Poliflw

Heeft u ervaringen of een klacht over het UWV of de bijstand? Meld het ons. De meldingen zullen worden overhandigd aan de regering en worden gebruikt in onze strijd om de overheid beter en eerlijker te maken.

Naar meldpunt UWV Naar meldpunt Bijstand

Door de coronacrisis stijgt het aantal bijstandsuitkeringen. Dit is wat GroenLinks betreft een goede aanleiding om opnieuw te kijken naar vormen van bijstand en hoe wij mensen aan het werk helpen.

Uit experimenten in de gemeenten Wageningen, Groningen, Tilburg en Nijmegen blijkt dat het anders begeleiden van mensen ertoe leidt dat mensen makkelijker uitstromen uit de bijstand naar werk en zich daarbij prettiger voelen. Mensen kregen bijvoorbeeld extra begeleiding of juist meer ruimte om zelf hun traject vorm te geven. (bron: Volkskrant)

De wetenschappelijk raad voor regeringsbeleid adviseert verder om te gaan werken met zogenaamde basisbanen. Hiervoor lopen al experimenten in Amsterdam, Den Haag en Heerlen. Basisbanen geven zekerheid en grip voor mensen die moeilijk aan het werk komen. (bron: NOS)

- Wordt er in Hilversum op dit moment ook gewerkt met nieuwe manieren van mensen aan het werk helpen naar het voorbeeld van het bovenstaande experiment? Of zijn daar plannen voor?

- Is het college voornemens om het principe van basisbanen ook in Hilversum toe te passen?

- Deelt het college de mening van GroenLinks dat de gevolgen van de coronacrisis vragen om nieuwe vormen van bijstand en begeleiding naar werk?

- Kan er hierover voor de zomer nog een plan van aanpak worden voorgelegd aan de gemeenteraad?

Namens de fractie van GroenLinks Arie Poels

Soms vraag je je af of men in Den Haag wel weet hoe het is in de Nederlandse gemeenten aan toe gaat? Dit had ik in de discussie rond de Participatiewet afgelopen week. De Participatiewet werd in 2015 ingevoerd om mensen die naast de arbeidsmarkt blijven staan aan een baan te helpen. Vorige week publiceerde het Sociaal en Cultureel Planbureau een vernietigend rapport over deze wet. De wet, van het kabinet Rutte-II van VVD en PvdA, heeft er niet of nauwelijks toe geleid dat er meer mensen vanuit een uitkering of sociale werkplaats naar een gewone baan zijn doorgestroomd.

GroenLinks deelt het beeld dat het Sociaal Cultureel Planbureau schetst. We vinden dat er in de huidige situatie veel te veel druk wordt gezet op mensen om aan het werk te gaan, zonder hierbij oog te hebben voor de achterliggende oorzaken waarom mensen thuis zitten. Misschien gaat er nu eindelijk iets veranderen dacht ik. Maar het kabinet kwam als snel met een reactie.

Staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken, VVD) wil af van de vrijblijvendheid in de bijstand en wil daarom in de wet vastleggen dat alle gemeenten bijstandsgerechtigden een "passend, niet vrijblijvend aanbod" doen. Nu is dat niet verplicht. Nog meer dwang dus. De reactie van het kabinet is een duidelijk voorbeeld van een denkfout die in onze samenleving is geslopen. Veel mensen zijn ervan overtuigd geraakt dat iedereen aan het werk moet, want mensen die werken zijn het gelukkigst. Als dit je niet lukt, is het je eigen schuld en mag je daarvoor worden gestraft of verplicht worden om werk dat je wordt aangeboden aan te nemen. Ik zal hieronder uitleggen dat dit beeld niet reëel is.

Het idee achter de Participatiewet is dat iedereen aan het werk moet. Door een baan hebben mensen een zinvolle dagbesteding, een inkomen en de mogelijkheid om zich te ontwikkelen.

Dit zal vast voor een heleboel mensen zo zijn, maar geldt echt niet voor iedereen. Voor een grote groep is werk helemaal niet de weg naar een gelukkig leven. Stel dat je bijvoorbeeld kampt met gezondheidsproblemen, dat je als alleenstaande ouder zorgt voor je kinderen of mantelzorger bent voor een familielid. Is het dan de beste oplossing om daarnaast te moeten werken? Daarnaast kampt 1 op de 7 werknemers in Nederland tegenwoordig met burn-outklachten. Dit roept de vraag op of werken echt wel zo goed is voor mensen als het kabinet ons doet geloven?

Het beeld dat steeds wordt geschetst is mensen die in de bijstand zitten lui zijn en daarom daar zitten. Het is volgens het kabinet dan ook logisch dat je door de zogenaamde tegenprestatie iets terug gaat doen voor de uitkering die je ontvangt. Deze redenering gaat ervan uit dat iedereen in Nederland dezelfde kansen heeft op school en op de arbeidsmarkt. Als je vervolgens in de bijstand terechtkomt, is dat je eigen schuld.

De realiteit is echter dat er in Nederland sprake is van een grote kansenongelijkheid. Het simpele feit is dat als je ouders hoogopgeleid zijn, je zelf ook een veel grotere kans hebt om hoogopgeleid te geraken dan wanneer je ouders laagopgeleid zijn. Daaruit voortvloeiend zijn je kansen op de arbeidsmarkt natuurlijk ook een stuk beter. Het is totaal niet rechtvaardig om kritiek te uitten op mensen in de bijstand zonder daarbij kansenongelijkheid in ogenschouw te nemen.

Terug naar het plan van staatssecretaris Van Ark. Gemeenten moeten mensen in de bijstand een niet vrijblijvend aanbod tot werk doen. Dit plan slaat de plank volledig mis. Het overgrote deel van mensen in de bijstand bestaat uit mensen die er voor kiezen om niet te werken vanwege bijvoorbeeld de zorg voor kinderen. Daarnaast is er een groep die vanwege andere problemen niet in staat is om te werken. Zoals een wethouder uit Stadskanaal het vorige week in NRC formuleerde: “Ongeveer een kwart van de bijstandsgerechtigden is domweg bezig zijn leven weer op de rails te krijgen. Dat ontkennen vind ik getuigen van een irreëel mensbeeld”, voegde hij daaraan toe.

Voor deze mensen is de verplichting om te werken onrechtvaardig en zorgt alleen maar voor problemen. Dit beleid moeten we in Hilversum absoluut niet uit gaan voeren. Laten we in plaats daarvan verder durven kijken dan alleen werk. Laten we voor iedere inwoner van Hilversum die een steuntje in de rug nodig heeft, kijken naar de best mogelijke ondersteuning. In de vorm van zorg, werk, een uitkering of wat dan ook.

Arie Poels Fractielid GroenLinks Hilversum

In de afgelopen raadsvergadering op 6 juni riep ik mijn collega-raadsfracties en het college op om in verzet te komen tegen de voorgenomen plannen van staatssecretaris Van Ark, die van plan was om arbeidsgehandicapten minder te betalen dan het minimumloon.

Het kabinet wilde de loonkostensubsidie in de Participatiewet, ingevoerd door het vorige kabinet, vervangen door loondispensatie. Het doel was om meer mensen met een arbeidsbeperking aan de slag te helpen. In het eerste geval - de huidige situatie dus - betaalt de werkgever arbeidsbeperkten een volwaardig loon, waarvoor de gemeente subsidie bijdraagt. Bij loondispensatie, wat Van Ark voorstelde, mogen werkgevers onder het minimumloon gaan zitten voor werknemers met een verminderde productiviteit. Daarvoor hebben ze dan ‘dispensatie’ nodig van de gemeente. Die vult het salaris van de arbeidsbeperkte vervolgens aan.

Ik sprak in de raadsvergadering van juni over de donkere wolken die hingen boven mensen met een arbeidsbeperking en een verdienende partner of eigen geld. Voor hen zou het plan zeer ongunstig zijn; zij hebben geen recht op een uitkering als aanvulling op hun inkomen en dat inkomen zou dus lager worden dan het minimumloon. Op verzoek van GroenLinks stuurde het college een brief naar de staatssecretaris, waarin onze gemeentelijke bezwaren tegen dit plan werden voorgelegd. We waren niet de enige met bezwaren, ook werknemersorganisaties hadden grote bezwaren. Ook belangenorganisaties van uitkeringsgerechtigden konden zich niet vinden in de voorstellen. Cedris, de landelijke vereniging voor sociale werkgelegenheid en re-integratie, had onderzocht dat werkgevers geen enkele behoefte hadden aan dit nieuwe instrument en daar negatieve verwachtingen van hadden.

In de raad van Hilversum spreken we over het algemeen niet over zaken die in de Haagse politiek geregeld worden. Maar ik maak me sterk dat een aantal van mijn collega’s toch een brief hebben geschreven naar hun landelijke vertegenwoordigers. Dank daarvoor, heel veel dank! Want ondertussen is duidelijk geworden dat staatssecretaris Van Ark het plan herziet. Zij kwam tot de conclusie dat het plan niet goed uitvoerbaar en ongewenst is. Wel blijft ze streven naar meer arbeidsparticipatie van werknemers met een arbeidsbeperking, en dat streven is natuurlijk uitstekend.

De afgelopen raadsperiode heb ik regelmatig gepleit voor het behoud van de sociale werkplaats als publieke voorziening voor onze regio en onze inwoners. De instroom in de sociale werkplaats is met ingang van 1 januari 2015, toen de Participatiewet inging, op slot gegaan en zijn er nieuwe regelingen bedacht, maar met volstrekt onvoldoende resultaat. Inwoners die voorheen bij sociale werkplaatsen aan de slag konden, zitten nu, onder het regime van de participatiewet, veelal thuis. Langzaam aan begint het besef ook bij andere partijen door te dringen dat de genomen maatregelen niet werken. In de NRC van 12 september stelt Tweede Kamerlid Gijs van Dijk (PvdA) dat de sociale werkplaatsen terug moeten. In de NRC van 13 september staat een gezamenlijk stuk van de SP en VNO-NCW. Als zij, ideologische tegenpolen, samen optrekken, moet er wel iets aan de hand zijn. En dat is het geval: tienduizenden mensen met een arbeidsbeperking zitten thuis.

Natuurlijk denk ik niet dat enkel de brief van het Hilversumse college staatssecretaris Van Ark heeft doen besluiten tot het intrekken van dit onzalige voorstel. Wel denk ik dat het heeft geholpen en het sterkt mij in elk geval om me te blijven inzetten voor inwoners die op steun moeten kunnen blijven rekenen.

Marleen Remmers is fractievoorzitter van GroenLinks Hilversum.