Poliflw

Afgelopen dinsdagavond, 1 oktober, heeft de raad een definitief besluit genomen om windturbines te plaatsen in het buitengebied, bij de Goyerbrug. In mei hadden we als PvdA onze zorgen al geuit over de landschappelijke inpassing en het proces om tot draagvlak te komen. Die zorgen hadden we en die zorgen zijn gebleven. Het dilemma voor de PvdA is dat we helemaal niet tégen windenergie zijn. Sterker nog we vinden dat de ambitie niet groot genoeg kan zijn. Immers in 2050 moet Nederland volledig onafhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Maar het is een minstens even grote ambitie om dit mét de samenleving te doen. We weten dat de hele achterban van de PvdA de ambitie om Houten duurzaam te maken ondersteunt. De meningen lopen echter zeer uiteen als het over de Goyerbrug gaat. De verhoudingen vóór- en tegenstanders van dit specifieke project ligt ongeveer 50-50. Als fractie hebben we onze bezwaren tegen dit raadsvoorstel keer op keer kenbaar gemaakt. Tegelijk hebben we ook recht willen doen aan het andere geluid uit onze achterban, namens wie wij in de raad zitten. Eén stem is daarom gegaan naar de ambitie om Houten duurzaam te maken. Hieronder de tekst die de PvdA ingebracht heeft. “In mei heeft deze raad zich gebogen over de voorlopige verklaring van geen bedenkingen: nu het is moment van de waarheid. Dit college staat op het punt een eeuwigdurende vergunning af te geven voor het plaatsen van industriële windturbines in het buitengebied. Aan ons als raad om daar toestemming voor te geven. We hebben eerder onze zorgen geuit over de ruimtelijke inpassing en over het proces om draagvlak te verwerven. De ruimtelijke inpassing voor turbines met een ashoogte van 166 meter is een veel te grote stap. En deze hoogte weten we pas sinds de gemeente de aanvraag van de initiatiefnemer heeft ontvangen, eind vorig jaar. De turbines van Windpark Goyerbrug worden één van de grootste op land tot nu toe in Nederland. Het stoorde ons en het stoort ons nog steeds dat de hoogte van de turbines door het college totaal niet wordt geproblematiseerd, noch het feit dat we de consequenties voor de leefbaarheid voor omwonenden niet kunnen overzien. De ruimtelijke inpassing is het enige aspect waar we als gemeente écht iets over te zeggen hebben. Als gemeente heb je de verantwoordelijkheid om daar een eigen afweging over te maken. De wethouder zal zeggen dat ze het nog een keer heeft laten onderzoeken of het past. Maar wat waren de alternatieven voor typen en aantal van de bouw van de turbines, dat is niet onderzocht. Het tweede adviesbureau dat ze hier voor ingeschakeld heeft, geeft wel degelijk aan dat bij landschappelijk inpassingen kanttekeningen te plaatsen zijn. Men spreekt over verdwerging van het landschap op meso niveau, oftewel, binnen een straal van 3-5 km domineren cq verpesten de turbines het landschap van het Kromme Rijnstreek. Wat ons nog meer dan in mei, tegen de borst stuit, is het inspraakproces. Het is er de afgelopen maanden niet beter op geworden. Ik breng in herinnering dat het college zélf een grote broek aangetrokken heeft dat draagvlak ‘heel belangrijk’ is. In juni werd al duidelijk dat dit het college daar vervolgens een hele eigen draai aan geeft, door dit te vertalen naar een ‘een zekere acceptatie’ bij direct omliggende families (14 van de 15 heeft een compensatie regeling geaccepteerd). En toen kwamen de zienswijzen, 23 stuks, 86 indieners. Tijdens de RTG werd in onze ogen pijnlijk duidelijk met wat voor overheid inwoners te maken krijgen: juridisch strikt formalistische verweer met als uitkomst dat er een punt en een komma wordt aangepast. En het helpt ook niet als het college zich keer op keer op het standpunt stelt dat zij ‘niet anders kan’, ‘helaas gebonden is aan de provinciaal ruimtelijke structuurvisie’. Dat is simpelweg niet geloofwaardig. Het is voor onze fractie overduidelijk dat achter deze formele houding, een college staat die zélf deze industriële turbines op die plek wil. We kunnen ons heel goed voorstellen dat de inwoners, in het bijzonder de indieners van de zienswijzen dit ervaren als pure machtspolitiek. En wat doen de coalitiepartijen? Die slikken schijnbaar zonder veel moeite enorme meloenen door. Onlangs hoorde ik de fractievoorzitters van VVD en GL in een radioprogramma van Houten FM vertellen dat men wel inziet dat de plaatsing van de turbines “niet leuk” is voor de omwonenden, ik citeer: ‘Het is gelukkig niet voor altijd, ze staan er voor 30 jaar, we hebben ze nu eenmaal tijdelijk nodig”. Ik herhaal “niet leuk” ; ‘tijdelijk nodig’, ‘maar 30 jaar’. Dat noem ik verdwerging van de problematiek. Dat is de problemen van mensen niet serieus nemen, maar het voor jezelf minder erg maken! Daar kopen de inwoners echt niets voor. Elke vorm van industrie die hier aangevraagd was, had kunnen rekenen op tegenstand van deze partijen en was nooit vergund geweest. Maar dit wel. En hoe rijm je trouwens de eeuwigdurende vergunning die je afgeeft met het tijdelijke karakter? Alleen al daaruit blijkt dat deze bezwering een wassen neus is! Waarom is er niet vanaf het begin gezocht naar een synthese van belangen. Bij andere maatschappelijke dilemma’s hebben dit ook gedaan zoals bij Den Oord; bij Fort Honswijk, bij Dikke Boom. Met de hulp van een procesbegeleider wordt voor- en tegenstanders gefaciliteerd. De klacht van de indieners is dat men zich onbegrepen voelt, in de steek gelaten, platgewalst door een bestuursapparaat. Hun verweer heeft hen bloed, zweet en tranen aan de keukentafel gekost, terwijl de gemeente zich door het een na het andere adviesbureau liet bij staan. Dat is een ongelijke strijd geworden. En dat terwijl dit college zich voorgenomen had (citaat): “Over grote maatschappelijke opgaven, in gesprek te gaan met inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers. En in samenwerking met hen komen we tot concrete en breed gedragen oplossingen.” Die belofte is in elk geval niet ingelost. Onze fractie vindt de wijze waarop invulling gegeven is aan de beantwoording van de vragen en de bejegening niet passen met hoe wij in Houten participatie vorm willen geven. We kunnen ons goed indenken dat inwoners die bejegening arrogant vinden. Een aantal raadsleden van de coalitie gaven de afgelopen te kennen, “dat ’t de volgende keer anders moet”. Beste collega: dit wás de volgende keer! De kans is verkeken, the damage done en de coalitie heeft het laten gebeuren. Hoe nu verder: we kunnen ons opmaken voor jarenlange juridische procedures en verharding in de samenleving. En geef de mensen eens ongelijk. Als ik sarcastisch zou willen zijn, zou ik kunnen voorstellen om de Universiteit van Utrecht alvast te boeken voor een evaluatie in 2021, die dan ons ook over dit dossier de oren gaat wassen. We willen een toezegging doet dat een participatiestrategie en/of participatieplan zoals bedoeld in de Omgevingswet, onderdeel uit maakt van de verdere implementatie. Doel is te waarborgen dat de omwonenden het recht op participatie houden. Deze omissie is aangereikt door de advocaat van één van de indieners van de zienswijzen. Mocht dit geen voornemen zijn, dan horen we graag wat de overwegingen van het college zijn. De PvdA hecht er aan om te melden dat wat ons betreft de ondernemer geen blaam treft, hij heeft lang in de wachtkamer gezeten; vanuit zijn perspectief er alles aan gedaan om zijn onderneming te starten, het is zijn goed recht om plannen te maken en aan ons voor te leggen. Dat het college en wij als raad ambities hebben ten aanzien van de energie transitie stellen we zeker ook niet ter discussie. In 2050 moet Nederland een volledig duurzame energievoorziening hebben en volledig onafhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. De ambitie kan niet groot genoeg zijn. Maar het is óók een ambitie om dit mét de samenleving te doen. Het feit dat bewoners zich gepasseerd voelen, leidt tot afkalvend draagvlak voor de energietransitie én als overheid draag je op dit manier bij tot verzet tegen windturbines. En dat is zonde, want de echte verduurzaming begint pas net. De PvdA is niet tegen windenergie, maar onze bezwaren bij de voorlopige verklaring zijn ongewijzigd, zowel met betrekking tot de ruimtelijke onderbouwing als met betrekking tot het draagvlak. Vanzelfsprekend geven we een tegenstem door onze bezwaren die we hebben bij dit raadsvoorstel. Maar we zijn ook vóór de ambities om Houten duurzamer te maken. Om dat te onderstrepen zullen wij als PvdA-fractie verdeeld stemmen. Onze oproep is: zet in op het belang van de realisatie van een succesvolle energietransitie met inwoner en zet bewoners die ageren tegen windturbines niet weg als ‘anti-klimaat’! We hebben iedereen nodig!

Het bericht Windturbines bij de Goyerbrug verscheen eerst op PvdA Houten.

In de raad van 28 mei 2019 stond het windpark Goyerbrug op de agenda. Een beladen onderwerp met uitgesproken vóór- en tegenstanders. De PvdA Houten heeft tegen het plan gestemd. En dat terwijl we helemaal niet tegen windenergie zijn. Want Nederland moet naar een duurzame energiehuishouding. Windenergie is daar een essentieel onderdeel van. Tegelijkertijd begrijpt de PvdA de moeite die omwonenden hebben met de plaatsing van nieuwe windmolens. Nederland is een dichtbevolkt land en daardoor zorgt elk groot infrastructureel project voor overlast voor omwonenden, of het nou gaat om een nieuwe weg, zonnevelden of windmolens. Windmolens zorgen voor geluidsoverlast, slagschaduw en aantasting van natuur en landschap. Het helemaal wegnemen van die overlast is een illusie, maar het kan beter dan in de huidige praktijk gebeurt. In elk geval beter dan de manier waarop dit college dat nu ten aanzien van het windpark Goyerbrug heeft aangepakt. Waar ging het fout? Laten we voorop stellen dat de ondernemer die het windpark wil bouwen geen blaam treft. Hij heeft een duidelijke ambitie en is al ruim 10 jaar bezig zijn plannen te verwezenlijken en daar zat nooit een woord Spaans bij. Hij heeft zoals we dat ook willen van ondernemers veel in het werk gesteld om omwonenden te betrekken bij de plannen en hij heeft voorstellen gedaan de overlast zoveel mogelijk weg te nemen en compensatieregelingen voorgesteld. Wat is dan het probleem? Nou, dit college heeft zich bijna vereenzelvigd met de ondernemer en daarmee haar eigen afwegingen die het college namens de inwoners van Houten moet maken, ‘weggegeven’. Dat is kwalijk. De afweging die de gemeente hoort te maken is of het windpark past in het landschap. Bij de aanwijzing van de locatie bij de Goyerbrug door de provincie is ook de ashoogte van de windmolens bepaald. De hoogte is toen vastgesteld op ten minste 60 meter. Toen de aanvraag van de ondernemer een aantal maanden geleden binnenkwam, bleek het te gaan om een ashoogte van 166 meter. Bijna 3 keer zo hoog! De turbines van het windpark Goyerbrug worden bovendien één van de grootste op land tot nu toe in Nederland. Toen had het college in actie moeten komen. De ruimtelijke inpassing is een afweging die alleen de gemeente moet maken. Naar onze stellige overtuiging past een windpark met dergelijke hoge masten daar niet. Maar daar hebben we dus geen enkel debat over gevoerd. Ook kwalijk is dat de gemeente zich verschuilt achter een extern bureau. Dit bureau heeft van alles getoetst aan de geldende wet- en regelgeving: geluid, luchtkwaliteit, slagschaduw, radar, kabels en leidingen enzovoort. Maar over één ding doen zij geen uitspraak (en dat benadrukken zij ook), namelijk of het windpark qua ruimtelijke ordening acceptabel is. Dat is ter beoordeling aan de gemeente. Je kan je als gemeente niet verschuilen achter een extern bureau dat zegt dat aan de regeltjes is voldaan. Dit college heeft de hoogte van de windmolens geen moment ter discussie gesteld, verschuilt zich achter procedures en wetten, heeft op dit punt haar huiswerk niet gedaan, met als gevolg dat de ashoogte van de molens er ‘ingerommeld’ is. Dat komt omdat het college dit windpark heel erg graag wil. Bij zo’n sterke ambitie ben je bereid een groot aantal nadelen voor lief te nemen. Die ambitie vertroebelt het nemen van verstandige en afgewogen besluiten. Als dat windpark daar komt, dan is dat omdat je dat als college op dit plek wil. Niet omdat je aan wet- en regelgeving gebonden bent. En dan natuurlijk het draagvlak. In de aanloop van dit college en in de afgelopen maanden lagen de woorden ‘samen’ en ‘draagvlak’ voortdurend op de lippen van de collegeleden. Ook over het windpark gaf het college hoog op dat ‘draagvlak belangrijk is’. Let wel, nergens is er een wettelijke bepaling te vinden die in gaat op het fenomeen ‘draagvlak’. Het college heeft daar zélf zo veel gewicht aan gegeven en daar een hele grote broek over aangetrokken. En dan moet je helaas aanzien hoe het college opschuift van ‘draagvlak is belangrijk’ naar ‘een zekere acceptatie’. Om het even in perspectief te zien: bij 15 adressen is sprake van een ‘zekere acceptatie’ en bij 500 adressen zegt het college zelf dat het beeld diffuus is, maar zeker niet positief. Hoezo, draagvlak?! Dan blijkt dat het college zelf bedacht heeft dat draagvlak van de bewoners die direct naast het windpark wonen, voor het college voldoende is om haar afwegingen te maken. 15 adressen dus. Dat hadden ze dan ook wel iets eerder mogen zeggen! Was daar dan van meet af aan eerlijk over geweest en zeg tegen omwonenden dat zij van alles kunnen vinden, maar dat dat geen effect zal hebben op de uiteindelijke plaatsing van de molens. Het was dan ook bijzonder om te zien dat VVD en CDA met hun beloftes over het belang van draagvlak, een 180 graden draai moesten verantwoorden en zich verweerden met een gezocht argument dat men ‘de regie niet aan de provincie wil geven’. Alsof de provincie een dergelijk project niet zou kunnen managen! Het bleek al snel dat de coalitie had ‘getekend bij het kruisje’ en de rijen zich op voorhand al hadden gesloten. Het plan is dan ook aangenomen. GroenLinks en de ChristenUnie konden hun geluk niet op en hamerden op argumenten van het algemeen belang waar niemand het mee oneens is: want natuurlijk wil iedereen duurzame energie! Maar de PvdA heeft als voorwaarde dat bewoners volwaardig mee kunnen praten over de uitvoeringsplannen. Dat betekent dat je voldoende ruimte geeft aan het organiseren van tegenspraak. We maken ons als PvdA geen illusies, het iedereen op elke plek altijd naar de zin maken zal niet lukken. En de verantwoordelijkheid om voor de komende generaties een duurzame energievoorziening te realiseren is groot. Te groot om nu de makkelijke weg te kiezen, je moet de tegenspraak een stem geven, niet wegduwen maar aan de terechte zorgen tegemoet komen. Want dit is niet het laatste windpark of zonneveld waar we ons hoofd over moeten breken. De energietransitie vraagt de komende jaren vaker om dergelijke ruimtelijke ingrepen. Linksom of rechtsom zullen we moeten leren dit samen met de inwoners te doen.

Het bericht Stem tegen het windpark Goyerbrug verscheen eerst op PvdA Houten.