Onderstaand bericht is afkomstig van de website van RTL Nieuws, het geeft een goed beeld van de problematiek rond het gescheiden inzamelen van afval. We hebben de belangrijkste zaken even voor u verzameld;
Er is een grote bereidheid om afval gescheiden in te zamelen.
De methodes van inzamelen verschillen nog altijd per gemeente.
Het scheiden door de inwoners zelf levert de hoogste kwaliteit grondstoffen op
Nascheiden levert minder goede resultaten op dan scheiden door de inwoners
Inzamelen in ondergrondse containers levert veel afgekeurde afvalpartijen op. Dit omdat er teveel afval bij gegooid wordt wat er niet thuis hoort.
Tot zover de belangrijkste punten, hieruit blijkt dat we in Hendrik-Ido-Ambacht op de goede weg zijn. Met een positief effect op de kosten voor de inwoners en de gemeente.
Door Michiel de Vries 31 augustus 2023 19:50Aangepast 1 september 2023 09:41
Veel mensen doen hun best om plastic, metaal en drankkartons netjes in hun pmd-bak te gooien. Toch gaat het in sommige regio’s mis. Gemeentes willen dan het scheiden van plastic bij de burger weghalen. Zonde, zeggen deskundigen, want er is nog een wereld te winnen. “Voorlichting is nog steeds de meest onderschatte factor.”
Er zijn opvallend grote verschillen in het land als het gaat om het scheiden van plastic afval. In sommige gemeentes gaat dit heel erg goed, terwijl op andere plaatsen de container zo vol zit met ander vuil dat alles moet worden verbrand.
‘Afval scheiden is een grote bende’, kopte De Telegraaf gisteren. In negen Twentse gemeentes werd afgelopen jaar 98 procent van het zogenaamde pmd-afval (plastic, metaal en drankkartons) verbrand in plaats van gerecycled omdat er te veel ‘stoorstoffen’ in zaten.
Wat is hier aan de hand? Zijn de inwoners van Twente lui? Geloven ze niet in het nut van recycling?
“Het lijkt niet dat er wat mis is met deze mensen”, is de eerste reactie van Maarten Bakker, onderzoeker Grondstoffen en Recycling aan de TU Delft. Hij bekijkt de foto’s die horen bij het oorspronkelijke bericht van 1Twente. Hij ziet grote bakken, verzamelcontainers genoemd.
“Op deze containers staat alleen het woord verpakkingen”, ziet de wetenschapper. “Het lijkt alsof er alles in kan. Een soort algemene prullenbak. Bijna alles kun je scharen onder verpakkingen. Van een pizzadoos tot een pot verf.”
De bevestiging dat de Twentenaren het best goed willen doen, blijkt uit het feit dat het bij inzamelcontainers aan huis juist heel goed gaat. Uit die containers wordt slechts 1 à 2 procent afgekeurd.
Bakker ziet dat vaker. Volgens hem moet daarom beter worden onderzocht waarom het soms niet goed gaat. Naast dat mensen niet goed worden voorgelicht (‘Dat vage logo op de bakken suggereert dat álle verpakkingen erin mogen’) is er vaak nog een probleem: de bakken worden in steden niet goed gecombineerd en er is vaak te weinig controle. Zorg voor een goede spreiding van glas, papier, plastic en restbakken en maak voor iedereen duidelijk waar die staan, is zijn advies.
Hester Klein Lankhorst van het Afvalfonds Verpakkingen denkt dat nog iets een rol speelt: sociale controle. Die is er meer als het aan huis wordt opgehaald. “De buren die zien wat jij in de bak stopt.”
Als het afvalscheiden niet goed gaat, kiezen gemeentes voor nascheiding. Ook de Twentse gemeentes denken daar nu aan. Dat betekent dat je al je pmd-afval bij het restafval mag gooien. De verwerker haalt het er dan weer uit.
Zonde, zegt Bakker. “Als een gemeente goed scoort op scheiding met een huis-aan-huis systeem dan moet dat met openbare bakken ook lukken, mits er niet veel hoogbouw is. Goede bronscheiding geeft nog steeds de hoogste kans op recycling van de materialen.”
Dat zegt ook Kim Ragaert, hoogleraar Circular Plastics aan de Maastricht University. “Nascheiding is voor gemeenten makkelijker. Je hoeft maar één zak op te halen. Maar het grootste argument tegen is: als je alles bij elkaar gaat gooien, komt het plastic langere tijd in contact met andere meuk, waardoor het die geur gaat opnemen. Dat is best wel een probleem. Recyclen wordt dan een stuk complexer.”
Ragaert vindt dat er te makkelijk wordt gedacht over nascheiding. “Als gezegd wordt: ‘Het gaat niet goed met bij de bron scheiden, laten we het opgeven’, dan vind ik dat echt onzin. Dan gaan we er nooit komen met de circulaire economie.”
De gemeente Almere is ook van plan aan nascheiding te gaan doen. Almeerders scheiden pmd- en restafval nu nog zelf, ‘en dat doen ze goed’, meldt de gemeente op de website. “Beter dan machines op dit moment kunnen.” Daarom wordt pas overgestapt op nascheiden als machines het afval minimaal even goed kunnen scheiden als de Almeerders nu doen.
Als bewoners de pmd goed scheiden, kan dat een gemeente overigens flink wat geld opleveren. De Drentse gemeente Aa en Hunze is daar een mooi voorbeeld van: in 2021 werd 10,9 procent van pmd-containers afgekeurd, toen de gemeente startte met controles was dat een jaar later nog maar 2,8 procent. Het leverde de gemeente een besparing op van 40.000 euro ten opzichte van de voorgaande jaren, ongeveer 4 euro per huishouden.
Op de kaart hieronder is te zien welke gemeentes nog apart pmd ophalen. Ook is de hoeveelheid pmd per persoon te zien.
In het westen van het land wordt per persoon weinig pmd verzameld. “In grote steden, vooral in de Randstad, waar ze veel hoogbouw hebben, wordt heel slecht ingezameld”, zegt Bakker. “In Eindhoven ook. In veel van die plaatsen zijn ze overgegaan op nascheiding.”
Peter Rem, hoogleraar Resources & Recycling aan de TU Delft, ziet dat inzamelen van pmd lastiger is bij mensen die ‘veel stress en weinig geld of tijd hebben’. “Ik vermoed dat veel consumenten niet nadenken of een bepaalde soort verpakking wel effectief te recyclen is, voordat ze die in een bak werpen.” Dat is waarom de grote steden zijn overgegaan op nascheiding. “Dan worden gestreste burgers minder belast.”
Kim Ragaert van de Maastricht University vindt dat opvallend. “In België, waar ik vandaan kom, is het zodanig ingeburgerd dat het normaal is om pmd te scheiden.”
Natuurlijk, daar wordt ook weleens een lading afgekeurd. Gebeurt dat consistent, dan gaat de vuilnisophaler een tijdje extra controleren. “De zak of de container kan dan een grote rode sticker krijgen. Als het jou betreft, ga je mopperen en boos zijn natuurlijk, maar het zorgt wel dat je een beetje oplet.”
Landelijk wordt 75 procent van het ingezamelde huishoudelijke pmd gerecycled, blijkt uit informatie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Van al het plastic dat in Nederland op de markt wordt gebracht, wordt bijna de helft gerecycled.
In ons land gaat het ‘best wel goed’ met het inzamelen van pmd, zegt Maarten Bakker van de TU Delft. Ook zijn collega’s zijn het erover eens.
“België en Nederland doen het uitstekend”, zegt Kim Ragaert van de Maastricht University. “Harmonisering tussen landen zou nuttig zijn. Er zit nu nogal wat verschil tussen leerlingen in de EU-klas. Een aantal landen rond de Middellandse Zee en de Balkan staan op de rem. Het is heel moeilijk om afvalverwerking te harmoniseren.”
De deskundigen beamen: het is gewoon heel lastig inschatten wat er in de pmd-bak mag. “Iedereen wil het goed doen, is mijn ervaring, maar soms is het gewoon niet makkelijk”, zegt Bakker.
Denk aan het netje voor sinaasappels. Dat kan dus beter in het restaval, omdat het soms niet de juiste soort kunststof is. Maar ook draaien de netjes zich om de messen van de maalmolens. Daardoor moet de machine worden stilgelegd en moeten de netjes van de messen afgesneden worden.
“Maar ja, wie weet dat nou precies? Zo zijn er tal van voorbeelden. In drankkarton zit ook aluminium, maar dat mag wel bij de pmd omdat die eruit worden gevist en apart kunnen worden verwerkt.”
Het op de verpakking zetten in welke bak iets moet, is geen optie, omdat afvalverwerking in ieder land anders gaat. Het kan zelfs in Nederland per gemeente verschillen. “De industrie zal zeggen: dat is ondoenlijk.”
