Voorzitter,
nadat de raden van de BMWE gemeenten in januari in hun vergaderingen het herindelingsontwerp hebben goedgekeurd staan we als raden nu voor een volgende stap in het traject van herindeling, namelijk vaststelling van de visie op en naamgeving van de nieuw te vormen gemeente BMWE.
In een tweetal vergaderingen van de Raadsklankbordgroep BMWE is de visie tegen het licht gehouden. In reactie op hetgeen daar naar voren is gebracht zijn een flink aantal aanpassingen in de tekst aangebracht. Dat heeft er toe geleid dat onze fractie zich kan vinden in de nu gepresenteerde visie.
Natuurlijk is het ontstaan van de tekst van een dergelijke visie altijd een keuze uit meerdere en zal derhalve nooit geheel aan de verwachtingen van allen voldoen. De visie heeft een hoog wensgehalte en is derhalve een inspiratiebron voor de toekomstige gemeente en daar is op zich niets mis mee. Dat zich dat, met name bij de uitwerking op de verschillende beleidsterreinen moet verhouden tot de realiteit is voor ons vanzelfsprekend. De visie biedt echter naar onze mening voldoende basis daarvoor.
Zonder moeite zou op diverse onderdelen van de visie nader ingegaan kunnen worden. We beperken ons echter tot een drietal.
Rolverandering bij de (gemeentelijke) overheid
Op verschillende beleidsterreinen verandert de verhouding tussen samenleving, overheid en politiek. Gemeenten gaan van een organisatie die zoveel mogelijk alles zelf doet naar een organisatie die er voor zorgt dat anderen zoveel mogelijk initiatieven kunnen ontplooien. De overheid stimuleert deze ontwikkeling of dwingt het zelfs min of meer af door de overheveling van taken die dan weer gepaard gaan met bezuinigingen.
Daarnaast wordt de opstelling van burgers anders. Ze kiezen meer en meer zelf welke richting ze uit willen en dat in wisselende verbanden en dat gaat gepaard met de vraag naar een flexibele opstelling van de overheid. Door ontwikkelingen op het gebied van sociale media en ontsluiting van allerlei informatie ontstaat een netwerk samenleving en daar dient een overheid een plaats in te vinden.
Cruciaal is welke rol de overheid daarin wil en kan spelen. Daar liggen afhankelijk van de situatie steeds weer keuzemomenten voor politiek en bestuur welke rol zij daarbij voor de overheid zien.
Kortom voorzitter, een geweldige uitdaging die we nu al, maar zeker in het verband van de nieuwe gemeente moeten willen aangaan.
De kracht van de samenleving
De kwaliteit van de leefomgeving en bereikbare en toegankelijke voorzieningen zijn een belangrijke voorwaarde voor een goed functionerende samenleving. Daarnaast wordt leefbaarheid en aantrekkingskracht van de dorpen in niet geringe mate bepaald door de aanwezigheid van sterke sociale verbanden en de aanwezigheid van menselijke daadkracht, kennis en vaardigheden. Ook gedeelde normen en waarden spelen daarin een belangrijke rol. Waar die voorwaarden aanwezig zijn kan iets moois tot ontwikkeling komen waardoor een dorp of buurt vitaliteit laat zien.
Met name kleinere dorpsgemeenschappen maar ook die met een sterke sociale en/of kerkelijke structuur laten dat op overtuigende wijze zien.
Er ligt een geweldige uitdaging bij die (dorps-) gemeenschappen waar die vitaliteit nog onvoldoende aanwezig is of aangeboord wordt, maar ook bij politiek en bestuur om wellicht wel aanwezige maar sluimerende kracht en kwaliteiten tot ontwikkeling te brengen. Dat betekent voor het bestuur geen taken overnemen, maar voorwaarden scheppen, stimuleren en faciliteren.
Veel inzet en daadkracht wordt ook getoond door grote groepen en individuele vrijwilligers. Wel moeten we constateren dat dit onder druk staat door o.a. toenemende mobiliteit maar ook verminderde lokale gebondenheid. Dat leidt tot veranderingen in de dorpsgemeenschappen en sociale verbanden. Dat heeft ontegenzeggelijk invloed op het vrijwilligerswerk terwijl het wel de basis is waarop het dorpsleven maar ook allerlei andere verbanden drijven.
Neem bijv. verenigingen op het gebied van sport maar ook anderszins zoals bijv. kerken. Daar leren jongeren binnen sociale verbanden te functioneren en vindt overdracht van normen en waarden plaats. Onmisbaar voor hun latere functioneren in de maatschappij.
Zorgvoorzieningen
Nog één onderwerp willen we in dit verband aansnijden voorzitter, namelijk zorgvoorzieningen.
Niet ieder is in staat goed en voldoende zelfstandig te functioneren in deze maatschappij. Een deel van de burgers ervaart problemen op één of meerdere terreinen. Bijv. op het gebied van wonen, onderwijs, inkomen, werk en dagbesteding, vrijetijdsbesteding en sport, gezondheid, welzijn en sociale contacten. Waar deze problemen door een persoon of gezin worden ervaren is in de eerste plaats integrale aanpak gevraagd waarin deskundigheid samengebracht is.
Daar waar momenteel door de overheid een sterk beroep gedaan wordt op zelfredzaamheid ook binnen sociale verbanden dient er dus tegelijkertijd oog te zijn voor de zwakken in de samenleving.
Dat vraagt om ondersteuning. Waar die niet in de directe omgeving beschikbaar is dient de mogelijkheid voor een beroep op de gemeente, tijdelijk of soms structureel aanwezig te zijn.
Zaken als preventie en voorkomen dat er een hulpvraag ontstaat, signaleren (als ergens iets niet goed gaat), draagkracht vergroting maar ook voorkomen dat overbelasting ontstaat zijn onderwerpen die permanent op de agenda moeten staan.
Beschikbaarheid, betaalbaarheid, bereikbaarheid en dus goede spreiding van woon- welzijn- en zorgvoorzieningen moet bevordert worden.
Dat de aandacht die wij voor het hiervoor genoemde vragen sterk wordt ingegeven door de binnen de context van de Bijbel aanwezige opdracht tot omzien naar de naaste moge duidelijk zijn.
Samenvattend voorzitter,
Binnen de context van de veranderende rol van de gemeente en organisatie is niet het aanbod maar de vraag bepalend voor het handelen van de gemeente en organisatie. Dat vraagt een omslag die wel al ingezet is maar nog zeker niet voltooid. Dat vraagt om responsiviteit, sensitiviteit, vitaliteit en veerkracht bij bestuur en organisatie.
We hebben gemeend uit de veelheid van onderwerpen een drietal speciaal te moeten belichten die voor ons als ChristenUniefractie belangrijk zijn zonder te kort te willen doen aan andere wezenlijke thema’’s.
Voor wat betreft de naamgeving van de toekomstige gemeente voorzitter, wij zijn prima tevreden met de keuze die een overtuigende meerderheid van de burgers heeft gemaakt.
Wij willen afsluiten voorzitter, met de wens dat in het traject naar de realisatie van, maar ook in de toekomstige gemeente Het Hogeland de bijbelse notities zoals genoemde zorg voor de naaste een belangrijke drijfveer mogen zijn en blijven voor het handelen van gemeenschappen en verbanden, bestuur en politiek.
Op verzoek van de ChristenUniefractie Eemsmond en na overleg met de Rekeningcommissie Eemsmond besloot de RekenKamerCommissie Het Hoogeland onlangs tot een onderzoek naar “de financiële aspecten van de hulp bij het huishouden”.
Voorzitter,
de herindeling werpt haar schaduwen ook vooruit op het terrein van de VKB en de Gemeentelijke Schuldhulp-ver-lening. O.a. in verband daarmee wordt er in de Ontwerpbegroting 2018 gewag gemaakt van de opdracht aan Onderzoeksbureau BMC betreffende een advies over de wijze waarop de VKB haar organisatie toekomst-gericht zou kunnen vormgeven.