De fractie van D66 wil het College hartelijk danken voor de aangeboden begroting. We realiseren ons dat de voortdurende tegenvallers, met name in het sociaal domein, in combinatie met de precaire schuldenpositie een grote uitdaging vormen voor de begroting van onze gemeente. Daar komt nog eens bij dat het raadsprogramma “on hold” is gezet, een raadsbrede visie ontbreekt en het is onduidelijk langs welke hoofdlijnen of focuspunten de ombuigingen beoordeeld kunnen worden.
Dát we ons gezamenlijk in moeten zetten om de begroting sluitend te krijgen, daarover zijn we het wel eens. En dat we de knoppen die we tot onze beschikking hebben volop moeten gebruiken, daarover zijn wat ons betreft ook geen misverstanden. Deze overeenstemming heeft ons afgelopen voorjaar tot een aantal spelregels over noodzakelijke ombuigingen gebracht. De fractie van D66 heeft zich aan deze spelregels verbonden in de veronderstelling dat dit het uiterste was dat we van onze inwoners konden vragen. Toen kwam het amendement van VVD, OPEN en BVH: een sluitende begroting was niet voldoende meer, er moest een overschot van een half miljoen komen. En daardoor moest er meer bezuinigd worden dan oorspronkelijk afgesproken.
We raakten hiermee niet alleen ons reservepotje kwijt om risico’s op te vangen, ook werd hetgeen van de inwoners en de organisatie gevraagd werd nóg groter en raakte de raad totaal verdeeld doordat 4 van de 7 fracties onoverkomelijke bezwaren hadden. D66 stemde tegen de geamendeerde Kadernota.
We horen graag van de wethouder hoe het amendement van VVD, OPEN en BVH concreet vertaald wordt in deze begroting. Hoe had de begroting eruit gezien zónder dit amendement? Waren er meer voorzieningen gespaard gebleven? Was de belastingdruk op de inwoners lager geweest?
Ook zou de fractie van D66 graag horen wat het betekent dat we nu geen bestemmingsreserve meer hebben, terwijl het risico onverminderd groot blijft.
Het ligt in de lijn der verwachting dat de tekorten binnen het sociale domein op termijn (deels) opgelost zullen worden en we achten het daarom van belang zo min mogelijk onomkeerbare keuzes te maken. In de tekorten binnen het sociaal domein ligt een groot deel van de problemen en daar moet een groot deel van de oplossing dan ook vandaan komen. D66 zal bij de collega’s in de Tweede Kamer aandacht blijven vragen voor de situatie van onze gemeente en het verdeelmodel bij Jeugdzorg dat leidt tot een te lage bijdrage vanuit het Rijk.
We lopen niet weg voor de realiteit: het is essentieel de schuld stapsgewijs af te bouwen en te kijken naar een balans tussen de schulden, de investeringen en het voorzieningenniveau. We verwachten van het College meer helderheid en een duidelijke strategie over hoe het college die afbouw op de langere termijn gerealiseerd ziet.
Met de keuze voor besparen op huisvesting van scholen en minder investeren in fietsvoorzieningen hebben we grote moeite. We verwachten dat het verlagen van deze investeringen grote maatschappelijke gevolgen zullen hebben. Deze gevolgen zijn echter niet zichtbaar gemaakt in de begroting. Komen er minder scholen in aanmerking voor vernieuwing? Wat betekent dit voor de fietsveiligheid? Voor de gaten in het fietspad? En voor de wegen in het buitengebied? We hebben er moeite mee akkoord te gaan met deze keuzes zonder de maatschappelijke gevolgen van deze keuzes te kennen.
Los van de maatschappelijke effecten die deze keuzes met zich mee brengen, denkt de fractie van D66 dat er meer knoppen zijn waar aan gedraaid kan worden zodat we het geld slimmer, efficiënter en effectiever uit kunnen geven. Denk hierbij aan alternatieve financieringsmethoden, het veel meer betrekken van inwoners middels co-productie, het beperken van inhuur, het versneld verkopen van gemeentelijke bezittingen en in ontwikkeling brengen van grond om zo te voorzien in de grote woningbouwbehoefte.
We hebben de verantwoordelijkheid om ook aan die knoppen te draaien en die mogelijkheden met elkaar creatief op te pakken.
Dank u wel!