Poliflw

GroenLinks wil dat Nederlanders beter op de hoogte zijn van de risico’s van extremer weer als gevolg van het veranderende klimaat. Er moet onderzoek komen welke gebieden hiermee te maken krijgen zodat mensen zich hier tegen kunnen verzekeren.

Mensen met schade door klimaatverandering vallen nu nog te vaak tussen wal en schip. In allerlei situaties die steeds vaker voor gaan komen, wordt schade door niemand gedekt omdat er een groot grijs gebied is tussen wat de verzekeringen moeten betalen en waar de overheid aan bijdraagt. We krijgen de komende jaren steeds vaker te maken met lange droogtes, storm, zware regenval en andere extremen.

Groenlinks Kamerlid Suzanne Kröger: ‘Mensen hebben nu al te maken met schade door klimaatverandering. Zoals extreme droogte, waardoor huizen verzakken en dijken verschuiven. Mensen weten niet welk risico ze lopen en of de verzekering schade dekt. Dat moet anders.”

Afgelopen week nog werd bekend dat op veel plekken in Nederland de bodem daalt. Dat zorgt voor miljarden euro’s schade in de komende decennia. De risico’s van klimaatverandering moeten daarom voor mensen inzichtelijk worden. GroenLinks wil dan ook goed onderzoek, bijvoorbeeld oor de Wetenschappelijk Raad voor het Regeringsbeleid. Op basis hiervan kunnen verzekeraars een speciale verzekering maken en weten mensen of zij zich moeten verzekeren tegen schade door klimaatverandering. Ook moeten we bij bouwplannen veel meer rekening houden met weerextremen. Sommige locaties zijn niet geschikt of vragen om andere technieken.

Bij grote rampen is er in Nederland een nationaal rampenfonds (WST) dat een deel van de schade dekt. Voor kleinere zaken, zoals een lekkend dak is er de opstalverzekering. Maar de komende jaren zullen we steeds vaker geconfronteerd worden met de gevolgen van extreme weeromstandigheden. Op dit moment is het onduidelijk of en door wie deze schade wordt vergoed. Zoals in Limburg waar sprake was van overstromingen en in Brabant waar hevige hagelbuien een verwoestend effect hadden. Na de dijkdoorbraak bij Wilnis duurde de schadeafhandeling nog 10 jaar. Kröger wil dat de overheid duidelijk afbakent wanneer iets een nationale ramp is en wanneer de particuliere verzekering van toepassing is. Ook moet het voor mensen duidelijk zijn welke risico’s hun huis of bedrijf loopt, en hoe ze zich hier tegen kunnen verzekeren.

Vanwege de vele incidenten met en risico’s van zoutwinning wil GroenLinks een verbod daarop in een deel van Groningen en onder de Waddenzee. Er zijn meerdere lekkende putten geweest en er is kans op bodemdaling, aardbevingen en het lekken van diesel die wordt gebruikt bij de winning. Dit stelt GroenLinks-Tweede Kamerlid Van der Lee vandaag voor in het debat over de mijnbouw.

Van der Lee: “De Groningers hebben teveel te stellen gehad met gerommel in de bodem. Door de gestapelde mijnbouw van de gaswinning en de zoutwinning wordt de situatie steeds complexer en mensen worden van het kastje naar de muur gestuurd omdat de mijnbouwbedrijven geen verantwoordelijkheid willen nemen. Onder de omwonenden heerst grote onrust en frustratie. Dat kan niet zo niet langer.”

Ook de Waddenzee moet worden ontzien: “De Waddenzee staat op de werelderfgoedlijst en is een ontzettend belangrijk natuurgebied. Het gebied is kwetsbaar en uniek, dat moeten we niet in gevaar brengen door zoutwinning.”

In Groningen wordt door de bedrijven Nedmag en AkzoNobel zout gewonnen. Met name over de activiteiten van Nedmag zijn er veel klachten. Er waren veel lekkages, de meest recente in april 2018 toen er zout en mogelijk diesel is weggelekt uit het zoutveld bij Tripscompagnie. GroenLinks wil een verbod instellen daar waar mijnbouw zich stapelt, ofwel waar gas én zout gewonnen wordt.  Voor de Waddenzee zijn er plannen om zout voor de kust van Harlingen te winnen. Hierbij zal diesel worden gebruikt om de zoutputten af te sluiten, met alle risico’s die daarbij horen. De risico’s dat giftige diesel de Waddenzee aantast zijn onaanvaardbaar. Daarom dient in dit gebied een verbod te gelden voor het gebruik van diesel in zoutwinning.

GroenLinks en PvdA willen onderzoeken of de overheid kan stoppen met ING als huisbankier.

De bank heeft in 2016 een aanbesteding van minimaal vier jaar gewonnen. Dat betekent dat de staat tot  2020 aan de ING vast zit. Daarna kan er opnieuw worden aanbesteed en dus een nieuwe bank gezocht worden. GroenLinks en PvdA denken zelf aan de Volksbank die in handen is van de overheid. Het zou een logische stap zijn om die bank aan te stellen als huisbankier van de overheid. De partijen vragen minister Hoekstra dit in overweging te nemen.

GroenLinks Tweede Kamerlid Bart Snels: ‘We moeten ons echt afvragen of ING bij een nieuwe aanbesteding nog wel de huisbankier van de staat kan zijn. We kunnen en moeten regels eisen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Banken die de wet overtreden zijn wat mij betreft sowieso niet maatschappelijk verantwoord bezig.’

PvdA Tweede Kamerlid Henk Nijboer: ‘De top van ING heeft voor de tweede keer in korte tijd laten zien dat ze geen enkele boodschap heeft aan het maatschappelijk belang. Bij zo’n bank is het beheer van ons belastinggeld niet in goede handen.’

Eerder vandaag liet gemeente Amsterdam al weten de aanbesteding naar voren te willen halen om nieuwe voorwaarden op te stellen waaraan de bankier van de gemeente moet voldoen.  

Europarlementariër Bas Eickhout gaat aan de slag als rapporteur voor het definiëren van duurzame beleggingen. Hij is verantwoordelijk voor de behandeling van de Europese wetgeving in het Europees Parlement, daarna leidt Eickhout de onderhandelingen met de Europese ministers. Doel is om tot een Europese wet te komen die investeringen in de duurzame richting moet duwen.

Eickhout: “De financiële sector is onmisbaar om het klimaatakkoord van Parijs en de duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen te halen. Maar we gaan het grote geld alleen in de goede richting duwen, als de politiek de weg wijst.”

GroenLinks dringt bij de Europese Commissie al jaren aan op verduurzaming van het financiële systeem. In maart van dit jaar gaf Eurocommissaris Valdis Dombrovskis gehoor aan deze oproep en presenteerde een actieplan voor sustainable finance. In mei volgde een wetsvoorstel voor een raamwerk voor duurzame beleggingen (ook wel een taxonomie genoemd). De definities van duurzame economische activiteiten kunnen vervolgens gebruikt worden door private en publieke financiële spelers. Op die manier voorkomen we dat aandelen of obligaties die als ‘groen’ geadverteerd worden, in werkelijkheid vervuilende activiteiten financieren.

Eickhout wil echter ook de discussie aangaan over hoe het raamwerk ervoor kan zorgen dat duurzaam investeren mainstream wordt. “We moeten uitkijken dat we alleen een niche creëren van duurzame beleggingen. Deze wetgeving moet er ook aan bijdragen dat juist de grote geldstromen van grijs naar groen worden verlegd.”

Eickhout presenteert in het najaar zijn voorstellen aan de commissie Economische en Monetaire zaken van het Europees Parlement.

Een bijzondere samenwerking van zeven politieke partijen: de initiatiefwet die excessieve bankiersbeloningen aan banden moet leggen is vandaag ingediend. Hij gaat nu naar de Raad van State voor advies.

De ondertekenaars van de wet zijn Snels (GroenLinks), Van Dijck (PVV), Leijten (SP), Nijboer (PvdA), Van Raan (PvdD), Van Rooijen (50plus) en Azarkan (Denk). Zij benadrukken dat andere partijen welkom zijn om zich op een later moment als medeondertekenaar aan te sluiten.

De initiatiefwet bankiersbeloningen regelt dat salarisverhogingen van bestuurders van systeembanken vooraf de instemming moeten krijgen van de Minister van Financiën. Daarnaast scherpt het wetsvoorstel de definitie van vaste beloningen aan. Zo wordt de sluiproute in de bonuswet gedicht. Het is dan niet langer mogelijk in de financiële sector om het vaste salaris met variabele bestanddelen, zoals aandelenpakketten, uit te keren.

Jesse Klaver: ‘De initiatiefwet bankiersbeloningen wordt inmiddels door 69 Kamerleden gesteund. We gaan alles op alles zetten om links en rechts op deze wet te verenigen. In een week tijd heeft de politiek laten zien dat we niet alleen verontwaardigd zijn, maar ook kunnen doorpakken als het nodig is. Wij willen deze wet met spoed behandelen om te zorgen dat de minister van financiën snel invloed krijgt op het salaris van bankiers en strapatsen zoals met ING kunnen worden voorkomen. De tijd dat bankiers vanuit een ander universum kunnen doen wat ze willen is definitief voorbij.’

Tony van Dijck (PVV): ‘Goed dat er nu wetgeving komt om het excessief graaigedrag van hardleerse bankiers in de toekomst te kunnen voorkomen.’

Renske Leijten (SP): ‘Het is duidelijk, de politiek moet grenzen stellen aan de banken en hun bestuurders omdat zij die grenzen zelf niet hebben. Het is goed dat er nu een veto voor de minister komt op wereldvreemde loonsverhogingen. Samen maken we een einde aan de ‘pakken wat je pakken kan’ mentaliteit.’

Henk Nijboer (PvdA): ‘De verziekte bonuscultuur bij banken kan alleen met harde wettelijke maatregelen aan banden worden gelegd. Dat doen we met deze wet. Keer op keer blijkt dat het old boys network de strenge bonuswetgeving wil omzeilen, daarom is een verdere aanscherping noodzakelijk. Gezien de brede maatschappelijke verontwaardiging hoop en reken ik ook op steun van ChristenUnie, CDA en D66.’

Lammer van Raan (PvdD): '‘Systeembanken zijn door de belastingbetaler overeind gehouden en zullen zich om die reden ook moeten houden aan de publieke moraal. Zolang dat niet het geval is een wettelijke beperking nodig. Bankdirecteuren die vinden dat ze te weinig verdienen, moeten hun heil elders zoeken.’

Minister Wiebes heeft onlangs, in antwoord op een vraag van GroenLinks-Tweede Kamerlid Liesbeth van Tongeren, uitgesproken dat er in Nederland geen toekomst is voor schaliegas.

De Raad van State heeft echter uitgesproken dat de minister van Economische Zaken en Klimaat nieuwe besluiten moet nemen over het opsporen van schaliegas in Noord-Brabant en de Noordoostpolder. Van Tongeren heeft daarom een motie ingediend om definitief uit te spreken dat de Tweede Kamer een verbod op schaliegas wil. Volgende week dinsdag wordt er gestemd over de motie die naar alle waarschijnlijkheid aangenomen gaat worden.

Het bedrijf Cuadrilla had in 2014 gevraagd om een verlenging van de vergunning om schaliegas op te sporen in Noord-Brabant en de Noordoostpolder. De toenmalige minister van Economische Zaken wees die verlenging in 2015 af. Vandaag oordeelt de Raad van State dat de minister zijn besluit over moet doen en opnieuw moet beslissen over de verlenging. Om te voorkomen dat er op deze manier toch weer een vergunning komt voor het opsporen van schaliegas heeft Van Tongeren een voorstel ingediend waarin staat dat er in Nederland geen schaliegas gewonnen mag worden.

Van Tongeren:‘Het is misschien vreemd om een voorstel te doen over iets waar de minister zich al over heeft uitgesproken, maar ik wil koste wat het kost voorkomen dat er via een gekke omweg toch weer naar schaliegas geboord mag worden. Daarom moet de Tweede Kamer zich uitspreken. De toekomst is groen, niet fossiel.’