Poliflw

Er is werk aan de winkel in de strijd tegen de afbraak van vangnetten die dit college heeft ingezet. Dat werd duidelijk op dinsdag toen de SP een avond organiseerde om organisaties die Bredase minima helpen te spreken. Stichting Meer met Minder en een welbespraakte budgetcoach vertellen SP-raadslid Boi Boi Huong waar Bredanaars tegenaan lopen. Voor allen is er werk aan de winkel want een op de tien gezinnen in Breda leeft in armoede en dat zijn zo'n 18.000 Bredanaars. Dus bouw de armoedevoorzieningen uit, ga onderuitnutting tegen, en geef iedereen die recht heeft op een voorziening deze pro-actief zonder aanvraag. Dat zijn de adviezen die Huong meekreeg.

Bijzondere bijstand lijkt tot het verleden te behoren, armoederegelingen zijn goed verstopt, hulpverleners weten zelfs soms niet eens welke er zijn en schuldhulpverlening wordt pas ingezet als mensen te diep in de schulden zitten. Uit de wirwar aan Bredase instanties tegen de armoede, kan de burger niet meer goed wijs worden. En maatwerk is vaak een illusie.Die informatie kreeg

De aanwezigen vinden het opvallend dat alleen zij aanwezig waren van de dertig vrijwilligersorganisaties die waren uitgenodigd. "Armoede is een politieke keuze," zegt Jannes. "In een college waar de VVD groot is wordt altijd bezuinigd op de armste mensen". In de politiek en ook in de hulpverlening is volgens de aanwezigen bijvoorbeeld al lang bekend dat bijzondere bijstand nauwelijks meer wordt verstrekt in de gemeente Breda. Daar hebben mensen recht op als zij noodzakelijke kosten, zoals de tandarts niet kunnen betalen. Of een kapotte koelkast vervangen. Van Loo: "Mensen worden doorverwezen naar de kredietbank! Dat is toch hartstikke scheef".

"Als je aan de criteria voldoet, moet je het toch gewoon krijgen," zegt raadslid Huong. Budgetcoach Raymond van Beek vertelt over de praktijk: "De kredietbank wordt gezien als een voorliggende voorziening. Als die het onverantwoord vindt dat je de lening krijgt, dan krijg je pas bijzondere bijstand". Op deze armoedevoorziening gaat dit college ook nog 800.000 ton op bezuinigen. "Vroeger werd de bijzondere bijstand nog eerder uitgekeerd," zegt Jannes.

Volgens de aanwezigen worden armoederegelingen goed verstopt, krijgen ambtenaren de opdracht om de hand op de knip te houden. Het gevolg is dat tonnen overblijven waarmee huisuitzettingen voorkomen hadden kunnen worden en honger en armoede gelenigd. Waar gaat dat geld dan naartoe, vraagt een SP-lid. "Daar worden lantaarnpalen mee betaald," zegt Susanne van Loo van de Stichting Meer met Minder. Het geld gaat terug naar de algemene reserves en daar kan dan alles van betaald worden.

Zo is ook het maatwerkfonds opgeheven, vertelt Van Beek: "Dat heb ik bijvoorbeeld aangevraagd en ontvangen voor een kind van gescheiden ouders, dat een matras nodig had. Er werden te weinig aanvragen gedaan voor uitkeringen uit dit maatwerkfonds en nu bestaat het niet meer." Van Loo zegt dat ze ook niet wist dat het bestond.

Zo zijn er meer onderbenutte regelingen waar mensen niet op wordt gewezen als zij deze nodig hebben. Huong vertelt aanhakend over het woonlastenfonds waardoor mensen die geen huursubsidie krijgen, een jaar geholpen kunnen worden, mochten zij bijvoorbeeld hun baan verliezen. Dit fonds werd ook opgeheven omdat het onderbenut werd. Daartegenover staan wel meer dan 40 huisuitzettingen in 2018. Jannes: Veel ambtenaren zijn zo geïntimideerd dat ze maar de opdracht uitvoeren om zo min mogelijk geld uit te geven."

Hij vervolgt: "Elk jaar wordt weer de discussie gevoerd hoe de armoederegelingen naar de mensen gebracht kunnen worden". Toch zijn ze vrij onbekend en weten mensen vaak niet dat ze er recht op hebben.

Huong wijst op een motie die door de raad is aangenomen in 2017 waarin staat dat de gemeente Bredanaars actief moet wijzen op de armoederegelingen. "Die moet je gewoon uitprinten en de ambtenaar laten zien."

Jannes vindt dat het college gevraagd moet worden hoe zij deze motie hebben uitgevoerd. Van Loo vindt het een probleem dat je van de lange adem moet zijn om een armoedevoorziening toegewezen te krijgen. “En veel mensen weten er niet van of zij zijn in het proces al lang afgemaakt,”zegt zij.

De verplichte tegenprestatie voor bijstandsgerechtigden is donderdagavond wel afgezwakt, maar door coalitiepartijen VVD, D66 en PvdA toch door de raad gedrukt. Oppositiepartijen CDA, GroenLinks en SP stemden tegen. Onder druk van vele inwoners, organisaties en de oppositie, werd het oorspronkelijke plan van wethouder Boaz Adank (VVD) flink aangepast. De verplichte tegenprestatie telt bijvoorbeeld niet langer voor mensen die al vrijwilliger of mantelzorger zijn. “Maar het blijft mogelijk om mensen te korten op hun uitkering waardoor ze onder het bestaansminimum zakken”, zegt SP-fractievoorzitter Bas Maes. “Bovendien is ‘maatwerk’ het antwoord op alles wat rammelt aan dit voorstel, terwijl er geen geld of capaciteit voor is. Ik vrees dat maatwerk eerder willekeur zal blijken en tot veel onzekerheid en problemen gaat leiden.”

Oppositiepartijen CDA, GroenLinks en SP houden vast aan de eigen verbetervoorstellen voor de tegenprestatie waar zij al bijna twee maanden op hameren. Recent kwam ook de coalitie van VVD, D66 en PvdA met een wijzigingsvoorstel. “Wie dit voorstel echter goed leest, ziet dat het weinig concreet is en alles afhangt van zogenaamd maatwerk”, zegt CDA-raadslid Christine de Moor. “Om echter willekeur te voorkomen moeten de uitgangspunten glashelder zijn: ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg moeten meetellen als tegenprestatie.”

Geen korting op de uitkering

Ook de mogelijke korting op iemands uitkering, moet van tafel volgens de drie partijen. “Een bijstandsuitkering ligt op het bestaansminimum. Als je mensen daar onder laat zakken levert dat nog veel grotere problemen op”, zegt GroenLinks-raadslid Marike de Nobel hierover. “Bovendien geloven wij niet dat het dreigen met straffen, de gemotiveerde vrijwilligers oplevert die de organisaties in de stad graag onder hun hoede nemen.”

Opvang van kinderen

Het doen van een tegenprestatie geeft geen recht op kinderopvangtoeslag. Dat betekent dat een alleenstaande ouder met twee kleine kinderen, gemiddeld 8 euro per uur, per kind moet betalen. “Voor twee kinderen en 20 uur in de week, kom je dan op bijna 1.400 euro per maand”, cijfert SP-raadslid Bas Maes voor. “Het is niet reëel om dat bedrag van een bijstandsmoeder of –vader te verlangen. Daar moet eerst een oplossing voor komen.”

Voorkomen van werkverdringing

Om te voorkomen dat de tegenprestatie leidt tot het verdringen van regulier werk, willen de oppositiepartijen naar Rotterdams voorbeeld een adviescommissie. "Er is een duidelijk verschil tussen de tegenprestatie en het begeleiden naar regulier werk”, zegt De Moor. "Wij willen dat iedereen mee kan en mag doen naar vermogen; in aanvulling op, maar niet ten koste van reguliere arbeidsplaatsen.”

Onafhankelijke partij

Mensen die langdurig in de bijstand zitten, hebben vaak ook mentale of fysieke klachten, waar bij het toekennen van een tegenprestatie rekening gehouden moet worden. CDA, GroenLinks en SP vinden dat dit door een onafhankelijke, daartoe bevoegde partij moet worden beoordeeld. “Met alle respect, maar een ambtenaar kan en mag niet beoordelen wat iemand geestelijk of lichamelijk aankan”, zegt De Nobel. “We zijn blij dat ook de coalitiepartijen nu spreken van maximaal 20 uur tegenprestatie. Iedereen draagt bij naar vermogen, voor sommige mensen zal 5 of 10 uur het hoogst haalbare blijken.”  

Geen capaciteit, geen geld

Wat de oppositiepartijen tot slot nog zorgen baart, is dat het voorliggende voorstel niet voorziet in extra mensen of geld om deze groep van circa 2.200 bijstandsgerechtigden te begeleiden. “Daarmee wentelt het college de verantwoordelijkheid en de kosten af op de vele organisaties in de stad, die al vaak gekort zijn op hun subsidie”, zegt Maes. “Als je serieus werk wil maken van de tegenprestatie zoals bijvoorbeeld Rotterdam dat doet, dan gaan de kosten voor de baten. Dat besef lijkt er niet te zijn bij het college.”

De 5 verbetervoorstellen van CDA, GroenLinks en SP:

Ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg tellen als tegenprestatie Er wordt niet gekort op de uitkering omdat dit meer kwaad doet dan goed Ouders worden niet op hoge kosten gejaagd voor de opvang van kinderen Er komt een commissie die erop toeziet dat er geen werkverdringing plaatsvindt Wat iemand mentaal of fysiek aankan wordt beoordeeld door een onafhankelijke partij

Het kabinet heeft aangekondigd dat fraude door mensen in de bijstand met vermogen in het buitenland verder wordt aangepakt. Gemeenten kunnen bij hun onderzoek naar fraude voortaan een speciale databank raadplegen, het zogenoemde kennisloket Onderzoek Vermogen Buitenland. Hierin staan alle actuele gegevens over lopende onderzoeken in het buitenland. De VVD ziet graag dat alles in het werk wordt gesteld om fraude met uitkeringen tegen te gaan. Fraude met uitkeringen mag niet lonen. Dit geldt zeker ook voor het hebben van bezit in het buitenland, zoals een tweede huis.

In tegenstelling tot wat het College van B&W heeft toegezegd bij de invoering van het bedelverbod 14 juni vorig jaar, zijn er tóch boetes uitgedeeld aan bedelende dak- en thuislozen in Breda. Om het bedelverbod waartegen veel weerstand kwam vanuit de stad goed te praten, zei het college dat dit instrument nodig was om Roemeense bendes aan te kunnen pakken. Bedelende dak- en thuislozen die al geen cent te makken hebben, zouden worden ontzien. Dat werd recent nog eens bevestigd tijdens het bespreken van de APV (algemene plaatselijke verordening) in een beeldvormende sessie van de gemeenteraad. Een ambtenaar zei hierbij onder het toeziend oog van wethouder Boaz Adank (VVD), dat er geen boetes zijn uitgedeeld in het kader van het bedelverbod. "Na gesprekken met organisaties welke zich inzetten voor kwetsbare Bredanaars in de stad, blijkt nu dat dit wel degelijk het geval is", zegt SP-raadslid Inge Verdaasdonk. "Wij willen weten van het college waarom de toezegging niet is nagekomen, waarom de raad recent nog verkeerd geïnformeerd is en of het college vanaf nu wel de belofte nakomt om geen boetes uit te delen aan mensen die al vrijwel niets hebben."

Zie onderstaand de vragen van SP Breda aan het College van B&W

De 64-jarige mevrouw V. moet op straffe van een korting op haar bijstandsuitkering, een 6-daagse sollicitatietraining gaan volgen. Dit om haar ‘lange termijndoel’, het vinden van betaald werk, te bereiken. Dat was de uitkomst van het gesprek wat mevrouw V. heeft gehad met haar regisseur bij de Gemeente Breda. “Dat mevrouw slechts enkele jaren is verwijderd van de AOW-gerechtigde leeftijd, lichamelijke klachten heeft en meerdere dagen in de week voor haar kleinkinderen zorgt, ontslaat haar kennelijk niet van deelname aan dit bij voorbaat kansloze traject naar betaald werk”, constateert SP-fractievoorzitter Bas Maes tot zijn verbazing. “De kans op een betaalde baan is natuurlijk nihil. Hier lijkt dan ook geen sprake van maatwerk maar van treiterbeleid waarbij de bijstand zo afschrikwekkend mogelijk moet zijn!”

Lees onderstaand de vragen (+ bijlagen) van SP Breda aan het College van B&W

Donderdagavond sprak een recordaantal van 22 inwoners en organisaties de raad toe over de plannen van wethouder Boaz Adank (VVD) voor de verplichte tegenprestatie voor mensen in de bijstand. Dat we ons om hen bekommeren en ze niet afschrijven, daarover was iedereen het eens. Maar de organisaties die door de wethouder verantwoordelijk zijn gemaakt voor de uitvoering van de tegenprestatie, voelen zich niet betrokken en hebben niet het geld en de middelen om mensen te begeleiden. En de mensen die het betreft, zeggen juist al veel vrijwilligerswerk of mantelzorg te doen waarmee ze nu gedwongen moeten stoppen. “Ik heb het nog niet eerder meegemaakt dat zoveel organisaties en inwoners zich tegen de plannen van een wethouder keren”, SP-fractievoorzitter Bas Maes. “Dit vraagt om een radicale aanpassing van de plannen, anders is het zonder draagvlak bij voorbaat gedoemd te mislukken!”

Niet betrokken

Organisaties als MEE West Brabant, Breda Actief en Stichting Informele zorg Breda (StIB), dé organisaties als het gaat om vrijwilligerswerk en mantelzorg, moesten de plannen in de krant lazen. De bezwaren van Cliëntenbelang Breda die de belangen van duizenden uitkeringsgerechtigden behartigd, zouden volgens wethouder Adank in de plannen verwerkt zijn. Cliëntenbelang zelf wist echter van niets. Organisaties die mensen uit de bijstand moeten gaan begeleiden zoals Tools to Work, de Voedselbank Breda en Stichting Tientjes, zijn de afgelopen jaren juist flink gekort op hun subsidie en kunnen onmogelijk deze taak op zich nemen. Maes: “Een van de insprekers zei het treffend: je kunt niet melken wat je niet te eten geeft.”  

Bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg

Het verplichtende karakter en dat bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg niet als tegenprestatie gelden, was mogelijk nog wel het grootste bezwaar van de insprekers. Zo zag het Overlegorgaan Bredase Amateurvoetbalverenigingen (OBA) het niet voor zich hoe clubs mensen die onder dwang vrijwilligerswerk moeten doen, gaan begeleiden. StIB riep op mantelzorg vooral wel aan te merken als tegenprestatie. De uitspraak van de wethouder dat “mantelzorg de persoonlijke ontwikkeling in de weg kan staan”, werd afgedaan als onzinnig. De Voedselbank Breda hekelde het feit dat bestaand vrijwilligerswerk niet meetelt als tegenprestatie. Maes: “Zo’n 30% van de bijna 60 vrijwilligers van de Voedselbank zou door de plannen van de wethouder moeten stoppen. Dat heeft een ontwrichtend effect.”

Onvoldoende kennis over Participatiewet

Volgens de aanwezige juridische experts en vakbond FNV, is er een groot gebrek aan kennis over de wet bij de wethouder. Er wordt over de tegenprestatie gesproken alsof het een instrument is om mensen naar werk te begeleiden. Dat is echter geen tegenprestatie maar reïntegratie, waarvoor een traject al snel duizenden euro’s per werkzoekende kost. Maar de gemeente is niet bereid daadwerkelijk te investeren in deze groep. De gemeente lijkt zich ook niet doordrongen van het feit dat zij verantwoordelijk wordt voor de veiligheid en arbeidsomstandigheden, indien mensen gedwongen aan het werk moeten. Vakbond FNV deed de belofte iedereen die de gemeente Breda aansprakelijk wil stellen, bij te staan in de rechtzaal.

“De tegenprestatie kan alleen een succes worden als het verplichtende karakter eraf gaat, er serieus geïnvesteerd wordt in mensen en als ook bestaand vrijwilligerswerk en mantelzorg meetellen als tegenprestatie", zegt Maes. "Zo niet, dan zal de wethouder alleen maar op weerstand stuiten bij iedereen die hij juist zo hard nodig heeft.”

Om hun hardvochtige beleid te verdedigen, zet het college bijstandsgerechtigden weg als luie uitvreters waar volgens wethouder Boaz Adank (VVD) “de zweep overheen moet”. Daarmee gaan VVD, D66 en PvdA volledig voorbij aan de redenen waarom mensen in de bijstand zitten of wat zij nu al doen aan mantelzorg of vrijwilligerswerk. Om aan te tonen dat mensen met een bijstandsuitkering ook op tal van manieren bijdragen aan onze samenleving, doen we de oproep om contact met ons op te nemen. Ben of ken je iemand in de bijstand die zorgt voor een ziek familielid of kennis, die als alleenstaande ouder kinderen opvoedt of die vrijwilligerswerk doet? Stuur dan een mail naar: breda@sp.nl

De Tweede Kamerfractie van de SP heeft Kamervragen gesteld aan Tamara van Ark (VVD), de staatsecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). De gemeente Breda heeft een grote reorganisatie bij ATEA aangekondigd, zonder dat voldaan is aan de wettelijke verplichte inspraak van SW-geïndiceerden of hun vertegenwoordigers. “Wat betekent het voor de rechtmatigheid van beleid, dat Breda al bijna vier jaar niet voldoet aan de Wet sociale werkvoorziening?”, wil SP-Kamerlid Jasper van Dijk weten van het kabinet. “Bent u bereid het stadsbestuur erop te wijzen dat nieuw beleid niet aan de orde kan zijn, zolang de wettelijk verplichte inspraak niet is geregeld?”

Van Dijk wil dat de vragen voor 10 januari 2019 worden beantwoord omdat dan de Bredase gemeenteraad opnieuw over ATEA vergadert.

Bij de begrotingsbehandeling stelt SP Breda donderdag voor om de bezuiniging op het armoedebeleid te schrappen. Zo’n twintigtal maatschappelijke organisatie kwamen afgelopen week in verzet tegen het plan van VVD, D66 en PvdA om in 2019 € 10,1 miljoen te bezuinigen op het sociaal domein, waaronder tenminste € 540 duizend op armoedebeleid. Naast een korting op de subsidie voor organisaties die zich met armoede bezighouden, wil de coalitie ook korten op de individuele toeslag en de bijzondere bijstand. “De zorgen van al die organisaties waaronder de Voedselbank Breda zijn zeer terecht”, zegt SP-fractievoorzitter Bas Maes. “Terwijl 1 op de 10 Bredase gezinnen op of onder de armoedegrens leeft, drukt dit VVD-college juist deze mensen nog verder in de shit.”

Waar het college wel veel geld voor over heeft is het verlagen van de onroerendezaakbelasting (ozb) met jaarlijks 1%. Alhoewel dit een gemiddelde huiseigenaar slechts een paar euro oplevert, loopt Breda hierdoor alleen al in 2019 € 740 duizend mis. Over de hele periode 2019-2022 gaat het zelfs om € 6,4 miljoen. En dat terwijl de ozb in Breda nu al 29% onder het Brabants gemiddelde ligt. “Het VVD-college gedraagt zich als een omgekeerde Robin Hood. Ze stelen van de armen en geven dit aan de rijken”, zegt Maes. “De eerste woningeigenaar die graag wil dat het armoedebeleid de nek om wordt gedraaid zodat hij jaarlijks 2 euro extra krijgt, moet ik trouwen nog tegenkomen. Bredanaars zijn heus wel solidair met mensen die het wat minder hebben. Nu de politiek nog.”