Poliflw

Vorige week tijdens Prinsjesdag sprak onze koning de troonrede uit (met baard). Hij gaf daarmee de aftrap voor allerlei politieke bespiegelingen op hoe we ervoor staan en waar we naar toe gaan als Nederland (de zogenaamde algemene beschouwingen). In de tekst van 2269 woorden sprak de koning maar tweemaal het woord ‘gemeenten’ uit. En dat is exemplarisch voor iets dat al langer speelt als het gaat om het geld voor de gemeenten in Nederland.

Zo’n 70% van het geld dat we als gemeenten krijgen komt rechtstreeks van de rijksoverheid via het gemeentefonds. En daarbij hanteren we de zogenaamde ‘trap op, trap af’ systematiek wat zoveel betekent dat als de rijksoverheid meer uitgeeft, gemeenten meer krijgen en omgekeerd.

‘Logisch toch’ hoor ik u zeggen, maar niets is minder waar. Na jaren van bezuinigen (samen de trap af dus) houdt dit kabinet al jaren geld over en toch gaan gemeenten de trap af. Al een aantal jaar op rij geeft dit kabinet namelijk ondanks een begrotingsoverschot minder uit waardoor gemeenten alsnog ‘de trap afgaan’. En dat begrotingsoverschot is flink: dit en ook vorig jaar ruim 10 miljard euro!

Gelukkig werd het woord ‘gemeenten’ tijdens het debat volgend op de troonrede veel vaker uitgesproken. Al of niet geholpen door het luiden van de noodklok door enkele wethouders uit de grote steden. ‘De miljoenen die gemeenten door deze trap op, trap af systematiek dreigen te moeten bezuinigen staan in schril contrast met de miljarden die de rijksoverheid jaar op jaar overhoudt’, zo betoogden zij. De voltallige Tweede Kamer nam daarop gelukkig een motie aan waarin het kabinet wordt opgeroepen samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten te onderzoeken op welke manier gemeenten meerjarig meer financiële zekerheid kunnen krijgen.

En dat laatste is goed nieuws voor u en mij, immers een stabiele gemeentebegroting betekent stabieler beleid. Benieuwd naar onze algemene beschouwingen? Kom in oktober naar de Begrotingsraad (met baard zo u wilt).

Rob Willems, GroenLinks

WIJK BIJ DUURSTEDE – De Wijkse raadsfracties hebben het nieuwe Gemeentelijke Verkeer en Vervoersplan, kortweg GVVP, aangehouden. De meeste fracties schaarden zich achter een oproep van de SP om eerst de voor dit plan ingestelde klankbordgroep eens te horen. ´De namen van de leden staan nadrukkelijk in het stuk. Maar een groot deel van de mensen staat inhoudelijk niet achter de plannen, of vindt dat de ideeën niet goed meegenomen zijn. Daar willen de meeste fracties meer over weten´, legt Frans van der Tol uit. Alleen de VVD bleef volledig achter het plan van de eigen wethouder, Willem Joustra, staan.

Het proces van het GVVP is een proces van een lange termijn. Bij de raadsvergadering van april zette veel partijen al vraagtekens. ´Niet zo zeer over de inhoud, als wel bij de gevolgen bij dat wat opgeschreven is. We wonen weliswaar in een van de veiligste gemeenten, maar verkeersveiligheid gaat ons allemaal wel aan het hart. Als SP hebben we bij het lokale veiligheidsplan van de politie niet voor niets al extra aandacht en inzet gevraagd voor verkeersveiligheid. Daar stemde de rest van de raad al mee in. We wonen immers in een redelijk veilige gemeente en willen dat graag zo houden´, begint Van der Tol.

Het college kwam nu met 25 prioriteiten. Veel partijen vragen zich af of daar uberhaupt wel geld voor beschikbaar is. Ook de SP heeft daar een hard hoofd in. ´De VVD, PCG en GroenLinks hebben afgesproken om geld te stoppen in de rotonde bij de Geerweg. Verder vraagt wethouder Joustra tienduizenden euro´s voor extra onderzoeken. De vraag is dan wel hoe we al de prioriteiten en plannen die uit de onderzoeken voortkomen moeten gaan betalen. Komen de andere zaken dankzij die miljoenen investering voor één rotonde niet onder druk te staan?´ vraagt Van der Tol zich af.

Tussen de raadsvergaderingen door kregen de politieke partijen een mail van een deel van de leden van de klankbordgroep. Deze uit achttien inwoners bestaande groep puzzelde tijdens enkele bijeenkomsten met de ambtenaren mee aan het rapport. Hoewel duidelijk was gemaakt dat zij niet mee konden schrijven, vinden deze leden nu dat er inhoudelijk wel heel weinig van hun opmerkingen zijn teruggekomen. ´De meeste partijen willen daar meer over weten. Gelukkig namen zij het dreigement van wethouder Joustra, dat alles dan verder uitloopt, voor lief en komt er extra overleg´, aldus de SP-er.

De SP is benieuwd of deze zaken inhoudelijk nog wat gaan betekenen. Zelf ziet zij in dat het plan soms best scherper had gekund. ´Iedereen ziet de drukte rond bijvoorbeeld de binnenstad. De raad heeft altijd unaniem gezegd dat we nog meer mensen willen trekken. Dan moet er echt gekeken worden hoe we met verkeerstromen omgaan. Waar willen we wel auto´s en waar niet. Want dat maakt heel veel uit hoe we met wegen en straten omgaan en waar we willen parkeren. Maar daar gaan we ongetwijfeld nog naar kijken´, besluit Van der Tol.

Nog maar een paar weken en dan nemen we afscheid van onze burgemeester. Tegelijkertijd starten we dan de zoektocht naar een nieuwe burgervader of -moeder voor onze gemeente. We stellen een profielschets op van de persoon die we zoeken en hopen dan eind dit jaar of anders begin volgend jaar een nieuwe burgemeester te kunnen presenteren. Tot die tijd zal een waarnemer zorgen dat Wijk bij Duurstede niet zonder burgemeester zit.

Bij het zoeken naar input voor de profielschets valt me op hoe zeer het ambt van burgemeester doet denken aan 'zoeken naar het schaap met de vijf poten'. Een burgemeester vervult vele rollen: voorzitter gemeenteraad, voorzitter college, portefeuillehouder openbare orde & veiligheid en 'vertegenwoordiger van de gemeente in en buiten rechte en coördinator van bestuurlijke processen', aldus de gemeentewet. En een burgemeester dient over vele competenties te beschikken: integer, herkenbaar, onafhankelijk, verbindend en stressbestendig om er maar een paar te noemen. Ik dank Tjapko nog maar eens dat hij de afgelopen zes jaar deze rollen en competenties met verve heeft vervuld voor onze gemeente.

Een belangrijke tip uit de 'Handreiking burgemeesters' van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties is dan ook, om competenties te prioriteren en een profielschets te schrijven die vooral aangeeft wat bij de specifieke situatie van Wijk bij Duurstede past. We kunnen daarbij overigens nog even 'afkijken' bij buurgemeente Bunnik, die onlangs een nieuwe burgemeester koos en buurgemeente Houten, die in juni een nieuwe burgemeester hoopt te presenteren.

En last but not least willen we u natuurlijk vragen mee te helpen bij het zoeken naar een nieuwe burgemeester voor onze gemeente. Binnenkort zullen we u vragen wat u belangrijk vindt in een burgemeester en wat u vindt passen bij onze gemeente. Denkt u met ons mee?

Rob Willems

GroenLinks Wijk bij Duurstede

Bron: https://wijksnieuws.nl/column/nieuwe-burgemeester-588624?fbclid=IwAR1-Pt...

WIJK BIJ DUURSTEDE – De volledige oppositie stemde afgelopen week tegen de eerste begrotingswijziging van het college van VVD, GroenLinks en PCG. Het coalitie verhoogde wederom de lasten van de inwoners. Dit keer gaan de leges voor bouwwerkzaamheden omhoog. ´Die waren de laatste jaren laag gehouden. Of  inwoners worden gemaand stukjes groen te kopen, terwijl bijvoorbeeld de nieuwe school in de Heul weer is uitgesteld. Gemeenten krijgen nog steeds geen extra geld krijgen voor tekorten en veel nieuwe maatregelen´, zucht Jeroen Brouwer, die namens de SP, en samen met D66, tevergeefs een amendement hiertegen indiende.

Bij de begrotingsbehandeling, enkele weken geleden, kondigde wethouder Hans Marchal (PCG) de wijziging al aan. Brouwer gaf hem en zijn team eerst een compliment. ´De gemeente wordt door het Rijk al jarenlang opgezadeld met een financieel probleem. Dat bleek ik september maar weer, toen we opnieuw te horen kregen dat we tonnen moesten bezuinigen. Aan de ene kant lijkt het goed dat ze dit snel oppakken. Aan de andere kant lijkt dit college echter een beetje roomser dan de paus. Het had namelijk ook ander kunnen gaan´, spreekt Brouwer uit.

Volgens de socialisten wordt het tijd dat gemeenten beter voor zichzelf opkomen. Dat legt Brouwer uit. ´De verschillende overheden, waaronder het kabinet Rutte en gemeenten, hebben afspraken gemaakt. De hele lijst heeft de naam, het Interbestuurlijk Programma of kortweg IBP, meegekregen. Gemeenten willen hier pas aan meewerken als het kabinet meer budget geeft om de tekorten in het sociaal domein weg te werken, en ook de oude tekorten deels terugbetaalt. Het kabinet Rutte weigert dat te doen. En dat terwijl we, los van alle taken in zorg en welzijn, al jaren allerlei nieuwe taken uitvoeren, zonder extra budget.´

De SP haalde de afgelopen weken de zaak aan. Zo neemt de gemeente BOA´s aan die kleine zaken moeten controleren, terwijl de politie en justitie wegens bezuinigingen duizenden kleine zaken laat lopen. ´En voor milieuregels, nieuwe privacy en ICT-regels, schoolgebouwen en laatst de verhoging van de vergoeding van raadsleden krijgen we geen of veel te weinig geld. En dus moeten we lokaal steeds bezuinigen. DE VVD, GroenLinks en PCG kijken wel naar bezuinigingen in de Jeugdzorg. Zij verhogen de OZB, de afvalheffing en rioolbelasting en nu dus ook de bouwleges. Bedankt Den Haag´, zegt de Wijkenaar.

Samen met andere oppositie partijen, WijkNu en D66 stemden ook mee, probeerde de SP het college nog op andere gedachten te brengen. Zij stelden voor de lijst met bezuinigingen pas te verwerken nadat duidelijk is geworden, met welke bijdrage het Rijk over de brug gaat komen. Brouwer; ´ De Wijkse wethouders hebben de VNG-oproep net als 97 procent van de gemeenten, ook gesteund. Laat het kabinet Rutte maar aantonen dat ze de gemeenten serieus neemt. Wethouder Marchal gelooft zelf van niet. Nou, kom dan je eigen afspraak na en werk niet meer mee aan het IBP´, stelt Brouwer vast.

De socialisten denken dat het voor de coalitie lastig is om niet mee te werken. Vooral omdat in het hun programma veel afspraken staan uit dat IBP. ´De afkorting komt al meer dan dertig keer terug in hun verhaal. Het IBP is zo ook hun verhaal. Dat maakt het er niet makkelijker op. We zeggen dan, trek een geel hesje aan en zeg tegen het kabinet dat ze het moet bekijken! Helaas dendert het college liever gewoon door. De VVD, GroenLinks en PCG bezuinigen liever verder en verhogen blijkbaar liever de lasten van de inwoners. En voor zaken als duurzaamheid kunnen inwoners straks ook zelf hun portemonnee open trekken. Allemaal nieuwe plichten vanuit Den Haag, zonder budget´, besluit Brouwer.

WIJK BIJ DUURSTEDE – De Socialistische Partij heeft voor de tweede keer aan het college vragen gesteld over de financiële positie van de gemeente. De socialisten willen weten hoe de Wijkse bestuurders omgaan met de nieuwe doelstellingen die het Rijk in het Interbestuurlijk programma, kortweg IBP, gesteld heeft. ´De gemeenten hebben gezegd dat zij alleen werken aan dat nieuwe programma als er geld bij komt. Nu het kabinet Rutte dat weer niet doet, willen we weten wat dat betekent´, aldus Jan Oechies en Jeroen Brouwer.

Nu het economisch weer beter is, blijven gemeenten in het verdomhoekje zitten. Het nieuwe kabinet Rutte heeft in de begroting wederom weinig extra geld weggezet. Sterker nog, de gemeente Wijk duikt dik in de rode cijfers. Oechies; ´Het college heeft nog bijna geen flauw benul hoe de financiële problemen op te lossen, maar vult wel vast grote bedragen in voor allerlei nieuwe zaken uit het IBP. Dat is hun keuze, dat mag. Maar wij vragen ons af wat de inwoners hiervan gaan merken.´

De Wijkenaren zien dat bij de Vereniging van Nederlandse gemeenten, de VNG, de overgrote meerderheid meer geld wil. Bij het jaarlijks overleg heeft de meerderheid van de gemeenten aangegeven dat er alleen meegewerkt kan worden aan de doelstellingen van Den Haag als het kabinet Rutte genoeg geld overmaakt. ´En de tekorten in het sociaal domein moeten aangevuld worden. Dat is beide niet gebeurt. Als we lezen dat juist een VVD-raadslid en een PvdA wethouder die dit binnen de VNG opgezet hebben, het onacceptabel vinden, vragen ons af wat het Wijkse college hiervan vindt´, legt Brouwer uit.

Lokaal is dit zeker belangrijk omdat de VVD, PCG en GroenLinks het IBP als voorbeeld hebben genomen voor het Wijkse coalitieakkoord. De IBP doelen zij zodoende ook Wijkse doelstellingen. ´Als daar dan geen geld voor komt, moeten de inwoners van Cothen, Langbroek en Wijk dus extra betalen om de doelen te halen. Aangezien de VVD dat weer niet wil, moet er bezuinigd worden. Wat gaat er dus niet gebeuren? Of de doelen moeten simpelweg weggehaald worden. Dan is het coalitieakkoord weer niks waard. Het college moet dus met de billen bloot, ergens de komende weken´, besluiten Oechies en Brouwer.

Misschien een vreemde bijdrage voor een raadslid. Maar ik ben ervan overtuigd dat de democratische belofte béter waargemaakt kan worden dan met een gekozen gemeenteraad. En dat komt niet door een gebrek aan goede wil. De raad is echter duidelijk geen afspiegeling van de bevolking. Erg weinig vrouwen en jongeren, erg veel hoger-opgeleiden.

Bovendien wordt het systeem gedomineerd door politieke partijen. De verscheidenheid aan standpunten, is veel groter dan partijen en programma’s suggereren. Dat geldt zowel voor politici als inwoners. Politieke partijen dwingen tot conformiteit waar die niet bestaat. Op bepaalde thema’s neemt de volksvertegenwoordiging al decennia andere besluiten dan inwoners willen. Ook lokaal is die invloed duidelijk merkbaar. Dat is ongezond en onhoudbaar.

Het partijsysteem en verkiezingen wakkeren tegenstellingen aan. Je moet je profileren en de aandacht trekken. Terwijl vooruitgang en welvaart liggen in het compromis. Onder inwoners is de bereidheid om eruit te komen vaak veel groter dan in de politiek. Als mensen echt gehoord worden en samen afwegen, is er zoveel meer mogelijk! Dat blijkt uit experimenten in binnen- en buitenland maar ook in Wijk. Na jaren politieke stilstand, liggen er steeds meer gedragen inwonervoorstellen. Door coalitievorming of omdat geen van de partijen gezichtsverlies wil leiden, gaan onderwerpen vaak voor lange tijd op slot.

Ook moeten we onderkennen dat persoonlijke ambities, invloed hebben op het functioneren van een kritische volksvertegenwoordiging. Het fenomeen van de carrière-politicus is niet in het algemeen belang.

Een raad samengesteld door loting in plaats verkiezing, zou veel problemen ondervangen. Deze wordt goed gecompenseerd en ondersteund, heeft voldoende omvang om representatief te zijn en rouleert periodiek zodat veel meer mensen meebesturen. De raadsleden hebben geen ander belang dan het algemeen belang. Geen partij, carrière of verkiezing die hen dwingt tot vorm boven inhoud. Bestuurders en ambtenaren blijven professionals. De volksvertegenwoordiging wordt weer echt volks-vertegenwoordiging!