Poliflw

Een bericht van Hans Brusselmans: 'Sorry, Rob Jetten. Ik heb je eerder over het hoofd gezien. Nu jij de Europese superstaat in de grondwet wilt vastleggen en net als ik maling hebt aan de boerenpummels verdien jij een plek in mijn campagnespot. Groet, Hans Brusselmans’ 🇪🇺 PS Sorry Ruben, voor het foutje.

Meld je nu aan! Samen stoppen we de Europese elite

Hoe kwam je erachter dat hier iets misging?

‘Voordat ik Europarlementariër werd, had ik al goede banden met corruptiewaakhond Transparancy International (TI). Ook hadden we als SP veel contact met Corporate Europe Observatory (CEO), dat de lobby van de grote bedrijven in de gaten houdt. Deze organisaties wezen mij al vrij snel op de dominantie van grote bedrijven in de expertgroepen. Bovendien hoorde ik de verhalen van belangenorganisaties, zoals de vertegenwoordigers van het klein­bedrijf en de consumentenorganisaties. Zij liepen helemaal leeg als ik hen vroeg naar hun ervaringen, omdat ze merkten dat ze het telkens moesten afleggen tegen de multinationals.

Al ver voor het Dieselgate-schandaal stelden wij ons daarom twee opdrachten. Ten eerste wilden we de expertgroepen uit het duister halen, door zo veel mogelijk informatie los te krijgen. Ten tweede wilden we ervoor zorgen dat onze bondgenoten zo goed mogelijk in staat waren om aan de expertgroepen deel te nemen.’

Hoe reageerde men bij de Europese Commissie?

‘Veel ambtenaren waren niet blij met onze bemoeienis. Dat heeft volgens mij met twee zaken te maken. Ten eerste bestaat de Europese Commissie uit allemaal koninkrijkjes van ambtenaren die zich daar hebben ingevochten. Zij willen vooral niet dat anderen iets over hun terrein te zeggen hebben. Dus wanneer je in één keer afspraken wilt maken die voor al die koninkrijkjes gelden, kun je flinke weerstand verwachten. Ten tweede zijn er veel ambtenaren die uit het bedrijfsleven komen, en daar later ook weer naar terugkeren. Zij kennen de mensen uit de industrie en bij de grote banken. Die connecties worden vanaf het begin gevraagd om mee te praten. Dit maakt deels duidelijk hoe de invloed van multinationals in de praktijk werkt.

Lange tijd richtten ik en enkele gelijkgezinde Europarlementariërs ons noodgedwongen vooral op transparantie. Langzaam maar zeker kwam er schot in de zaak en kregen we informatie over groepen waar voorheen amper iets over bekend was. Daarbij hielp het enorm dat we de gelden die de Commissie gebruikte om de expertgroepen te financieren een jaar hebben bevroren. Dat zette de boel wel op scherp.’

Wanneer kwam de bal echt aan het rollen?

‘Op een gegeven moment was de druk zo groot dat we een enorme hoeveelheid informatie over de expert­groepen kregen. In eerste instantie onderzochten we deze zelf, later samen met de zeer betrokken academicus Ronald Blomeyer. Die heeft ondanks alle beperkingen aan de beschikbare informatie een glashard onderzoek geschreven. In een van zijn rapporten concludeerde hij bijvoorbeeld dat van de 1394 bijeenkomsten waar iets over bekend is, er maar vijf openbaar werden gehouden. Slechts 267 van de 775 onderzochte expertgroepen legden überhaupt iets vast over wat er tijdens hun bijeenkomst besproken werd. En de groepen waar vertegenwoordigers van multinationals aan deelnamen, bleken grotendeels uit hun eigen vertegenwoordigers te bestaan.

Omdat ik het voorstel voor de studie van Blomeyer aan de Begrotings­controlecommissie van het Europees Parlement had gedaan, werd ik rapporteur en kon ik een ontwerp­resolutie schrijven over dit onderwerp. Deze is in februari 2017 met overwel­digende meerderheid aangenomen. Eurocommissaris Frans Timmermans probeerde ons te slim af te zijn door, nog voordat de resolutie zou worden aangenomen, met nieuwe regels te komen voor de expertgroepen. Gelukkig bleken deze redelijk goed te zijn. Veel van onze punten werden overgenomen. Zo zou voortaan op één website worden opgeroepen tot deelname aan een expertgroep, zodat ook de kleine ngo’s deze oproepen niet zouden missen. Verder zou de website ook links gaan bevatten naar de rapporten van de expertgroepen en zouden ook minderheidsopvattingen gepubliceerd gaan worden. Ook moest de Europese Commissie zich gaan verantwoorden over wat zij zelf een gebalanceerde groep vindt. Een goede eerste stap, al moeten we er uiteindelijk naartoe dat er gewoon een maximum wordt gesteld aan deelname van vertegenwoordigers van de multinationals.’

Ben je tevreden over wat je hebt bereikt?

‘Op het gebied van transparantie is er veel verbeterd, maar er blijft nog genoeg te doen. Zo is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de belangenorganisaties genoeg middelen krijgen om deel te kunnen nemen aan de expertgroepen. Denk bijvoorbeeld aan een kleine ondernemer, die iemand moet inhuren om zijn of haar zaak draaiende te houden wanneer diegene aan zo’n expertgroep deelneemt.

Ook moeten expertgroepen nog veel transparanter gaan werken. Als er bijvoorbeeld een bijeenkomst wordt gehouden over iets wat echt leeft in de maatschappij, zoals een mogelijk verbod op het bestrijdingsmiddel glyfosaat waarover veel publiek debat is, dan moet die bijeenkomst openbaar te volgen zijn. Er zijn ongetwijfeld veel mensen die op dat moment graag mee zouden luisteren. Ook voor de controle achteraf, zoals bij Dieselgate, is het belangrijk dat men terug kan horen wat er tijdens deze bijeenkomsten is gezegd.

Tegelijkertijd hebben we flinke overwinningen geboekt. Het heeft tien jaar geduurd, maar we hebben nu inzicht in expertgroepen. We weten precies wat er niet goed zit. Alleen dat al heeft effect. Sinds we expertgroepen uit de schaduw hebben getrokken is, volgens een nieuw rapport van eerdergenoemde onderzoeker Blomeyer, het aantal groepen waarin de industrie dominant is met bijna de helft afgenomen. Daarmee verzwakken we de almacht van de multinationals en wordt het mogelijk om de stem van onze bondgenoten te versterken.’

Wat zou er nog meer moeten gebeuren om schandalen als Dieselgate in de toekomst te voorkomen?

‘Het blijft frustrerend hoe de Europese Commissie bij technische wetgeving volhardt in het standpunt dat men vooral ‘experts’ uit de industrie nodig heeft, ‘want die snappen het tenminste’. Dieselgate laat goed zien hoe onzinnig deze redenering is. De zogenaamde experts uit de auto-industrie leverden weliswaar heel veel informatie, maar die deugde van geen kant. Terwijl milieuorganisaties, die juist voor onze belangen opkomen, niet de kans kregen om weerwoord te bieden. Wat mij betreft is dit de agenda voor de komende periode: pak die eenzijdigheid van expertgroepen aan.’

Dennis de Jong is sinds 2009 Europarlementariër voor de SP. Daarvoor werkte hij onder meer als speciaal adviseur mensenrechten en goed bestuur voor het ministerie van Buitenlandse Zaken. De Jong heeft zich de afgelopen jaren sterk gemaakt voor meer openheid in Brussel, bijvoorbeeld over de riante onkostenvergoedingen van Europarlementariërs en over de ontmoetingen die zij hebben met lobbyisten.

Arbeidsmigratie is een ordinair verdienmodel voor bedrijven geworden. Hierdoor blijven de winsten van bedrijven hoog, maar de lonen van mensen laag. Hoog tijd om hier een eind aan te maken. Laat Brussel niet de baas zijn. Stem 23 mei SP 🍅

Laat Brussel niet de baas zijn. Stem 23 mei SP🍅

Het kan haast niet symbolischer. Op 9 mei, de Dag van Europa, komen de hoge heren en dames van de Europese elite samen in een pittoresk dorpje in Roemenië. Het meest corrupte land van de EU, dat op dit moment zwaar rommelt met de rechtstaat om veroordeelde frauderende politici hun straf te doen ontlopen. Góede plek om eens met de benen op tafel te spreken over de toekomst van de Europese Unie. Het kan niet symbolischer, maar zeker ook niet cynischer.

Er gaat daar namelijk wel iets geks gebeuren. Want precies twee weken later stemmen in alle landen van de Europese Unie de mensen over toekomst van Europa. Hoe bizar is het dat de toekomst alvast wordt voorgekookt voordat de bevolkingen bij de verkiezingen aan kunnen geven wat zij belangrijk vinden?

Wie nadenkt over de toekomst, moet kijken waar we nu staan en kijken naar het verleden. Is de Europese Unie, zoals zij nu functioneert goed voor mens, dier en milieu? Of draait het alleen maar om economie, handel en macht? Is dit samenwerkingsverband goed voor de stabiliteit van de landen die lid zijn? Wie profiteert en wie levert in? En dan doel ik niet op geldelijk gewin, maar op belangrijke fundamentele zaken als rechtstaat, vrijheid van pers, vrijheid van organisatie. Geeft de EU vrijheid aan de mensen die werken in de zorg, op het gemeentehuis, aan volksvertegenwoordigers in dit nationale parlement?

Als ik deze vragen beantwoord, dan scoort de EU een dikke onvoldoende.

Dieren zijn handelswaar en worden versleept door heel Europa. Landen als Letland, Litouwen, Roemenië willen hun jeugd terug die zichzelf als goedkope arbeidswaar in het westen verkoopt. In westelijke landen, ook ons land, vragen we ons af waarom de lonen niet stijgen. De thuiszorg en de jeugdzorg zucht onder het juk van aanbestedingsverplichtingen waardoor de korte termijn geldt. De zorg, dat juist veiligheid biedt aan mensen die al kwetsbaar zijn, wordt tot product maakt. Het beschermen van grond en woningen tegen beleggers die de woningmarkt verzieken, mag niet, want het dogma van de vrijheid van kapitaal belet lokale vertegenwoordigers en bestuurders hun omgeving te beschermen tegen aasgieren. Diensten van publiek belang, zoals openbaar vervoer en energie, worden naar de markt gebracht.

Vandaag stemt het Europees Parlement over de oprichting van een Europese Arbeidsautoriteit, een nieuw agentschap dat de naleving van arbeidswetten in Europa moet controleren. Volgens de SP een slecht idee, SP-Europarlementariër Dennis de Jong: ´Brussel blijft bezig schijnoplossingen te verzinnen voor problemen die voortvloeien uit het vrij verkeer. Uitbuiting van Spanjaarden in Nederland los je niet op met een nieuw agentschap in Cyprus of Slowakije. Wat je nodig hebt is dat de capaciteit van de nationale arbeidsinspecties voldoende is, zodat deze hun werk kunnen doen. Samenwerken met andere lidstaten bij grensoverschrijdende zaken kan nu ook al via een bestaand Europees netwerk. Daarvoor heb je helemaal geen nieuw instituut nodig. Dit plan is gewoon gebakken lucht´.

De concurrentie op lonen, ‘sociale dumping’, zou door een extra Europees instituut gecontroleerd moeten worden. Cyprus en Slowakije hebben zich al gemeld om het nieuwe agentschap te huisvesten. De Jong: ´Wat echt zou helpen, is dat inspectiediensten de vrije hand krijgen in controle op de werkvloer. Terwijl de EU enkele jaren geleden juist wetgeving heeft aangenomen die controles beperkt, zogenaamd om de bedrijven niet teveel te belasten, komt er nu als doekje voor het bloeden een Europees Agentschap. Dat gaat leiden tot een hoop geklets en weinig actie. Daar worden uitgebuite werknemers dan ook geen haar beter van. Bovendien krijgt  de arbeidsautoriteit ook nog als taak toebedeeld om arbeidsmobiliteit tussen de lidstaten te bevorderen. Zo wordt het een instrument in handen van de werkgevers voor het faciliteren van goedkope arbeid´.

Het Agentschap zou moeten doen waar het enkele jaren geleden opgerichte Europese netwerk tegen illegale praktijken bij tewerkstelling niet in slaagde. De Jong: ´De oprichting van dit netwerk van inspecteurs heb ik indertijd wel gesteund. Het is belangrijk dat je elkaar goed weet te vinden bij grensoverschrijdende problemen. Dat dit netwerk onvoldoende heeft opgeleverd, is betreurenswaardig. Een logische stap zou dan ook zijn geweest het netwerk te versterken. De oprichting van een Agentschap betekent echter weer jaren vertraging. Bovendien heeft het Agentschap als nadeel dat de sociale partners op afstand worden gezet, terwijl ze wel betrokken waren bij het bestaande netwerk. Kortom, we zijn hier bezig met broddelwerk´.

D66, GroenLinks en PvdA stemden in februari in Straatsburg voor transnationale lijsten. Europa wordt in hun droom één groot kiesdistrict. U stemt dan niet zonder meer voor een Nederlandse kandidaat van een Nederlandse partij. Het zet de deur open voor Europese partijen met transnationale superkandidaten. Zij kunnen dan over de grenzen stemmen werven en hebben vervolgens internationaal mandaat. Voor dit heilloze plan is in het Europees Parlement gelukkig geen meerderheid.

De Europese Unie is bedacht als samenwerkingsproject. Niet als een superstaat om individuele landen aan te onderwerpen. Als Nederland mogen wij straks 29 Europarlementariërs afvaardigen. Zij gaan namens de inwoners van Nederland aan de slag. Sommige Europarlementariërs zijn al zo lang van huis dat ze zichzelf als meer Europeaan dan Nederlander beschouwen. En dat de mensen op Cyprus en in Kroatië er niet om smeken om op de Nederlanders Frans Timmermans en Bas Eickhout te mogen stemmen, is in de Brusselse bubbel nog niet helemaal doorgedrongen.

Eurocommissaris Timmermans is op campagne. Hij trekt van stad naar stad, maar heeft duidelijk steeds minder tijd voor zijn eigenlijke werk bij de Europese Commissie. Volgens de regels mogen Eurocommissarissen campagne voeren voor de Europese verkiezingen, maar dan moeten ze wel hun werk af hebben. En wat het lobbyregister is dat duidelijk niet het geval: in plaats van deel te nemen aan beslissende onderhandelingen met het Europees Parlement en de Raad in de week van 15 april, zegt Timmermans af. Zogenaamd, omdat hij niet tevreden is met de opstelling van EP en Raad, maar in ieder geval vinden de onderhandelaars namens het EP dit gewoon obstructie. En dan te bedenken dat Timmermans zich altijd laat voorstaan op zijn strijd voor meer transparantie. Dat beeld is nu voorgoed gewijzigd: op beslissende momenten laat hij het afweten.

Vanaf het begin was de tactiek van Timmermans duidelijk: hij vond dat Europarlementariërs en ambassadeurs van de lidstaten alleen nog contacten met geregistreerde lobbyisten zouden mogen onderhouden. Inhoudelijk vind ik dat prima, maar de sluwe Timmermans wist heel goed dat Europarlementariërs zich erop kunnen beroepen dat ze een ‘vrij’ mandaat hebben en dat de ambassadeurs en hun personeel verantwoording schuldig zijn aan de lidstaten die ze vertegenwoordigen en dat je ook aan hen niet zomaar allerlei regels kunt opleggen. Dat is een zaak voor de nationale regeringen en hun parlementen.

De Juridische Diensten van het EP en de Raad hebben naarstig gezocht naar een uitweg. En die was gevonden door de verplichtingen alleen op te leggen aan Europarlementariërs en ambassadeurs die een formele functie bekleden. Als je als Europarlementariër rapporteur op een onderwerp wilt worden, prima, maar dan moet je je houden aan de regels. Hetzelfde geldt voor die ambassadeur en haar/zijn staf die het roterende Voorzitterschap van de EU uitoefent. Dan is het niet meer een zuiver nationale kwestie, maar kun je ook Europese regels opleggen.

Timmermans blijft echter op zijn standpunt staan dat het alles is of niets. Deze tussenoplossing die het maximale geeft wat juridisch mogelijk is, veegt hij zonder inhoudelijk commentaar van tafel. Nu kan het zijn dat Timmermans in de Straatsburgweek op campagne is en geen tijd heeft voor de onderhandelingen. Dan is hij op zijn minst intransparant in zijn opstelling. Maar ik vrees dat de Europese Commissie eigenlijk helemaal geen zin heeft in zo’n verplicht transparantieregister. Misschien kwamen er teveel lobbyisten langs die tegen het verplichte register hadden gepleit? In ieder geval weet iedereen nu dat je niet op Timmermans hoeft te stemmen, als je transparantie belangrijk vindt. En dat is dan wel zo duidelijk, transparant zelfs.

Al jaren probeer ik met gelijkgezinde Europarlementariërs de verspilling en belangenverstrengeling terug te dringen door actief deel te nemen aan de begrotingscontrole. Dat is meestal trekken en duwen, maar met meer dan 80% van mijn voorstellen aangenomen was dit jaar het succesvolste uit de afgelopen tien jaar. Het gaat dan niet alleen om de ‘bonnetjes’ van Europarlementariërs, maar ook om beëindiging van het verhuiscircus, de positie van de meer dan 40 Agentschappen overal in de EU, bescherming van klokkenluiders en aanscherping van het integriteitsbeleid bij de Europese Commissie. Als het EP plenair iets aanneemt, is het nog niet gelijk uitgevoerd, maar we gaan in ieder geval in de goede richting.

Begrotingscontrole klinkt heel saai, want je moet heel wat activiteitenverslagen en cijfertjes doorspitten. Het is ook gauw frustrerend, want je hebt steeds het gevoel dat je nooit achter het hele verhaal komt en er belangrijke informatie ontbreekt. Maar met constante druk kun je wel wat bereiken. Zo moeten er alsnog maatregelen genomen worden tegen misbruik van de algemene onkostenvergoeding (zo’n €4300 belastingvrij per maand). Accountantscontrole moet verplicht worden en er moet een uitputtende lijst komen van zaken waar je de vergoeding aan mag uitgeven. En natuurlijk: wat je niet gebruikt, stort je terug. Het belachelijke vrijwillige pensioenfonds voor Europarlementariërs van vóór 2009 moet worden hervormd, zodat de belastingbetaler niet voor de kosten gaat opdraaien. En aan kortingen die Europarlementariërs krijgen bij winkels e.d., als ze lid worden van de ‘gezelligheidsvereniging’ van het EP komt een einde. En tenslotte wil de overgrote meerderheid van het EP dat het EU-Verdrag wordt herzien zodat Straatsburg als zetel van het EP wordt vervangen door Brussel: einde verhuiscircus dus. Als de regeringsleiders ons volgen, tenminste.

Een ander geval van verspilling zijn de meer dan 40 Agentschappen: iedere lidstaat wil zo’n organisatie op zijn grondgebied. Nederland heeft Europol (politie), Eurojust (OM), en het Europees Medicijn Agentschap. De Commissie moet nu onderzoeken of het niet wat minder kan. Agentschappen die op hetzelfde terrein werkzaam zijn samenvoegen, of in ieder geval bij elkaar zetten. En Agentschappen mogen niet afhankelijk worden van de vergoedingen die ze van bedrijven krijgen in ruil voor het afgeven van vergunningen (een soort leges): die vergoedingen kunnen beter betaald worden aan de Commissie, waarna de Agentschappen vanuit de EU-begroting worden gefinancierd. Anders blijft belangenverstrengeling een enorm probleem.

Ook bij de Europese Commissie moeten zaken veranderen: de termijn waarbinnen ex-Eurocommissarissen niet mogen lobbyen bij Europese instellingen moet van twee naar drie jaar gaan, gerekend van het moment van het einde van hun mandaat. En het Ethisch Comité van de Commissie dat hierop toeziet, moet voortaan aangevuld worden met onafhankelijke experts, zoals academici, vertegenwoordigers van NGOs en van andere internationale organisaties. Klokkenluiders moeten beter worden beschermd, en aan politieke benoemingen van ambtenaren, ook binnen het EP zelf, moet een einde komen.

De lijst van aangenomen voorstellen is nog veel langer, maar bovenstaande toont al aan dat het mogelijk is stukje bij beetje misstanden aan te pakken. Begrotingscontrole oogt misschien saai, maar je verandert wel de basisregels en kunt zo daadwerkelijk bijdragen aan minder verspilling en meer transparantie en integriteit. Dat geeft een goed gevoel.

Wat de ongereguleerde arbeidsmigratie van D66 betekent? - Werknemers tegen elkaar uitspelen. - Uitbuiting faciliteren. - De lonen laag houden. - Ellende voor gezinnen in Oost-Europa in stand houden. Stem 20 maart SP🍅 https://sp.nl

Wat de ongereguleerde arbeidsmigratie van D66 betekent?

Als je in een andere lidstaat euro's pint, mag een bank geen extra opnamekosten in rekening brengen voor toeristen of zakenreizigers. Dat blijkt uit antwoorden op de vragen van Europarlementariërs Dennis de Jong (SP) en Esther de Lange (CDA) aan de Europese Commissie. Dennis de Jong: "Als Griek in Griekenland moet je wel bij andere banken dan je eigen bank kosten betalen, maar je kunt ook terecht bij je eigen Griekse bank. Als toerist of zakenreiziger kun je in het buitenland vaak niet je eigen bank vinden en moet je wel bij een andere bank dan je eigen bank pinnen. Als er extra kosten worden gerekend alleen omdat je uit het buitenland komt, dan vind ik dat indirecte discriminatie."

Uit de antwoorden van de Europese Commissie blijkt dat ze van plan is om pinnen in het buitenland verder te onderzoeken en passende maatregelen te nemen. Esther de Lange: "Het kan niet zo zijn dat je op reis in het buitenland wordt geconfronteerd met kosten die eigenlijk helemaal niet mogen. Dat staat lijnrecht tegenover de afspraken van onze interne markt. De Commissie moet optreden en ik ben blij dat ze aangeven dat te zullen doen."

Beide Europarlementariërs waren het eens dat het probleem snel opgelost dient te worden. De Jong: "Het probleem zit nog complexer in elkaar doordat bijvoorbeeld een bank waar je in Nederland een rekening hebt, ook banken heeft in andere lidstaten, maar die dan officieel toch weer worden gezien als een andere bank en je dan alsnog kosten in rekening worden gebracht voor het pinnen. Dat is natuurlijk heel vreemd, want je ziet wel hetzelfde logo en dezelfde naam. Er is dus nog veel uit te zoeken voor de Commissie en ik blijf Eurocommissaris Dombrovskis (Financiële diensten en kapitaalmarkten) op de huid zitten dat de mensen niet de dupe worden van oneerlijke behandeling door de banken."