Poliflw

Na woensdag 8 juli mogen 600 Arnhemmers weer hopen op – en werken aan – een betere toekomst. Dat is een gevolg van de motie van D66 raadslid Susan van Ommen die de Arnhemse gemeenteraad met grote meerderheid aannam. Het brengt voor deze mensen de wijziging van de status ‘nationaliteit onbekend’ naar ‘statenloos’ dichterbij, wat zaken als reizen, studeren en het aanvragen van de Nederlandse nationaliteit makkelijker maakt.

In Arnhem zijn er bijna 600 mensen, waaronder 100 kinderen, die geregistreerd staan met de status ‘nationaliteit onbekend’. Deze status levert in de praktijk veel problemen en onzekerheid op, waardoor zij niet verder kunnen met hun leven. D66 wil deze mensen de rechten geven waar ze recht op hebben. Een vanavond aangenomen voorstel regelt dat de gemeente deze mensen beter gaat ondersteunen bij deze problemen. Ook worden de mensen die er recht op hebben, geholpen bij het omzetten van hun status naar ‘staatloos’.

Nationaliteit Onbekend

De status ‘nationaliteit onbekend’ is bedacht als tijdelijke status, tot het moment dat je kunt aantonen dat je een bepaalde nationaliteit hebt. Volgens de IND hebben de meeste mensen van wie de nationaliteit onbekend is namelijk wel een nationaliteit; zij hebben alleen geen documenten om dat te bewijzen. Mensen met de status ‘nationaliteit onbekend’ hebben in de praktijk allerlei problemen met reizen, trouwen, studeren en werken. Ze kunnen een Nederlandse nationaliteit aanvragen als zij vijf jaar legaal in Nederland verblijven.

Staatloosheid

Staatloosheid is een internationaal erkende status. Een staatloos persoon is “een persoon die door geen enkele staat, krachtens diens wetgeving, als onderdaan wordt beschouwd.” Met deze status krijgen mensen de rechten die voortvloeien uit de internationale verdragen die door Nederland zijn bekrachtigd. Staatloosheid kan op dit moment worden vastgesteld via bepaalde administratieve procedures in Nederland, bijvoorbeeld door gemeenten in het Nederlandse bevolkingsregister (voor legaal verblijvende personen) en via de IND in de Databank Buitenlanders (voor personen in afwachting van legaal verblijf). Mensen die de status ‘staatloos’ hebben – ook kinderen – kunnen de Nederlandse nationaliteit aanvragen als ze drie jaar legaal in Nederland verblijven.

Grootste verschil: toekomstperspectief

Wettelijk gezien hebben staatlozen en nationaliteit onbekenden dezelfde rechten – deze zijn namelijk gekoppeld aan verblijfsrecht en niet aan nationaliteitsstatus. Omdat veel mensen zonder nationaliteit een onbepaalde verblijfsvergunning hebben, blijft hun toekomst echter onzeker. Vaak zijn deze mensen bang dat de vergunning wordt ingetrokken, en dat ze in detentie komen voor uitzetting. Nationaliteit onbekenden die eigenlijk staatloos zijn kunnen geen Nederlanderschap aanvragen, maar ook niet ‘terug’ naar een ander land. De status staatloosheid betekent een route naar het Nederlanderschap en dus aan een volledige deelname aan de maatschappij.

Bewijs van geen bewijs

In Arnhem zijn er mensen die wel een verblijfsvergunning hebben, maar nu niet als staatloos zijn erkend. Zij staan bij de gemeente geregistreerd met de status ‘nationaliteit onbekend’. Ze kunnen dit niet oplossen omdat ze niet kunnen bewijzen dat ze staatloos zijn, want: hoe laat je zien dat je iets niet hebt? Hierdoor hebben deze Arnhemmers, die hier vaak geboren en getogen zijn, allerlei praktische problemen, zoals niet kunnen reizen, studeren, kortom: leven.

Landelijk probleem

Het ontbreken van een goede vaststellingsprocedure voor staatloosheid is een landelijk probleem, waar we in de gemeente last van hebben. Het wetsvoorstel dat dit regelt laat al jaren op zich wachten. Hierdoor registreert de IND vaak de status ‘nationaliteit onbekend’, terwijl het gaat om mensen die recht hebben op de status ‘staatloos’. Ook is het zo dat als baliemedewerkers van de gemeente de huidige procedure volgen, zij bepaalde mensen niet als ‘staatloos’ kunnen registreren, terwijl zij mogelijk wel staatloos zijn.

Lokaal de ruimte beter benutten

Er is voor gemeenten meer uitvoeringsruimte dan nu wordt benut. Zo zou de gemeente mensen die hun nationaliteit niet kunnen aantonen, actief kunnen helpen bij het uitzoeken of ze staatloos zijn. Ook kunnen ze beter worden ondersteund bij de praktische problemen. Dat wordt geregeld met het voorstel dat vanavond is aangenomen. Voor de staatlozen van nu en morgen. Een goede stap op weg naar een toekomst voor staatlozen!

Arnhemse wethouders gaan in Den Haag lobbyen voor behoud inburgeringsonderwijs bij het ROC. Dat zegde wethouder Bouwkamp toe op vragen van D66 raadslid Susan van Ommen. “Het ROC is een belangrijke aanbieder van inburgeringsonderwijs,” verklaart Van Ommen, “dit mag niet ten onder gaan omdat ze zich niet aan de coronamaatregelen mogen aanpassen.”

Onlangs berichtten Trouw en NOS dat ROC’s in Nederland bang zijn dat ze vrezen te moeten stoppen met het aanbieden van taallessen aan inburgeraars. Door corona kunnen de ROC’s nu geen inburgeringsonderwijs geven, maar ze maken hiervoor wel kosten.

Geen alternatief

Door corona is het vrijwel onmogelijk geworden om taalles te geven aan inburgeraars. Online onderwijs kan niet omdat de mensen vaak geen toegang tot een computer of internet hebben. Ook moeten de inburgeraars iedere les fysiek een handtekening zetten voordat een ROC de kosten kan declareren bij DUO. En schuiven in de begroting mogen de ROC’s niet, omdat deze kosten en het reguliere onderwijsgeld van de wet gescheiden moeten blijven.

Betrouwbare partner

Juist in het ROC zijn leren en werken goed te combineren, zoals bedoeld in de inburgeringswet. Als grote aanbieder van inburgeringsonderwijs zijn ROC’s belangrijke en betrouwbare samenwerkingspartners van gemeenten. Zeker gezien er in de wereld van taalcursussen voor inburgeraars veel ‘cowboys’ en fraudeurs actief zijn. “Des te belangrijker dat ROC’s dit blijven doen” benadrukt Van Ommen. Samen met GroenLinks riep zij op 8 juli het college op om namens Arnhem bij de minister aan te dringen een snelle oplossing te vinden voor dit probleem.

Arnhem gaat zich actief inzetten voor het vergroten van de zichtbaarheid en emancipatie van intersekse personen. Dat zegde wethouder Louwers toe op vragen van D66 raadslid Susan van Ommen. De gemeente zal dat bevestigen met het ondertekenen van de Nederlandse Intersekseverklaring.

Arnhem is een regenbooggemeente. Dat betekent dat Arnhem zich inzet voor de LHBTI-gemeenschap. Dat doen we onder andere door het vieren van International Coming Out Day, we hebben genderneutrale toiletten en is er een prachtige regenboogoversteekplaats bij het voormalige Rembrandt theater. Daarnaast is er bescherming van transgenders op de werkvloer, registratie van-, en voorlichting over homogeweld. Maar het kan altijd beter vonden D66 en GroenLinks.

Intersekse personen

De groep uit de LHBTI-gemeenschap die het minst bekend is en ook minder aandacht krijgt, is de groep intersekse personen. Intersekse verwijst naar mensen die geboren zijn met een lichaam dat niet past binnen de normatieve definities van man en vrouw.

De norm voor een man is XY-chromosomen, penis, testes en testosteron. Bij een vrouw gaat men uit van XX-chromosomen, vagina, eierstokken, baarmoeder en oestrogeen. Toch worden er meisjes geboren met XY-chromosomen en jongens met XX-chromosomen. Of jongetjes met vrouwelijke geslachtskenmerken en meisjes met mannelijke geslachtskenmerken.

Intersekseverklaring

Met het ondertekenen van de Nederlandse Intersekseverklaring van de Nederlandse Organisatie voor Seksediversiteit belooft de gemeente zich in te zetten voor meer zichtbaarheid van seksediversiteit. Dit gebeurt onder andere door zelf inclusief te communiceren, de verspreiding van informatie, en inclusief onderzoek. Daarnaast gaat de gemeente opleidings- en bewustmakingsprogramma’s ontwikkelen die breed ingezet kunnen worden. Belangenorganisaties en individuele intersekse personen worden betrokken bij het maken van beleid, en initiatieven die intersekse-emancipatie bevorderen actief ondersteunen. “Elke groep uit de LHBTI-gemeenschap gelijkwaardige aandacht en ondersteuning”, verklaart Van Ommen. “Voor D66 is elke kleur uit de regenboog even mooi!”

Op woensdag 17 juni is Patrick van Iperen geïnstalleerd als nieuwste raadslid voor D66 Arnhem. Patrick was in 2018 de jongste op de kieslijst van D66 Arnhem. Eerder was hij al fractievolger en verving hij Susan van Ommen tijdens haar ziekteverlof. Hij neemt de plek in die vrij kwam na het vertrek van Sjoerd Dijk. 

Patrick van Iperen (1990) studeerde politicologie en is beleidsadviseur sport bij de gemeente Veenendaal. Hij is lid geworden omdat D66 zich inzet voor kansen voor iedereen, ongeacht zijn of haar achtergrond, afkomst, beperking, geslacht, seksuele oriëntatie, genderidentiteit of huidskleur.

Onderwerpen en wijken

Patrick behandelt binnen de D66-fractie de onderwerpen participatie, sociale zaken, sport, volksgezondheid, en werkgelegenheid. Daarnaast wordt hij contactpersoon voor het dorp Elden en de wijken De Laar, Elderveld en Schuytgraaf.

Vertrouwen begint bij transparantie: hoe staat het met de aanpak van etnisch profileren en vooringenomenheid bij de Arnhemse politie? Al jaren een aandachtspunt, en in het licht van de huidige ontwikkelingen is duidelijkheid gewenst. D66-raadslid Susan van Ommen stelt vragen.

De afgelopen weken is er in ons land opnieuw volop aandacht voor racisme. Mensen demonstreren en geven een duidelijk signaal af: genoeg is genoeg, het moet anders. Aanleiding voor de recente protesten is het politiegeweld in Amerika. Ook in Nederland doet de politie aan etnisch profileren, zo bleek onder andere uit de documentaire ‘Verdacht’ uit 2018. Arnhem wil een inclusieve stad zijn. Hierin is geen plek voor etnisch profileren.

D66 vindt racisme en discriminatie onacceptabel. Iedereen heeft recht op gelijke kansen. Al eerder vroeg D66 daarom samen met de PvdA om in Arnhem mee te doen met een pilot met stopformulieren om etnisch profileren door de politie tegen te gaan. Gisteren heeft D66 landelijk een actieplan tegen racisme gelanceerd, waarin onder meer wordt opgeroepen om de omstreden ‘nekklem’ te verbieden.

In de Arnhemse Kadernota Veiligheid is de bestrijding van discriminatie terecht opgenomen als een van de speerpunten. De meldings- en aangiftebereidheid bij burgers moet worden vergroot. Het is belangrijk dat mensen vertrouwen hebben in de politie. D66 wil daarom graag weten of politiegeweld en vooringenomenheid in Arnhem een probleem is, en zo ja, in welke omvang. Hierover zijn vandaag schriftelijke vragen ingediend.

Al jaren pleit D66 samen met andere partijen voor het afschaffen van Zwarte Piet. Ondanks meerdere gesprekken en de belofte mee te gaan met de landelijke trend, bleef deze racistische figuur steeds nadrukkelijk aanwezig in de intocht. D66 dient daarom nu samen met GroenLinks, ChristenUnie, DENK/Verenigd Arnhem, Partij voor de Dieren en Partij van de Arbeid een motie in om te stoppen met Zwarte Piet.

De Arnhemse gemeenteraad spreekt al sinds 2014 over de toekomst van Zwarte Piet in Arnhem. Verschillende fracties hadden hierover meerdere gesprekken met de Stichting Die Blide Incomst van Sinterniclaesz, de stichting die de intocht organiseert. Vorig jaar stuurden de partijen een brief naar het intochtcomité om hen op te roepen om Piet te ontdoen van verschillende pijnlijke connotaties met racisme. Het intochtcomité wilde hier echter niet in meegaan. Raadslid Susan van Ommen: “De gemeente faciliteert de intocht. Zolang er een racistische karikatuur gebruikt wordt, vinden we niet dat we daar als gemeente een rol in moeten spelen. Dat is een verkeerd signaal.”

In hun motie roepen de partijen het college nu op om in gesprek te gaan met organisaties die nog steeds gebruikmaken van Zwarte Piet, hen te wijzen op de racistische elementen van deze karikatuur, en ze aan te moedigen hiermee te stoppen. Verder willen de partijen dat de gemeente niet meer meedoet aan Sinterklaasfeesten met Zwarte Piet. Bijvoorbeeld in de vorm van aanwezigheid van leden van het college, subsidiëring, of ter beschikking stellen van het Stadhuis.

Traditie rechtvaardigt stereotypering niet

Al heel lang pleiten steeds meer Nederlanders voor het afschaffen van Zwarte Piet. Onder meer tijdens de protesten tegen racisme van de afgelopen weken. De Kinderombudsvrouw concludeerde eerder dat de figuur Zwarte Piet voor gekleurde kinderen kwetsend kan zijn en leiden tot pesten en uitsluiting. Zelfs een VN-commissie heeft in augustus 2015 een dringend beroep gedaan op Nederland om Zwarte Piet aan te passen, met als uitspraak: “Zelfs een diepgewortelde traditie rechtvaardigt geen discriminatie en stereotypering. De overheid moet actief bevorderen dat die kenmerken van Zwarte Piet worden verwijderd, die negatieve stereotypen weergeven en door veel mensen van Afrikaanse origine worden beschouwd als een overblijfsel van de slavernij.”

Het is tijd dat wij als overheid de verantwoordelijkheid nemen en hier verandering in brengen. Van Ommen: “Arnhem wil een inclusieve stad zijn, die diversiteit omarmt. Daarin is geen plek meer voor Zwarte Piet.”

Sjoerd Dijk heeft afgelopen woensdag 3 juni in de fractie aangegeven terug te treden als raadslid.

Wij respecteren zijn besluit en bedanken hem voor zijn inzet voor de inwoners en de partij.

De plaats van Sjoerd Dijk in de Arnhemse gemeenteraad wordt ingenomen door de eerstvolgende op de lijst van D66, de huidige fractievolger Patrick van Iperen.

Vanwege het (geplande) vertrek van zes van de zeven zittende bestuursleden kiest D66 Arnhem voor een interim-bestuur[1]. Dit interim-bestuur gaat zich bezighouden met de verkiezingen van een nieuw bestuur en de voorbereidingen van de werkzaamheden rondom de gemeenteraadsverkiezingen in 2022.

Het bestuur heeft de afgelopen jaren gewerkt aan een afdeling waar op democratische, kritische en constructieve wijze met optimisme, gelijkwaardigheid en vertrouwen samengewerkt wordt aan de sociaal liberale politiek. Het betrekken van de leden, transparantie en het vertolken van een helder D66 geluid in Arnhem zijn daarbij altijd belangrijk geweest. Het bleek de afgelopen periode ingewikkeld om dit alles te realiseren omdat de meningen hierover uiteenliepen.

De Arnhemse D66 afdeling mag zich gelukkig prijzen met een aantal bestuurlijke zwaargewichten die de taak als interim-bestuurslid op zich wil nemen. De volgende personen zullen in het interim-bestuur plaatsnemen[2]:

· Marian Louppen, onder andere voormalig gedeputeerde, als interim voorzitter; · Roelant Rollingswier, voormalig gemeenteraadslid Utrecht en voormalige vice-voorzitter gemeenteraad Utrecht, als interim penningmeester; · Fleur van der Schalk, voormalig fractievoorzitter Provinciale Staten, als interim politiek secretaris.

Daarnaast zal Jack van Amerongen, op de jongste ledenvergadering verkozen als bestuurslid en momenteel algemeen bestuurslid, aantreden als interim algemeen secretaris. Hiermee zijn alle benodigde rollen voor het starten van het proces rondom de gemeenteraadsverkiezingen vervuld en is er sprake van continuïteit binnen de afdeling.[3] Het interim-bestuur is voorzien tot eind 2020, waarna een nieuw gekozen bestuur de bestuurstaken op zich neemt.

Wij kijken met trots en plezier terug op de afgelopen periode en hebben genoten van het constructieve samenspel in ons bestuur. We hebben gezien dat bij constructieve samenwerking tussen de leden van D66 in Arnhem veel mooie dingen kunnen ontstaan. Tot slot wensen wij het interim-bestuur veel scherpte en wellevendheid toe bij het vervullen van hun belangrijke taak.

Met democratische groet, Namens het bestuur,

Sytze Loor Voorzitter

[1] Sytze Loor verhuist naar een andere gemeente, Wim van Gelderen zijn tweede termijn loopt af en stelt zich niet verkiesbaar, Wouter van den Berg zijn termijn is afgelopen en stelt zich niet verkiesbaar, Ilco Bräuer, Laura van Ommen, Jeroen Poot stellen hun bestuursfunctie per direct beschikbaar. [2] Op grond van artikel 6.2 derde lid van het Huishoudelijk Reglement. [3] Op grond van artikel 5 derde lid van het Afdelingsreglement.

De ondemocratische regionale noodverordening moet zo snel mogelijk plaats maken voor democratische alternatieven die wél passen bij de huidige situatie. Dat stelt Arnhems raadslid Maarten Venhoek in vragen aan Ahmed Marcouch, burgemeester van Arnhem en voorzitter van de veiligheidsregio. Venhoek: “Corona bestrijden kan ook zonder de democratie af te schaffen.”

Elke veiligheidsregio in Nederland heeft een eigen noodverordening waarmee de verdere verspreiding van corona wordt bestreden. Deze noodverordeningen worden eenzijdig ingesteld door de voorzitters van de veiligheidsregio’s, zonder democratische controle op invoering, inhoud of looptijd door gemeenteraden of het Nederlands parlement. Met een noodverordening kan snel opgetreden worden bij regionale kortdurende crisissituaties.

Buitenspel

De coronapandemie is echter niet regionaal noch kortdurend. Onze democratie kent voor landelijke crises de noodtoestand, of voor langdurige situaties de mogelijkheid voor een spoedwet. Het kabinet heeft wel een spoedwet aangekondigd, maar die komt pas ergens deze zomer. Tot die tijd staat de democratie buitenspel.

Ongrondwettelijk

De noodverordening van veiligheidsregio Gelderland-Midden perkt grondwettelijke vrijheden in: de vrijheid van vereniging, de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer, de vrijheid van het belijden van een geloofsovertuiging. De stapsgewijze versoepeling zorgt ondertussen voor meer onduidelijkheid die handhaving moeilijker maakt. Deskundigen waarschuwen voor willekeur, een aantasting van de rechtstaat.

Indirecte controle

De democraten vragen de burgemeester, als voorzitter van de veiligheidsregio, om zo snel mogelijk met een eerste rapportage te komen in de geest van de Wet op de Veiligheidsregio’s. Daarop kan de gemeenteraad dan overwegingen en gevoelens mee geven. “Daarmee herstellen we in ieder geval de democratie indirect”, verklaart Venhoek, “terwijl we wachten op een echte oplossing uit Den Haag.”

Documenten Schriftelijke vragen: ‘Democratische legitimiteit noodverordening’ (17 mei 2020)