Poliflw

Is het gebruik van biomassacentrales voor ons warmtenet in Ede nu wel of niet duurzaam? Daarover is de laatste tijd veel discussie. De GroenLinks fractie Ede heeft deze biomassacentrales nooit gezien als de gedroomde duurzame oplossing voor de toekomst.

Daarom stond in ons verkiezingsprogramma (2018) dan ook al de volgende passage: “Het warmtenet in Ede zien we als een tussenfase in de overgang naar volledig duurzame energie. Het koppelen van het warmtenet aan schone energiebronnen (zoals bijvoorbeeld geothermie) is op termijn te prefereren boven de verbranding van snoeiafval”.

Enerzijds bezien vanuit de klimaatdoelen is de werkwijze van het warmtebedrijf Ede (werken met reststromen en snoei- en tuinafval) zelfs volgens de meest sombere zienswijzen van de wetenschappers niet schadelijk voor het klimaat (maar het kan beter). Maar anderzijds legt de enorme groei van biomassacentrales in Nederland een grote druk op de natuurontwikkeling en biodiversiteit in onze bossen. Dat is volgens ons een serieus probleem.

We willen het dus graag anders. Echter het huidige warmtenet met biomassa-centrales komt voort uit een warmtevisie van de gemeente Ede en een samenwerkingsovereenkomst uit 2014. Daarin is de voorziene ontwikkeling van de huidige centrales en leidingen vastgelegd. Dat was een gegeven toen we toetraden als GroenLinks tot de huidige bestuurscoalitie in 2018. Juridisch kunnen we daar niets aan veranderen. Wel heeft de GroenLinks-gedeputeerde in Gelderland een stop gezet op nieuwe biomassa-initiatieven. Alles wat is vergund kunnen we niet stoppen. Maar er komt daarna in Gelderland niks meer bij.

Zodra nieuwe technieken beschikbaar komen om meer duurzame bronnen aan het Edese warmtenet te koppelen, dan moeten we de gemeentelijke invloed gebruiken om die mogelijkheden zo snel mogelijk te laten benutten. En als je dan toch de huidige biomassa inzet, dan moet het wat GroenLinks betreft vooral gebruikt worden voor verwarming van oude wijken, want daar zijn nauwelijks betaalbare alternatieven voor gasverwarming.

Een paar voorbeelden: In de raadsvergadering van afgelopen donderdag wees onze fractie er nog op dat binnen afzienbare tijd restwarmte uit bedrijven kan worden gekoppeld. Dat zou goed zijn voor verwarming van circa 6500 woningen. Vorige maand is een samenwerkingsovereenkomst tot stand gekomen om warmte uit geothermie vanaf de papierfabriek in Renkum te koppelen aan ons warmtenet, goed voor verwarming van 5000 woningen. Momenteel worden onderzoeken gedaan naar mogelijkheden van geothermie in Ede zelf. De verwachting is dat die mogelijkheden er ook zullen zijn. Op die manier kan het aandeel van biomassa in het warmtenet de komende tien jaar gaan dalen.

Dat is de koers die GroenLinks al jaren bepleit en dus ook voor de komende jaren wil."

Nog een paar opmerkingen

De discussie over biomassa zorgt voor veel verwarring. Dat komt onder meer omdat “biomassa” een verzamelnaam is voor van alles en nog wat. Het kan gaan over pellets, hout van hele bomen, mest, houtblokken in uw open haard, of over snoeihout en tuinafval. Het heet allemaal biomassa, maar de milieu en klimaateffecten zijn zeer verschillend.

De landelijke situatie

De berichten over biomassa in de landelijke kranten gaan meestal over de grote kolencentrales die worden bijgestookt met hout. Voor die bijstook wordt bos gekapt. Veel bos! Die bomen komen van ver, uit Canada, VS of Estland bijvoorbeeld en daarvoor is vervoer per vrachtwagen of schip noodzakelijk. Een kolencentrale stoot met die bijstook meer CO2 uit, dan met alleen kolen. De Nederlandse overheid subsidieert dit ook nog omdat biomassa volgens de EU-regels niet hoeft te worden meegeteld bij de CO2-uitstoot. De overheid kan boekhoudkundig zeggen dat ze duurzaam bezig is. Grote energiemaatschappij kunnen op deze manier hun kolencentrales nog iets langer in de lucht houden. Een win-win-situatie zou je zeggen.

De grote verliezer is echter het klimaat. De Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW) heeft in 2017 al een vernietigend oordeel over deze manier van biomassa gebruiken gepubliceerd. Een van de schrijvers van dit rapport, noemde de hele aanpak “waanzin”! Het beeld bij het woord “biomassa” wat de gemiddelde Nederlander opslaat is “biomassa is slecht”.

De lokale situatie

Maar de situatie voor onze lokale biomassa-centrales is totaal anders. Daar wordt geen boom extra voor omgekapt. Er wordt gebruik gemaakt van snoei- en tuinafval, van wat Prunus wat een ongewenste uitheemse soort is, die bestreden wordt in onze bossen, en van reststromen van produktiebos. Volgens de wetenschappers is dat voor ons klimaat niet schadelijk, onder de voorwaarde dat het bos snel weer aan kan groeien en niet in omvang afneemt. Volgens ons college is dat in Ede het geval.

Maar daar zit voor ons wel een probleem, want het meeste bos in Ede wordt niet beheerd door de gemeente, maar door andere bosbeheerders. We kunnen niet meten of ons bos toe- of afneemt. Iedereen die regelmatig in onze natuur wandelt, kan zien dat in de afgelopen jaren overal in de gemeente fors wordt gekapt. Op provinciaal niveau is de noodklok geluid. Want in heel de provincie Gelderland is de boskap zorgelijk van omvang. De provincie houdt de ontwikkeling van natuurgebieden nauwgezet in de gaten. Het college kan wel zeggen dat het in Ede goed gaat, maar heeft daar geen controle over.

De energiebranche gaat ervanuit dat wat ze uit het bos haalt ook weer snel aangroeit en er dus balans blijft. Maar of dat ook echt zo werkt is de vraag. Resthout wat in de natuur in het bos achterblijft, gaat rotten, wordt op zichzelf weer bodemvoeding en is tijdens het rottingsproces een bron van leven voor insecten, die op zich weer voedsel zijn voor vogels enz enz. In hoeverre het weghalen van resthout in de huidige omvang schadelijk is voor het planten en dierenleven in het bos, is nog een grote vraag. Er wordt wetenschappelijk onderzoek gedaan, maar de uitkomst daarvan is nog niet duidelijk.

Bedreigde natuur

Dan is er nog de zorgelijke ontwikkeling van de natuur onder invloed van verdroging en stikstof. We zien allerlei boomsoorten in grote problemen. Veel lariksen zijn gestorven vanwege de droogte, veel eikenbos, maar ook andere soorten zijn in problemen door een groot overschot aan stikstof, veel sparren hebben last van droogte en worden daardoor kwetsbaar voor letterkevers.

Kortom de natuur staat zwaar onder druk en onder die omstandigheden stapelen we er nog een probleem bovenop door resthout weg te halen en daarmee mogelijk de biodiversiteit verder te verzwakken.

GroenLinks Ede zet daarom in op vermindering van gebruik van biomassa, ook al is dat gebruik, zoals we dat in Ede toepassen, niet schadelijk voor het klimaat.

 

 

Is het gebruik van biomassacentrales voor ons warmtenet in Ede nu wel of niet duurzaam? Daarover is de laatste tijd veel discussie. De GroenLinks fractie Ede heeft deze biomassacentrales nooit gezien als de gedroomde duurzame oplossing voor de toekomst.

Daarom stond in ons verkiezingsprogramma (2018) dan ook al de volgende passage: “Het warmtenet in Ede zien we als een tussenfase in de overgang naar volledig duurzame energie. Het koppelen van het warmtenet aan schone energiebronnen (zoals bijvoorbeeld geothermie) is op termijn te prefereren boven de verbranding van snoeiafval”.

Enerzijds bezien vanuit de klimaatdoelen is de werkwijze van het warmtebedrijf Ede (werken met reststromen en snoei- en tuinafval) zelfs volgens de meest sombere zienswijzen van de wetenschappers niet schadelijk voor het klimaat (maar het kan beter). Maar anderzijds legt de enorme groei van biomassacentrales in Nederland een grote druk op de natuurontwikkeling en biodiversiteit in onze bossen. Dat is volgens ons een serieus probleem.

We willen het dus graag anders. Echter het huidige warmtenet met biomassa-centrales komt voort uit een warmtevisie van de gemeente Ede en een samenwerkingsovereenkomst uit 2014. Daarin is de voorziene ontwikkeling van de huidige centrales en leidingen vastgelegd. Dat was een gegeven toen we toetraden als GroenLinks tot de huidige bestuurscoalitie in 2018. Juridisch kunnen we daar niets aan veranderen. Wel heeft de GroenLinks-gedeputeerde in Gelderland een stop gezet op nieuwe biomassa-initiatieven. Alles wat is vergund kunnen we niet stoppen. Maar er komt daarna in Gelderland niks meer bij.

Zodra nieuwe technieken beschikbaar komen om meer duurzame bronnen aan het Edese warmtenet te koppelen, dan moeten we de gemeentelijke invloed gebruiken om die mogelijkheden zo snel mogelijk te laten benutten. En als je dan toch de huidige biomassa inzet, dan moet het wat GroenLinks betreft vooral gebruikt worden voor verwarming van oude wijken, want daar zijn nauwelijks betaalbare alternatieven voor gasverwarming.

Een paar voorbeelden: In de raadsvergadering van afgelopen donderdag wees onze fractie er nog op dat binnen afzienbare tijd restwarmte uit bedrijven kan worden gekoppeld. Dat zou goed zijn voor verwarming van circa 6500 woningen. Vorige maand is een samenwerkingsovereenkomst tot stand gekomen om warmte uit geothermie vanaf de papierfabriek in Renkum te koppelen aan ons warmtenet, goed voor verwarming van 5000 woningen. Momenteel worden onderzoeken gedaan naar mogelijkheden van geothermie in Ede zelf. De verwachting is dat die mogelijkheden er ook zullen zijn. Op die manier kan het aandeel van biomassa in het warmtenet de komende tien jaar gaan dalen.

Dat is de koers die GroenLinks al jaren bepleit en dus ook voor de komende jaren wil."

Nog een paar opmerkingen

De discussie over biomassa zorgt voor veel verwarring. Dat komt onder meer omdat “biomassa” een verzamelnaam is voor van alles en nog wat. Het kan gaan over pellets, hout van hele bomen, mest, houtblokken in uw open haard, of over snoeihout en tuinafval. Het heet allemaal biomassa, maar de milieu en klimaateffecten van die verschillende stoffen zijn zeer verschillend.

De berichten over biomassa in de landelijke kranten gaan meestal over de grote kolencentrales die worden bijgestookt met hout. Voor die bijstook wordt bos gekapt. Veel bos! Die bomen komen van ver, uit Canada, VS of Estland bijvoorbeeld en daarvoor is vervoer per vrachtwagen of schip noodzakelijk. Een kolencentrale stoot met die bijstook meer CO2 uit, dan met alleen kolen. De Nederlandse overheid subsidieert dit ook nog omdat biomassa volgens de EU-regels niet hoeft te worden meegeteld bij de CO2-uitstoot. De overheid kan boekhoudkundig zeggen dat ze duurzaam bezig is. Grote energiemaatschappij kunnen op deze manier hun kolencentrales nog iets langer in de lucht houden. Een win-win-situatie zou je zeggen.

De grote verliezer is echter het klimaat. De Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW) heeft in 2017 al een vernietigend oordeel over deze manier van biomassa gebruiken gepubliceerd. Een van de schrijvers van dit rapport, noemde de hele aanpak “waanzin”! Het beeld bij het woord “biomassa” wat de gemiddelde Nederlander opslaat is “biomassa is slecht”.

Maar de situatie voor onze lokale biomassa-centrales is totaal anders. Daar wordt geen boom extra voor omgekapt. Er wordt gebruik gemaakt van snoei- en tuinafval, van wat Prunus wat een ongewenste uitheemse soort is, die bestreden wordt in onze bossen, en van reststromen van produktiebos. Volgens de wetenschappers is dat voor ons klimaat niet schadelijk, onder de voorwaarde dat het bos snel weer aan kan groeien en niet in omvang afneemt. Volgens ons college is dat in Ede het geval.

Maar daar zit wel een probleem, want het meeste bos in Ede wordt niet beheerd door de gemeente, maar door andere bosbeheerders. We kunnen niet meten of ons bos toe- of afneemt. Iedereen die regelmatig in onze natuur wandelt, kan zien dat in de afgelopen jaren overal in de gemeente fors wordt gekapt. Op provinciaal niveau is de noodklok geluid. Want in heel de provincie Gelderland is de boskap zorgelijk van omvang. De provincie houdt de ontwikkeling van natuurgebieden nauwgezet in de gaten. Het college kan wel zeggen dat het in Ede goed gaat, maar heeft daar geen controle over.

De branche gaat ervanuit dat wat ze uit het bos haalt ook weer snel aangroeit en er dus balans blijft. Maar of dat ook echt zo werkt is de vraag. Resthout wat in de natuur in het bos achterblijft, gaat rotten, wordt op zichzelf weer bodemvoeding en is tijdens het rottingsproces een bron van leven voor insecten, die op zich weer voedsel zijn voor vogels enz enz. In hoeverre het weghalen van resthout schadelijk is voor het planten en dierenleven in het bos, is nog een grote vraag. Er wordt wetenschappelijk onderzoek gedaan, maar de uitkomst daarvan is niet duidelijk.

Dan is er nog de zorgelijke ontwikkeling van de natuur onder invloed van verdroging en stikstof. We zien allerlei boomsoorten in grote problemen. Veel lariksen zijn gestorven vanwege de droogte, veel eikenbos, maar ook andere soorten zijn in problemen door een groot overschot aan stikstof, veel sparren hebben last van droogte en worden daardoor kwetsbaar voor letterkevers.

Kortom de natuur staat zwaar onder druk en onder die omstandigheden stapelen we er nog een probleem bovenop door resthout weg te halen en daarmee mogelijk de biodiversiteit verder te verzwakken.

GroenLinks Ede zet daarom in op vermindering van gebruik van biomassa, ook al is dat gebruik, zoals we dat in Ede toepassen, niet schadelijk voor het klimaat.

 

 

Donderdag 23 januari stemt de gemeenteraad over de komst van het eerste grote zonneveld in onze gemeente. “Een beter plan dan dit zullen we niet krijgen” was de aanbeveling van onze wethouder.

In december stemde de raad in met de spelregels voor het aanleggen van grote zonnevelden. Daarbij is alle zorgvuldigheid voor goede landschappelijke inpassing en bevorderen van biodiversiteit ingebouwd. Edese inwoners kunnen bovendien mee-profiteren van de opbrengsten van de energieopwekking.

Het ingediende plan “Nergena” voldoet aan alle spelregels. De opzet is uniek voor Nederland. Het veld kan worden gerealiseerd op grond van de Universiteit Wageningen en zal worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek door de WUR en TNO. Daarbij wordt uitgeprobeerd welke opstelling voor zonnepanelen het beste uitpakt voor de bodemkwaliteit en het dieren- en plantenleven. Ook wordt gekeken in hoeverre een combinatie met agrarisch gebruik mogelijk is, dus zonnepanelen met raaigras, met schapen, met bloemrijk gras etc.

Een dergelijk onderzoek is nog nergens gedaan en is van (inter-) nationaal belang. Op basis van dit onderzoek kunnen landelijke spelregels worden ontwikkeld voor aanleg van alle zonneparken in Nederland.

Het is nog maar de vraag of dit unieke plan door kan gaan. Naast partijen die in december tegen de Wind- en zonnewijzer hebben gestemd, maakte het CDA in het debat over "Nergena" in de gemeenteraad duidelijk dat ze tegen dit plan wil stemmen. Wij zijn daarover zeer teleurgesteld. Diezelfde partij stemde vorige maand nog in met alle spelregels in de Wind en zonnewijzer. Dus een uniek plan dat aan alle spelregels voldoet die het CDA mede goedkeurde, wil zij nu afwijzen. Dat lijkt op willekeur en onze wethouder noemde de redeneringen van het CDA in de raadszaal dan ook “gevaarlijk”.

Lees verder voor de volledige bijdrage van GroenLinks in het debat over “Nergena”.

De bijdrage van GroenLinks in het raadsdebat van 9 januari 2020 vindt u onderaan deze pagina: 

Kom aanstaande vrijdag (1 maart) naar het Watercafé van WaterNatuurlijk.In de Binnenveldse Hooilanden werken Staatsbosbeheer, Agrarische Natuurvereniging Het Binnenveld en Stichting Mooi Binnenveld aan een uniek natuurproject. Door de ligging zijn de potenties voor bijzondere natuur groot: er kan daar topnatuur komen. De natuurontwikkeling beperkt zich echter tot de oostzijde van de Grift. Die dreigt daarmee een harde grens te worden tussen natuur en niet-natuur. Hoe dat zit, en welke rol het waterschap speelt en kan spelen, is het onderwerp van het Watercafé dat Waterschapspartij Water Natuurlijk op vrijdag 1 maart organiseert. Belangstellenden uit alle gemeenten rond het Binnenveld zijn welkom.

Het Watercafé vindt plaats op vrijdagmiddag 1 maart. Het begint met een laarzenexcursie onder leiding van universitair docent en onderzoeker water management Erik van Slobbe. Laarzen of ander waterdicht schoeisel is raadzaam vanwege de natte omstandigheden in het gebied. De excursie gaat om 14.00 uur van start vanaf Zorgboerderij De Hooilanden, Slagsteeg 20 in Bennekom. Daarna begint het eigenlijke Watercafé in Zorgboerderij De Hooilanden; de inloop is tussen 15.00 en 15.30 uur. Toegang is gratis. Belangstellenden worden verzocht zich op te geven via wnvenv@gmail.com.

Water Natuurlijk is de partner van GroenLinks in de waterschappen. Dit watercafé wordt georganiseerd door Water Natuurlijk, waterschap Vallei en Veluwe.

GroenLinks heeft ervoor gekozen niet zelfstandig mee te doen aan de waterschapsverkiezingen, maar te kiezen voor Water Natuurlijk. Lees voor meer informatie op de website van Water Natuurlijk. Gemeente Ede valt onder Water Natuurlijk Vallei en Veluwe.  

Water Natuurlijk heeft de afgelopen periode veel vragen gekregen over de koers (programma) van water natuurlijk en haar relatie met ondersteuners en andere politieke partijen. Allereerst bedanken wij iedereen voor het stellen van deze vragen! Hieronder volgt een samenvatting van de meest gestelde vragen.

1: Is Water Natuurlijk nou een onafhankelijke partij, of een verlengstuk van D66 en/of GroenLinks?

Antwoord: Water Natuurlijk is een onafhankelijke vereniging, opgericht door de provinciale Natuur- en Milieufederaties, Sportvisserij Nederland en Natuurmonumenten. Daarnaast zijn er veel groene, recreatie- en milieuorganisaties die ons steunen. Ook GroenLinks en D66, die zelf niet meedoen aan de waterschapsverkiezingen, hebben zoveel vertrouwen in ons programma en onze mensen dat ze hun kiezers adviseren om op Water Natuurlijk kunnen stemmen.

Onze kandidaten hebben verschillende (politieke) achtergronden, velen zijn bij geen enkele reguliere politieke partij aangesloten. Het zijn groene bestuurders met hart voor blauw, die staan voor Water Natuurlijk. Water overstijgt partijbelangen en vraagt samenwerking.

2: Waarom geeft Natuurmonumenten geen stemadvies meer?

Antwoord: Natuurmonumenten helpt alle partijen die bijdragen aan beter natuur- en waterbeheer. In 2008 hebben ze ons mede opgericht en wilden ons met het stemadvies een goede start meegeven. Nu is Water Natuurlijk een volwassen partij. We werken prima samen met Natuurmonumenten in projecten. Datzelfde geldt trouwens voor de provinciale Natuur- en Milieufederaties en de provinciale Landschappen.

3: Waarom voelen sportvissers zich thuis bij Water Natuurlijk ?

Antwoord: Het Nederlandse water krijgt de vissen die het verdient, vis is de graadmeter van de gezondheid van het water. Water Natuurlijk en een van onze ‘founding parents’, Sportvisserij Nederland zijn het volledig met elkaar eens over wat gezond water is, met natuurlijke variatie. Sportvissers zijn naast wandelaars, zwemmers en natuurgenieters belangrijke oren en ogen langs de waterkant. Sportvissers zijn vaak veel beter op de hoogte van de toestand van de vis in Nederland en hoe gezond water daaraan bijdraagt dan de stuurlui aan de wal die het (al dan niet zogenaamd) voor dieren opnemen. Daarom werkt Water Natuurlijk graag samen met sportvissers en voelen sportvissers zich ook thuis bij Water Natuurlijk: de zorg voor schoon water en visvriendelijk waterbeheer bindt ons.

4: Waarom hebben jullie de otter gekozen op de poster?

Antwoord:De otter staat voor gezond en natuurlijk water. Een aantrekkelijk dier, waarvan Water Natuurlijk er graag meer ziet. Als het met de otter goed gaat, gaat het ook goed met de ecologische kwaliteit van het watersysteem. Hij heeft gezond water nodig, voldoende vis, heeft waterverbindingen nodig om niet doodgereden te worden, en is een aantrekkelijk diertje. Echt een dier voor een aantrekkelijke poster!

5: Hoe kan natuur ontwikkeld worden zonder dat de lasten stijgen?

Antwoord: Door natte natuur te gebruiken als hoogwaterbuffer kan voorkomen worden dat stedelijk gebied onder water loopt. Dat te voorkomen ín stedelijk gebied zou grote infrastructurele investeringen vergen, die dus door te investeren in natuur vermeden worden. Voor iedereen goedkoper en we krijgen er nog mooie, robuuste natuur bij. Water Natuurlijk wil niet primair natuur ontwikkelen, maar natuurdoelen en waterdoelen combineren. Natuurlijke oevers helpen bij het in stand houden van gezond water. Natuurlijke waterbuffers voorkomen wateroverlast in de steden, tegen minder kosten dan technische ingrepen.

6: De Partij voor de Dieren is voor een hengelverbod, in ieder geval in stedelijk water. Wat is het standpunt van Water Natuurlijk hierover?

Antwoord: Belangrijk is om te beseffen dat het waterschap niet gaat over een hengelverbod. Als pure waterschapspartij is het dus ook niet aan Water Natuurlijk om hier een standpunt over te hebben, dat laten we aan de politieke partijen in Den Haag of in de gemeentes. In het waterschap doet Water Natuurlijk heel veel om dierenwelzijn van vissen te verbeteren, zoals het realiseren van visvriendelijke gemalen, stuwen en natuurvriendelijke oevers. Hierbij werken we vaak en goed samen met sportvissers. Natuurlijk is het voorkomen van dierenleed ontzettend belangrijk en gaan we de dialoog over dierenwelzijn bij sportvissen daarbij zeker niet uit de weg. Daaruit blijkt maar weer dat Water Natuurlijk niet het klakkeloze verlengstuk is van welke politieke partij ook, echt onafhankelijk!

7: Hoe ‘onafhankelijk’ is Water Natuurlijk, wordt de partij door iemand betaald?

Antwoord: Water Natuurlijk krijgt beperkte steun (in natura en in financiële zin) van enkele van haar founding fathers, maar bedruipt zich voor meer dan 90% zelf door een afdrachtregeling van onze bestuurders in de waterschappen en door lidmaatschappen van leden. Daardoor hebben we een buffer opgebouwd om campagne te kunnen voeren. Wij krijgen geen subsidie, zoals de politieke partijen die in de 2e Kamer vertegenwoordigd zijn. En we worden ook in financiële zin niet gesteund door politieke partijen die ons welgezind zijn (zoals D66 en GroenLinks)

8: Waarom zijn er überhaupt verkiezingen voor waterschappen, er valt toch (bijna) niets te kiezen?

Antwoord: Net als bij provincies of Europa liggen er in de waterschappen wel degelijk hele belangrijke keuzes voor die de aantrekkelijkheid en leefbaarheid van Nederland bepalen. Je kunt puur vanuit (agrarisch) productiebelang redeneren of breder vanuit de relatie tussen stad en platteland, waarbij ook recreatiemogelijkheden, kwaliteit van natuur en landschap en stadsklimaat centraal staan.

9: Waarom praten jullie zoveel over ‘evenwichtiger lastenverdeling’? Kan Water Natuurlijk daar dan iets aan veranderen?

Antwoord: Veel zaken liggen vast via wetgeving. Maar net als op andere beleidsthema’s worden er steeds wetten aangepast en nieuwe wetten gemaakt. Zolang Water Natuurlijk groot blijft zullen we ons – ook via de Unie van Waterschappen – sterk maken voor een evenwichtigere lastenverdeling. Ook in de Tweede Kamer zijn er partijen die ontevreden zijn over de huidige lastenverdeling die stads- en dorpsbewoners laat dokken voor ingrepen die vooral de traditionele, grootschalige landbouw ten goede komen. Overigens kent ook de huidige wet ruimte voor afweging en ook die valt bij de meeste waterschappen nog vaak in het belang van de agrarische sector uit. Er valt dus ook op korte termijn iets te kiezen.

10: Wat moeten we met al die waterschapsbestuurders? Het scheelt toch miljoenen als we het bestuur afschaffen en de organisaties bij Rijkswaterstaat of de provincies onderbrengen?

Antwoord: Alle waterschapsbestuurders bij elkaar kosten de belastingbetaler ongeveer € 12 miljoen. Dat is een schijntje in vergelijking met de kosten voor toezichthouders bij (bijvoorbeeld) woningcorporaties en ziektekostenverzekeraars, terwijl ze effectiever blijken om te voorkomen dat belastinggeld over de balk wordt gegooid. Democratische controle is bovendien beter dan de ondoorzichtige constructies in andere sectoren. De provinciale bestuurders kunnen het er niet zomaar even bij doen. De extra taken en verantwoordelijkheden heffen in één klap de ‘besparing’ van 12 miljoen op. Bovendien vallen de voor het waterbeheer logische grenzen totaal niet samen met die van de provincies, waardoor veel extra kosten gemaakt moeten worden om grensoverschrijdende wateren goed te kunnen beheren. Als je het hebt over bestuurlijke verantwoordelijkheden wordt dat een grote chaos. Opheffen van de waterschappen is dus vooral een voorbeeld van pennywise en pound foulish. Recent publiceerde de OECD nog een rapport waarin zij concluderen dat het waterschapsbestuur prima op orde is en een voorbeeld is voor veel andere landen. Niet voor niets komen ze daarom vanuit het buitenland naar Nederland toe om te kijken hoe wij ons waterbeheer toch zo goed op orde hebben.

11: Waarom zouden mensen gaan stemmen? Het maakt toch allemaal niets uit, de partijen zijn het toch altijd met elkaar eens bij de waterschappen?

Antwoord: Er valt wel degelijk iets te kiezen. Als voorbeeld de lastenverdeling, waarover partijen het vaak niet met elkaar eens zijn. De een vindt dat de boeren teveel betalen voor wat het waterschap voor hen doet, de ander vindt dat stedelingen teveel betalen voor wat het waterschap aan stedelijk water doet. De ene partij wil alleen maar een zo laag mogelijke waterschapsbelasting, terwijl het andere partijen juist gaat om wat kiezers terugkrijgen voor hun geld. Ander voorbeeld: kies je voor waterveiligheid via steeds hogere dijken met steeds duurdere technische oplossingen, of kies je voor een meer integrale aanpak waarin je het water meer de ruimte geeft en ook nog eens nieuwe natuur realiseert? Er is echt genoeg te kiezen voor het Waterschap! Zie ook antwoord op vraag 9.

12: Is jullie pleidooi voor meer natuur niet in strijd met de bescherming tegen wateroverlast en overstromingen?

Antwoord: De beste manier om de veiligheid van ons allemaal (met name achter de dijken) zo groot mogelijk te maken is door mee te bewegen met de natuur: gebruik de natuur als gratis buffer tegen wateroverlast, of als voorland voor een dijk, zodat die minder snel in gevaar komt. Wij willen veilige dijken en stellen juist daarom voor te kiezen voor brede, groene dijken in plaats van betonnen en damwanddijken. EN voor oplossingen in het voortraject: door water langer vast te houden in hoger gelegen gebieden en te laten infiltreren in de bodem. Daarmee lever je eveneens een oplossing aan het vermijden van watertekorten in droge perioden.

13: Waarom benadrukken jullie zo de natuur- en recreatiebelangen? Schaadt dat niet de Nederlandse economie, met name de agrarische sector, en de procesindustrie?

Antwoord: Wij zijn vóór een duurzame en innovatieve landbouw, die rekening houdt met klimaat-verandering en voedselveiligheid. Dat betekent dat de agrarische sector moet leren het met minder (zoet) water te doen en te kunnen blijven produceren, ook als het water zilter is: adaptatie. Juist omdat de Nederlandse boeren zo hoogproductief en innoverend willen zijn zien we hier enorme kansen, ook in het waterbeheer. Hetzelfde geldt voor de procesindustrie. In veel andere sectoren blijkt dat juist een duurzame bedrijfsvoering de beste kansen biedt voor de toekomst. Gelukkig zien ook steeds meer boeren dat in. Zo ontstaan hele mooie combinaties van winstgevend ondernemerschap met kansen voor natuur en recreatie. En daar wordt niet alleen de economie, maar heel Nederland beter van.

14: Jullie zeggen een diervriendelijke partij te zijn, maar hoe zit het dan met de bestrijding van muskusratten?

Antwoord: Waar muskusratten werkelijk een bedreiging vormen voor de veiligheid zullen maatregelen daartegen nodig blijven, maar wij hebben grote twijfels bij de effectiviteit van de bestrijding zoals die nu miljoenen per jaar kost. Het blijft dweilen met de kraan open zolang er geen natuurlijke vijanden zijn. Dat kan en moet anders. Daarom zijn we nu een proef gestart om te bepalen wat de effectiviteit is van het muskusrattenvangen en welke alternatieve methoden mogelijk zijn die diervriendelijk zijn EN effectief.

15: Water Natuurlijk bepleit steeds weer nieuwe, dure zuiveringsmethoden voor het afvalwater. Op een gegeven moment is het water toch schoon genoeg?

Antwoord: Het Nederlandse water is op heel veel plekken nog lang niet schoon genoeg om een ecologisch gezond systeem te dragen. Het water komt inmiddels schoner Nederland in dan het ons land verlaat. Dat betekent dat we door moeten gaan met naar betere techniek te zoeken. Daarmee zorgen we er meteen voor dat waterschappen energieleveranciers kunnen worden en daarmee klimaatneutraal. Uiteindelijk zijn we dan zelfs goedkoper uit. Daarnaast komen er nieuwe stoffen bij, die het water vervuilen. Hormonen en medicijnen die schadelijk zijn voor natuurlijk functionerend en gezond water. Ook daarom zijn nieuwe technieken nodig om deze nieuwe stoffen uit het water te halen. Dit natuurlijk naast het geven van voorlichting over de effecten van het doorspoelen van medicijnen.

Na vele jaren van discussie kan de aanleg van de Parklaan in 2019 eindelijk van start, maar dan we volgens een "groen ontwerp", waar GroenLinks achter kan staan. Deze weg moet de oostelijke woonwijken van Ede aansluiten op de N224 en de A12. De nieuwe oplossing voorziet in het behoud van zoveel mogelijk natuur in de groene corridor tussen Ede en Bennekom.

GroenLinks is blij met deze doorbraak. De verkeerswethouder, de milieuorganisaties en omwonenden verdienen een groot compliment voor het bereikte resultaat.

Tijdens de vorige collegeperiode werd besloten het zuidelijk deel van de Parklaan tussen station Ede-Wageningen en de A12 vierbaans aan te leggen. Daarvoor zouden 500 volwassen bomen moeten worden gekapt en zou de mooie groene corridor tussen Ede en Bennekom verdwijnen. GroenLinks was niet overtuigd van de noodzaak van de 4-baans oplossing en heeft (als enige partij in de Edese gemeenteraad) tegen de 4-baanswegoplossing gestemd (klik hiervoor de argumentatie). Omwonenden en milieuwerkgroepen droegen goede alternatieven aan, maar het toenmalig college heeft deze alternatieven niet laten onderzoeken.

Deze groepen zijn juridische procedures begonnen tegen de 4-baans-plannen van de gemeente. Nu blijkt uit nieuwe onderzoeken dat een 2-baansoplossing wél voldoende is om een verkeersafwikkeling voor langere tijd te garanderen. In goed overleg met de bezwaarmakers is een nieuw ontwerp gemaakt.

De bezwaarmakers trekken nu hun bezwaren in, waardoor deze nieuwe weg kan worden aangelegd. Uit de raadsvergadering van 17 januari 2019 blijft dat de gemeenteraad deze nieuwe plannen wil steunen, waardoor de werkzaamheden in 2019 nog van start gaan. Aanwonenden van de Emmalaan/Tooroplaan en de Zandlaan/Frans Halslaan kunnen dan opgelucht ademhalen. De afwikkeling via de nieuwe weg, zal naar wij verwachten minder verkeer door hun straten betekenen.

Het college kwam deze maand met een plan om de Japanse Duizendknoop in de gemeente actief te gaan bestrijden met glysofaat. Onze GroenLinksfractie steunt dat plan. Is GroenLinks nu ineens voor glyfosaat? Nee, dat zijn we niet. Maar voor Japanse Duizendknoop willen wij voorlopig een uitzondering maken. Een effectieve bestrijdings-methode van de plant zonder toepassing van gif is tot op heden namelijk niet gevonden. De Japanse Duizendknoop (Fallopia japonica, ook wel JDK) is een uitheemse soort die andere planten verdringt, tot drie meter diep wortelt en vrijwel onuitroeibaar is. Voor de natuur is het nog te overzien, omdat deze plant zich niet zelfstandig verspreidt. Er wordt in Nederland geen zaad gevormd omdat alleen vrouwelijke planten voorkomen en er dus geen stuifmeel beschikbaar is. Waar de plant staat zal deze zich lokaal uitbreiden maar dit zal minder snel gaan dan bij bijvoorbeeld de Amerikaanse Vogelkers. Voor tuinen, openbaar groen en infrastructuur zoals wegen, sloten en spoorlijnen is JDK een groot probleem omdat de plant vooral in bewerkte grond erg snel groeit en ontwrichtend werkt, zelfs voor bouwfunderingen.

De mens is de enige verspreider van deze plant: via graafmachines, maaimachines, plantgoed, compost en grondverzet worden stukjes stengel en wortel verspreid met een grote voorkeur voor pas losgewoelde grond (zie foto van een overwoekerd beekdal in Ierland). GroenLinks Ede vindt dan ook preventie ten aanzien van verdere verspreiding de eerste prioriteit. De gemeente Ede is hier al mee begonnen door JDK groeiplaatsen op een kaart te zetten. Burgers en bedrijven kunnen nieuw ontdekte groeiplaatsen doorgeven. Ook zijn er instructies voor aannemers, grondwerkers en bosbeheerders gemaakt. De groeiplaatsen worden afgezet met rood lint of paaltjes zodat de reguliere maaimachines de plek overslaan (zie foto van een gemarkeerde plek in het Binnenveld). Het maaisel van de plant moet apart worden afgevoerd en niet met grond of compost worden vermengd, maar verbrand of vergist. Voor deze preventie is nog veel communicatie nodig.

Bestrijding van de plant op groeiplaatsen is een hele lastige. Op sommige plaatsen, bijvoorbeeld waar gebouwd wordt, kan de plant worden afgegraven, maar dat moet heel diep gebeuren en er is controle nodig dat er niets achterblijft. De grond moet apart worden afgevoerd, gezeefd et cetera. Het zal duidelijk zijn dat afgraven extreem duur is en op veel plaatsen niet kan door bestaande bebouwing en infrastructuur.

Als diep afgraven niet kan is uitputten een mogelijke bestrijdingsmethode, en haalbaar voor burgers en moestuiniers. Eerst moet men de plant zoveel mogelijk uitgraven en de rest van het wortelstelsel uitputten, door het loof consequent (wekelijks) te verwijderen. Voor grote groeiplekken, natuurgebieden, bos en openbaar groen is dit veel te duur en dus geen haalbare optie.

Omdat de plant in heel Nederland een probleem is, is al veel onderzoek gedaan naar andere bestrijdingsmethoden. Daarvan lijkt het aanstippen van stengels met glyfosaat in het najaar de meest effectieve methode. De plant trekt in dat seizoen het bestrijdingsmiddel het wortelstelsel in. Het gaat om kleine hoeveelheden glyfosaat, die diep in de bodem terecht komen en daar in de loop van de tijd worden afgebroken (halfwaardetijd 20-100 dagen). De effectiviteit en de neven-effecten van deze methode moeten worden gemonitord, want als ook dit niet voldoende werkt, blijft alleen preventie over.

Dit neemt niet weg dat mogelijk alsnog iemand met het ei van Columbus komt om op een milieuvriendelijke manier de JDK te bestrijden. Het onderzoek naar de bestrijdingsmethoden voor JDK moet dus nauwlettend worden gevolgd, ook internationaal.

Zie ook:

Bestrijding Japanse Duizendknoop:https://www.wur.nl/nl/artikel/Japanse-duizendknoop-Wat-kun-je-eraan-doen.htm

Halfwaardetijd glyfosaat:https://www.rug.nl/research/portal/publications/onkruidbestrijding-op-bestrating(c7bee0ce-f9e5-4316-a129-f3d97c292843).html

Glyfosaat: het probleem is vooral dat het massaal wordt gebruikt door boeren. https://www.ftm.nl/artikelen/is-de-ophef-over-roundup-terecht?share=1

Bestrijding Japanse Duizendknoop https://bestrijdingduizendknoop.nl/duizendknoop/ 

GroenLinks maakt zich zorgen. Zorgen, omdat monumentale bomen beschermd zouden moeten zijn door hun monumentale status. Echter, er zijn plannen om monumentale bomen in Ede te gaan kappen. Naar aanleiding van deze plannen en gesprekken met bewoners die in opstand komen tegen de voorgenomen kap, heeft ons raadslid Judith Klostermann raadsvragen gesteld. Deze raadsvragen gaan over de monumentalre bomen op ENKA, Kazerneterrein en SOMA, maar inmiddels hebben we ook begrepen dat er voornemens zijn om de monumentale eiken van de Oranjebuurt te kappen.

De lijn van GroenLinks is: duurzaam bouwen met behoud van de originele bomen. Als we in staat zijn mensen de ruimte in te sturen, moet het zeker ook lukken om bestaand groen in te passen bij het inrichten van wijken.

Wilt u uw mening hierover met ons delen? Dat kan via Twitter, Mail of discussieer mee op Facebook