Is dat dan zo nodig een top 50 lijst met alleen vrouwen? Ja, ten eerste is het een leuke manier om vrouwen die voortrekker zijn in Leiden in het zonnetje te zetten. En “Ja”, helaas is het ook nodig. Net als het vrouwenquotum ook ‘helaas’ nodig is. De afgelopen decennia is echt al veel bereikt op het gebied van emancipatie, maar we hebben nog een lange weg te gaan.
#ikspreekmijuit
Daarom willen wij een oproep doen aan alle Leidenaren om mee te doen aan #ikspreekmijuit. Alleen als we emancipatie op de agenda blijven zetten en houden, kunnen we ook echt iets veranderen. Dus Leidse college en iedereen die betrokken is bij het maken van beleid of de aankomende verkiezingsprogramma’s: zet gendergelijkheid hoog op de agenda.
Wij doen vandaag mee aan #ikspreekmijuit en blijven dat ook na vandaag doen.
Leidse top 50
Vandaag introduceert Feminist Evolution Leiden (FEL) de eerste Leidse Top 50, waar alleen vrouwen op staan. Uit het midden van deze lijst is Kirsten Zitman gekozen als ambassadeur voor het komende jaar. Onze verwachtingen zijn hoog, onze inzet hiervoor zo mogelijk nog hoger.
“Leidenaar van het jaar’’
Nog even terug; waarom is deze lijst met 50 Leidse vrouwen in tien categorieën zo belangrijk? Dit heeft ook te maken met onze ontdekking van een paar maanden terug, toen we de “Leidenaar van het jaar” verkiezing volgden. Wat blijkt nou; deze prijs is sinds de oprichting nog nooit uitgereikt aan een vrouw.
De Business Club Leiden (BCL) organiseert deze prijs. Op de website van BCL staat dat alleen mannen lid mogen worden van deze club. Deze mannen vormen ook de jury voor deze prijs. BCL organiseert ieder jaar de verkiezing van ‘Leidenaar van het jaar’ sinds 2012 en de Top 50 Machtigste Leidenaar. Slechts een keer won een vrouw de prijs ‘Machtigste van Leiden’.
Dus ieder jaar wordt met veel bombarie de “Leidenaar van het jaar” uitgeroepen door de Business Club Leiden. Er valt te lezen: “De BCL kiest sinds 2012 jaarlijks zo’n bijzondere Leidenaar op wie de leden trots zijn”. Sinds jaar en dag is echter alleen aan mannen deze eer toegekomen.
Terug in de tijd
Ook als je de Leidse geschiedenis induikt dan kom je een paar noemenswaardige ontwikkelingen tegen:
Vroeger bestond er een Emancipatieprijs in Leiden, de Pieternel Rol prijs, “maar vanaf 2004 wordt deze naam niet meer gebruikt” zo lees je op de site “omdat de functie van de prijs is uitgebreid. Dit heeft alles te maken met de nieuwe emancipatienota. Homoseksualiteit in de multiculturele samenleving is daarin één van de belangrijke thema’s. De reikwijdte van de prijs is daarom ook uitgebreid: het gaat voortaan niet meer alleen om vrouwenemancipatie maar ook om homo-emancipatie.” De prijs lijkt aan een stille dood gestorven.
In het jaar 2000 zagen we nog dit:
“Geen emancipatieprijs” (Leidsch Dagblad, dinsdag 29 februari 2000). Niemand wint dit jaar de emancipatieprijs van de gemeente Leiden, de Pieternel Rolprijs. De kwaliteit van de inzendingen is beneden de maat. Aldus toenmalig wethouder Emancipatie die de prijs op Internationale Vrouwendag 2000 zou uitreiken.
Een aantal jaren geleden is de “Henk van Putten LHBT-emancipatieprijs” in het leven geroepen.
Terug naar vandaag
Als we kijken naar de reacties die vrouwen krijgen als zij zich in het publieke debat mengen zien we dat deze niet altijd mals zijn. Doorspekt met slutshaming, opmerkingen over uiterlijke kenmerken en denigrerend. Vrouwen worden aangesproken op hun vrouw-zijn, hun haar, hun kleding, hun stem en niet op de kracht van hun verhaal en argumenten. Zij wijken in de hoofden van velen nog altijd af van het dominante beeld van de man als opiniemaker, politicus of autoriteit. En dus worden vrouwen in de media ook minder gewaardeerd dan hun mannelijke collega’s, want die mannen hebben hart voor de zaak. De praktijk is weerbarstig en vraagt om radicale verandering.
In de Leidse politiek zijn drie van de vijf wethouders vrouw en zeventien van de negenendertig raadsleden is vrouw. Langzaamaan wint de vrouw aan terrein - heeft zij het lef en wordt zij door mannen en vrouwen om haar heen gestimuleerd en geïnspireerd om mee te doen in wat eeuwenlang een door mannen gedomineerd bolwerk was en is.
Hetzelfde punt kan gemaakt worden over de vrouwelijke ondernemers. In Nederland is de afgelopen vijf jaar het aantal vrouwelijke ondernemers met maar liefst 29% gestegen. 1 op de 3 ondernemers is nu een vrouw. Wel blijkt dat zij minder snel een hypotheek en minder snel financiering voor een te starten onderneming krijgen. En als zij dan die onderneming hebben worden zij vaker buitengesloten van bestaande instituten als netwerkborrels en clubs die het juist mogelijk zouden moeten maken om te groeien. Helaas bungelt Nederland onderaan de vele lijstjes als het gaat om emancipatie. De Glass-ceiling index is daar een voorbeeld van.
“Leidse man van het jaar”
Het zijn natuurlijk geweldige mannen die tot nu toe de prijs “Leidenaar van het Jaar” hebben gewonnen (denk aan Jochem Meyer, Henri Lenferink). Mannen die echt wat hebben betekend voor Leiden. Maar wat is het geheim dat zij het winnen van de vrouwen, die ook genomineerd waren? De jury, van trouwe leden van de Business Club Leiden, allemaal mannen. Wij dagen hen uit om volgende verkiezingen een meer diverse jury aan te stellen of de claim op “Leidenaar van het jaar’’ of “Machtigste Leidenaar” aan anderen te laten. Of de titel in ieder geval aan te scherpen naar “Leidse man van het jaar”. It’s all in the detail.
Wij gaan nu genieten van de prachtige lijst van 50 topvrouwen en zijn trots dat wij daar een onderdeel van uitmaken als GroenLinks. In 2020 zijn er meer dan genoeg vrouwen te vinden, dus dat excuus is van tafel en we gaan van ons laten horen.
Wij gaan door, met kleine pas en soms grote, om de emancipatie en feministische onderwerpen op de Leidse agenda te blijven zetten. Marleen (Schreuder red.) neemt hier binnenkort een grote stap door eind deze maand haar initiatiefvoorstel te lanceren rond transgender acceptatie.
Wij wensen iedereen een inspirerende 8 maart.
Marleen Schreuder
Gebke van Gaal
