Poliflw

Algemene beschouwingen

Voor wie wil Voorschoten zijn? Dat klinkt als een enigszins filosofische vraag. Maar het is een wezenlijke vraag voor een gemeentebestuur. Is Voorschoten een gemeente voor iedereen? Natuurlijk, zal iedereen zeggen.Maar dat is niet het geval. En als de politiek, wij dus, geen maatregelen neemt, zal dat in de toekomst steeds minder het geval zijn.

Voorschoten is een prachtige gemeente om te wonen. Grote steden zijn goed bereikbaar, maar toch groen en dorps. Handig voor hoogopgeleide forenzen naar Den Haag of Amsterdam. Iedereen wil hier wel wonen. En dat is nu net het probleem.

Het probleem is dat er een groep mensen is die wel een band met Voorschoten heeft, die hier graag zou willen wonen, maar die steeds meer buiten de boot valt. Mensen met een minder hoge opleiding. Mensen met een minder hoog salaris. Mensen die hier zijn opgegroeid en graag op zichzelf willen wonen. Gewone mensen met een MBO-opleiding en een baan in de zorg, in een winkel of in de bouw. Gewone mensen met een Pabo-opleiding en een baan als meester of juf, meestal juf, op een van onze Voorschotense basisscholen.

Laat ik Esther als voorbeeld nemen. Esther werd na haar MBO-opleiding pedagogisch medewerker op een BSO in Voorschoten.  Ze was de twintig al even gepasseerd en wilde graag samenwonen met haar vriend. Maar dat was in Voorschoten, haar geboortedorp, geen optie. Uiteindelijk heeft ze een flatje gevonden in Leidschendam en rijdt ze elke dag op en neer met haar scooter.

Geen probleem, zult u misschien denken, er zijn zoveel mensen die op en neer reizen voor hun werk. Maar het is wel een probleem.

Want Voorschoten heeft ze nodig: Die winkelmedewerkers, pedagogisch medewerkers, juffen, elektriciens, enzovoorts. De mensen die er voor zorgen dat in dit dorp de kinderen naar school kunnen, de fitnesslessen op de sportschool worden gegeven, de winkel iemand achter de toonbank heeft staan of het brood in de bakkerij van Verhoog wordt gebakken.

En de jongeren onder hen moeten nu noodgedwongen het dorp verlaten. Niet alleen de Esther uit mijn voorbeeld, maar ook Eva, de apothekersassistente die twee maanden geleden met een noodkreet kwam inspreken bij de gemeenteraad. Ze kunnen niets vinden dat bij hun salaris past. Misschien zouden ze een hypotheek kunnen krijgen van € 175.000 tot € 200.000. Maar van de 125 huizen die nu op Funda staan, zijn er 5 in die prijsklasse. Sociale huur? Er worden nu vier woningen aangeboden, waarvan 1 seniorenwoning. De wachtlijst is acht jaar. Vrije sectorhuur kan sneller, maar daar wordt al gauw meer dan € 1000,-. Zo’n klein huisje in de Schoolstraat naast de dorpskerk gaat voor € 1500,- per maand. Deze mensen vertrekken dus uit Voorschoten. Is dat erg? Ja, dat is erg.

Want hier moet de vraag worden gesteld: Voor wie wil Voorschoten zijn? Willen wij een gemeente zijn die alleen betaalbaar is voor hoogopgeleide, goed verdienende forenzen? Willen we een dorp zijn waar de gewone mensen elke dag op hun scootertje naar toe komen rijden om hun werk te doen, maar waar ze zich niet kunnen veroorloven om te wonen? Of zijn we echt een dorp voor iedereen? Een dorp waar je rond je twintigste op jezelf kan wonen, ook als je geen goede baan of rijke papa hebt?

De SP ziet overigens wel dat er wat gebeurd. In de begroting staat opgenomen dat de college kiest voor 25% sociale woningbouw in het dorp. En dat Voorschoten wil groeien. Dat vereist echter een flinke inspanning en die zien we nog niet.

Ook zien we dat partijen die de afgelopen vier jaar consequent hebben gestemd tegen elk SP-voorstel voor meer sociale woningbouw, partijen die zelfs hardop ontkenden dat er een probleem was, bij deze begroting voorstellen doen om het tekort aan betaalbare woningen op te lossen. Beter laat dan nooit, zal ik maar zeggen.

Voorzitter,Tot nu toe heb ik het alleen nog maar gehad over de dure huizen. Maar woon je eenmaal in Voorschoten, dan zijn de woonlasten ook nog eens torenhoog. Vorig jaar is de gemeentelijke belasting voor inwoners met 26,9% verhoogd. Tegelijkertijd gingen de bedrijven maar 1,6% meer betalen. Als je Voorschoten vergelijkt met de andere gemeentes in de regio, dan is de gemeentelijkje belasting voor bewoners de hoogste van de regio. Maar de gemeentelijke belasting voor bedrijven is een van de laagste. Dus stelt de SP ook hier de vraag: Voor wie wil Voorschoten zijn? Zijn wij een dorp voor bewoners of kijken we alleen naar de belangen van ondernemers. En laat ik duidelijk zijn. De SP is niet tegen ondernemers. De SP is ertegen dat ondernemers onredelijk voordeel krijgen. De SP kiest ervoor om de lasten van het herstelplan eerlijk te verdelen. Als we beide belastingen in overeenstemming brengen met de andere gemeentes in de regio is de opbrengst gelijk maar zijn de kosten eerlijker verdeeld.

De vraag voor wie Voorschoten er wil zijn kan ook worden gesteld als het gaat om recreatieve voorzieningen. We hebben een mooi zwembad, dat goed wordt gebruikt door onze inwoners. Kinderen krijgen er zwemles, verenigingen maken er druk gebruik van en veel ouderen vinden er een combinatie van bewegen en sociale contacten. Het maatschappelijk nut van het zwembad staat als een paal boven water.

Toch volgt er sluiting als de gemeenteraad volgend jaar bij de begroting geen potje van enkele tonnen structureel weet te vinden. Tegelijkertijd wordt er flink geïnvesteerd in recreatieve voorzieningen voor mensen die helemaal niet in Voorschoten wonen. € 45.000 per jaar wordt er geïnvesteerd in een actieplan toerisme. De SP is niet principieel tegen toerisme, helemaal niet. Maar in de huidige omstandigheden moeten wij wel de vraag stellen: Voor wie wil Voorschoten er zijn? En dan kiest de SP voor de inwoners die een plek nodig hebben voor zwemlessen, voor de zwemverenigingen en voor vitaal ouder worden. Daarom stellen wij voor om het budget voor het actieplan toerisme en recreatie te stallen in een nieuw op te richten reserve zwembad.

Voorzitter,Geheel tegen mijn gewoonte in heb ik het deze begrotingsbehandeling nog niet gehad over de zorg. De situatie baart ons zorgen. De afgelopen jaren hield Voorschoten geld over op haar zorgtaken, maar nu dreigen tekorten, vooral op jeugdzorg. Dat werd al jaren voorspeld. Een verstandige gemeente zou hebben gespaard voor mindere tijden. Dat heeft Voorschoten wel gedaan, maar er is een deksel op de spaarpot gedaan. De reserve zorg mocht niet hoger worden dat € 1,5 miljoen, als er meer zorggeld was zou dit geld naar de algemene middelen gaan. Geen bodemloze put maar een bodem verzakkende put. De SP is hier altijd tegen geweest. Wij vinden dat zorggeld moet worden besteed aan zorg. En nu blijkt dat we dat geld goed hadden kunnen gebruiken. Daarom stellen we voor dat de deksel van de spaarpot af gaat. Niet omdat dit direct extra geld oplevert, maar omdat zelf een ezel zich geen twee keer stoot aan dezelfde steen.

Ten slotte, voorzitter, een compliment.Eindelijk zit er een gemeentebestuur dat de reserve duurzaamheid serieus neemt. Dat deze reserve inzet voor initiatieven waar het voor bedoeld is, zoals investeringen om de energietransitie op gang te brengen, in plaats van het opnieuw gebruiksklaar maken van de dorpspomp. Alleen jammer dat die reserve veel groter had kunnen zijn als hij de afgelopen acht jaar niet was uitgegeven aan zaken die niks met duurzaamheid te maken hebben. Want forse investeringen in de energietransitie zijn noodzakelijk om ervoor te zorgen dat Voorschoten de komende decennia een gemeente voor iedereen is/of wordt.

Erik Maassen 

Er is een groot tekort aan woningen in Voorschoten. Vooral het aantal betaalbare woningen is veel te klein. De wachtlijst voor een huurwoning is jarenlang en betaalbare koopwoningen worden steeds zeldzamer. Er moet dus flink worden gebouwd in het dorp. Gelukkig gaat dat ook gebeuren. Daarbij moet de gemeente er wel voor zorgen dat er niet weer vooral veel te dure huizen worden gebouwd.

Al jarenlang komt het uit alle onderzoeken en enquêtes naar boven: Veel Voorschotenaren maken zich zorgen over het gebrek aan betaalbare woningen in het dorp. Toch is er de afgelopen jaren bijna niet gebouwd. En als er werd gebouwd, was dat vaak ontzettend duur. SP-raadslid Erik Maassen: “Dat krijg je als je projectontwikkelaars alle ruimte geeft. Dan gaan ze niet bouwen wat er nodig is, maar waar ze het meest aan kunnen verdienen. Kijk naar het Voorsche park. Daar waren maar weinig voorwaarden gesteld door de gemeente. En dus is de wijk vol gezet met villa’s die voor de meeste mensen totaal onbetaalbaar zijn. Dat leverde de meeste winst op.”

De komende jaren wordt er waarschijnlijk veel gebouwd in Voorschoten. De SP vindt dat hard nodig. De plannen voor het Segaar-terrein, en het Intratuinterrein zijn al ver op weg en Starrenburg III lijkt er ook eindelijk te gaan komen. Er worden ook ideeën gesmeed voor woningbouw op plekken waar nu nog de Moeder Godskerk, de kruispuntkerk en het MOC-terrein staan. Deze plannen zijn nog niet uitgewerkt. De SP is blij dat er huizen bij komen, maar waarschuwt voor te veel vrijheid voor de projectontwikkelaars.

“We zien allerlei plannen van ontwikkelaars langskomen, bijvoorbeeld voor de Kruispuntkerk,” zegt Maassen.  Die ontwikkelaars denken alleen maar aan maximale winst. Terwijl het belangrijkste uitgangspunt zou moeten zijn welke huizen er nodig zijn in Voorschoten. Daar moet de gemeente een duidelijk standpunt over innemen.”

De SP is bang dat de projectontwikkelaars vrije hand krijgen. “Ik lees in de krant dat de VVD vindt dat gemeente zich hier niet mee mag bemoeien en dat ontwikkelaars hun gang moeten kunnen gaan. Daar maak ik me zorgen over. De VVD is wel de grootste partij in de gemeenteraad. Als die hun zin krijgen, gebeurt er hetzelfde als in het Voorsche Park: ontwikkelaars bouwen waar ze het meeste aan kunnen verdienen, maar Voorschotenaren die een huis zoeken kunnen die huizen niet betalen. Zo blijft de woningnood gewoon bestaan.”

De SP vindt dat de gemeente de regie moet nemen. “Uiteindelijk gaat het om de vraag wie er beslist hoe ons dorp eruit komt te zien,” legt Maassen uit. “Is dat de gemeenteraad die door de Voorschotenaren is gekozen, of zijn dat een paar projectontwikkelaars. Voor mij is het antwoord op die vraag duidelijk.”

De SP roept het gemeentebestuur op om snel met een actieplan jongerenhuisvesting te komen. Het is voor jongeren uit Voorschoten vrijwel onmogelijk geworden om een huis te vinden in het eigen dorp. “De nood staat veel jongeren aan de lippen,” zegt fractievoorzitter Erik Maassen. “Als er nu niks gebeurt zullen ze noodgedwongen uit Voorschoten moeten vertrekken.” Het actieplan moet bij de algemene beschouwingen bekend zijn.

Jongeren geven inmiddels aan wanhopig te zijn. De wachtlijsten voor sociale huurwoningen zijn jarenlang, particuliere huur is te duur en koopwoningen die ze kunnen betalen zijn er al helemaal niet. De 21-jarige Eva Bruin kwam al inspreken bij de gemeenteraad om te vertellen dat ze geen kant meer op kan.

Al sinds 2015 staat het voormalige verzorgingshuis ’t Hofflandshuys leeg. Er zouden 92 jongerenappartementen in komen, maar er gebeurt maar niets. De SP heeft hier al verschillende keren aandacht voor gevraagd. Op dit moment wonen er 15 jongeren met een antikraakcontract. “Er hadden dus 77 jongeren bij gekund als verhuurder Woonzorg er werk van had gemaakt,” aldus Erik Maassen.

Maassen wil dat het gemeentebestuur aan de slag gaat. “We willen nu weten waar jongeren terecht kunnen.” Maassen denkt dat die woningen niet apart zijn aangewezen. “In januari vroeg ik het gemeentebestuur hoeveel woningen waren aangewezen als jongerenwoningen. De toenmalige wethouder moest me het antwoord schuldig blijven.” Maassen hoopt dat daar inmiddels meer duidelijkheid over is. “Voorschoten moet echt aan de slag. Wijs maar locaties aan voor jongeren en begin direct met ’t Hofflandshuys. Anders vertrekken jongeren noodgedwongen uit Voorschoten, terwijl ze hier thuis horen.”  

De SP Voorschoten is blij met het besluit dat het kabinet heeft genomen om de wet die gaat over mensen met een arbeidsbeperking te schrappen.

De fractie van de SP had grote bezwaren tegen deze wet. Mensen met een arbeidsbeperking zouden via het systeem van loondispensatie onder het minimum loon gaan werken en daarbij zouden zij ook geen pensioen opbouwen. Als men een partner heeft die ook werk heeft, wordt de inkomstendaling bij de degene met een arbeidsbeperking niet gecompenseerd via de gemeente, vanwege de strenge regels hieromtrent. Soms gaat het wel om € 1000 per maand.

Raadslid Erik Maassen heeft voor de zomerreces middels een aangenomen motie zijn zorgen geuit over deze wet. Deze zorgen werden gedeeld door de fracties van PvdA, Groen Links, D66, CDA en ONS Voorschoten. De wethouder heeft een brief opgesteld naar de staatssecretaris, dat mochten de plannen doorgang vinden, gemeente Voorschoten haar zorgen uitspreekt over deze wet, zoals meerdere gemeenten dit hebben gedaan.

SP Voorschoten is dan ook opgelucht dat deze wet er niet gaat komen en dat er voor mensen met een arbeidsbeperking weer wat lucht is.

Namens de afdeling SP Voorschoten willen wij dan ook de felicitaties overbrengen aan het adres van Wij Staan OP en andere groepen, waaronder ook die werkgevers, die besloten om dit plan niet te steunen, omdat mensen met een arbeidsbeperking volwaardige mensen zijn en geen tweederangs burgers.

De gemeenteraad van Voorschoten heeft een motie van de SP aangenomen waarin duidelijk wordt gesteld dat mensen met een arbeidsbeperking recht moeten hebben op volwaardig werk met een volwaardig loon. Van de zeven partijen in de gemeenteraad stemde alleen de VVD tegen.

De discussie over werknemers met een arbeidsbeperking woedt volop in de Tweede Kamer. Een voorstel van de staatssecretaris om het systeem van loonkostendispensatie in te voeren leidde tot veel verontwaardiging, omdat het zou leiden tot werken onder het minimumloon. Inmiddels worden de plannen opnieuw bekeken. De vrees is dat mensen met een arbeidsbeperking in de toekomst geen goed pensioen zouden kunnen opbouwen of veel minder verdienen als ze een werkende partner hebben.

Op initiatief van SP-raadslid Erik Maassen heeft Voorschoten zich nu aangesloten bij de groeiende groep gemeentes die kritisch tegenover de plannen staat. Maassen is verheugd over dit succesje: “Het is niet de bedoeling dat mensen met een arbeidsbeperking er op achteruit gaan als het systeem veranderd. Of het nu gaat om werken onder het minimumloon, verminderen van pensioenopbouw of korten als je een werkende partner hebt: dezen mensen hebben ook recht op normale arbeidsvoorwaarden.”

Woonzorg laat huurhuizen in Voorschoten onnodig lang leegstaan als de bewoners verhuizen. Een huis in de Professor Zernikelaan staat bijvoorbeeld al sinds mei 2017 leeg. Lijsttrekker Erik Maassen van de SP vindt dit onbegrijpelijk: “Er staan meer dan 500 gezinnen op de wachtlijst voor een sociale huurwoning in Voorschoten. Dan kan je het niet maken om een woning zo lang leeg te laten staan.” Buurtbewoners wezen de SP op de langdurige leegstand.

De SP begrijpt best dat een huis opgeknapt moet worden als het opnieuw verhuurd wordt. Maar dat dit huis negen maanden leeg heeft gestaan voor deze week de opknapbeurt begon is moeilijk uit te leggen. “Woonzorg moet zijn verantwoordelijkheid nemen. Huurders staan jaren op de wachtlijst om een huis in Voorschoten te kunnen krijgen.”

Tekort sociale huurwoningen

Uit de Lokale Monitor Wonen blijkt dat Voorschoten een tekort aan sociale huurwoningen heeft. Er zijn minder sociale huurwoningen dan gezinnen die daarvoor in aanmerking komen. In Voorschoten is maar 23% van de huizen een sociale huurwoning, het laagste percentage van de regio. Maassen: “Als je die cijfers kent is het onbegrijpelijk dat een sociale huurwoning zo lang leeg blijft staan. Woonzorg moet zijn werkprocessen echt versnellen.”

Foto: Lokale monitor wonen / www.waarstaatjegemeente.nl

Bron: www.waarstaatjegemeente.nl

De SP wil dat er in Voorschoten minimaal 30% sociale huurwoningen worden gebouwd bij nieuwbouwprojecten. Nu is dat minimum maar 15%. Daardoor lopen de tekorten alleen maar verder op.

De gemeenteraad van Voorschoten heeft een bezuiniging op zichzelf deels teruggedraaid. Alleen de SP hield vast aan het eerdere voorstel om het aantal burgercommissieleden te beperken tot één per fractie. SP-raadslid Erik Maassen is verbijsterd: “De politiek bezuinigt overal op, behalve op zichzelf. Dat kan ik niet uitleggen.”

In de begroting van 2018 zitten forse bezuinigingen. Niet alleen het zwembad, het cultureel centrum en veel verenigingen verliezen hun subsidie, maar ook in de zorg wordt flink bezuinigd. Ook op de gemeenteraad zelf zou worden bezuinigd: Het aantal burgercommissieleden, die gemeenteraadsleden ondersteunen in de commissie, werd teruggebracht van drie tot één per fractie. De SP vindt dat een logische keuze: “Als je snoeihard bezuinigt op bijna elke voorziening of subsidie, moet je ook het lef hebben om op je eigen uitgaven te bezuinigen. Die commissieleden krijgen allemaal een vergoeding en een laptop. Dat mag best wat minder.”

Toen het eerder besluit moest worden uitgevoerd kregen de meeste partijen in de gemeenteraad echter slappe knieën. Alle partijen, met uitzondering van de SP, kozen ervoor om het aantal commissieleden per fractie te verdubbelen. Maassen : “De politiek durft niet op zichzelf te bezuinigen. Ze snijden wel in de subsidies van de verenigingen, maar hun eigen vergoedingen mogen niet verdwijnen.”

Het besluit om zwaar te bezuinigen is genomen. De begroting is goedgekeurd door de provincie. Het financieel toezicht is opgeheven. Het lijkt in de gemeenteraad of er niets meer aan de hand is. Maar wat is er nu precies gebeurd? Niemand heeft er verantwoordelijkheid voor genomen. Tijd voor duidelijkheid, vindt Erik Maassen van de SP.

Tussen 2010 en 2014 gaf Voorschoten 75 miljoen meer uit dan er binnen kwam. Dat is duidelijk gebleken uit een onderzoek van de rekenkamer. Voor een deel is ook duidelijk waar dat geld aan is uitgegeven. Aan het rioleringsplan Vlietwijk, waar de mensen nu nog meer last van het water hebben. En aan de tunnel voor de Rijnlandroute, waar de provincie ons dorp liet meebetalen en daarna ingreep omdat we te veel uitgaven. Aan het Deltaplein, het bedrijventerrein Dobbewijk en de Duivenvoordecorridor, waar de projectontwikkelaars winst maken en de gemeente opdraait voor de risico’s. Kortom, het geld is uitgegeven aan grote projecten die soms wel nodig waren, maar waarbij de gemeente wel erg kwistig met geld heeft gestrooid. Het rapport van de rekenkamer heet niet voor niets “Veel ambities, weinig aandacht voor financiën”.

Maar niet al het geld is daaraan uitgegeven. In 2011 is 15 miljoen uitgegeven aan het verminderen van de schuldenlast. Het klinkt logisch en verstandig om je schulden af te lossen. Maar de totale schuld van Voorschoten was het jaar ervoor, in 2010, 15 miljoen euro. Evenveel dus als er een jaar later is afgelost. En in de overzichten zien we dat in 2011 die schuld juist enorm begint te stijgen. Dat kan niet kloppen. Gemeentes kunnen goedkoop lenen, vaak op lange termijn, als een soort hypotheek. Waarom is er in 2011 zoveel eigen geld uitgegeven aan het aflossen van leningen, terwijl er tegelijkertijd veel is bijgeleend? Wie heeft dat bedacht?

Dat laatste is dus het probleem. Dat wordt niet duidelijk. De partijen in de gemeenteraad zijn allemaal bang om het te hebben over de schuldvraag. Ze zijn bang dat ze zelf meer schuld krijgen dan anderen en dus wordt er niet over gepraat. “We moeten het over de toekomst hebben, niet over het verleden” zegt ONS Voorschoten dan. En de VVD is zelfs blij dat Voorschoten onder toezicht heeft gestaan, want nu moet Voorschoten ten minste flink bezuinigen. Maar de SP wil het wel hebben over de schuldvraag.  Want wethouders zijn er niet alleen om lintjes door te knippen, ze moeten ook hun keuzes uitleggen als het misgaat. En wij willen graag weten wat er met die 15 miljoen in 2011 is gebeurd.

Daarom heeft de SP voorgesteld om een raadsenquête te houden. In zo’n enquête kan de gemeenteraad betrokkenen, zoals de toenmalige wethouders, ondervragen. Maar alle andere partijen stemden tegen dat voorstel. Zij willen kennelijk geen verantwoordelijkheid afleggen. Maar de SP geef niet op. De raadsenquête staat in ons verkiezingsprogramma en na de verkiezingen zullen we dit opnieuw in de gemeenteraad voorstellen.

De SP is blij dat de beloofde jongerenhuisvesting in ’t Hoflandhuys er nu eindelijk gaat komen. Na meer dan drie jaar niets doen heeft woningcorporatie Woonzorg besloten om het gebouw te verkopen aan een andere woningcorporatie, die het wel geschikt gaat maken voor jongerenhuisvesting. SP-raadslid Erik Maassen is blij dat er eindelijk schot in de zaak zit: “Jongeren die in Voorschoten willen blijven wonen krijgen bijna geen kansen.”

Al in 2015 kondigde het gemeentebestuur aan dat er jongerenhuisvesting zou komen in ’t Hoflandhuys. De reden hiervoor was de nieuwbouw van Huize Adegeest en Topaas Vlietwijk. Voor ouderenhuisvesting was het niet meer nodig. Daarna gebeurde er niets meer met de plannen, ondanks aandringen van de SP in de gemeenteraad.

Deze week werd bekend dat Woonzorg heeft besloten om het gebouw niet zelf te ontwikkelen voor jongerenhuisvesting, omdat de corporatie gespecialiseerd is in zorgwoningen. Maassen: “Ik vind het vreemd dat Woonzorg er bijna drie jaar over heeft gedaan om tot die conclusie te komen. De verbouwing had al af kunnen zijn. Ik hoop dat er nu snel iets gaat gebeuren.”

Er is in Voorschoten weinig huisvesting gericht op jongeren. De SP vroeg wethouder Rasch (ONS) hoeveel woningen voor jongeren bedoeld zijn. Rasch bleek daar geen idee van te hebben. Maassen: “Zo belangrijk vindt de gemeente jongerenhuisvesting dus.”

De SP wil dat betaalbaar wonen voor iedereen in Voorschoten mogelijk is. “Jongeren kunnen nu nergens heen. Als je op jezelf wilt wonen is er in Voorschoten vrijwel niets te koop of te huur. Wij moeten onze jongeren de kans geven om hier te blijven wonen.” De SP wil daarom dat ’t Hoflandhuys niet wordt ingezet als studentenhuisvesting, maar voor jongeren uit Voorschoten.