informatie onafhankelijk wordt getoetst en de betrouwbaarheid van de gegevens wordt geverifieerd? 6. Vergunninghouders zijn de afgelopen jaren regelmatig op de vingers getikt omdat de vergunningsvoorwaarden niet worden nageleefd. Kan het college actie ondernemen om dergelijke overtredingen in de toekomst te voorkomen? Is het college bereid om bij het Staatstoezicht op de Mijnen aan te dringen op verscherpte inspecties en een adequate naleving van de vergunningsvoorwaarden? 7. Via Omrop Fryslân hebben wij gedeputeerde Hoogland afgelopen vrijdag horen zeggen zich voorlopig neer te leggen bij de voorgestelde schaderegeling voor de kleine gasvelden. Dit verbaast ons, want het voorstel is niet waar uitdrukkelijk om is gevraagd. Onderschrijft het college deze uitspraken en waarom wordt hierbij afgeweken van de eerdere voorstellen? 8. Wat heeft u gedaan om in aanloop naar het voorstel dat a.s. donderdag in de Tweede Kamer wordt behandeld het standpunt van de Provincie Fryslân klip en klaar duidelijk te maken, namelijk de uitdrukkelijke wens voor opname van omgekeerde bewijslast? 9. Bent u bereid voor donderdag 6 februari 2020 aan de Tweede Kamer duidelijk te maken dat de provincie Fryslân niet kan instemmen met het ontbreken van de bepalingen ten aanzien van de omgekeerde bewijslast?  GrienLinks Jochem Knol FNP Wopke Veenstra SP Hanneke Goede PvdD Rinie van der Zanden

Update: de motie heeft de Tweede Kamer niet op tijd bereikt, zo horen wij van onze Tweede Kamerfratie. De race is nog niet gelopen; de Eerste Kamer moet ook nog stemmen over CETA.

De Statenfractie van de SP heeft schriftelijke vragen gesteld over het niet tijdig uitvoeren van een aangenomen motie. Op 30 oktober j.l. stemden Provinciale Staten voor een motie om bij Kabinet, Tweede Kamer en IPO de mogelijke schadelijke gevolgen van het CETA-verdrag onder de aandacht te brengen en de Tweede en Eerste Kamer op te roepen om niet akkoord te gaan met het CETA verdrag in de huidige vorm.

Toen de fractie navraag deed bij de ambtelijke dienst over de uitvoering van de motie, welke meestal actief richting de Staten wordt gecommuniceerd, bleek dat de motie niet was uitgevoerd. Oorspronkelijk was het debat in de Tweede Kamer hierover in december 2019; dit is verschoven naar 10 februari 2020. Fractievoorzitter Michiel Schier vraagt het College van Gedeputeerde Staten of zij de motie alsnog en met spoed willen uitvoeren: “Het kan niet zo zijn dat een uitspraak van PS wordt genegeerd. Wij hebben deze motie juist ingediend vanwege de actualiteit en de urgentie van het onderwerp. Provinciale Staten moeten er van uit kunnen gaan dat hun uitspraken tijdig en correct worden afgehandeld.”

Tijdens de behandeling van de beleidsnota Kunst & Cultuur, taal & onderwijs en erfgoed tijdens PS van vandaag, heeft SP fractievoorzitter Michiel Schrier gepleit voor buitenschoolse cultuureducatie. Er is veel geld en aandacht voor projecten als “meer muziek in de klas” en “KEK”, maar de SP heeft na vele gesprekken met mensen uit de sector geconcludeerd, dat na deze mooie projecten, waar kinderen en jongeren in aanraking komen met kunst en muziek, er geen doorstroming is naar een buitenschoolse activiteit.

Kort gezegd: na een mooie periode in de klas, gaat de leerling niet verder naar een vakdocent en stopt al vroegtijdig de muziek. Er zijn wel mogelijkheden, maar het aanbod is vaak duur, schraal of ver weg. Daarom diende de SP een motie in waarin het College werd gevraagd om onderzoek te doen naar een “Fryske Keunstkrite”; een provinciaal georganiseerde muziekschool naar voorbeeld van recreatieschap “de Marrekrite”, of zoals de Zeeuwse Muziekschool, waar provincie en gemeenten samen optrekken voor een solide, laagdrempelige organisatie, met weinig overhead en breed, bereikbaar en betaalbaar aanbod. Met een overgrote meerderheid van 35 stemmen voor en 6 tegen werd de motie aangenomen.

Vandaag was de behandeling van de vaarwegenvisie beroepsvaart en binnenhavens. Fractievoorzitter Michiel Schrier begon zijn betoog met  een splitsingsvoorstel. De onderwerpen die onderdeel uit maakten van het besluit waren zo divers dat het om seperate besluitvorming vroeg. Hierdoor was het ook mogelijk om op delen in te stemmen zonder dat direct voor het gehele voorstel moest worden gekozen.

Het 1e beslispunt ging namelijk over gebiedsontwikkeling Hegewarren, waar de SP voor is om te laten onderzoeken, maar wat niet echt in een vaarwegenvisie past. De SP ziet wel kansen voor dit gebied, maar wil vooral dat er voor de boeren van de Hegewarren nu eindelijk duidelijkheid komt. Dat mag beslist niet nog eens 30 jaar duren. Michiel Schrier: "Inhoudelijk vinden wij het stimuleren van vervoer over water een goede zaak. Hiermee halen we vele vrachtauto’s van de weg. Dat is beter voor het milieu en ook veiliger. Wij hebben er wel moeite mee dat er alleen uit wordt gegaan van schaalvergroting naar klasse V schepen om dit te bereiken. Leuk misschien voor de bedrijven die voor minder geld per ton hun spullen kunnen verschepen. De kosten worden echter afgewenteld op de hele samenleving. Het omlaag brengen van de vrachtprijs, waar slechts een paar bedrijven van profiteren, moet dus worden bekostigd met gemeenschapsgeld? Wij vinden van niet. In de hoorzitting hoorden we prachtige vergezichten over de circulaire economie en het stimuleren van vervoer over water. Kijken we welke bedrijven er nu gebruik van maken dan zien we dat dit misschien wel juist de bedrijven zijn die sterk aan verandering onderhevig zijn in een circulaire economie. Hoeveel beton en veevoer is er in de toekomst nog nodig? Het is maar net hoe je het verhaal vertelt. Ook vinden we de klasse V schepen niet passen in de aard en schaal van onze provincie en qua veiligheid is het ook beter dat we het houden bij klasse IV schepen."  (klasse IV zijn tot 85 meter lengte, klasse Va is tot 110 meter) Wat de SP betreft zetten wij net als de Algemene Schippersvereniging en de Tweede Kamer in op het behoud van de kleine binnenvaart. Er liggen namelijk twee unaniem aangenomen moties die dit aan de minister vragen. Ook wat betreft het onderzoek naar een vaarweg door de Hegewarren is het wat de SP betreft niet nodig om te kijken naar opwaardering naar klasse V, maar slechts om te kijken of er een betere optie is voor klasse IV. Dit haalde het echter niet. Het splitsingsvoorstel werd na de nodige discussie en ordevoorstellen aanvaard en voor elk onderdeel was uiteindelijk een meerderheid.

Sinds 25 november jl. ligt de “Ontwerp Wijziging Verordening Romte Fryslân 2014 (windturbines)” vier weken ter inzage. De SP is geschrokken van de manier waarop het bestuursakkoord is vertaald naar deze Verordening Romte. 

Het lijkt bijna of deze coalitie allergisch is voor windmolens. In het bestuursakkoord stelt de coalitie: extra windmolens zijn niet nodig. Voor het plaatsen van een nieuwe windmolen moeten meerdere oude molens worden gesaneerd en een nieuwe molen mag een maximale tiphoogte van 100 meter hebben. 

Er leek één lichtpuntje. In het bestuursakkoord staat: “Wel bieden we gelegenheid voor het plaatsen van nieuwe windmolens met een ashoogte van maximaal 15 meter, mits geplaatst bij agrarische bebouwing. Voorwaarde daarbij is wel dat de geplaatste windmolencapaciteit het eigen energiegebruik van de boer niet te boven gaat, met een maximum van drie windmolens per bouwblok.” De SP is voorstander van het plaatsen van deze molens, omdat die het landschap niet verrommelen; ze komen niet boven de daken van de boerderijen uit, zijn niet hoger dan een gemiddelde boom. 

Zoals gezegd is het bestuursakkoord nu vertaald naar de Verordening Romte. Die vertaling kan de SP echter niet accepteren. Er wordt in de Verordening Romte namelijk gesteld: “Als sprake is van een energiemix met zonnepanelen en mestvergisting dan moet het vermogen dat wordt opgewerkt met andere vormen van duurzame energie worden verwerkt in de berekening.” Een boer die al heeft geïnvesteerd in bijvoorbeeld zonnepanelen, komt met zo’n molen al snel boven zijn eigen energieverbruik en mag de molen dus niet plaatsen. Een boer die nog niet heeft geïnvesteerd in duurzame energie mag de windmolen wel plaatsen. Daarna kan hij eventueel zoveel zonnepanelen plaatsen al hij wil, want daar heeft de provincie niets over te vertellen. Een dergelijke ongelijkheid kan de SP niet accepteren. 

De Verordening Romte zal pas worden behandeld in mei 2020. Als het college van Gedeputeerde Staten de verordening dan nog niet heeft aangepast, bijvoorbeeld naar aanleiding van ingediende zienswijzen, zal de SP daar in ieder geval voorstellen voor doen.

 

In gebieden die van nature zeer arm zijn aan stikstof, zoals heidevelden, groeien planten die specifiek aan die lage stikstofconcentraties zijn aangepast. Als het stikstofgehalte in de bodem stijgt gaan snel groeiende planten de langzaam groeiende planten verdringen. Dieren die van de langzaam groeiende planten leven, zoals bepaalde insecten of rupsen, gaan dan ook achteruit. Dit kan weer gevolgen hebben voor de vogels en andere insecteneters. Te grote neerslag van stikstof heeft dus negatieve gevolgen voor de biodiversiteit. Om deze natuur te behouden zal de stikstofuitstoot met minstens 50% omlaag moeten en dan nog is het onduidelijk of een groot deel van de vegetatie het gaat redden. Een groot deel van de bodem is namelijk al verzuurd door depositie van stikstof in de afgelopen decennia en ondanks het feit dat er al minder wordt uitgestoten, blijft stikstof een groot probleem.

De eerste stap die we nu gezamenlijk zouden kunnen zetten om stikstof verder te verminderen, is onze manier van denken te veranderen. We kunnen maatregelen treffen om minder stikstof uit te stoten, maar dit moeten we met ons allen doen! Minder autorijden, de maximum snelheid verlagen, duurzaam bouwen, de veestapel inkrimpen, minder intensieve akkerbouw en verantwoord consumeren.

Ook in de landbouw moet er een drastische omslag in het denken komen. Door te kiezen voor een biologische manier van landbouw wordt er minder stikstof op het land gebracht en wordt de bodem minder belast. Een gezonde bodem met voldoende biodiversiteit zorgt voor gezonde planten met voldoende weerstand tegen ziekten en plagen. Ook zullen de planten meer voedingsstoffen bevatten dan in een akker die met kunstmest behandeld is.

Wilde grassen, bloemen en kruiden zijn goed voor de koe en de kwaliteit van de melk. Daarnaast is het minder nodig om bij te voeren met krachtvoer en ondanks dat de koe minder melk zal produceren, is de voedingswaarde van deze melk een stuk hoger en zal de chronische diarree van de koe verminderen. Door megastallen te weren komt er meer ruimte om koeien in de wei te laten lopen. De SP hoopt dat de opschorting van het beweiden van koeien dan ook snel teruggedraaid wordt.

Een boer die een voedzaam product levert dat op een duurzame en circulaire manier geproduceerd is, zou hiervoor een eerlijke prijs moeten krijgen. Dan is het mogelijk om met minder dieren en een lagere productie toch een goed inkomen te genereren. Momenteel ontvangt de boer gewoon een te klein deel van de prijs die de consument voor producten betaalt. De SP pleit daarom vooral voor een eerlijke prijs voor een eerlijk product.[1]

Eén van de onderwerpen waar Provinciale Staten binnenkort besluiten over gaan nemen is de FUMO: de “Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing” (Fryske uitvoeringsdienst milieu en omgeving). Reden voor Hanneke Goede om vrijdag 13 september de open dag te bezoeken en zo kennis te maken met deze dienst.

Na een korte inleiding werd er een rondleiding gegeven langs diverse afdelingen van toezicht en handhaving. Zo kon de bezoeker zien wat er allemaal wordt gevonden in natuur en weilanden, hoe een decibelbepaling voor festivals in zijn werk gaat of hoe een trilmeting langs drukke wegen en spoorbanen uitgevoerd wordt. Verder was er een informatiemarkt, waar de verschillende taken van de FUMO werden verduidelijkt. De FUMO werkt, naast de provincie, in opdracht  van het Wetterskip en de Fryske gemeenten. De begroting van de FUMO staat geagendeerd voor de Provinciale Statenvergadering van 30 oktober.