Poliflw

Na het provinciaal toezicht van 2017 wordt Voorschoten weer financieel gezond. Maar het herstelplan heeft wel gevolgen voor de mensen en verenigingen in Voorschoten. De SP wil extra aandacht voor de gevolgen van de bezuinigingen.

Voor het eerst sinds de SP in de gemeenteraad van Voorschoten zit, heeft de partij voor de begroting gestemd. “Het is een hele prestatie hoe de gemeente uit de problemen gekomen is,” legt fractievoorzitter Erik Maassen uit. “En het overschot van 2019 wordt bestemd voor zaken die wij erg belangrijk vinden: extra woningbouw en een reserve voor de zorg. Om te laten zien dat we dat goede keuzes vinden, hebben we gebroken met onze traditie en voor de begroting gestemd.”

Toch had de SP wel kritiek. Door het financiële toezicht van 2017 heeft de gemeente hard moeten bezuinigen. Er is bijvoorbeeld hard gesneden in de subsidies voor verenigingen. “Nu de gemeente weer een sluitende begroting heeft, moet dat ook ten goede komen aan de samenleving,” zegt Maassen. “Het mag niet gebeuren dat verenigingen failliet gaan omdat de gemeente ineens geen geld meer geeft.” De SP stelde daarom met ondersteuning van CDA, PvdA, ONS en Voorschoten Lokaal voor om een klein deel van het begrotingsoverschot te plaatsen in een ‘fonds zachte landing’, dat verenigingen in het eerste jaar van het nieuwe subsidiebeleid kan helpen voortbestaan. Omdat de coalitiepartijen tegen dit voorstel stemden werd het echter niet aangenomen.

Eerlijke gemeentebelastingenDe SP pleitte samen met het CDA, PvdA en ONS ook voor een eerlijkere verdeling van de gemeentebelastingen. Nu zijn de belastingen voor inwoners erg hoog, terwijl ondernemers voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. De gemeentebelastingen voor bedrijven zijn erg laag in vergelijking met de gemeentes in de omgeving. In Leiden zijn ze zelfs 2,5 keer zo hoog. “Wij willen geen ondernemers pesten,” legt Maassen uit, “maar we willen gewoon dat ze eerlijk meebetalen. Nu stuurt Voorschoten de rekening van het financiële herstel alleen naar de bewoners. Dat is niet eerlijk. Iedereen moet meebetalen.”

Het voorstel was onbespreekbaar voor de coalitiepartijen, die in het coalitieakkoord hebben afgesproken dat de gemeentebelasting voor ondernemers niet omhoog mag. Maassen wees erop dat coalitiepartijen GroenLinks en D66 voor de verkiezingen nog voor een eerlijke verdeling van de gemeentebelastingen waren. “Kennelijk heeft de VVD zijn coalitiepartners keihard in de tang.”

De SP wil duidelijkheid over de speeltuin in de Ruysdaelhof in de Vlietwijk. De speeltuin zou in juni klaar zijn, maar er is nog geen speeltoestel te zien. Omwonenden klagen over stankoverlast, omdat  baggerslib is gebruikt bij het ophogen van de grond.

Twee jaar geleden stond de speeltuin in de Ruysdaelhof helemaal onder water door problemen met de waterafvoer in de Vlietwijk. Die problemen zijn opgelost en er is een mooi nieuw parkje aangelegd. Bij het ophogen van de grond blijkt nu baggerslib te zijn gebruikt. “Het plantsoen ruikt naar een rotte sloot,” zegt fractievoorzitter Erik Maassen. “Rondom het parkje liggen flats. De bewoners durven daar hun ramen niet open te doen vanwege de stank. Als je over de paden loopt voel je de grond bewegen. Dit baggerslib is niet geschikt om in een wijk te storten.”

Voor de herinrichting heeft de gemeente afspraken gemaakt met de bewoners over de nieuwe inrichting van het speeltuintje. De oude speeltoestellen zijn verdwenen. “Er zou een natuurspeeltuintje komen,” heeft Maassen gehoord van de bewoners. “In juni zou het klaar zijn. Maar er is nog geen speeltoestel geplaatst.” Maassen heeft opheldering gevraagd aan het gemeentebestuur. “Ik wil weten waarom er vertraging is. Maar nog belangrijker: Waarom heeft niemand de bewoners daarover geïnformeerd? Nu weten de bewoners niet waar ze aan toe zijn.”

Het Ambachts- en Baljuwhuis heeft een prachtig verleden. De SP wil het ook een prachtige toekomst geven. Een toekomst waarin het huis een duidelijke publieke functie heeft. Want het Ambachts- en Baljuwhuis is een onderdeel van onze gezamenlijke geschiedenis. Het is van iedereen en voor iedereen.

Daarom vindt de SP dat het Ambachts- en Baljuwhuis niet verkocht mag worden. Maar als het huis in handen van de gemeente blijft, moet het wel goed gebruikt worden. Bezit en onderhoud van een Rijksmonument is niet goedkoop zegt SP-raadslid Erik Maassen. “Als de gemeente dat betaalt, moet dat wel een doel hebben. Dat doel ontbreekt op dit moment.” De SP wil daarom een gespecialiseerd bureau vragen om advies.

Een gespecialiseerd bureau kan voorbeelden geven uit andere gemeentes. “Wij willen een passende functie voor het Ambachts- en Baljuwhuis met respect voor de monumentstatus”, zegt Maassen. “Zo’n bureau kan aangeven wat wel en niet kan. En wie weet komen ze met een idee waar in Voorschoten nog niemand aan heeft gedacht.”

De SP diende daarom een voorstel in, met GroenLinks, VVD en Van Herk, om een expertbureau in te schakelen voor de geplande dorpsdialoog. Die wordt waarschijnlijk in oktober gehouden. Het expertbureau kan met voorbeelden aangeven wat de mogelijkheden zijn om het Ambachts- en Baljuwhuis beter te gebruiken. “Voorschoten heeft zo’n prachtig monument in bezit,” aldus Maassen. “Het is zonde dat we dat niet beter gebruiken.”

Jongeren uit Voorschoten wonen noodgedwongen lang bij hun ouders. Dat blijkt uit een enquête die de SP hield onder jongeren in Voorschoten. Er is vooral behoefte aan sociale huurwoningen en goedkope koopwoningen. Jarenlange wachttijden zijn geen uitzondering.

De SP hield een online enquête die leidde tot 37 reacties. Van de respondenten was het grootste deel tussen 22 en 30 jaar. De meeste jongeren gaven aan werkende jongeren te zijn. Ze willen graag in Voorschoten wonen omdat ze er vandaan komen en hun sociale netwerk zich hier bevindt.

Gemeenteraadslid Erik Maassen is niet verbaasd over de uitkomsten. “Maar het is nog erger dan ik had gedacht. 56,7% van de jongeren die de enquête heeft ingevuld blijkt nog bij zijn ouders te wonen. Een deel van hen is zelfs ouder dan 25.”

De belangrijkste reden waarom de jongeren geen eigen woning kunnen vinden is de prijs. Zowel koopwoningen als huurwoningen blijken veel te duur voor het budget dat jongeren hebben. Ook de wachtlijst voor sociale huurwoningen wordt door veel jongeren als een probleem aangemerkt.

Maassen heeft de uitkomsten van de enquête op 4 april in de gemeenteraad aangeboden aan wethouder Cramwinkel en burgemeester Bouvy. “De noodzaak om betaalbare woningen te bouwen is nu goed doorgedrongen,” zegt Maassen. “Nu moeten we aan de slag.” 

Bijlage: 

Het onderzoeksrapport

De SP wil dat het aantal sociale huurwoningen in Voorschoten bij nieuwe projecten wordt verhoogd naar gemiddeld 30%. Dat is nodig omdat Voorschoten nu een groot tekort aan betaalbare woningen heeft. “Jongeren trekken nu het dorp uit op zoek naar een betaalbare woning. Daar moeten we iets aan doen,” zegt gemeenteraadslid Erik Maassen.

Het gemeentebestuur verhoogt het percentage sociale huurwoningen in nieuwbouwprojecten van 15% naar 25%. Volgens Maassen een stap in de goede richting, maar niet genoeg. “Voorschoten heeft met Oegstgeest de minste sociale huurwoningen in de regio. De volgende wijk die gebouwd gaat worden is Roosenhorst. Daar wordt geen enkele sociale huurwoning gebouwd.” De SP pleit voor een inhaalslag en wil daarom 30% sociale huur.

JongerenhuisvestingEen specifiek probleem in Voorschoten is het gebrek aan betaalbare woningen voor jongeren. Zij kunnen prijzen van koopwoningen vaak niet betalen en staan jaren op de wachtlijst voor een sociale huurwoning. De SP wil dit probleem goed in kaart brengen om het te kunnen oplossen. Daarom is de partij een enquête gestart onder jongeren in Voorschoten. Tot 3 april kan deze worden ingevuld op www.jongerenwillenookwonen.nl.

Voorschoten moet zich houden aan de privacyregels als de afvalbakken worden geregistreerd. Die oproep deed de SP donderdag in de gemeenteraad. Binnen een week laat de gemeente weten of het beleid moet worden aangepast.

In de maand maart vervangt Voorschoten alle grijze afvalbakken van laagbouwwoningen door bakken met een chip erin. Met die chip wil de gemeente voorkomen dat er meer dan één bak per huis wordt aangeboden. Op die manier probeert Voorschoten de hoeveelheid restafval te verminderen.

SP-raadslid Erik Maassen vroeg aandacht voor de privacy van de inwoners bij het gebruik van gechipte bakken. “Een gemeente mag niet zomaar persoonsgegevens registreren en opslaan. Zorg nu dat je alles goed regelt, voordat de Autoriteit Persoonsgegevens straks ingrijpt en Voorschoten alle bakken opnieuw moet omwisselen.”

Oegstgeest is niet van plan om zich te houden aan de regionale afspraak dat minimaal 25% van de nieuwbouw sociale woningbouw moet zijn. Nuri Sahin is om die reden opgestapt als wethouder van de gemeente. SP Leiden en SP Voorschoten vinden dat Oegstgeest moet worden gehouden aan de gemaakte afspraken.

Het is niet voor niks dat deze afspraken binnen de regio worden gemaakt. Veel mensen kijken namelijk over de gemeentegrens als ze op zoek zijn naar een woning. Als ze in hun eigen gemeente niks kunnen vinden dat past bij hun eisen en hun budget, is verhuizen naar een buurgemeente een logische optie. Daarom is het belangrijk dat de gemeentes van Holland-Rijnland afspraken hebben gemaakt over de hoeveelheid sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en goedkope koopwoningen die in de regio worden gebouwd. Alle gemeentes hebben daarmee ingestemd.

Toch probeert Oegstgeest er nu onderuit te komen. De argumenten van CDA en VVD klinken als argumenten die vroeger in Voorschoten ook werden gebruikt: “15% sociale woningbouw is genoeg voor onze bevolking.” En: “Als we te veel goedkoop bouwen kunnen we niet voor de middengroepen bouwen.” Voorschoten gebruikt die argumenten niet meer en ondersteunt de regionale afspraken. Maar Oegstgeest blijft zich verzetten. Waarom?

Wie naar de cijfers kijkt begrijpt niks van de opstelling van Oegstgeest. Er is veel minder sociale woningbouw dan gemiddeld in Holland-Rijnland. De sociale woningbouw die er is, is veel duurder dan gemiddeld in de regio. Waar in heel Holland Rijnland 10% van de hurende huishoudens wel eens moeite heeft om de huur te betalen is dat in Oegstgeest meer dan 15%. Er is een nijpend tekort aan betaalbare woningen. Tijd om flink te investeren in nieuwbouw, zou je zeggen.

Toch gebeurt het tegenovergestelde. CDA en VVD sturen zelfs een wethouder weg uit hun college om het aantal sociale huurwoningen laag te kunnen houden. Je zou bijna denken dat ze bang zijn om te veel lage inkomens in het rijke dorp te huisvesten. Die zien ze liever naar hun buurgemeenten gaan.

Voorschoten en Leiden houden zich aan de afspraken die regionaal gemaakt zijn en nemen de verantwoordelijkheid om wonen in de Randstad niet enkel een voorrecht voor de rijken te laten zijn. Voor de SP is dit essentieel. In Leiden, waar ruimte om extra woningen te bouwen erg schaars is het streven om de komende jaren 8500 woningen toe te voegen, waarvan 30% sociale huurwoningen. Dit streven, in combinatie met het behouden van groen is geen gemakkelijke opgave. Het wordt niet makkelijker als gemeente Oegstgeest haar plicht verzaakt om samen met de andere gemeenten wonen in de regio Holland Rijnland betaalbaar te houden.

Erik Maassen (SP Voorschoten, tel: 06-57570887)

Ton Rovers (SP Leiden, tel: 06-51982253 )

Thomas van Halm (SP Leiden, tel: 0615699659)

Algemene beschouwingen

Voor wie wil Voorschoten zijn? Dat klinkt als een enigszins filosofische vraag. Maar het is een wezenlijke vraag voor een gemeentebestuur. Is Voorschoten een gemeente voor iedereen? Natuurlijk, zal iedereen zeggen.Maar dat is niet het geval. En als de politiek, wij dus, geen maatregelen neemt, zal dat in de toekomst steeds minder het geval zijn.

Voorschoten is een prachtige gemeente om te wonen. Grote steden zijn goed bereikbaar, maar toch groen en dorps. Handig voor hoogopgeleide forenzen naar Den Haag of Amsterdam. Iedereen wil hier wel wonen. En dat is nu net het probleem.

Het probleem is dat er een groep mensen is die wel een band met Voorschoten heeft, die hier graag zou willen wonen, maar die steeds meer buiten de boot valt. Mensen met een minder hoge opleiding. Mensen met een minder hoog salaris. Mensen die hier zijn opgegroeid en graag op zichzelf willen wonen. Gewone mensen met een MBO-opleiding en een baan in de zorg, in een winkel of in de bouw. Gewone mensen met een Pabo-opleiding en een baan als meester of juf, meestal juf, op een van onze Voorschotense basisscholen.

Laat ik Esther als voorbeeld nemen. Esther werd na haar MBO-opleiding pedagogisch medewerker op een BSO in Voorschoten.  Ze was de twintig al even gepasseerd en wilde graag samenwonen met haar vriend. Maar dat was in Voorschoten, haar geboortedorp, geen optie. Uiteindelijk heeft ze een flatje gevonden in Leidschendam en rijdt ze elke dag op en neer met haar scooter.

Geen probleem, zult u misschien denken, er zijn zoveel mensen die op en neer reizen voor hun werk. Maar het is wel een probleem.

Want Voorschoten heeft ze nodig: Die winkelmedewerkers, pedagogisch medewerkers, juffen, elektriciens, enzovoorts. De mensen die er voor zorgen dat in dit dorp de kinderen naar school kunnen, de fitnesslessen op de sportschool worden gegeven, de winkel iemand achter de toonbank heeft staan of het brood in de bakkerij van Verhoog wordt gebakken.

En de jongeren onder hen moeten nu noodgedwongen het dorp verlaten. Niet alleen de Esther uit mijn voorbeeld, maar ook Eva, de apothekersassistente die twee maanden geleden met een noodkreet kwam inspreken bij de gemeenteraad. Ze kunnen niets vinden dat bij hun salaris past. Misschien zouden ze een hypotheek kunnen krijgen van € 175.000 tot € 200.000. Maar van de 125 huizen die nu op Funda staan, zijn er 5 in die prijsklasse. Sociale huur? Er worden nu vier woningen aangeboden, waarvan 1 seniorenwoning. De wachtlijst is acht jaar. Vrije sectorhuur kan sneller, maar daar wordt al gauw meer dan € 1000,-. Zo’n klein huisje in de Schoolstraat naast de dorpskerk gaat voor € 1500,- per maand. Deze mensen vertrekken dus uit Voorschoten. Is dat erg? Ja, dat is erg.

Want hier moet de vraag worden gesteld: Voor wie wil Voorschoten zijn? Willen wij een gemeente zijn die alleen betaalbaar is voor hoogopgeleide, goed verdienende forenzen? Willen we een dorp zijn waar de gewone mensen elke dag op hun scootertje naar toe komen rijden om hun werk te doen, maar waar ze zich niet kunnen veroorloven om te wonen? Of zijn we echt een dorp voor iedereen? Een dorp waar je rond je twintigste op jezelf kan wonen, ook als je geen goede baan of rijke papa hebt?

De SP ziet overigens wel dat er wat gebeurd. In de begroting staat opgenomen dat de college kiest voor 25% sociale woningbouw in het dorp. En dat Voorschoten wil groeien. Dat vereist echter een flinke inspanning en die zien we nog niet.

Ook zien we dat partijen die de afgelopen vier jaar consequent hebben gestemd tegen elk SP-voorstel voor meer sociale woningbouw, partijen die zelfs hardop ontkenden dat er een probleem was, bij deze begroting voorstellen doen om het tekort aan betaalbare woningen op te lossen. Beter laat dan nooit, zal ik maar zeggen.

Voorzitter,Tot nu toe heb ik het alleen nog maar gehad over de dure huizen. Maar woon je eenmaal in Voorschoten, dan zijn de woonlasten ook nog eens torenhoog. Vorig jaar is de gemeentelijke belasting voor inwoners met 26,9% verhoogd. Tegelijkertijd gingen de bedrijven maar 1,6% meer betalen. Als je Voorschoten vergelijkt met de andere gemeentes in de regio, dan is de gemeentelijkje belasting voor bewoners de hoogste van de regio. Maar de gemeentelijke belasting voor bedrijven is een van de laagste. Dus stelt de SP ook hier de vraag: Voor wie wil Voorschoten zijn? Zijn wij een dorp voor bewoners of kijken we alleen naar de belangen van ondernemers. En laat ik duidelijk zijn. De SP is niet tegen ondernemers. De SP is ertegen dat ondernemers onredelijk voordeel krijgen. De SP kiest ervoor om de lasten van het herstelplan eerlijk te verdelen. Als we beide belastingen in overeenstemming brengen met de andere gemeentes in de regio is de opbrengst gelijk maar zijn de kosten eerlijker verdeeld.

De vraag voor wie Voorschoten er wil zijn kan ook worden gesteld als het gaat om recreatieve voorzieningen. We hebben een mooi zwembad, dat goed wordt gebruikt door onze inwoners. Kinderen krijgen er zwemles, verenigingen maken er druk gebruik van en veel ouderen vinden er een combinatie van bewegen en sociale contacten. Het maatschappelijk nut van het zwembad staat als een paal boven water.

Toch volgt er sluiting als de gemeenteraad volgend jaar bij de begroting geen potje van enkele tonnen structureel weet te vinden. Tegelijkertijd wordt er flink geïnvesteerd in recreatieve voorzieningen voor mensen die helemaal niet in Voorschoten wonen. € 45.000 per jaar wordt er geïnvesteerd in een actieplan toerisme. De SP is niet principieel tegen toerisme, helemaal niet. Maar in de huidige omstandigheden moeten wij wel de vraag stellen: Voor wie wil Voorschoten er zijn? En dan kiest de SP voor de inwoners die een plek nodig hebben voor zwemlessen, voor de zwemverenigingen en voor vitaal ouder worden. Daarom stellen wij voor om het budget voor het actieplan toerisme en recreatie te stallen in een nieuw op te richten reserve zwembad.

Voorzitter,Geheel tegen mijn gewoonte in heb ik het deze begrotingsbehandeling nog niet gehad over de zorg. De situatie baart ons zorgen. De afgelopen jaren hield Voorschoten geld over op haar zorgtaken, maar nu dreigen tekorten, vooral op jeugdzorg. Dat werd al jaren voorspeld. Een verstandige gemeente zou hebben gespaard voor mindere tijden. Dat heeft Voorschoten wel gedaan, maar er is een deksel op de spaarpot gedaan. De reserve zorg mocht niet hoger worden dat € 1,5 miljoen, als er meer zorggeld was zou dit geld naar de algemene middelen gaan. Geen bodemloze put maar een bodem verzakkende put. De SP is hier altijd tegen geweest. Wij vinden dat zorggeld moet worden besteed aan zorg. En nu blijkt dat we dat geld goed hadden kunnen gebruiken. Daarom stellen we voor dat de deksel van de spaarpot af gaat. Niet omdat dit direct extra geld oplevert, maar omdat zelf een ezel zich geen twee keer stoot aan dezelfde steen.

Ten slotte, voorzitter, een compliment.Eindelijk zit er een gemeentebestuur dat de reserve duurzaamheid serieus neemt. Dat deze reserve inzet voor initiatieven waar het voor bedoeld is, zoals investeringen om de energietransitie op gang te brengen, in plaats van het opnieuw gebruiksklaar maken van de dorpspomp. Alleen jammer dat die reserve veel groter had kunnen zijn als hij de afgelopen acht jaar niet was uitgegeven aan zaken die niks met duurzaamheid te maken hebben. Want forse investeringen in de energietransitie zijn noodzakelijk om ervoor te zorgen dat Voorschoten de komende decennia een gemeente voor iedereen is/of wordt.

Erik Maassen 

Er is een groot tekort aan woningen in Voorschoten. Vooral het aantal betaalbare woningen is veel te klein. De wachtlijst voor een huurwoning is jarenlang en betaalbare koopwoningen worden steeds zeldzamer. Er moet dus flink worden gebouwd in het dorp. Gelukkig gaat dat ook gebeuren. Daarbij moet de gemeente er wel voor zorgen dat er niet weer vooral veel te dure huizen worden gebouwd.

Al jarenlang komt het uit alle onderzoeken en enquêtes naar boven: Veel Voorschotenaren maken zich zorgen over het gebrek aan betaalbare woningen in het dorp. Toch is er de afgelopen jaren bijna niet gebouwd. En als er werd gebouwd, was dat vaak ontzettend duur. SP-raadslid Erik Maassen: “Dat krijg je als je projectontwikkelaars alle ruimte geeft. Dan gaan ze niet bouwen wat er nodig is, maar waar ze het meest aan kunnen verdienen. Kijk naar het Voorsche park. Daar waren maar weinig voorwaarden gesteld door de gemeente. En dus is de wijk vol gezet met villa’s die voor de meeste mensen totaal onbetaalbaar zijn. Dat leverde de meeste winst op.”

De komende jaren wordt er waarschijnlijk veel gebouwd in Voorschoten. De SP vindt dat hard nodig. De plannen voor het Segaar-terrein, en het Intratuinterrein zijn al ver op weg en Starrenburg III lijkt er ook eindelijk te gaan komen. Er worden ook ideeën gesmeed voor woningbouw op plekken waar nu nog de Moeder Godskerk, de kruispuntkerk en het MOC-terrein staan. Deze plannen zijn nog niet uitgewerkt. De SP is blij dat er huizen bij komen, maar waarschuwt voor te veel vrijheid voor de projectontwikkelaars.

“We zien allerlei plannen van ontwikkelaars langskomen, bijvoorbeeld voor de Kruispuntkerk,” zegt Maassen.  Die ontwikkelaars denken alleen maar aan maximale winst. Terwijl het belangrijkste uitgangspunt zou moeten zijn welke huizen er nodig zijn in Voorschoten. Daar moet de gemeente een duidelijk standpunt over innemen.”

De SP is bang dat de projectontwikkelaars vrije hand krijgen. “Ik lees in de krant dat de VVD vindt dat gemeente zich hier niet mee mag bemoeien en dat ontwikkelaars hun gang moeten kunnen gaan. Daar maak ik me zorgen over. De VVD is wel de grootste partij in de gemeenteraad. Als die hun zin krijgen, gebeurt er hetzelfde als in het Voorsche Park: ontwikkelaars bouwen waar ze het meeste aan kunnen verdienen, maar Voorschotenaren die een huis zoeken kunnen die huizen niet betalen. Zo blijft de woningnood gewoon bestaan.”

De SP vindt dat de gemeente de regie moet nemen. “Uiteindelijk gaat het om de vraag wie er beslist hoe ons dorp eruit komt te zien,” legt Maassen uit. “Is dat de gemeenteraad die door de Voorschotenaren is gekozen, of zijn dat een paar projectontwikkelaars. Voor mij is het antwoord op die vraag duidelijk.”