Poliflw

Het klimaatakkoord, bijna vergeten vanwege alle coronastress, bevat een plannetje om onze energiebehoefte om te zetten van olie, kolen en gas naar fossielvrij. Hernieuwbaar, duurzaam. Zon en wind dus.

In de Cleantechregio is een plan gemaakt dat voor Lochem betekent dat er ongeveer 400 ha zonnepark gaat komen en tot 20 windmolens. Morgen? Nee, het duurt nog wel even. De plannen moeten voor 2025 concreet zijn en de uitvoering duurt tot 2050. Afgelopen week luisterde de raad naar de feedback van inwoners. 

De rode draad uit die avond? Drie punten die ook mij bezig houden. 

Zon op dak! Het plan houdt vooralsnog geen rekening met zon op dak. Da’s lastig in verband met sterkteberekeningen van dakconstructies en schijnbaar duur om te verzekeren. Maar het plan bevat wel windmolens in Natura2000 gebied. Da’s planologisch onmogelijk op dit moment? Het lijkt me dat juist de Cleantechregio voor ‘zon op dak’ een slimme route moet kunnen bedenken. Anders wordt je nooit de duurzaamste van Europa.

Het plan leidt tot 1,23 TWh (1.230.000.000 kWh!) aan elektrische energie terwijl we om de doelstelling van het klimaatakkoord te behalen ‘maar’ ongeveer 0,7 TWh nodig hebben. Is dit het moment om het beste klasgenootje te zijn? En wat als de geplande windmolens langs de A1 en de A50 toch niet mogen omdat de natuur voor gaat? We zien bij het zonnepark Bekenschot dat je om de natuur te redden niet teveel natuur mag opofferen… Krijgt Lochem dan nog meer zonneparken om die ambitie voor de regio waar te maken? Of komt er dan ‘Wopke-Wiebes-Wind’ op zee bij? Of versneld ‘Wopke-Wiebes-Waterstof’? Dat zou wat zijn toch? 

En drie? Participatie. Wie weet ervan, wat vinden ze ervan en wie doen er allemaal mee. Wat mij betreft mag een grondeigenaar zelf besluiten om te zwichten voor het grote geld (zonneparken leveren soms tot vijf x meer op dan landbouw) mits de buren het er een beetje mee eens zijn. En dat is het moeilijkste deel. Het maakt de afweging die we uiteindelijk als raad moeten maken tussen algemeen belang en het belang van initiatiefnemer tot een hele lastige. Maar goed dat we nu nog praten over het concept en dat het definitieve plan pas komend voorjaar aan de orde is. Tijd genoeg voor het goede gesprek hierover dus. REServetijd zeg maar… D’r an! 

Erik Haverkort, fractievoorzitter

In september en oktober organiseert Lochem Energie maar liefst 16+1 informatieavonden over slim energie besparen in Eefde, Gorssel, Laren en Lochem. Met een bonus-avond over water vasthouden in je tuin. En er komt een actie met een infraroodcamera om te zien waar de warmtelekken zitten in jouw huis.

De EnergieBespaarWeken zijn terug met een najaarseditie met maar liefst drie actie-onderdelen. 

1. 16+1 bijeenkomsten

In september en oktober organiseren we in totaal 17 bijeenkomsten rondom 5 verschillende thema's. Je kan daarbij kiezen uit je favoriete plaats en bovendien zijn alle bijeenkomsten ook online te volgen. Uiteraard zijn alle bijeenkomsten geheel volgens de actuele corona-richtlijnen. Bijeenkomsten: overzicht en aanmelden.

2. Infrarood foto van je woning

Benieuwd waar in jouw huis de warmtelekken zitten? Laat dan komende winter een infraroodfoto maken! Infraroodfoto: meer informatie en aanmelden.

3. Bespaarcadeau's

Afgelopen voorjaar de acties gemist? Niet getreurd, komend najaar gaan we in de herhaling! Het ging om radiatorfolie, leidingisolatie, deurveren, brievenbusborstels, deurdorpels, tochtstrips, ledlampen, regentonvulautomaat, standbykiller en een bewegingsmelder. Houd de Berkelbode en/of de website van Lochem Energie in de gaten. Over enkele weken is er een herkansing voor een aantal producten. Bespaarcadeau's: najaarsactie.

Meer informatie: LochemEnergie.

Wethouder Henk van Zeijts praat ons bij over de status van het klimaat- en energiebeleid in de gemeente Lochem.

Door corona is de lucht schoner, omdat mensen minder autorijden en vliegen. Maar consequentie is ook dat de voortgang het energie- en klimaatbeleid stokt: planningen moeten worden aangepast. Vorig jaar is het Klimaatakkoord vastgesteld met tussendoelen voor 2030. Een van de acties daaruit was het opstellen van Regionale Energiestrategieën. Dat is vier maanden uitgesteld. Ook zijn de acht Energiecafés die de gemeente had georganiseerd in maart en april om inwoners breed te informeren, verschoven naar eind dit jaar. Waar staan we nu qua klimaat- en energiebeleid in onze gemeente? Een overzicht.

Warmtetransitie gebouwde omgeving

Het klimaat verandert en de uitstoot van broeikasgassen door menselijk activiteiten speelt daarbij een rol. De meeste mensen zijn hier inmiddels van overtuigd en ook bereid in actie te komen. Dat begint bij inwoners thuis met isolatie en energiezuinige apparatuur. Bewustwording is belangrijk. LochemEnergie komt bij de mensen thuis voor advies; op dit moment is er ook een actie met Energie-Bespaar-Cadeaus. De komende decennia zal onze warmtevoorziening meer uit elektriciteit komen (bijvoorbeeld met warmtepompen) dan door verbranding van gas. Dat is een grote operatie; in de pilot Aardgasvrij Laren kijken inwoners wat daar allemaal bij komt kijken. De gemeente gaat een (verplichte) Transitievisie Warmte maken, waarin staat hoe de verschillende wijken in de gemeente hun huizen gaan verwarmen en wanneer huizen(blokken) of wijken overgaan naar andere manieren van verwarmen dan met aardgas. Deze visie is eind 2021 klaar.

Opwek duurzame elektriciteit inpassen in het landschap

De gemeente Lochem heeft een beleidskader voor grootschalige zonne-energie, met voorwaarden voor landschap en participatie door inwoners. Er zijn inmiddels vergunningen voor vijf zonneparken van gemiddeld 12 hectare groot, waarvan er een al is te zien op de voormalige stortplaats Armhoede. Dit is nog maar het begin, want in 2030 moeten er 250 hectare zonnepark liggen en 4 windmolens staan. Dit is althans voorlopig het Lochemse aandeel in het concept-bod dat onze regio (Cleantech Regio) zal indienen bij het Rijk. In het Klimaatakkoord staat dat de Nederlandse regio’s moeten zeggen hoeveel energie uit wind en zon ze zullen gaan produceren. Indiening concept-bod is op 1 oktober 2020 voorzien, definitief bod op 1 juli 2021. We hebben nog geen grote windmolens in de gemeente Lochem, maar die zijn wel hard nodig, omdat voor een gelijkmatige stroomvoorziening de helft van de stroom uit wind komt en de andere helft uit zon. Daarom werkt de gemeente ook aan een beleidskader voor grootschalige windenergie, waarbij meedenkavonden zijn voorzien in najaar 2020.

Gezonde landbouwbodems, veerkrachtige natuur

Je denkt er misschien niet meteen aan, maar landbouw en natuur hebben ook alles te maken met de energietransitie. Landbouw is een belangrijke bron van de emissie van de broeikasgassen methaan (uit de rundveehouderij) en distikstofoxide (lachgas; uit bodem en bemesting). Maar de landbouwbodem slaat ook veel kooldioxide op als koolstof. Het is belangrijk om kringlooplandbouw te bevorderen, want daarmee zijn minder kunstmest en geïmporteerd veevoer nodig en is de bodem gezonder. Boeren in Vruchtbare Kringloop Achterhoek lopen hierin voorop; de gemeente ondersteunt voorlopers via De Innovatie Coöperatie. Ook de natuur draagt bij aan het tegengaan van het broeikaseffect, omdat bijvoorbeeld bomen en houtsingels kooldioxide vastleggen. De gemeente geeft (met provinciale hulp) subsidies voor aanplant van landschapselementen in het buitengebied. En heel recent sprak de provincie zich uit voor meer bos en bomen op het platteland en in de kernen.

Verduurzaming bedrijfsleven

Het bedrijfsleven in de gemeente Lochem gebruikt nog veel energie. Zo gebruikt FrieslandCampina behoorlijk wat aardgas om melkpoeder te maken. Deze grote bedrijven vallen direct onder het Rijk en de gemeente heeft niet veel invloed. Wel heeft de Industriële Kring Lochem sinds kort een werkgroep duurzaamheid, waarmee de gemeente in gesprek is. Onderwerpen zijn zon op dak en de mogelijkheid om zonneparken direct aan te sluiten bij bedrijven (elektriciteit gebruiken vlakbij waar het is opgewekt). Verder geldt dat bedrijven aan energieprestatienormen moeten voldoen; Omgevingsdienst Achterhoek controleert deze namens de gemeente. En, gericht op de toekomst zoekt de gemeente nu uit wat er allemaal kan op het gebied van groen, water en duurzaamheid op de te ontwikkelen bedrijventerreinen Stijgoord en Diekink.

Mobiliteit: minder en beter

Corona leert ons dat thuiswerken prima kan – tot op zekere hoogte. Gaan we in de toekomst minder kilometers maken? En hoe verplaatsen we ons dan? Auto’s op benzine, diesel en fossiel gas zijn straks passé. In de toekomst bewegen we ons op elektriciteit, en wellicht rijden er vrachtwagens op waterstof. Voor een plattelandsgemeente hebben we aardig wat laadpalen en sinds kort ook een snellader, bij het gemeentehuis. De laadinfrastructuur moet in de toekomst verder uitgebreid; de gemeente moet daarvoor een plan maken met de regio. En we pakken vaker de (al dan niet elektrische) fiets. Daarvoor moeten de fietspaden op orde zijn. Tussen Zutphen, Gorssel, Epse en Deventer is er een plan voor een snelfietsroute.

Gemeente geeft voorbeeld

Vanzelfsprekend geeft de gemeente het goede voorbeeld. De straatverlichting wordt in stappen vervangen door LED-licht. De gemeentelijke handhavers rijden elektrisch. Het gemeentehuis is bijna energieneutraal en andere openbare gebouwen gebruiken weinig energie. Tegelijk er is nog wel een slag te gaan in het maatschappelijk vastgoed, bijvoorbeeld in het zwembad De Beemd. Ook hebben nog niet alle scholen zonnepanelen.

Kortom, er is nog genoeg te doen!

Henk van Zeijts, wethouder Zorg, Jeugd, Cultuur en Duurzaamheid

Binnenkort krijgen alle inwoners een brief in huis met een uitnodiging namens ondergetekende – de wethouder duurzaamheid – om naar een Energiecafé te komen. De gemeente organiseert die in acht kernen. Het zou mooi zijn om daar ook veel GroenLinks-leden te zien. Net als veel van onze inwoners heb je misschien vragen over klimaatverandering en de overgang naar schone energie. Vragen over bijvoorbeeld: energie besparen in huis, windmolens, zonnepanelen, van het gas af gaan of elektrisch rijden. Dat is logisch. Ook voor onze gemeente komen er immers grote veranderingen aan.

Wat kun je verwachten van het Energiecafé?

Het Energiecafé bestaat uit twee delen: een gesprek aan tafel en het Energieplein. Het gesprek vindt plaats in de sfeer van het televisieprogramma De Wereld Draait Door. Aan tafel zitten ondergetekende, mensen van de gemeente, deskundigen en bewoners uit jouw eigen buurt. De dorpsraden en energiecoöperatie LochemEnergie werken mee aan de Energiecafés en dragen (ervarings)deskundigen aan. Na het gesprek aan tafel, is er het Energieplein. Een soort markt, waarin je in gesprek kunt gaan met mij en de andere gasten. En je vindt er informatie over wat je zelf kunt doen om energie te besparen of op te wekken.

Hoe kun je je aanmelden voor het Energiecafé?

Je kunt je aanmelden via tel: 0573-289 222 Als je verhinderd bent voor een energiecafé in de buurt, kun je je ook aanmelden voor één van de andere energiecafés.

Praktisch

De avond begint om 19.30 en eindigt om 22.00. De gemeente verzorgt een hapje en een drankje.

Datum

Kern

Locatie

Maandag 16 maart

Barchem, inclusief Zwiep

‘t Onderschoer

Dinsdag 17 maart

Laren en Exel

Kulturhus ‘t Kruispunt

Dinsdag 24 maart

Harfsen, Kring van Dorth

Hoeflo

Woensdag 25 maart

Epse en Joppe

Protestantse kerk

Maandag 30 maart

Lochem

Gemeentehuis

Woensdag 1 april

Almen

Ons Huis

Donderdag 2 april

Eefde

Het hart

Woensdag 8 april

Gorssel

Protestantse kerk

 

Een groene groet! Henk van Zeijts GroenLinks-wethouder in de gemeente Lochem

Afgelopen dinsdag, De Wippert, Laren, honderdzeventig inwoners die zich zorgen maken over de inrichting van hun leefomgeving. Sommige boos, andere realistisch maar allemaal onzeker. Omdat ze informatie missen. En dat kan niet. Niet als mijn coalitie ‘Dichtbij’ fier in het vaandel heeft staan!

Het begon met een bijeenkomst. In het kader van de landelijk opgelegde aanpak voor de energietransitie, de Regionale Energie Strategie. De RES! Bij die bijeenkomst werden alvast enkele plaatjes gedeeld met daarop hoe het zou kunnen. Iemand zei nog: ‘Hou het vertrouwelijk’, maar niet dus. 

Kijk, dat we met alternatieve energie aan de gang moeten, prima. In Lochem kun en mag je op je eigen grond zonneparken aanleggen, mag je je eigen dak voorzien van zon en mag je sinds dit jaar vrij eenvoudig windmolens tot 40 meter tiphoogte plaatsen. Maar de echte transitie zit in grote tampeloeressen, type Eiffeltoren. Ik merk zelf wat de plaatsing van drie in de buurt voor impact heeft, en dan staan ze er nog niet eens. 

In dit voorbeeld gaat het om vijftig! En dat is bizar! Ik vind dan ook twee dingen heel belangrijk! Ten eerste is het getal vijftig in dit scenario genoemd omdat we met dit scenario ook de energietransitie van Zutphen en Apeldoorn op onze schouder nemen. En ik vind dat die gemeentes dat zelf maar moeten oplossen. Lochem is wat mij betreft te mooi om zo te verkwanselen. Regionaal prima maar wel een beetje evenredig verdeeld. 

En twee? Wees nou niet zo krampachtig over het contact met inwoners. De omgevingswet gaat alleen maar over participatie. Ons programma heet niet voor niets ‘Dichtbij, Duurzaam, Doen!’. Doe het dan ook dichtbij. Nu heeft de gemeente het inhoudelijke probleem maar ook het stempel van stiekem. Ook als je als gemeente een minder leuk boodschap hebt dan kun je die het beste zelf brengen en zo voorkomen dat die via sociale media lekt… 

Ik stel voor dat we een grote bijeenkomst organiseren. Of meerdere. Dat kan in de schouwburg, bij Witkamp, in het gemeentehuis of alle drie. De plannen vooraf in de Berkelbode en in de Stentor. Transparant en helder. Ook als het nog maar ideetjes of concepten zijn. Hoe eerder hoe beter. En iedereen mag er wat van vinden. Nu, straks en later. Uiteindelijk beslissen we samen wat we gaan doen. Het is en blijft ten slotte onze gemeente Lochem en het gesprek met elkaar is soms fel en hard maar wel fair, transparant en open. Zo komen we tot elkaar. Lochem heeft gewoon een klein windhoosje nodig dus. ’n Beetje opschudding! Trekker mee, d’r an! 

Erik Haverkort, fractievoorzitter