Poliflw

In de laatste raadsvergadering van het politieke seizoen 2019-2020 heeft de gemeenteraad de Jaarrekening 2019 vastgesteld. D66 heeft bij deze jaarrekening bezwaar gemaakt tegen de overschrijding van de kosten van het eigen ambtelijk apparaat, waaronder ook de inhuur van externen. Dit wordt met één woord ‘overhead’ genoemd.

Ten opzichte van de resultaten van 2018 moest de ambtelijke organisatie ruim €200.000 bezuinigen. Dat was een raadsbesluit, vastgelegd in de begroting 2019. In de jaarrekening 2019 komen de overheadkosten echter ruim €500.000,- hoger uit. Dat is een fors verschil van ruim €700.000,-. De jaarrekening geeft aan dat dit voor een groot deel komt door te sterk opgelopen inhuurkosten.

Voor D66 zijn die cijfers reden om aan te nemen dat er door college van B&W en het management van de organisatie onvoldoende gestuurd wordt op de eigen interne kosten. Dat is niet acceptabel, zeker nu we als gemeente financieel onder grote druk staan. Daarom stelden we voor expliciet te besluiten dat dit in 2020 niet nog eens mag gebeuren. Dat voorstel kreeg steun van de fracties van CDA en BVH Lokaal die ons voorstel mede indienden.

De fracties van OPEN en ChristenUnie gaven echter aan dat een goede organisatie wat mag kosten. VVD en SGP keken wel bezorgd, maar kozen ervoor om een harde uitspraak over de te hoge overheadkosten geen steun te geven.

Het signaal wat D66 wilde geven, is helder: in deze tijd van krappe budgetten moeten we als gemeente extra scherp zijn op de eigen kosten. Daar willen we niet voor wegkijken.

Er is door de Raad wél besloten de toekomstige ontwikkeling van de ambtelijke organisatie (‘Klaar voor de Toekomst’) later dit kalenderjaar uitgebreider te bespreken en daarbij de impact van Corona nog eens te beschouwen. D66 zet daarbij in op een sterke eigen organisatie, die minder afhankelijk wordt van (duurdere) externe consultants en projectleiders van buitenaf.

Open zenuw Bij de vorming van de gemeente Utrechtse Heuvelrug is besloten een nieuw gemeentehuis te bouwen. Het idee was dat dat het effectiever werkt als de ambtenaren van de gemeente bij elkaar zitten i.p.v. in al die losse gemeentehuizen en we de oude gemeentehuizen en –werven konden verkopen om de nieuwbouw grotendeels te betalen. Best een goed idee, als je het verstandig en volledig uitvoert. Maar helaas, het nieuwe gemeentehuis blijkt vanaf de start al te groot voor onze ambtelijke organisatie, de bouwkosten waren niet goed in de hand en de opbrengsten door verkoop van gemeente-eigendom zijn zelfs na 10 jaar nog niet volledig gerealiseerd. Het woord “Gemeentehuis” raakt in de lokale politiek al snel openliggende zenuwen, zeker bij raadsleden die al lang meedraaien. Enkele wethouders mochten (mede) daardoor in de loop der jaren een nieuwe baan gaan zoeken.

Voorstel extra investeringen Verschillende colleges van B&W hebben afgelopen jaren gezocht naar (financiële) oplossingen voor het te dure gemeentehuis. Zo is een deel van het gebouw verhuurd aan de Regionale ICT Dienst (RID). De huidige wethouder-Financiën (Gerrit Boonzaaijer, SGP) had van onze Raad ook opdracht gekregen nog verder te zoeken naar opbrengsten met het gemeentehuis. Hij stelde in januari 2020 aan de Raad voor nóg een deel van het gemeentekantoor 10 jaar te verhuren aan zorginstelling QuaRijn. Dat levert jaarlijks serieuze huurpenningen op. Daarvoor wilde hij €1,4 miljoen investeren om de ambtenaren in het resterende deel van het gemeentehuis bij te plaatsen. Zijn idee was dat we die investering in 8 jaren zullen terugverdienen met de huur. Hij wilde daarvoor eerst de schuld laten oplopen en dan later aflossen. Met name die extra uitgaven zat veel raadsfracties niet lekker.

D66 steunt het idee om overbodige ruimte te verhuren. Maar als gemeente wéér extra schulden maken, terwijl onze gemeente steeds bewijst het aflossen van die schulden te verwaarlozen, dat willen we niet.

Impact Corona En toen we in de Raad hierover discussie voerden, kwam de Corona-crisis. Hierdoor werkt een groot deel van de organisatie thuis, wordt er veel minder vergaderd en wordt het gebouw nauwelijks gebruikt. Omdat we niet weten hoe lang de situatie met en door Covid 19 (corona) nog duurt, is het goedkeuren van investeringen in extra werkplekken, onverstandig. Ook speelt mee dat Rijk en gemeenten (via VNG) samen overleggen hoe de extra investeringen die alle Nederlandse gemeenten opeens moeten doen in thuiswerken en extra ICT, worden gedekt. Grote kans dat ook onze gemeente hier extra geld voor krijgt, wat terecht en noodzakelijk is, de verhuur van gemeentekantoor heeft hier feitelijk niets mee te maken.

Besluit gemeenteraad Samen met VVD, CDA, SGP en ChristenUnie diende D66 een voorstel in om in te stemmen met verhuur en nu geen investeringen te doen in werkplekken. Dat levert ons namelijk in 10 jaar tijd ongeveer €2,0 mln op. Dit besluit is breed aangenomen, met alleen een tegenstem van BVH Lokaal. Als we dan op een later moment weten hoe de ambtelijke organisatie zal (moeten) gaan werken, dan bespreken we als Raad of er eigenlijk nog extra geld nodig is voor huisvesting, en hoeveel. D66 denkt daarbij bijvoorbeeld ook aan een beter gebruik en efficiënter beheer van de ruimtes in het deel dat we kennen als “Cultuurhuis Pleiade”. Het college krijgt van de Raad tijd en ruimte om die toekomstplannen te maken, met alle betrokkenen af te stemmen en dan de gevolgen door te rekenen. We gaan die plannen dan weer kritisch beoordelen. In de tussentijd hebben we als Raad nu wel de opbrengst van verhuur van een deel van het gemeentekantoor voor 10 jaar veiliggesteld.

Op donderdag 8 en maandag 11 november bespraken we in de gemeenteraad het voorstel voor de begroting. Door de voortdurende tegenvallers , met name in het sociaal domein, in combinatie met de precaire schuldenpositie van onze gemeente, was de opdracht te komen tot het opstellen van een sluitende begroting een flinke uitdaging voor de wethouder. Dat dit leidde tot onontkoombare maatregelen was terug te zien in de vele bezuinigingen op voorzieningen en de lastenverzwaring voor onze inwoners. 

Over 99,5% van de begroting waren de verschillende fracties het eens. De urenlange vergadering van afgelopen maandag ging over de laatste 0,5%.

VVD, BVH, CDA en SGP stelden voor 556.000 euro (van de 114.546.541 miljoen euro) in te zetten voor een minder hoge stijging van de OZB, zodat de gemiddelde huizenbezitter met een stijging van 40 euro in plaats van de begrote 60 euro te maken krijgt. Een eenzijdige focus, terwijl bezuinigingen op zaken als duurzaamheid, onderwijsachterstandbeleid en fietsveiligheid volledig buiten de discussie werden gehouden. Net als de oorzaken van het probleem: de tekorten binnen het sociaal domein en de schuldenpositie van onze gemeente.

D66 riep dan ook op als raad voorafgaand aan de begroting  van volgend jaar eerst te komen met een raadsbrede visie op wat voor gemeente we willen zijn. Daar hoort ook een visie bij over het in stand houden van onze voorzieningen. Kunnen we toe met minder? Zo ja, wat zijn de maatschappelijke effecten hiervan? En zo nee, wat hebben we daar dan voor over? Dus: pas financiële keuzes maken als we als raad een heldere toekomstvisie voor onze gemeente hebben neergelegd in plaats van omgekeerd.

Daarnaast diende D66 een motie in met als doel raadsbrede afspraken te maken over het verlagen van de schuld en riepen we de verschillende raadsfracties op bij hun partijgenoten in de Tweede Kamer aandacht te blijven vragen voor de situatie van onze gemeente en het verdeelmodel dat leidt tot een te lage bijdrage vanuit het Rijk.

Voor dit jaar lijkt 99,5% van de begroting echter onontkoombaar. Een meerderheid van de D66 fractie gaf daarom steun aan wethouder Boonzaaijer en stemde in met de gewijzigde begroting.  Voor raadsleden Wim Hak en Lennart van der Burg woog de gang van zaken rondom en de inhoud van de invulling van de wijziging echter zwaarder. Zij legden onderstaande stemverklaring af en stemden tegen de begroting.

De fractie van D66 geeft daarmee als geheel duidelijk het signaal af gemengde gevoelens te hebben over zowel inhoud als proces rondom de begroting van 2020. Dat wij hierin niet de enigen waren, blijkt aan onderstaande stemverhoudingen.

Raadsvoorstel begroting 2020-2023

Voor Tegen VVD 6 VVD 1 D66 3 D66 2 CDA 4 OPEN 6 BVH 3 CU 1 SGP 2 Totaal 18 10

Stemverklaring Lennart van der Burg en Wim Hak: “ Wij stemmen niet in met deze begroting en schamen ons ook voor de discussie zoals gevoerd in de raad. We zien veel andere gemeenten , met minder kapitaalkrachtige inwoners die ook een kleinere klimaatafdruk hebben, maar wel hun verantwoordelijkheid nemen voor hun toekomst. Op het gebied van klimaatduurzaamheid, voor de mensen die zorg nodig hebben, voor het onderwijs en om initiatieven van inwoners te kunnen faciliteren. Met deze begroting staat onze gemeente nu op slot.”

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart jl. behield D66 in de gemeente Utrechtse Heuvelrug vijf zetels (van de totaal 29 zetels) in de gemeenteraad. Een mooi resultaat! En vervolgens gingen we samen met alle partijen aan de slag om weer een raadsbreed programma op te stellen, net als in 2014. En het lukte weer om met alle partijen te denken vanuit wat ons bindt, en juist niet vanuit de verschillen. Gelukkig geen ‘coalitie-oppositie-gedoe’ maar gezamenlijk optrekken. Met een ambitieus raadsbreed programma. D66 is hier altijd groot voorstander van geweest waardoor we ook nu als niet-collegeleverende partij een progressieve rol kunnen spelen in de gemeenteraad. Een rol die goed bij ons past. We richten ons vooral op onderwerpen die voor ons ambitieuzer moeten. En daar boeken we regelmatig succes. Een paar voorbeelden:

Wonen: recentelijk is de nieuwe Woonvisie van onze gemeente aangenomen waarbij de ambitie voor het bouwen van nieuwe woningen is verhoogd, onder andere op voorspraak van D66, tot minimaal 140 woningen per jaar. Noodzakelijk om een gezonde bevolkingsopbouw in onze gemeente te houden en ook jongeren veel meer mogelijkheden te geven om in onze gemeente te (blijven) wonen. Hierbij is het D66 samen met andere fracties gelukt om ook vernieuwende oplossingen veel meer in te gaan zetten: meer in de hoogte bouwen, meer bouwen op inbreidingslocaties, creatieve oplossingen in de vorm van bijvoorbeeld Tiny Houses en kavelsplitsing. Progressieve instrumenten om onze woningmarkt te verbeteren door veel meer te bouwen naar behoefte.

Inwonerspanel: Eind 2017 heeft D66 een initiatiefvoorstel ingediend (dat ook is aangenomen) om te komen tot een digitaal inwonerspanel in onze gemeente. Een mooie digitale aanvulling op onze instrumenten om inwoners veel meer te betrekken bij de lokale democratie. En veel meer gebruik te maken van de kennis en ervaring van onze inwoners. Het heeft even geduurd, maar begin 2019 gaat dit digitale inwonerspanel in onze gemeente nu echt van start.

Verruiming openingstijden op feestdagen: samen met de VVD en BVHLokaal heeft D66 na de zomer van 2018 een initiatiefvoorstel ingediend dat ervoor zorgt dat de winkels in onze gemeente ook op feestdagen van 12.00 uur tot 18.00 uur open mogen zijn. Winkeliers hebben nu dus de vrijheid om bijvoorbeeld op tweede kerstdag, hemelvaartsdag en nieuwjaarsdag open te zijn. Een mooie uitbreiding van de mogelijkheid voor winkeliers om de winkels te openen op deze feestdagen.

LHBTI’s: samen met OPEN en de VVD hebben we het College recentelijk middels een motie opgeroepen om meer aandacht te geven aan de positie van LHBTI’s in onze gemeente. Met de ondertekening van het regenboog stembusakkoord van het COC hadden we al beloofd om ons in te zetten voor de veiligheid en acceptatie van LHBTI’s in de gemeente Utrechtse Heuvelrug. De motie kreeg grote steun in de raad.

Voedselbank: eind 2017 heeft D66 het initiatief genomen in een motie (aangenomen in de gemeenteraad) waarin om actie bij het College werd gevraagd om de Voedselbank te helpen met het vinden van een nieuwe locatie aangezien het distributiepunt in Leersum in 2018 niet meer beschikbaar zou zijn. En daarna heeft D66 hierover nog regelmatig vragen aan het College gesteld omdat er weinig voortgang was. Gelukkig hebben we recentelijk mogen vernemen dat er waarschijnlijk een nieuwe, structurele oplossing voor de Voedselbank is gevonden. D66 blijft zich daar voor inzetten.

Naast concrete verbetervoorstellen vragen we regelmatig aandacht voor onderwerpen die lokaal actueel zijn. Denk bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van De Twee Marken in Maarn, de verplaatsing van de Aldi in Driebergen, de verbeteringen aan de Amersfoortseweg in Doorn en de Koenestraat in Amerongen en de renovatie van de school de Zonheuvel in Driebergen. Om er maar een paar te noemen. Daarnaast vraagt D66 continu aandacht om te blijven investeren in het klimaat (richting een klimaatneutrale gemeente in 2035) en de zorg aan onze inwoners, onderwijshuisvesting of initiatieven om een gezonde leefstijl te stimuleren. En natuurlijk blijft D66 zich prominent inzetten voor het stimuleren van de fiets: we zetten ons in voor het Fietspad van de Toekomst tussen Utrecht en Wageningen, de fietsstraat Langbroekerdijk, een fietstunnel bij de Donderbergrotonde in Leersum en de parkeerproblematiek rondom de school De Kameleon in Doorn. Zo beïnvloeden we de beelden in de Raad en de agenda van het College. Het is goed om te zien dat de lokale democratie werkt en de samenwerking met andere partijen ook daadwerkelijk mooie resultaten oplevert. Maar we kunnen de lokale democratie verder versterken, bijvoorbeeld door de invoering van het bovengenoemde online inwonerspanel, waarover we op 22 januari a.s. in Doorn een debatavond organiseren met als thema ‘Democratie van Nu’. Hiervoor zijn alle inwoners, zeker ook niet D66’ers, van harte uitgenodigd.

Uit bovenstaande punten blijkt al dat de nieuwe D66-fractie actief uit de startblokken is gesprongen. En dat blijven we in 2019 ook doen! Ondanks de financiele situatie door de tekorten in het sociaal domein moeten we niet alles voor ons uitschuiven. Nu doorpakken met een progressieve agenda in plaats van alle ontwikkelingen stopzetten. Samen op weg naar de mooiste gemeente van Nederland!

In samenwerking met VVD, BVH en OPEN heeft D66 een raadsvoorstel ingediend om een rariteit in de lokale regeling rond winkelopeningen recht te zetten. Winkels op de Utrechtse Heuvelrug (UH) krijgen met dit initiatief ook de mogelijkheid om op 2e Kerstdag, 2e Pinksterdag of 2e Paasdag hun klanten te bedienen. D66 wil dat ondernemers hierbij hun eigen afweging kunnen maken.

Om onduidelijke redenen zijn de tweede feestdagen in het verleden voor UH niet helder geregeld. Vanuit lokale ondernemers, waaronder de lokale supermarkten, is het signaal gekomen dat bewoners én toeristen tijdens deze 2e feestdagen voor inkopen vaak uitwijken naar omliggende gemeenten zoals Woudenberg, Zeist of Bunnik. D66-raadslid Erik van Buiten: “Onze lokale ondernemers geven aan dat ze forse omzetten mislopen en niet begrijpen waarom het hun in onze gemeente verboden wordt om hun klanten te bedienen.”

In de huidige verordening staat het winkeliers vrij is om op zondagmiddag de winkel te openen. Uit respect voor bezoekers van de zondagse kerkdienst kan dit pas na 12 uur. De D66-fractie vindt het passend dat we dit respect voor kerkgangers op de Utrechtse Heuvelrug in ere houden. In gesprekken met lokale kerken is echter duidelijk benoemd dat de 2e Paas- of 2e Kerstdag niet een religieuze grondslag heeft, alhoewel ze ook helder aangeven dat ze niet staan te trappelen om winkeliers op deze “familiedagen” extra ruimte te geven aan ondernemers. D66 maakt hierin een andere afweging, waarbij wij het vertrouwen hebben dat winkeliers goed aanvoelen wat in hun gemeenschap passend is.

Meerdere fracties hebben elkaar in goede harmonie gevonden en besloten samen met een raadsvoorstel te komen. Het voorstel zal na de zomervakantie een normale raadsprocedure volgen, dus inwoners en ondernemers krijgen volop gelegenheid mee te praten en suggesties te doen om het raadsvoorstel te verbeteren. D66-raadslid Erik van Buiten: “Hiermee trekken we hopelijk een storend concurrentienadeel met omliggende gemeenten recht en geven we ondernemers het vertrouwen dat ze de mensen in hun dorp goed aanvoelen.”

D66 is heel tevreden dat de gemeenteraad op 24 mei jl. een motie heeft aangenomen, op initiatief van de VVD, waarin het College wordt verzocht om voor het zomerreces te komen tot een Uitvoeringsprogramma 2018-2022 gebaseerd op het raadsprogramma, inclusief een planning met de te verwachten gevraagde raadsbesluiten die uit het raadsprogramma volgen. Op verzoek van D66 stond in de motie ook opgenomen dat in het raadsprogramma staat aangegeven dat de kennis en expertise van onze inwoners en organisaties cruciaal is om te komen tot goede, gedragen oplossingen voor vraagstukken. En dat het raadsprogramma van het College vraagt bij de concrete uitvoering ervan consequent de bewoners te betrekken, omdat goede participatie hoort bij goed bestuur.  Daarom wilde D66 graag aan de opzet van de motie toegevoegd zien dat College en Raad voor de zomervakantie in alle dorpen met inwoners in gesprek gaan (dorpsgesprekken) zodat inwoners de gelegenheid hebben om aan te geven wat zij nog graag in het Uitvoeringsprogramma opgenomen zien worden voor hun dorp. Zij kunnen de nieuwe Raad en College meegeven welke zaken er in hun dorp spelen die cruciaal zijn in het Uitvoeringsprogramma 2018-2022. Met 12 stemmen voor en 10 stemmen tegen werd deze D66-aanvulling op de motie aangenomen. Dus voor het zomerreces komen de nieuwe Raad en College naar uw dorp!