Poliflw

Met het doorknippen van een lint bij de ingang opende GroenLinks wethouder Philip Broeksma van energietransitie vandaag officieel het Groninger Zonnepark Roodehaan. Het park van 22 hectare is qua oppervlakte het grootste zonnepark in de gemeente Groningen.

De ruim 81.000 zonnepanelen gaan met een vermogen van 11,4 MW meer dan 3.500 huishoudens van lokale groene stroom voorzien. “Met dit zonnepark zetten we weer een forse stap in onze gemeentelijke ambitie om in 2035 CO2-neutraal te zijn”, zegt Broeksma. “Bovendien is bij de ontwikkeling van het park rekening gehouden met het cultuurhistorisch landschap. Een oude meander van de Hunze is bijvoorbeeld behouden. Deze groenstrook is in het park vrijgehouden voor diverse plantensoorten en insecten.”

Daken In totaal is ruim 800 MW aan zonnestroominstallaties nodig om de Groningse ambitie te realiseren. Het leggen van zonnepanelen op daken van woningen en bedrijfsgebouwen levert zo’n 300 MW op, voor de overige 500 MW zijn zonneparken nodig.

Het klimaat is een veelbesproken thema. Terecht, want de overstap naar schone energie is één van de grootste uitdagen van onze tijd. Dat kan alleen slagen als klimaatbeleid rechtvaardig is, waarbij mensen profiteren en grote vervuilers betalen. Dan zullen we ook het systeem moeten durven veranderen en zorgen dat energie van ons allemaal wordt.

Wat cijfers vooraf. De honderd grootste uitstoters zijn goed voor bijna 71% van de totale broeikasgasuitstoot. In die top-100 staan vooral olie- en gasmaatschappijen en mijnbouwbedrijven. Shell staat in dit illustere rijtje op plek 7. In Nederland was het bedrijfsleven begin 2018 verantwoordelijk voor 78% van de totale uitstoot van CO2, huishoudens produceerden slechts 22%. 

Dat dit zo ver heeft kunnen komen is niet verwonderlijk. De afgelopen 30 jaar was het beleid gericht op meer markt, minder overheid. Zelfs onze publieke energiebedrijven werden verkocht. Winstmaximalisatie werd het enige dat telt. Investeringen met een lange termijn, nodig voor schone energie, werden onaantrekkelijk want niet goed voor de beurskoers. Dat blijkt, want nog steeds gaat slechts 1% van het totale ontwikkelingsbudget van Shell naar “groene” projecten. De overige 99% naar (nieuwe) fossiele bronnen.

Toch legt dit kabinet de verantwoordelijkheid voor het klimaat eenzijdig bij de huishoudens. Zij zien hun energielasten stijgen, moeten minder vlees eten en korter douchen. De grootgebruikers van energie worden ontzien. Zij betalen dankzij subsidies acht keer minder voor gas dan huishoudens. Oliebedrijven als Shell wordt geen strobreed in de weggelegd. Zij maken megawinsten, wij zitten met de klimaatschade.

Het is niet verwonderlijk dat dit kabinet met deze plannen komt. De onderhandelingen erover werden geleid door Ed Nijpels van de marktfundamentalisten van de VVD en gedomineerd door grote energiebedrijven. Bedrijven die in het huidige economische stelsel slechts één opdracht hebben: winstmaximalisatie voor hun aandeelhouders. Van deze bedrijven en dit systeem kan je geen verandering verwachten. 

Toch leven veel partijen en bestuurders met deze naïeve illusie. De Groninger burgemeester Den Oudsten en een meerderheid van de gemeenteraad -van GroenLinks tot PVV- willen Shell een grote rol geven in de toekomst van de energievoorziening. De Groningse kennis- en netwerkorganisatie die de energietransitie wil helpen versnellen – de New Energy Coalition- bestaat uit politici die voorop liepen met privatiseringen van onder andere energiebedrijven. Zij worden aangevuld met bedrijven als GasTerra en andere vertegenwoordigers van de huidige economische elite die grotendeels verantwoordelijk is voor de klimaatschade. Daarvan kan je slechts pleisters plakken verwachten, geen echte verandering.

Maar het kan wel anders. Dat leert de geschiedenis ons. Energiebedrijven zijn lange tijd in publieke handen geweest, waardoor er democratische controle, zeggenschap en sturing op onze energievoorziening was. De recente geschiedenis geeft ook inspirerende voorbeelden. In Hamburg heeft een nieuw collectief energiebedrijf in enkele jaren de energievoorziening fors verduurzaamd, in samenwerking met meer dan 100.000 inwoners.

Die kant moet het wat ons betreft ook in Groningen en Nederland op. We moeten niet afhankelijk blijven van commerciële belangen van bedrijven om hun fossiele winsten te beschermen. Maar we moeten in de toekomst ook niet afhankelijk worden van de commerciële belangen van nieuwe groene bedrijven. De ideologie van de markt heeft gefaald. Echte veranderingen van hoe wij onze energie en economie organiseren zijn broodnodig. 

In Groningen kunnen wij ook vooroplopen met die veranderingen. Door op democratische en collectieve wijze te voorzien in de energie van de toekomst. Bijvoorbeeld met een gemeentelijk zonne-energiebedrijf, waarbij (huur)woningen kunnen worden voorzien van zonnepanelen. Met het afgeven van garanties dat woonlasten niet stijgen bij klimaatmaatregelen. Door de grote vervuilers te laten betalen. Zodat alle inwoners profiteren en onze energie van ons allemaal is en niet dient om de zakken van aandeelhouders te vullen. Zodat de groene revolutie ook een sociale revolutie wordt.

Jimmy Dijk fractievoorzitter SP GroningenDaan Brandenbarg raadslid en woordvoerder energie en milieu SP Groningen 

Steun ons en we gaan samen aan de slag om uw buurt te verbeteren.

Energiewoordvoerder Ceciel Nieuwenhout heeft haar debuut als raadslid gemaakt. Gefeliciteerd Ceciel!

Dit gebeurde tijdens het eerste debat van het jaar: een actualiteitendebat over de energietransitie, de rol van de fossiele industrie en de uitlatingen van de burgemeester daar over.

"Groningen moet voorop lopen in de energietransitie en de inwoners hebben daarbij de regie. Dat willen wij ook terugzien in een vlotte en ruimhartige schadeafhandeling en versterkingsoperatie. Hierbij zien wij voor de NAM, en dus ook Shell, alleen een financiële rol.

Wat de burgemeester volkomen terecht doet, is Shell klip en klaar wijzen op hun verantwoordelijkheid voor het betalen van de schade én dat het daar niet ophoudt. Als een van de grootste energiebedrijven ter wereld heeft Shell de verantwoordelijkheid, niet alleen hier in Groningen maar overal, om in te zetten op verduurzaming van hun vooralsnog bijna volledig fossiele portfolio.

Tegelijkertijd was het wel een ongelukkige formulering van de kop van het artikel én ongelukkige timing van de publicatie, want afgelopen woensdag had er maar één ding centraal moeten staan: en dat is de brief aan de tweede kamer over versterking en schadeafhandeling die door burgemeesters en maatschappelijke partijen uit de hele provincie ondertekend is."

De burgemeester kon dit bevestigen en gaf aan het woord “hoofdrol” bij nader inzien niet goed gekozen te vinden.

De Groningse aanpak van de energietransitie is een voorbeeld voor andere Europese steden, vindt de Europese Commissie. Deze erkenning levert Groningen een subsidie van 7,6 miljoen euro op om haar koploperspositie verder uit te bouwen en aan de rest van Europa te demonstreren.

Gemeente, bedrijfsleven, kennisinstellingen, woningcorporaties en bewoners gaan samen aan de slag om de wijk van de toekomst te maken met daarin energie-opwekkende gebouwen en slimme ICT-toepassingen. Het idee is dat de wijkgerichte aanpak met projecten als biogas vanuit keukenafval, slimmer gebruik maken van warmtenetten en verticale zonnepanelen inzichten verschaft die uiteindelijk toegepast  kunnen worden op alle buurten en wijken in de gemeente Groningen.

GroenLinks wethouder Mattias Gijsbertsen van duurzaamheid: “Groningen investeert volop in de energietransitie. De aanwijzing als Europees koploper geeft aan dat we de goede dingen aan het doen zijn. Door onze voorbeeldfunctie kunnen andere Nederlandse én Europese steden hier nu ook van leren en van profiteren.”