Poliflw

Door Carla Dik-Faber op 19 februari 2020 om 22:00

Welke impact heeft de keuze die jij in de supermarkt maakt?

Op vrijdagochtend zit ik met een kop koffie aan de keukentafel van Jeroen en Gusta van der Kooij. Zij zijn de eigenaar van Hoeve Rust-hoff, een biologisch rundveebedrijf (melk en vlees) in Maasland. Door het raam heb ik uitzicht op de tuin, waar vogels spelen in de struiken. Daarachter uitgestrekte weilanden met in de verte het volgende melkveebedrijf en - onvermijdelijk in ons kleine land - de snelweg A20.

Gusta vertelt over haar plannen om van de koeienhuiden tassen te ontwerpen. Het slachthuis stond wel even te kijken van haar vraag ‘of ze de koeienhuiden terug kon krijgen’, maar ik vind het geweldig dat ze dit doet. Nu gaan koeienhuiden de hele wereld over, niet echt duurzaam. Jeroen vertelt over de stap naar biologisch boeren, jaren geleden al, om meer in evenwicht met de natuur te kunnen werken.

Je zou denken dat dit een successtory is, maar vanzelf gaat het niet. Er moet hard gewerkt worden. Een rustige werkweek telt 70 uren, alleen voor Jeroen.

We spreken veel over het verdienmodel voor boeren. Ik vind het zó onbegrijpelijk dat een boer - die zorgt voor ons dagelijks voedsel, voor ons van levensbelang - prijsnemer is. Boeren in ons land moeten het doen met de prijzen die de afnemer van vlees en melk heeft uit-onderhandeld met de inkooporganisaties van supermarkten. Daar staat niet de waarde van het product voorop. En ook niet een goede boterham voor boeren. Bij de supermarkten en levensmiddelenindustrie gaat het om de laagste prijs voor de consument. Om ons dus.

Dat voedsel in overvloed en zo goedkoop beschikbaar is, ontneemt het zicht op de waarde ervan. Het leidt bovendien tot voedselverspilling: in 2019 is per persoon ruim 34 kilo goed voedsel weggegooid (ter waarde van 120 euro). Naar verluidt gaan boeren binnenkort protesteren bij supermarkten. Ze verkopen hun producten rechtstreeks aan klanten, voor de prijs die ze anders van de supermarkt krijgen.

Dat kan een sympathieke actie worden. En hopelijk wordt hierdoor het voedselsysteem op z’n kop gezet. Een paar cent extra per product kan voor boeren het verschil maken tussen wel of geen toekomst in ons land.

Alfred Slomp schreef het boek SuperWaar en is oprichter van ‘God in de supermarkt’. Zijn boodschap is eigenlijk heel simpel: ook door je keuze in de supermarkt kun je God eren. Best een gewaagde stelling, maar ook mooi om zo je geloof handen en voeten te geven. Welke impact heeft de keuze die jij in de supermarkt maakt, ver weg of dichtbij?

Als ik op werkbezoek ben bij boeren, besef ik weer dat we als consument echt het verschil kunnen maken. Bovendien, God heeft ons zo mooi geschapen; het is helemaal niet gek om eens wat langer stil te staan bij de vraag waarmee we ons lichaam voeden.

We nemen een kijkje in de stallen, waar katten spelen bij pasgeboren stierkalfjes. De zon schijnt naar binnen. De blaarkoppen staan er prachtig bij. Nog een paar maanden en dan gaan ze weer de weide in.

Zaterdag 18 januari organiseren de fracties van D66 en ChristenUnie Lansingerland in samenwerking met Stichting Sprank een duurzaamheidsdiner voor ‘De Handpalm’, een woonvoorziening voor verstandelijk gehandicapten in Berkel en Rodenrijs. 

Het idee van een duurzaamheidsdiner is om te koken met producten die winkels teveel hebben en niet meer kunnen verkopen. Een gemiddeld huishouden verspilt ieder jaar bijna 35 kilo voedsel per persoon! Daarnaast wordt er in de keten van voedselproductie nog zo’n 100 kilo voedsel per persoon verspild. Hier willen wij graag aandacht voor vragen en daarom organiseren wij voor de tweede keer een zero waste / duurzaamheidsdiner in Lansingerland.

Voor de bewoners van ‘De Handpalm’ wordt een driegangenmenu gemaakt. Op deze manier zorgen we gezamenlijk voor een leuk, leerzaam en bijzonder diner.

Als speciale gast is uitgenodigd en aanwezig wethouder Ankie van Tatenhove.

Deze avond realiseren wij met ondersteuning van verschillende lokale bedrijven. De volgende bedrijven hebben producten geleverd: Bakker Ammerlaan, BioCenter Zann, Boerderij Het Lansingerland, Vermeer Bloemen, Ellen Eten en Plus Koelhuis. Wij bedanken ze hartelijk hiervoor! Het is goed om te zien dat zowel de samenleving, bedrijfsleven en politieke partijen zich inzetten voor duurzaam omgaan met voedsel. Het wordt een gezellige avond!

Zaterdag 18 januari organiseren de fracties van D66 en ChristenUnie Lansingerland in samenwerking met Stichting Sprank een duurzaamheidsdiner voor ‘De Handpalm’, een woonvoorziening voor verstandelijk gehandicapten in Berkel en Rodenrijs. 

Het idee van een duurzaamheidsdiner is om te koken met producten die winkels teveel hebben en niet meer kunnen verkopen. Een gemiddeld huishouden verspilt ieder jaar bijna 35 kilo voedsel per persoon! Daarnaast wordt er in de keten van voedselproductie nog zo’n 100 kilo voedsel per persoon verspild. Hier willen wij graag aandacht voor vragen en daarom organiseren wij voor de tweede keer een zero waste / duurzaamheidsdiner in Lansingerland.

Voor de bewoners van ‘De Handpalm’ wordt een driegangenmenu gemaakt. Op deze manier zorgen we gezamenlijk voor een leuke, leerzame en bijzonder diner.

Als speciale gast is uitgenodigd en aanwezig wethouder Ankie van Tatenhove.

Deze avond realiseren wij met ondersteuning van verschillende lokale bedrijven. De volgende bedrijven hebben producten geleverd: Bakker Ammerlaan, BioCenter Zann, Boerderij Het Lansingerland, Vermeer Bloemen, Ellen Eten en Plus Koelhuis. Wij bedanken ze hartelijk hiervoor! Het is goed om te zien dat zowel de samenleving, bedrijfsleven en politieke partijen zich inzetten voor duurzaam omgaan met voedsel. Het wordt een gezellige avond!

De grote tractor op het Plein in Den Haag is het schitterende decor voor de presentatie van mijn initiatiefnota ‘Verbinding boer(in)-Burger, voedsel dichtbij’ aan een aantal enthousiaste boeren. 

De grote tractor op het Plein in Den Haag is het schitterende decor voor de presentatie van mijn initiatiefnota ‘Verbinding boer(in)-Burger, voedsel dichtbij’ aan een aantal enthousiaste boeren. 

Op 12 maart 2018 organiseerde de ChristenUnie afdelingen van de Regio FoodValley met medewerking van de Christelijke Hogeschool Ede een voedseldebat met minister Schouten van LNV. Peter Jansen was één van de drie pitchers. Lees hieronder zijn bijdrage.

Het is de maand van de Voedselverspilling. Jaarlijks gooit de Nederlandse consument voor ca. 2,5 miljard euro aan voedsel weg. Onacceptabel. Het is dan ook mooi om te lezen dat Nederland op 20 maart een voedselverspillingsakkoord krijgt. Een van de afspraken is dat bedrijven jaarlijks gaan rapporteren hoeveel voedsel er in totaal over was en wat ze ermee gedaan hebben. Communiceren over voedselverspilling: een goede zaak! Zo komt er ook een campagne gericht op een van de grootste voedselverspillers: u en ik, de consument. Vanavond wil ik de vinger leggen bij een ander punt. Bij de spanning tussen ‘volksgezondheid bevorderen’ en ‘voedselverspilling tegengaan’. Of beter: bij het gevoel dat ‘volksgezondheid bevorderen’ doorslaat met als gevolg meer voedselverspilling. Ik citeer een bedrijfsleider van een supermarkt onlangs in het AD: “een zak chips of een pak rijst is niet bedorven als de datum voorbij is, maar we mogen het niet meer verkopen.” Werken met houdbaarheidsdata werkt in zekere zin voedselverspilling in de hand. 15% van wat de Nederlandse consument weggooit is gerelateerd aan overschrijding van de houdbaarheidsdatum én wanneer de houdbaarheidsdatum verlengd zou worden is het zeer aannemelijk dat de voedselverspilling kleiner wordt, blijkt uit onderzoek van de WUR. Is voedselverspilling dus niet vooral een communicatieprobleem? Op verpakkingen kan een THT-datum (ten minste houdbaar tot) of een TGT-datum (te gebruiken tot) staan. Een THT-datum staat op producten die niet snel bederven; TGT-datum op producten die je na de betreffende datum moet weggooien. Duidelijk zou je zeggen. Toch niet! Volgens een blog van een medewerkster van het Voedingscentrum is de reden waarom het ene product een THT-datum heeft en het andere een TGT-datum niet duidelijk, waardoor de consument geneigd is alle producten hetzelfde te behandelen. En ze constateert dat “als zowel het Voedingscentrum als de voedingsmiddelenindustrie aan nog meer mensen kan uitleggen dat je bij de THT-datum op je zintuigen kunt vertrouwen, dan helpt dit tegen voedselverspilling.” Oftewel, ruik zelf eerst even en gebruik je gezond verstand. We moeten af van het THT label en ons beperken tot het TGT-label. Maar ook hier geldt: de werkelijkheid is minder stringent als de labels ‘communiceren’. Een TGT-label staat ook op voorgesneden groenten. En in Ede weten we: fermenteren helpt ook tegen voedselverspilling. Maar dan moeten we wel durven communiceren dat ‘verrot lekker’ is. 

Dr. Peter Jansen is als docent-onderzoeker ‘Voeding en Communicatie’ verbonden aan het lectoraat Journalistiek & Communicatievan de Christelijke Hogeschool Ede. Hij studeerde en promoveerde aan Wageningen Universiteit en is tevens raadslid voor de ChristenUnie in Ede.

Voedselverspilling is vooral een communicatieprobleem: stop met tht-datum. Gebruik je zintuigen. Pitch @JansenPeter #foodtour @minlnv pic.twitter.com/vGGtEyDG8Q

— CHE Hogeschool Ede (@dehogeschoolede) 12 maart 2018

Pitch @JansenPeter tijdens #voedseldebat: 15% van voedselverspilling is gerelateerd aan houdbaarheidsdata op producten. We moeten stoppen met noteren THT- datum.

— TeamFoodEde (@TeamFoodEde) 12 maart 2018

Ik mag een van de drie pitches verzorgen. Zal de vraag op werpen of voedselverspilling niet ook een communicatieprobleem is. https://t.co/ec7tmWUybc

— Peter Jansen (@JansenPeter) 12 maart 2018

Labels: Voeding, Carola Schouten, Peter Jansen, CHE, voedseldebat