Poliflw

Open zenuw Bij de vorming van de gemeente Utrechtse Heuvelrug is besloten een nieuw gemeentehuis te bouwen. Het idee was dat dat het effectiever werkt als de ambtenaren van de gemeente bij elkaar zitten i.p.v. in al die losse gemeentehuizen en we de oude gemeentehuizen en –werven konden verkopen om de nieuwbouw grotendeels te betalen. Best een goed idee, als je het verstandig en volledig uitvoert. Maar helaas, het nieuwe gemeentehuis blijkt vanaf de start al te groot voor onze ambtelijke organisatie, de bouwkosten waren niet goed in de hand en de opbrengsten door verkoop van gemeente-eigendom zijn zelfs na 10 jaar nog niet volledig gerealiseerd. Het woord “Gemeentehuis” raakt in de lokale politiek al snel openliggende zenuwen, zeker bij raadsleden die al lang meedraaien. Enkele wethouders mochten (mede) daardoor in de loop der jaren een nieuwe baan gaan zoeken.

Voorstel extra investeringen Verschillende colleges van B&W hebben afgelopen jaren gezocht naar (financiële) oplossingen voor het te dure gemeentehuis. Zo is een deel van het gebouw verhuurd aan de Regionale ICT Dienst (RID). De huidige wethouder-Financiën (Gerrit Boonzaaijer, SGP) had van onze Raad ook opdracht gekregen nog verder te zoeken naar opbrengsten met het gemeentehuis. Hij stelde in januari 2020 aan de Raad voor nóg een deel van het gemeentekantoor 10 jaar te verhuren aan zorginstelling QuaRijn. Dat levert jaarlijks serieuze huurpenningen op. Daarvoor wilde hij €1,4 miljoen investeren om de ambtenaren in het resterende deel van het gemeentehuis bij te plaatsen. Zijn idee was dat we die investering in 8 jaren zullen terugverdienen met de huur. Hij wilde daarvoor eerst de schuld laten oplopen en dan later aflossen. Met name die extra uitgaven zat veel raadsfracties niet lekker.

D66 steunt het idee om overbodige ruimte te verhuren. Maar als gemeente wéér extra schulden maken, terwijl onze gemeente steeds bewijst het aflossen van die schulden te verwaarlozen, dat willen we niet.

Impact Corona En toen we in de Raad hierover discussie voerden, kwam de Corona-crisis. Hierdoor werkt een groot deel van de organisatie thuis, wordt er veel minder vergaderd en wordt het gebouw nauwelijks gebruikt. Omdat we niet weten hoe lang de situatie met en door Covid 19 (corona) nog duurt, is het goedkeuren van investeringen in extra werkplekken, onverstandig. Ook speelt mee dat Rijk en gemeenten (via VNG) samen overleggen hoe de extra investeringen die alle Nederlandse gemeenten opeens moeten doen in thuiswerken en extra ICT, worden gedekt. Grote kans dat ook onze gemeente hier extra geld voor krijgt, wat terecht en noodzakelijk is, de verhuur van gemeentekantoor heeft hier feitelijk niets mee te maken.

Besluit gemeenteraad Samen met VVD, CDA, SGP en ChristenUnie diende D66 een voorstel in om in te stemmen met verhuur en nu geen investeringen te doen in werkplekken. Dat levert ons namelijk in 10 jaar tijd ongeveer €2,0 mln op. Dit besluit is breed aangenomen, met alleen een tegenstem van BVH Lokaal. Als we dan op een later moment weten hoe de ambtelijke organisatie zal (moeten) gaan werken, dan bespreken we als Raad of er eigenlijk nog extra geld nodig is voor huisvesting, en hoeveel. D66 denkt daarbij bijvoorbeeld ook aan een beter gebruik en efficiënter beheer van de ruimtes in het deel dat we kennen als “Cultuurhuis Pleiade”. Het college krijgt van de Raad tijd en ruimte om die toekomstplannen te maken, met alle betrokkenen af te stemmen en dan de gevolgen door te rekenen. We gaan die plannen dan weer kritisch beoordelen. In de tussentijd hebben we als Raad nu wel de opbrengst van verhuur van een deel van het gemeentekantoor voor 10 jaar veiliggesteld.

In de gemeenteraad wordt veel gediscussieerd over de hoogte van onze lokale belastingen. We horen wel eens partijen heel hard roepen dat belastingen omlaag moeten, zonder te melden waar ze dan gaan bezuinigen. Dan worden loze beloften vaak niet waargemaakt. In de gemeenteraad zitten ook partijen die menen dat belastingen horen bij een goed voorzieningenniveau voor inwoners. Die fracties zoeken een werkbare balans tussen inkomsten en uitgaven. Dat is de hoek waar D66 zich thuis voelt.

Alle partijen zijn het er gelukkig wél over eens dat lokale belastingen goed en netjes geïnd moeten worden. Onze gemeente doet dat samen met meerdere gemeenten, via een gemeenschappelijke organisatie: BGHU.

Als raadsrapporteur ging D66-raadslid Erik van Buiten dit voorjaar op werkbezoek bij de BGHU, om de wijze van incasseren door te nemen. De belastingaanslag maakt immers maar weinig mensen vrolijk en soms komt de aanslag erg ongelegen. Dan is het belangrijk dat er goede afspraken gemaakt kunnen worden, zoals gespreid betalen. Dat kan bij BGHU goed geregeld worden, via formulier, internet of telefoon. Maar dan nóg kan het gebeuren dat mensen er niet uit komen. Door geldproblemen, scheidingen, slechte administratie of taalproblemen. Het blijkt dat ruim 10% van de verstuurde belastingaanslagen tot een dwangbevel leidt, waarna een deurwaarder op pad gaat om uit te zoeken waar het mis gaat. Boete op boete is vaak voor deze mensen het effect en daar is niemand mee geholpen. De specialisten van BGHU gaven aan dat er meer mogelijk is om mensen met geldproblemen eerder te helpen, maar dat dit politieke keuzes vraagt.

D66 heeft dit deze zomer met wethouder Gerrit Boonzaaijer (SGP) besproken en gezamenlijk besloten we aan de gemeenteraad voor te leggen dat we van BGHU graag initiatieven willen “om het huidige percentage van rond de 10% dwangbevelen te verlagen, bijvoorbeeld door een mix van het versterken van communicatie met belastingplichtigen over hun verplichtingen en hun betaalmogelijkheden en het versterken van samenwerking met overige overheidsorganisaties om mensen/bedrijven met structurele schulden eerder en effectiever te kunnen benaderen in incassotrajecten.”

Dit citaat staat letterlijk in de brief die het college van B&W aan BGHU zal sturen. In deze brief vraagt onze gemeente aandacht voor een aantal zaken die efficiency, effectiviteit en communicatie rondom de belastingheffing verhogen. In de raadscommissie stemden alle fracties in.

Over de hoogte van lokale belastingen mogen de meningen dan verschillen, over goede en eerlijke belastinginning zijn we het eens. En daar blijven we aan werken!

Nu de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen in alle hevigheid is los gebarsten, hoor je nu vaak dat de schuldquote veel te hoog is geworden. Dat is inderdaad ook zo, maar we moeten voorzichtig zijn om daar één partij de schuld van te geven of te beweren dat men zelf daar niet voor verantwoordelijk is. Het is als klagen over een zachte band terwijl men vergeten is dat de band jarenlang lek was.

Eén ding kunnen we objectief vaststellen en dat is dat sinds 2015 onze begroting en nog belangrijker de jaarrekeningen meer dan sluitend zijn. Er is zelfs elk jaar een overschot geweest waardoor de algemene reserve in de afgelopen jaren flink is gestegen. Daar heeft de D66 wethouder de basis voor gelegd en het is kundig voortgezet door zijn opvolger Gerrit Boonzaaijer (SGP). Dat was in de vorige raadsperiode wel anders met als dieptepunt het provinciaal toezicht.

Kijken we naar de jaren na 2000 zien we dit beeld:

Tabel 1 Uit door gemeente verstrekte gegevens

Wat we kunnen vaststellen is dat de grootste mutaties komen door investeringen in 2007, 2014 en 2015. Kijkend naar de laatste vier jaar worden de grote mutaties veroorzaakt door in 2015 Riool en Onderwijs, 2017 het station complex in Driebergen en de nieuwbouw van het Revius in 2018.

Allemaal investeringen waar de raad lang over nagedacht heeft en zeker ook de bevolking in beslisproces is meegenomen. Wat je hier niet in ziet zijn enorme kostenbesparingen die gerealiseerd zijn.

D66 draagt sinds 2006 medeverantwoordelijkheid voor het beleid van de gemeente door wethouders te leveren voor het dagelijks besturen van de gemeente. Daar schamen we ons niet voor. In die tijd is de band geplakt. We kunnen weer rijden. Is het helemaal goed. Nee de band is nog wat te zacht maar daar werken we aan.