Poliflw

Maandagavond 8 juli vond er een extra raadsvergadering plaats over de bestuurlijke situatie die ontstaan is nadat twee VVD-raadsleden uit de fractie werden gezet en kort daarop de VVD-wethouders hun ontslag indienden. Dientengevolge heeft de coalitie geen meerderheid meer. Hoe GroenLinks hierover denkt en hoe wij verder zouden willen gaan is hieronder te lezen in de constructieve bijdrage zoals deze tijdens de raadsvergadering werd uitgesproken door onze fractievoorzitter Paul Laport.

"Ongelooflijk, wat een puinhoop heeft de grootste winnaar van de verkiezingen van 2018 ervan gemaakt. De VVD verkeert nu al wekenlang in een crisis en dat straalt negatief af op de gehele Zaanse politiek.

Het zou de VVD sieren om nu bescheidenheid te betrachten, grote bescheidenheid. Ze hebben een slecht track-record opgebouwd de afgelopen jaren. Volgens mij moet de partij nu eerst bij zichzelf te rade gaan en orde op zaken stellen. Van het artikel dat vandaag in het NH Dagblad staat, werd ik ook niet erg vrolijk. Het modder gooien is nog altijd niet gestopt, en ondertussen praat de partij – getuige een artikel van afgelopen zaterdag - alweer over meebesturen.

Deze politieke crisis heeft tot gevolg dat ook andere politieke partijen overuren draaien. Wij zijn het afgelopen weekend in breed verband bij elkaar geweest en hebben met fractie en bestuur besproken hoe wij als GroenLinks het beste kunnen acteren op dit moment.

De afgelopen dagen zagen we heel uiteenlopende moties en voorstellen voorbij komen.

Het zou misschien chic zijn om helemaal opnieuw te beginnen, maar wij denken dat dat voor Zaanstad niet de beste oplossing is. Het is, mede vanwege de onzekere financiële situatie, niet goed voor de stad als er lange tijd geen regie wordt gevoerd. En bovendien denken wij dat het aantal opties voor een nieuw college tamelijk beperkt is.

Wij begrijpen in dat licht het voorstel van de overblijvende coalitiepartijen om het voortouw te mogen nemen.

Natuurlijk zal GroenLinks zich constructief opstellen. Wij vinden het van belang dat vóór eventuele nieuwe onderhandelingen aan álle partijen zeer helder inzicht wordt gegeven in de financiële toestand op dit moment. Tijdens eventuele nieuwe gesprekken, vinden wij het logisch dat ook het aantal fte’s en de portefeuilleverdeling opnieuw ter sprake komen.

Wanneer GroenLinks gevraagd wordt om aan te schuiven, zullen wij deze onderwerpen dus ter sprake brengen. En vanzelfsprekend zullen wij daarnaast nog een aantal duidelijke GL-accenten willen zetten."

GroenLinks heeft bij de algemene beschouwingen over de voorjaarsnota stevig ingezet op een groener, duurzamer en socialer Zaanstad. In de voorjaarsnota geeft het college van B&W financiele invulling aan haar politieke prioriteiten. Onze bijdrage is heel kort samen te vatten: het moet groener! GroenLinks wil groen licht voor groene oplossingen. Mensen hebben behoefte aan een groen beleid en dat is in de voorjaarsnota van de gemeente Zaanstad nauwelijke tot niet terug te vinden. Lees hieronder onze gehele bijdrage zoals fractievoorzitter Paul Laport heeft uitgesproken in de raadsvergadering op maandag 3 juni. 

Na de gemeenteraadsverkiezingen vorig jaar, constateerde ik dat de groene politiek een mooie overwinning had behaald. Daarna zagen we dat groene politici ook schitterend scoorden bij de Provinciale en Europese verkiezingen. Het is duidelijk: mensen hebben behoefte aan een groenerbeleid, aan een groenere leefomgeving. En wij, politici, hebben de mogelijkheid om daaraan bij te dragen.

In buursteden zien we dat succesvol gebeuren. In Amsterdam wordt de auto beetje bij beetje teruggedrongen uit het straatbeeld. Steeds meer wijken worden teruggegeven aan de bewoners. En ook in steden als Haarlem en Alkmaar, zien we dat er nieuwe wijken worden gebouwd waar eigem autobezit niet langer vanzelfsprekend is. Deelauto’s worden daar de norm. Evenals actiever gebruikmaken van openbaar vervoer. En de fiets het meest gebruikte vervoersmiddel.

In Zaanstad zien we helaas nauwelijks groen beleid. Integendeel. Hier wordt de komende jaren voor meer dan 23 miljoen euro aan nieuwe auto-infrastructuur aangelegd. Om er voor te zorgen dat we, in de spits, na de file op de A8, met z’n allen tachtig seconden eerder vaststaan op het kruispunt bij Boer Geert.

Het college probeert het soms nog wel… maar toen wethouder Krieger vorige week meldde dat de dominantie van de auto in Zaanstad best wat minder mag, hingen diverse partijen direct in de gordijnen. Kom niet aan hun heilige koe! Als het aan deze partijen ligt, wordt het bedrag voor auto-mobiliteit nog verder verhoogd. 

Vanwege deze grote autoliefde ontwikkelt dit college weinig groen beleid. Maar wij blijven ons er wel keihard voor inzetten. Wij komen daarom met diverse voorstellen om Zaanstad te vergroenen. 

We zien gemeenten die samen met andere organisaties en werkgevers een Green Deal hebben gesloten over autodelen. Het lijkt ons goed als Zaanstad zich daar bij aansluit en ook hier het autodelen steviger op de kaart zet. 

Daarnaast zouden wij een Green Deal willen sluiten voor een fietsenstimuleringsplan. Het gebruik van dit oer-Hollandse vervoersmiddelblijft al jaren achter bij de gestelde ambitie. Een Green Deal tussen gemeente en werkgevers kan fietsgebruik stimuleren. En zo’n plan kan positieve bijeffecten hebben. In steden als Leiden en Amsterdam krijgen leerkrachten als lokkertje bijvoorbeeld een fiets cadeau, waardoor het een extra instrument is tegen het lerarentekort.

Het mag en het moet van de daken worden geschreeuwd: verduurzamen kost op termijn geen geld - het levert juist geld op! En banen. En frissere lucht. En een mooiere leefbare omgeving waar inwoners zich prettiger voelen. Gebruik deze ingrediënten bij de verdere – hopelijk spoedige - uitwerking van het Zaanse Klimaatakkoord.

Ook wanneer het over onderwijshuisvesting gaat, zien we telkens dat er aan de duurzaamheid wordt geknabbeld. Want ‘moeilijk, moeilijk, moeilijk’en ‘wie moet het eigenlijk betalen?’ Schoolbesturen werken met een afschrijvingstermijn van acht jaar en overzien de kosten en opbrengsten onvoldoende. De gemeente moet daarom een sturende regierol pakken. GroenLinks komt met een motie om áltijd inzichtelijk te maken wat het kost om nieuwe onderwijshuisvesting Bijna Energie Neutraal (BENG) of liever nog geheel energieneutraal te maken. Zodat op basis van feitenjuiste, toekomstgerichte keuzes gemaakt kunnen worden.

Om de biodiversiteit te verhogen, komen we met een motie om het snoeibeleid tegen het licht te houden. Minder snoeien is beter voor de soortenrijkdom en kan geld besparen. En behalve minder snoeien, moet er ook minder gekapt worden. Nog steeds worden bomen met bosjes tegelijk omgehaald.

Wij zijn bezorgd over de aangekondigde bezuiniging op het Jongerenwerk. RAAZ lijkt daarvan slachtoffer te worden. Terwijl wij RAAZ kennen als een belangrijke bruggenbouwer tussen gemeente en jongeren. Bedenk goed wat het uiteindelijk kost om daar nu op te bezuinigen. 

Zo zetten wij ook onze vraagtekens bij de bezuiniging op burgerzaken. Wij vinden het belangrijk dat de kwaliteit hiervan op hoog niveau blijft en dat er geen nieuwe drempels worden opgeworpen voor de toegang ertoe. 

GroenLinks zal voorstellen om het armoedegeld te oormerken. Het is voor ons onacceptabel dat er jaarlijks armoedegeld overblijft, terwijl de verschillen tussen arm en rijk in Zaanstad alleen maar toenemen. 

Verder overwegen we met een motie te komen om betere voorlichting te geven over overlast door houtrook. En met een motie die onderzoekt of er bij funderingsherstel niet vaker wisselwoningen kunnen worden ingezet om mensen over de streep te trekken.

Wij zullen ons ook blijven inzetten voor een betere bereikbaarheid van het stadhuis. Die is nog steeds ondermaats. De afgelopen maanden bereikte het een nieuw dieptepunt. Roltrappen en liften die dagen-, wekenlang stilstaan. Onacceptabel. Dat moet écht een keer verbeteren!

Om geld te besparen, denken wij dat er minder geld naar handhaving kan. In Westerkoog zagen we hoe handhaving z’n doel voorbijschiet. Dat mag best een tandje minder. Ook op het gebied van ondermijning mag het wat ons betreft financieel bescheidener. 

Wanneer het college de hand in eigen boezem steekt, kan er ook al snel een flink bedrag gevonden worden. Dit college betaalt 480 duizend euro meer aan zichzelf dan voorgaande colleges. Wij komen niet met een zoveelste motie hierover, maar het zou onze bestuurders sieren als ze zelf het voorbeeld stellen in deze bezuinigingsronde. 

Twee weken geleden deden wij een ‘cri de coeur’ vanwege het inmiddels al jaren durende conflict tussen Filmhuis en Café De Fabriek. Wij lezen ingezonden brieven van zowel de horecaondernemer als van het bestuur van het filmhuis, maar hebben tot op heden nauwelijks een inhoudelijke terugkoppeling gezien van de wethouder. Wij verwachten van haar een snelle interventie om duidelijkheid te scheppen in de chaos. Wanneer dat niet gebeurt, vindt GroenLinks dat de gemeenteraad aan zet is om het conflict op te lossen. Het is eeuwig zonde als beide of een van beide instanties het loodje moet leggen doordat er niet actief is opgetreden.

Zoals u van ons gewend bent zullen we de komende weken met diverse voorstellen komen. Wij zien het als onze taak om de groeiende groep groene kiezers zo actief mogelijk te vertegenwoordigen. Om tot een zo groen mogelijk beleid te komen waar ook in Zaanstad méér en méérbehoefte aan is. 

Ik dank u hartelijk voor uw aandacht.

Paul Laport wordt per 1 september directeur van het Zaans Natuur en Milieu Centrum (ZNMC). Vanwege de onwenselijke combinatie van functies heeft Paul aangegeven te stoppen als raadslid en fractievoorzitter van GroenLinks in Zaanstad. In een persoonlijke brief aan de leden heeft hij dat toegelicht. 

GroenLinks Zaanstad feliciteert Paul van harte met deze nieuwe uitdaging. Het ZNMC krijgt een enthousiaste en energieke directeur die binnen GroenLinks heeft laten zien over veel kwaliteit te bezitten. Het is mooi dat hij nu op een andere plek gaat bijdragen aan een groener en duurzamer Zaanstad.  

Tegelijkertijd gaan we Paul erg missen als gezicht van GroenLinks. Sinds 2010 is hij actief in de Zaanse politiek. Eerst in de Bannehof, als steunfractielid, en sinds 2014 in het nieuwe gemeentehuis als raadslid. Zowel in 2014 als in 2018 was hij lijsttrekker van GroenLinks bij de gemeenteraadsverkiezingen. Onder zijn leiding heeft GroenLinks ruim vijf jaar lang een stabiele koers gevaren. Zichtbaar, scherp én constructief als oppositiepartij. Daar hebben wij veel dank en waardering voor. 

Paul zal op 19 september afscheid nemen van de gemeenteraad. Jan de Laat, nu steunfractielid, zal in de raadsvergadering van 19 september worden beëdigd als raadslid. Daarmee blijft het team raadsleden op volle sterkte. In september kiest de fractie een nieuwe fractievoorzitter. — Bestuur en fractie GroenLinks Zaanstad

De afgelopen weken was een hectische periode. Namens GroenLinks onderhandelden Wessel Breunesse en fractievoorzitter Paul Laport met andere partijen over de coalitievorming. Het ene moment waren we de meest geliefde partner van de VVD, het volgende moment kregen we een lading kritiek over ons heen van diezelfde partij. Hoewel er teveel is gebeurd om even kort samen te vatten, hieronder toch een feitenrelaas vanuit ons perspectief.

Sinds het duidingsdebat hebben wij ons constructief opgesteld. Wij hebben consequent laten weten dat er een verbindende coalitie moet worden gesmeed tussen rechts en links, waarin ruimte is voor een stevig groen en sociaal geluid. Voor ons was dat een coalitie van VVD, PvdA, ROSA, D66, GroenLinks en CDA.

De verkenners Boom en Gerritsen selecteerden zeven partijen die in aanmerking kwamen voor collegeonderhandelingen: VVD, PvdA, D66, GroenLinks, CDA, ROSA en POV. De verkenners gaven aan dat van de laatste twee partijen (ROSA en POV) er één zou moeten afvallen. Van meet af aan was echter duidelijk dat de verkenners en de VVD graag wilden dat ROSA zou afvallen. Op donderdag 19 april ontvingen wij dan ook een uitnodiging om met de zes overgebleven partijen te gaan formeren. Wij gingen niet in op deze uitnodiging en noemden daarbij drie argumenten:

Oneens met de manier waarop ROSA is afgevallen;

Een sterk voorbehoud ten aanzien van de inhoud en politieke stijl van de POV;

De voorgestelde zes-partijen-combinatie is onaanvaardbaar: niet evenwichtig genoeg in de links/rechtsverhouding.

De VVD heeft ons vervolgens uitgenodigd om ‘over onze schaduw heen te stappen’. Op zaterdag 22 april overlegden onze onderhandelaars in een informele setting met de VVD-onderhandelaars. Bovenstaande argumenten zijn daarbij nogmaals helder op tafel gelegd. De VVD opperde vervolgens het idee dat beide partijen een informateur zouden aanstellen: de heer Eric Van der Burg (VVD) en mevrouw Zita Pels (GroenLinks).

Twee informateurs Op dinsdag 24 april hebben deze informateurs gesprekken gevoerd met meerdere partijen en meerdere combinaties. Tijdens deze sessies sloten ROSA en POV elkaar voor het eerst expliciet uit. Dat zorgde ervoor dat inderdaad één van beide moest afvallen. Er is ons vervolgens verzocht het gesprek aan te gaan met de POV. Na intensief beraad met fractie en bestuur, bleek er voldoende vertrouwen om deze stap te zetten. Tijdens het gesprek (25 april) met de POV is er gesproken over inhoud en politieke stijl. Inhoudelijk zijn er zeer grote verschillen tussen de POV en GroenLinks, maar beiden waren bereid om een gezamenlijke coalitie te onderzoeken. Dit is gemeld aan de informateurs en aan VVD, PvdA en D66. De afspraak was om vervolgens met z’n vijven nadere gesprekken te gaan voeren. Het zou een krappe meerderheid van 20/19 opleveren, maar wel een meerderheid waarbij iedere partij ‘enig comfort’ voelde. De POV zou de achterban nog raadplegen, maar voorzag geen problemen.

Vertrouwen verloren Op donderdag 26 april, een kwartier voor een nieuwe update aan de gemeenteraad, kwam het bericht dat de POV uitsluitend in een coalitie wilde stappen waaraan ook het CDA meedeed. Wij waren verbaasd dat dit voorstel nu weer op tafel kwam, omdat we deze combinatie al meerdere keren hadden afgewezen. Ook waren we zeer verbolgen over de timing van de POV. GroenLinks heeft vervolgens in een mail aan de VVD, PvdA en D66 laten weten het vertrouwen te hebben verloren in de variant met POV. In deze mail adviseerden wij tegelijkertijd om de variant VVD, PvdA, ROSA, D66, GroenLinks en CDA nu eens te gaan onderzoeken. Onze voorkeursvariant en een stabiele coalitie van 22 zetels, die ook prima paste binnen de conclusies van de eerste verkenners. De PvdA ondersteunde ons idee.

Verbazing Een dag later ontvingen wij tot onze grote verbazing de mail van de VVD waarin zij ons beschuldigden van ‘onverantwoordelijk gedrag’ en het ‘bruuskeren van andere partijen’. Met een korte mail hebben wij geantwoord dat we ons absoluut niet herkenden in dat beeld dat werd geschetst. Inmiddels begrepen we dat nu ROSA was benaderd om mee te praten over mogelijke coalitievorming. Toch vreemd dat de VVD daar in een eerder stadium niet toe bereid was. Als het aan ons had gelegen, was ROSA al wel veel eerder benaderd.

Nu gaan VVD, PvdA, ROSA, D66, CDA en CU proberen een coalitie te vormen door inhoudelijke gesprekken te voeren. We wachten af of dat gaat lukken. Ondertussen bereiden wij ons voor op een rol in de oppositie waarbij wij ons constructief blijven opstellen de komende periode. Ook vanuit de oppositie zullen we ons best doen om Zaanstad groener, duurzamer, socialer én mooier te maken!

Nogal verwarrende krantenkoppen de afgelopen dagen. Op zaterdag 21 april berichtte NH Dagblad: ‘GroenLinks wil niet zonder ROSA’ en op maandag 23 april: ‘GroenLinks houdt deur naar coalitie flink open’. Belangrijk om helderheid te verschaffen over ons perspectief.

Op 10 april mochten de onderhandelaars (Wessel Breunesse en Paul Laport) van GroenLinks Zaanstad voor de eerste keer aanschuiven bij de verkenners die door de VVD waren aangesteld. Tijdens dit gesprek hebben wij aangegeven dat het groene, sociale geluid in een nieuwe coalitie duidelijk hoorbaar moet zijn. Ook hebben we onze coalitievoorkeur aangegeven en ons voorbehoud ten opzichte van sommige partijen. Enkele dagen later werd er verslag uitgebracht door de verkenners, waarin werd geconcludeerd dat er zeven partijen in aanmerking komen voor de coalitievorming. In volgorde van grootte: VVD (6), POV (4), ROSA (4), PvdA (4), D66 (3), GroenLinks (3) en CDA (2). De verkenners concludeerden dat al deze partijen bereid zijn om in een coalitie te treden, maar dat er voorbehouden waren ten opzichte van ROSA en POV.

Hierna hebben de verkenners afzonderlijke gesprekken gevoerd met ROSA en POV. Er werd geconcludeerd dat van de zeven partijen ROSA moest afvallen. De VVD heeft vervolgens 6 partijen uitgenodigd voor inhoudelijke formatiegesprekken: VVD, POV, CDA, D66, PvdA en GroenLinks. Op die uitnodiging zijn wij niet ingegaan om drie redenen: 1) Er zijn nauwelijks inhoudelijke argumenten gegeven waarom ROSA zou moeten afvallen; 2) Onze twijfels ten opzichte van de POV (stijl en inhoud) zijn onvoldoende weggenomen; 3) De voorgestelde zespartijencombinatie vinden wij niet evenwichtig genoeg, het groene, sociale geluid komt daarin onvoldoende tot z’n recht.

Nadat we dit kenbaar hebben gemaakt, zijn we uitgenodigd om in gesprek te gaan met de VVD. In een prettig en constructief gesprek op zaterdag 21 april hebben we deze drie argumenten nogmaals naar voren gebracht. Ook hebben we duidelijk gemaakt dat we een voorkeur hebben voor samenwerking met ROSA, maar dit niet als voorwaarde zien. Zoals in het NH Dagblad staat: ‘we houden geen handjes vast met ROSA’. Maar voor de duidelijkheid: hun programma biedt veel aanknopingspunten voor een stevig groen en sociaal geluid in de coalitie.

De conclusie van de VVD en GroenLinks was om gezamenlijk de handschoen op te pakken en het proces vlot te trekken. Zij houden de lead met hun informateur Eric van der Burg (demissionair wethouder in Amsterdam), maar wij leveren ook een eigen informateur aan: Zita Pels (GL-statenlid in Noord-Holland). Van der Burg en Pels kennen bovenstaande overwegingen van ons, en nemen die mee tijdens hun gesprekken. De komende dagen praten zij met (combinaties van) verschillende partijen om tot een politiek evenwichtige partijencombinatie te komen die recht doet aan de verkiezingsuitslag van 21 maart. Wij hebben vertrouwen in een positieve uitslag en houden je ervan op de hoogte.

Meer dan twintig lokale GroenLinks-fracties lanceren samen een regionaal natuurpact om het Noord-Hollandse groen te beschermen tegen de bouwplannen van dit kabinet. Ook de GroenLinks afdelingen in de Zaanstreek ondertekenen het natuurpact. Paul Laport, Harold Halewijn en Bert Jongert, (lijsttrekkers van de afdelingen Zaanstad, Wormerland en Oostzaan) zetten hun handtekening. Zij maken zich zorgen vanwege de oproep van minister Ollongren (D66) die zij deed aan gemeentes om lef te tonen en te gaan bouwen in het groen.

‘Eeuwig zonde, er is nog voldoende ruimte om binnenstedelijk te bouwen,’ meent Paul Laport, ‘we moeten zeer zuinig zijn op onze groene buitengebieden. Dat zijn de longen van onze stad!’ Harold Halewijn vindt het ‘volstrekt ondoordachte plannen. Bouwen in het groen is kiezen voor de makkelijke weg en volstrekt onnodig. Er zijn volop alternatieven voorhanden.’ Ook Bert Jongert is kritisch over de kabinetsplannen. ‘Dit natuurpact is heel belangrijk. We hopen met dit regionale pact ons kostbare Zaanse groene landschap te beschermen én weerstand te bieden de schadelijke bouwplannen.’

Laport, Halewijn en Jongert erkennen dat het bouwen van nieuwe woningen nodig is. ‘Er zijn plannen voor meer dan 200 000 woningen in de metropoolregio Amsterdam. Dat is een forse opgave,’ meent Laport. ‘Maar het hoeft niet ten koste te gaan van natuur en landschap. Er zijn nog voldoende binnenstedelijke locaties,’ aldus Halewijn. ‘Dat vergt wel lef, visie en creativiteit!’ meent Jongert. De lijsttrekkers zijn het met elkaar eens dat je door regionale samenwerking het groen beter kunt beschermen. Bovendien kun je door samen te werken het landschap ook beter beheren en met elkaar verbinden.

Dit kabinet wekt de suggestie liever voor de gemakkelijke weg te kiezen. Om het groen te beschermen is een natuurpact hard nodig. ‘We dringen erop aan om duidelijke afspraken te maken tijdens de collegeonderhandelingen om zodoende het groen te beschermen,’ aldus Laport. ‘Daarnaast moeten gemeenten de schouders eronder zetten om snel meer woningen binnenstedelijk te bouwen,’ vindt Halewijn. ‘Want als het aantal woningen niet snel toeneemt, groeit de druk om te bouwen in het groen alleen maar,’ vult Jongert aan. En dat willen we nou juist voorkomen.

Het Regionaal Natuurpact wordt gesteund door de GroenLinks-afdelingen: Diemen, Waterland, Amsterdam, Aalsmeer, Amstelveen, Beverwijk, Bloemendaal, Edam-Volendam, Gooise Meren, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Hilversum, Huizen, Landsmeer, Laren, Oostzaan, Ouder-Amstel, Purmerend, Velsen, Weesp, Wijdemeren, Wormerland, Zaanstad en Zandvoort.

GroenLinks wil de cultuur in Zaanstad versterken. Ruim 6 jaar geleden sprak een van de langst zittende raadsleden van onze gemeenteraad over de culturele woestijn die Zaanstad is. Zaanstad stond toen ongeveer op de veertigste plaats van de ranglijst van culturele steden in Nederland. Ondertussen is Zaanstad doorgegroeid, maar zijn we wel verder gedaald op die ranglijst. Wij vinden dat een cultuurhuis Zaanstad uit de culturele woestijn kan trekken. Vanavond is er gedebateerd over de vraag of het kredietbesluit over het cultuurhuis referendabel is. Dat is het volgens GroenLinks, maar wij blijven ook volmondig voor de bouw van het cultuurhuis en versterking van cultuur in heel Zaanstad. Lees hier onze bijdrage aan het debat zoals die door Paul Laport is uitgesproken. 

Ruim 6 jaar geleden sprak een van de langst zittende raadsleden van onze gemeenteraad over de culturele woestijn die Zaanstad is. Zaanstad stond toen ongeveer op de veertigste plaats van de ranglijst van culturele steden in Nederland. Ondertussen is Zaanstad doorgegroeid, maar zijn we wel verder gedaald op die ranglijst. Ik geloof dat we nu ongeveer op de 50ste plek staan, als vijftiende stad van Nederland.

Die culturele woestijn is o.a het gevolg van vele jaren van bezuinigingen. GroenLinks is er daarom best trots op dat het vorige college – en nu ook dit college – bereid is om geld te steken in prachtige nieuwe accommodatie van culturele instellingen. Het kan een bron zijn, van waaruit de cultuur doorsijpelt naar andere delen van de stad. Het kan het hart zijn dat het culturele bloed sneller laat kloppen in de gehele Zaanstreek. Een op en top professioneel gebouw, waar iedereen - ook amateurorganisaties en scholen van harte welkom zijn. Een Cultuurhuis vol reuring en bekaiks, midden in het hart van onze stad. Iconisch en goed bereikbaar.

GroenLinks begrijpt best de angst voor de plannen. Hoeveel verzet was er in het verleden niet tegen de komst van het Zaantheater en tegen de vernieuwing van de Gedempte Gracht? Angst voor veranderingen. Kunnen we het niet gewoon houden bij het oude? Da’s toch ook mooi? Mensen van mijn generatie én van de generatie van de Kultuurklutser die willen gewoon een filmpje pakken in de Fabriek of naar een strijkorkest in de Bullekerk. Er is angst dat dat verdwijnt. Dat alles opeens wordt opgeslokt door het Cultuurhuis. Maar die angst is ongegrond. Wij denken dat de Fabriek, bijvoorbeeld als debatcentrum en misschien wel als zelfstandig filmhuis, gewoon kan blijven bestaan. Het pand heeft ten slotte een maatschappelijke functie. Als wij dat als gemeente handhaven, dan verandert dat niet zomaar. En ook het strijkorkest zal heus blijven spelen in de Bullekerk.

GroenLinks staat hier niet alleen voor de mensen van mijn generatie of die van de Kultuurklutser. Wij vinden dat wij, in het belang van de stad, breder moeten kijken. Ik sta hier ook voor mijn buurman van achter in de twintig, ik sta hier voor mijn tienerzonen en voor toekomstige inwoners van Zaanstad. Ik vind dat ook zij er recht op hebben om van cultuur te kunnen genieten. En ik durf te stellen dat velen van hen het hier een culturele woestijn vinden. En ik durf te stellen dat de artiesten waar zij van houden; de rappers, de elektrische rockbandjes het hier een culturele woestijn vinden. Veel artiesten waar onze jongeren gek op zijn, die zullen Zaanstad blijven mijden als de pest, al restaureer je twintig Bullekerken…

Een grote denkfout die wordt gemaakt, is dat het bouwen van het Cultuurhuis ten koste gaat van culturele instellingen. Maar dat is niet zo, want de subsidies worden juist op niveau gehouden na verhuizing. En deze denkfout leidt tot een nog grotere vergissing. Want wanneer het cultuurhuis niet doorgaat, vloeit dat geld echt niet terug naar de cultuur. Er blijven dan niet opeens miljoenen euro’s over om alle Bullekerken te transformeren naar poppodia. Integendeel: want we zitten nog steeds met een vreselijk lelijk gat tegenover het gemeentehuis. Veel waarschijnlijker is dat een volgend college iets anders met het geld gaat doen. Een bowlingbaan of misschien wel een extra strook asfalt. Of aan een zoveelste hotel in onze binnenstad… Dat wordt geheid een succes: want mensen die helemaal niks met cultuur hebben, zullen hier graag naartoe blijven komen.

En weet u… het is allemaal nog niet eens zo erg voor mijn generatie en de generatie van de Kultuurklutser. Wij gaan gewoon nog naar de onvolprezen Fabriek om een filmpje te pakken en naar de prachtige Bullekerk voor een strijkorkest. Maar het is heel slecht nieuws voor de culturele instellingen die wel dolgraag willen vernieuwen, en het is heel slecht nieuws voor mijn buurman van achter in de twintig, voor mijn tienerzonen en voor de toekomstige inwoners van Zaanstad. Voor hen blijft Zaanstad namelijk die culturele woestijn, waar wij nu al jaren iets aan proberen te doen.

De rechter heeft geoordeeld dat het kredietbesluit referendabel is. Wat de precieze vraagstelling dan moet zijn, is voor eigenlijk iedereen onduidelijk. Er is overeenstemming dat de vraag niet kan luiden: wel of geen cultuurcluster? Wat dan wel de vraag moet zijn? De Kultuurklutser heeft aangegeven dat hij het vooral wil hebben over de spreiding van cultuur, niet specifiek over het cultuurgebouw. Maar eerlijk gezegd, begrijpen wij steeds minder goed waar het de Kultuurklutser en de partijen die zeggen om cultuur te geven, nou eigenlijk om te doen is. Weten ze het zelf eigenlijk nog wel?

Alles overwegend kiezen wij voor besluitpunt A en D. Wij vinden dat de gemeente niet in beroep moet gaan tegen de uitspraak van de rechter. En wij vinden ook dat de Kultuurklutser zijn handtekeningen maar moet gaan ophalen. Maar wij hopen dat hij zich terdege realiseert wat hij op het spel zet. Een referendum kan ertoe leiden dat het cultuurhuis helemaal van tafel gaat en dat de kans eveneens levensgroot wordt dat daarmee de mogelijkheid voor culturele ontwikkelingen voor jaren en jaren op slot gaat.