Poliflw

GroenLinks heeft vandaag tegen de Invoeringswet van de van de nieuwe Omgevingswet gestemd. Het lukte Kamerlid Paul Smeulders weliswaar om maar liefst vijf wetswijzigingen die het ruimtelijk beleid minder vrijblijvend maken door de Kamer te krijgen, maar de Omgevingswet blijft wat GroenLinks betreft te veel de nadruk leggen op minder regeltjes voor ondernemers.

In Nederland is de ruimte schaars en moet dus goed worden verdeeld. De regels hiervoor gaan binnenkort op de schop als in 2021 de Omgevingswet wordt ingevoerd. Dit wordt een mega-operatie, want het gaat hier om één van de grootste wetswijzigingen sinds de grondwetsherziening van 1948. Alle regels rond ruimtelijke ordening, milieu, externe veiligheid, lucht, natuur, water en erfgoed worden opnieuw bepaald. De operaties is zo omvangrijk dat bijna niemand precies weet wat er gaat gebeuren. Ook omdat de grote gevolgen pas over een aantal jaar merkbaar zijn.

Onder aanvoering van rechtse kabinetten is de Nederlandse traditie van zorgvuldige ruimtelijke ordening in de afgelopen jaren uitgehold. De Omgevingswet gaat dat niet beter maken. Vanaf het begin van de wetsbehandeling heeft GroenLinks zorgen geuit over het ontbreken van ‘waarborgen’ voor een goede kwaliteit van de leefomgeving. Het risico van de Omgevingswet is dat de ruimte in handen komt van enkele partijen, vaak grote bedrijven. Dat gaat dan weer ten koste van natuur en landschap waar juist veel mensen van kunnen genieten. Dat is de voornaamste reden dat de Kamerfractie deze week tegen de invoeringswet stemde.

Het lukte Kamerlid Paul Smeulders wel om de wet te verbeteren, omdat hij er met D66 en CDA in slaagde om iets meer checks and balances toe te voegen. Met deze regeringspartijen maakte GroenLinks onder meer aanpassingen die gemeenteraden meer mogelijkheden geven om plannen bij te sturen en omwonenden van grote projecten betere inspraak. De andere voorstellen die werden aangenomen zorgen ervoor dat mensen een hoger vergoedingsbedrag voor planschade kunnen krijgen (samen met het CDA) en dat het Europese landschapsverdrag van Florence wettelijk is verankerd. ‘De wet blijft een stap terug, maar de aanpassingen waarover we afspraken hebben kunnen maken, zijn binnen die marge mooie successen voor GroenLinks’, reageert Smeulders.

Nu de rechtse meerderheid ervoor heeft gezorgd dat de wet er nu toch gaat komen, zijn gemeenten en provincies aan zet. Het is aan hen om te zorgen voor voldoende waarborgen in de Omgevingsvisies en vooral in de Omgevingsplannen die ze de komende jaren gaan maken. Smeulders: ‘Hopelijk gebruiken ze de nieuwe instrumenten om belangrijke waarden als gezondheid, milieu en klimaat te versterken, om groene en sociale initiatieven van onderop mogelijk te maken en inwoners meer inspraak te geven.’

"Het verzet van Rutte en Buma tegen uitvoering van het Klimaatakkoord van Parijs is onverantwoord." Dat zei GroenLinks-leider Jesse Klaver maandagavond op een Meetup in Amsterdam naar aanleiding van de uitspraken van de twee coalitieleiders dit weekend op campagne.

Rutte zei dit weekend dat we nog tot 2050 hebben om maatregelen te nemen tegen klimaatverandering en hekelde partijen als GroenLinks die nu langjarig klimaatbeleid willen vastleggen. Buma vond dat Klaver aan het radicaliseren was.

Klaver: "De tacktiek van vertragen en frustreren is weer ingezet. Rutte en Buma hebben niet door dat, met hun verzet tegen noodzakelijk klimaatbeleid, zij zelf flankpartijen beginnen te worden. Nederland wil vooruit maar VVD en CDA staan op de rem."

Om het beleid bij te sturen wil Klaver graag met de coalitie in gesprek. Op de meetup zei hij "zijn hand uit te willen steken" naar de coalitiepartijen en zo snel mogelijk zaken te willen doen om de klimaatwet uit te voeren en de Urgenda-doelen voor 2020 te halen. Wat Klaver betreft hoort ook compensatie voor de stijgende energierekening bij die gesprekken.

Klaver: "De afgelopen weken heeft GroenLinks voorstellen gepresenteerd om de klimaatdoelen voor 2020 en 2030 te halen. Om klimaatdoelen te halen en de energierekening van mensen te compenseren, moeten we samenwerken. Ik ben daar absoluut toe bereid."

De zeven oppositie- en coalitiepartijen die het voor de zomer eens werden over de Klimaatwet hebben de wet vandaag aangemeld voor behandeling door de Tweede Kamer. Daarmee committeren de politieke partijen zich aan de doelstelling van 49 procent CO2-reductie in 2030 en 95 procent CO2-reductie in 2050.

Nadat GroenLinks, PvdA, SP, ChristenUnie, D66, VVD en CDA het eind juni eens werden over de wetstekst voor de Klimaatwet, is de wet voor advies opgestuurd naar de Raad van State. Dat advies is binnen en de reactie op het Raad van State advies is af. Daarmee is de wet klaar voor parlementaire behandeling.

De Klimaatwet moet niet verward worden met het Klimaatakkoord.

De Klimaatwet is een initiatief van politieke partijen en legt de doelstellingen op het gebied van klimaatbeleid wettelijk vast. Het beperkt zo de mogelijkheid voor opeenvolgende kabinetten om terug te komen op eerdere beloften om klimaatverandering te bestrijden. Ook regelt de Klimaatwet de mechanismes om ervoor te zorgen dat deze klimaatdoelen worden gehaald.

Over het Klimaatakkoord wordt, in opdracht van het kabinet, onderhandelt aan de ‘klimaattafels.’ Het klimaatakkoord gaat over de maatregelen die nodig zijn om de doelstellingen uit de Klimaatwet te halen.

De afgelopen maanden heeft de maatschappelijke discussie rondom klimaatbeleid zich met name toegespitst op de vraag of de kosten van de energietransitie door burgers of door de industrie gedragen moeten worden. De Klimaatwet dient als een stok achter de deur: het kabinet moet keuzes maken over de instrumenten. Kiezen voor uitstel of verlaging van de doelstellingen is, na inwerkingtreding van de Klimaatwet, niet zonder meer mogelijk.

De Raad van State wijst er in haar advies onder meer op dat de Tweede Kamer medeverantwoordelijk is voor de uitvoering van de klimaatwet en adviseert de borging van het klimaatakkoord af te stemmen op de cyclus uit de Klimaatwet. Het advies van de Raad van State en de reactie van de indieners is te vinden in de bijlage.