Poliflw

We moeten af van de marktwerking in de huursector. Om de huurprijzen te beperken  moet de overheid voor woningen bepalen wat de maximale huur is die gevraagd mag worden. Dat voorstel doet GroenLinks in de initiatiefnota Marktwerking uit de Huursector.

GroenLinks-leider Jesse Klaver: “De huurprijzen worden voor veel mensen onbetaalbaar. Terwijl veel mensen amper hun huis kunnen betalen is de verhuur van huizen een verdienmodel voor speculanten geworden. Maar een dak boven je hoofd is een eerste levensbehoefte, niet zomaar een product op de markt. Het wordt hoog tijd dat de overheid gaat ingrijpen om ervoor te zorgen dat mensen betaalbaar kunnen wonen.”

Klaver plaatst het afschaffen van de marktwerking in de huursector in een breder kader. Hij verwijst naar de aankoop van aandelen KLM door de overheid, de fusie tussen PostNL en Sandd en het steeds breder wordende verzet tegen aanbestedingen en winstuitkeringen in de zorg.

Klaver: “Het tijdperk van marktwerking is over. Er staat een nieuwe meerderheid op in Nederland die zich verzet tegen de macht van grote bedrijven en de markt. In een democratie zijn burgers de baas. In een tijd dat de overheid de markt durft terug te dringen als het gaat om een vliegtuigmaatschappij, moet die overheid ook de markt durven aanpakken als het gaat om volkshuisvesting.”

Op dit moment geldt bestaat er een woonwaarderingsstelsel, waarbij een huurhuis een bepaald aantal punten krijgt toegekend op basis van onder andere de oppervlakte en kwaliteit van de woning. Voor woningen tot 144 punten (de sociale huursector) geldt een maximum huurprijs die gevraagd mag worden, met een maximum van 720 euro voor huizen met 144 punten.

Eén van de voorstellen uit de initiatiefnota is om de liberalisatiegrens op te trekken tot 250 punten, het hoogste aantal punten in het woonwaarderingsstelsel. Dat betekent dat in het plan van GroenLinks de overheid voor 90% van de huizen de maximaal toegestane huurprijs vaststelt op een bedrag onder de 1300 euro. Voor een huis dat op basis van het woonwaarderingsstelsel 160 punten krijgt bijvoorbeeld, waarvoor in een stad als Amsterdam op dit moment al snel meer dan 1300 euro wordt gevraagd, mag een verhuurder straks maximaal 803 euro per maand vragen.

De initiatiefnota Marktwerking uit de Huursector wordt dinsdag ingediend door GroenLinks-Tweede Kamerlid Paul Smeulders. Naast het voorstel om de marktwerking in de huursector af te schaffen stelt GroenLinks onder andere voor om een verhuurdersheffing in te stellen voor speculanten en de overdrachtsbelasting voor starters af te schaffen maar voor de aankoop van een tweede huis naar 10% te brengen.

We moeten af van de marktwerking in de huursector. Om de huurprijzen te beperken  moet de overheid voor woningen bepalen wat de maximale huur is die gevraagd mag worden. Dat voorstel doet GroenLinks in de initiatiefnota Marktwerking uit de Huursector.

GroenLinks-leider Jesse Klaver: “De huurprijzen worden voor veel mensen onbetaalbaar. Terwijl veel mensen amper hun huis kunnen betalen is de verhuur van huizen een verdienmodel voor speculanten geworden. Maar een dak boven je hoofd is een eerste levensbehoefte, niet zomaar een product op de markt. Het wordt hoog tijd dat de overheid gaat ingrijpen om ervoor te zorgen dat mensen betaalbaar kunnen wonen.”

Klaver plaatst het afschaffen van de marktwerking in de huursector in een breder kader. Hij verwijst naar de aankoop van aandelen KLM door de overheid, de fusie tussen PostNL en Sandd en het steeds breder wordende verzet tegen aanbestedingen en winstuitkeringen in de zorg.

Klaver: “Het tijdperk van marktwerking is over. Er staat een nieuwe meerderheid op in Nederland die zich verzet tegen de macht van grote bedrijven en de markt. In een democratie zijn burgers de baas. In een tijd dat de overheid de markt durft terug te dringen als het gaat om een vliegtuigmaatschappij, moet die overheid ook de markt durven aanpakken als het gaat om volkshuisvesting.”

Op dit moment geldt bestaat er een woonwaarderingsstelsel, waarbij een huurhuis een bepaald aantal punten krijgt toegekend op basis van onder andere de oppervlakte en kwaliteit van de woning. Voor woningen tot 144 punten (de sociale huursector) geldt een maximum huurprijs die gevraagd mag worden, met een maximum van 720 euro voor huizen met 144 punten.

Eén van de voorstellen uit de initiatiefnota is om de liberalisatiegrens op te trekken tot 250 punten, het hoogste aantal punten in het woonwaarderingsstelsel. Dat betekent dat in het plan van GroenLinks de overheid voor 90% van de huizen de maximaal toegestane huurprijs vaststelt op een bedrag onder de 1300 euro. Voor een huis dat op basis van het woonwaarderingsstelsel 160 punten krijgt bijvoorbeeld, waarvoor in een stad als Amsterdam op dit moment al snel meer dan 1300 euro wordt gevraagd, mag een verhuurder straks maximaal 803 euro per maand vragen.

De initiatiefnota Marktwerking uit de Huursector wordt dinsdag ingediend door GroenLinks-Tweede Kamerlid Paul Smeulders. Naast het voorstel om de marktwerking in de huursector af te schaffen stelt GroenLinks onder andere voor om een verhuurdersheffing in te stellen voor speculanten en de overdrachtsbelasting voor starters af te schaffen maar voor de aankoop van een tweede huis naar 10% te brengen.

GroenLinks komt met een wetswijziging die regelt dat werknemers een veto kunnen uitspreken als het salaris van bestuurders van grote ondernemingen harder stijgt dan het CAO-loon. Dat kondigt Jesse Klaver vrijdagavond  -de dag voor het GroenLinks-partijcongres- aan.

Een CEO van een grote onderneming verdient op dit moment maar liefst 171 keer zoveel als de gemiddelde werknemer van zijn bedrijf. Volgens Klaver past dat niet meer bij 2019.

Klaver: “De tijdgeest keert, onze idealen hebben de wind in de rug. De tijd dat multinationals ongestoord belasting konden ontwijken en absurde megasalarissen uitdelen is voorbij. Het moet afgelopen zijn met de praktijk dat de beloningen aan de top de pan uit rijzen, terwijl de salarissen van gewone werknemers achterblijven.”

Klaver ziet op allerlei vlakken een nieuwe meerderheid in Nederland ontstaan die wil breken met de status quo. Hij verwijst naar de klimaatmars op 10 maart en naar de acties van scholieren.  Maar ook naar de ophef vorig jaar over de salarisverhoging van ING-topman Ralph Hamers, de commotie over de dividendbelasting en het pleidooi van minister Hoekstra (CDA) afgelopen zaterdag voor het verkleinen van de kloof tussen inkomens van CEO’s en dat van gewone werknemers.

Klaver: “Niemand vindt het normaal dat een CEO van een groot bedrijf binnen twee dagen een heel jaarsalaris kan verdienen. Politici kunnen het niet meer laten bij morele verontwaardiging, dit is het moment om tot wetgeving over te gaan. Een bedrijf is een gemeenschap. De winst van een bedrijf is net zo goed te danken aan de mensen op de werkvloer als aan de mensen in de boardroom.”

Klaver stelt de positie van het grote bedrijfsleven al langer ter discussie. Voorzitter van lobbyclub VNO-NCW Hans de Boer noemde het voorstel van Klaver voor een CO2-belasting voor de grote industrie recent levensgevaarlijk. Unilever-baas Paul Polman bekritiseerde Klaver in het AD vanwege de herstelwet dividendbelasting die GroenLinks had aangekondigd. Een paar jaar terug botste Klaver in de Tweede Kamer hard met ABN-commissaris Rik van Slingelandt over de salarissen bij de bank.

De wetswijziging die GroenLinks nu voorstelt, regelt dat de Ondernemingsraad (OR) instemmingsrecht krijgt op het salaris van bestuurders als dat salaris sneller stijgt dan het CAO-loon. Het is wat GroenLinks betreft een eerste stap om werknemers meer zeggenschap te geven over de beloningen aan de top en om de inkomenskloof te verkleinen.

Een bijzondere samenwerking van zeven politieke partijen: de initiatiefwet die excessieve bankiersbeloningen aan banden moet leggen is vandaag ingediend. Hij gaat nu naar de Raad van State voor advies.

De ondertekenaars van de wet zijn Snels (GroenLinks), Van Dijck (PVV), Leijten (SP), Nijboer (PvdA), Van Raan (PvdD), Van Rooijen (50plus) en Azarkan (Denk). Zij benadrukken dat andere partijen welkom zijn om zich op een later moment als medeondertekenaar aan te sluiten.

De initiatiefwet bankiersbeloningen regelt dat salarisverhogingen van bestuurders van systeembanken vooraf de instemming moeten krijgen van de Minister van Financiën. Daarnaast scherpt het wetsvoorstel de definitie van vaste beloningen aan. Zo wordt de sluiproute in de bonuswet gedicht. Het is dan niet langer mogelijk in de financiële sector om het vaste salaris met variabele bestanddelen, zoals aandelenpakketten, uit te keren.

Jesse Klaver: ‘De initiatiefwet bankiersbeloningen wordt inmiddels door 69 Kamerleden gesteund. We gaan alles op alles zetten om links en rechts op deze wet te verenigen. In een week tijd heeft de politiek laten zien dat we niet alleen verontwaardigd zijn, maar ook kunnen doorpakken als het nodig is. Wij willen deze wet met spoed behandelen om te zorgen dat de minister van financiën snel invloed krijgt op het salaris van bankiers en strapatsen zoals met ING kunnen worden voorkomen. De tijd dat bankiers vanuit een ander universum kunnen doen wat ze willen is definitief voorbij.’

Tony van Dijck (PVV): ‘Goed dat er nu wetgeving komt om het excessief graaigedrag van hardleerse bankiers in de toekomst te kunnen voorkomen.’

Renske Leijten (SP): ‘Het is duidelijk, de politiek moet grenzen stellen aan de banken en hun bestuurders omdat zij die grenzen zelf niet hebben. Het is goed dat er nu een veto voor de minister komt op wereldvreemde loonsverhogingen. Samen maken we een einde aan de ‘pakken wat je pakken kan’ mentaliteit.’

Henk Nijboer (PvdA): ‘De verziekte bonuscultuur bij banken kan alleen met harde wettelijke maatregelen aan banden worden gelegd. Dat doen we met deze wet. Keer op keer blijkt dat het old boys network de strenge bonuswetgeving wil omzeilen, daarom is een verdere aanscherping noodzakelijk. Gezien de brede maatschappelijke verontwaardiging hoop en reken ik ook op steun van ChristenUnie, CDA en D66.’

Lammer van Raan (PvdD): '‘Systeembanken zijn door de belastingbetaler overeind gehouden en zullen zich om die reden ook moeten houden aan de publieke moraal. Zolang dat niet het geval is een wettelijke beperking nodig. Bankdirecteuren die vinden dat ze te weinig verdienen, moeten hun heil elders zoeken.’