Poliflw

Kinderopvang mag niet langer een cash cow zijn voor investeerders vinden GroenLinks, SP en PvdA. Daarom moet er een verbod komen op winstuitkering uit kinderopvang. Inkomsten van kinderopvang moeten worden ingezet voor het bevorderen van de kwaliteit en toegang tot kinderopvang, en mag niet langer in de zakken van investeerders verdwijnen. GroenLinks, SP en PvdA komen met een initiatiefwet daarvoor.

De afgelopen jaren hebben steeds meer grote buitenlandse ondernemingen Nederlandse kinderopvangorganisaties opgekocht met het doel om winst te maken. Nu is namelijk de opvang van kinderen van 0 tot 4 jaar in Nederland, anders dan in bijvoorbeeld het onderwijs, onderdeel van de markt. Maar het is geen gewone markt, het wordt voor een groot deel gefinancierd uit collectieve middelen. Dat maakt de Nederlandse kinderopvang een interessante en veilige investeringsoptie.

En hier schuurt het volgens de initiatiefnemers. De kinderopvang wordt voor 70% door de overheid en werkgevers bekostigd. Dat betekent dat een groot deel van de collectieve - grotendeels publieke - kosten, nu wegstroomt naar buitenlandse investeerders waar winst op de eerste plaats komt en niet het kind.

Geen goede zaak, vinden de initiatiefnemers van het wetsvoorstel. Volgens hen zorgt deze werkwijze uiteindelijk voor de uitholling van het systeem. Want de focus op winstmaximalisatie bij deze investeerders zorgt op de lange termijn voor minder opvang in gebieden waar minder kinderen wonen en dus minder rendabel zijn. En voor ongelijke concurrentie tussen kinderopvangcentra in gebieden met veel bemiddelde ouders. Daarnaast zet het diversiteit van aanbod en keuzevrijheid van ouders onder druk. Toegang tot opvangmogelijkheden neemt af en kansongelijkheid neemt toe.

“Het is eigenlijk te gek voor woorden dat over de rug van onze kinderen winst wordt gemaakt. Goede kinderopvang is een publieke aangelegenheid en we weten hoe belangrijk de ontwikkeling in de eerste jaren zijn voor de rest van iemands leven. Ik kies de belangen van onze kinderen boven rendementen”, aldus Lisa Westerveld, Kamerlid van GroenLinks.

“Het is vrij eenvoudig. Kinderopvang is niet bedoeld om investeerders rijk te maken, maar om kinderen een veilige plek te bieden. Elke euro die bij een sprinkhaankapitalist met zo’n investeringsfonds terecht komt, gaat niet naar de verbetering van de kwaliteit van de opvang. Met onze belastingen subsidiëren we zo buitenlandse beleggingsclubjes die vooral het eigen rendement belangrijk vinden. Weg ermee dus!”, zegt Peter Kwint, Kamerlid van SP.

Gijs van Dijk (PvdA): “De kinderopvang is van ons allemaal. Winst maken ten koste van de zorg voor kinderen is onwenselijk. Daarom moet streng worden toegezien dat belastinggeld voor de kinderopvang goed wordt besteed. Als ouder wil je zeker zijn van goede zorg voor je kind. En dat betekent dat een kinderdagverblijf moet goede zorg bieden, veilig zijn, investeren in scholing voor haar werknemers en een betaalbaar tarief hebben.“  

De Senaatsfractie van GroenLinks is op zoek naar een stagiair(e) voor twintig uur per week ter ondersteuning van de politieke werkzaamheden. Tineke Strik draagt begin juni het fractievoorzitterschap over aan Paul Rosenmöller, waarna GroenLinks hoogstwaarschijnlijk met een team van negen senatoren van start zal gaan.

De stage loopt van begin september 2019 tot begin juli 2020. De werkdagen in Den Haag zijn altijd op dinsdag en vaak op maandag, behalve tijdens de recessen (schoolvakanties).

Wat ga je doen?

Volgen van het wetgevingsproces van wetsvoorstellen binnen specifieke portefeuilles;

Ondersteuning van de senatoren met schriftelijke vragen aan bewindspersonen en het schrijven van spreekteksten; Ten aanzien van specifieke dossiers inventariseren van voortraject via Tweede Kamerfractie en Eurofractie; Ondersteuning van communicatieve werkzaamheden van de fractie; Signaleren van publicitaire kansen en schrijven van artikelen en sociale media-uitingen op de kanalen van de senatoren en GroenLinks; Het organiseren van bijeenkomsten voor inhoudelijke uitdieping van onderwerpen, zoals expertbijeenkomsten en jaarlijkse conferenties; Organisatorisch voorbereiden van de wekelijkse fractievergaderingen; Eventueel ondersteunen van de senatoren bij hun interparlementaire werkzaamheden voor bijvoorbeeld de Raad van Europa in Straatsburg.

Wie zoeken wij?

Je bent een leergierige en flexibele stagiair(e), die in het jaar 2019/2020 ingeschreven staat bij een hogeschool of universiteit met een passie voor politiek. Je voelt je over het algemeen goed thuis bij de standpunten en voorstellen van GroenLinks, een lidmaatschap is geen voorwaarde. Je kunt analytisch denken, jezelf goed uitdrukken en op een aansprekende, begrijpelijke en goed onderbouwde manier een tekst opbouwen. Je bent initiatiefrijk en legt snel contacten en vindt het geen probleem om af en toe in het weekend te werken.

Wat bieden wij?

Een uitdagende stage in het hart van het politieke machtscentrum van Nederland. Een goede stagevergoeding, die wordt doorbetaald tijdens de recessen. Je werkt in nauwe samenwerking met de fractiemedewerker en senatoren.

Meer informatie?

Voor informatie over de stage en de sollicitatieprocedure kun je contact opnemen met de fractiemedewerker van de Eerste Kamerfractie van GroenLinks Michiel Philippart via 0031625036874 (m.philippart@eerstekamer.nl)

Schriftelijke reacties, bestaande uit een motivatiebrief en een CV, ontvangen wij graag uiterlijk 20 mei 2019. Deze kun je per mail sturen aan: Michiel Philippart (m.philippart@eerstekamer.nl) onder vermelding van ‘stagevacature’. Als je wordt uitgenodigd voor een gesprek, dan zal dat op 28 mei 2019 zijn in de Eerste Kamer.

Het onderwijs verdient beter en daarom steunt GroenLinks de acties van het stakende onderwijspersoneel van harte. ‘De coalitie kan niet blijven roeptoeteren dat het zo geweldig is dat ze anderhalf miljard euro extra hebben geïnvesteerd. Het is een heleboel geld, maar niet genoeg om de crisis in de sector te beteugelen’, aldus Kamerlid Lisa Westerveld.

Met meer geld voor kleinere groepen en een ambitieus plan om de loonkloof tussen primair en voortgezet onderwijs te dichten, zou minister Slob de sector een heel eind de goede richting in kunnen sturen. Daarnaast moet hij het passend onderwijs nu echt passend maken door werkdrukbeteugeling te eisen via meer en betere ondersteuning op de werkvloer. Westerveld: ‘Via zulke maatregelen worden ook de 83 duizend mensen die ondanks een lesbevoegdheid niet voor de klas staan weer naar het onderwijs gelokt. Die zijn nu afgehaakt omdat in de eerste plaats de werkdruk te hoog is ze en daarnaast – terecht – vinden dat ze niet genoeg verdienen.’

Helaas blijven de coalitiepartijen trots tamboereren op de extra middelen en verschuilen zich achter het regeerakkoord als door vakbonden of partijen als GroenLinks wordt vastgesteld dat er meer nodig is.

Westerveld: ‘VVD, CDA, D66 en ChristenUnie lijken soms vergeten dat dit probleem vraagt om een marathonmentaliteit. Nu zijn ze flitsend uit de startblokken gekomen om vervolgens langs de weg te gaan zitten blazen. Terwijl ze niet eens halverwege zijn. Als je dan zegt dat de finish pas vele kilometers verderop ligt, krijg je verontwaardigde reacties in de geest van “zie je niet hoe hard we gingen?” Het doel is intussen wel uit zicht.’

Dat de middelen beperkt zijn en de crisis in de publieke sector niet alleen het onderwijs raakt maar ook sectoren als de zorg of defensie, maakt het probleem complex. ‘Iedereen snapt best dat het gezond krijgen van de onderwijsarbeidsmarkt niet in een vloek en een zucht is geregeld. Daar gaan jaren overheen. Maar onderken dat gewoon en doe niet of er nu genoeg gebeurt, zoals de VVD. Of bluf er geen half miljard aan investeringen bij door te doen of onderhoud aan monumenten het onderwijs ten goede komt, zoals D66.’

Volgens GroenLinks zou het ook helpen als de bekostiging op de schop gaat. Zo moeten de bekostigingsregels zo worden aangepast dat het onmogelijk wordt geld dat is bedoeld voor personeel in te zetten voor bijvoorbeeld gebouwen, tenzij daar toestemming voor is gegeven door de medezeggenschapsraad. En er moet een rem komen op de reserves: onderwijsbreed staat er 16 miljard euro op de bank. Zeven miljard euro daarvan was bedoeld voor het funderend onderwijs.

‘Ik snap best dat besturen soms geld moeten reserveren voor vastgoedonderhoud of een duur ict-systeem,’ zegt Westerveld. ‘Maar dit soort reserves voedt de suggestie dat het onderwijs het geld nu al niet op krijgt. Daarom moet het ministerie van OCW aan de slag met een maximale reserve. Een structurele oplossing voor het lerarentekort is dat uiteraard niet: een spaarpot kun je maar één keer legen. Maar je kunt er wel een begin mee maken.’

GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld vindt dat leraren en ander onderwijspersoneel meer te zeggen moet krijgen over de financiële keuzes die op scholen worden gemaakt. Ook vindt ze dat het ministerie van OCW moet ingrijpen in het oppotgedrag van scholen: de reserves moeten bij wet worden gemaximeerd.

De voorstellen moeten leiden tot meer grip op de onderwijsmiddelen. ‘Of in ieder geval: dat meer geld in de klas terecht komt,’ preciseert Westerveld. ‘Niemand hoeft me te overtuigen dat het onderwijsgeld tekort komt en het lerarentekort vraagt om fors te investeren. Tegelijkertijd zien we onderwijsbestuurders enerzijds hun steun betuigen aan leraren die actievoeren voor een hoger loon en minder werkdruk, maar anderzijds schuiven ze miljoenen weg richting spaarrekeningen. Daar staat gewoon spanning op.’

Uit het jaarverslag van de Onderwijsinspectie blijkt dat de reserve onderwijsbreed 16 miljard euro is. Zeven miljard daarvan komt voor rekening van het primair en voortgezet onderwijs. Westerveld beseft dat zeker niet dit volledige bedrag direct ingezet kan worden, maar doet wel het voorstel om reserves te maximeren. ‘Laten we vastleggen dat er een maximumpercentage geldt voor reserves. Zo’n afspraak is voor iedereen beter: als eindverantwoordelijken voor het stelsel weten Kamer en kabinet zeker dat onderwijsgeld daadwerkelijk wordt geïnvesteerd in onderwijs. En schoolbesturen kunnen niet meer in het verdachtenbankje worden geplaatst. Natuurlijk zijn er dan nog altijd uitzonderingen denkbaar: ik begrijp best dat er geld opzij moet worden gezet als er plannen zijn om een nieuw pand aan te kopen of een duur ict-systeem aan te schaffen. Maar middelen mogen daar wat GroenLinks betreft alleen voor worden gereserveerd na instemming van de medezeggenschapraad en de raad van toezicht.’

Bovendien wil GroenLinks dat bestuurders veel meer dan nu het geval is hun onderwijspersoneel betrekken. ‘GroenLinks is geen partij die het belang van solide management in de publieke sector onderschat,’ zegt Westerveld. ‘Maar goed onderwijs valt of staat met goede leraren. Bestuurders moeten faciliteren: zij moeten zich bezighouden met de vraag of de werkdruk te overzien is, de ondersteuning op orde blijft en de werkomgeving op orde is. Zodat de leraar zijn werk goed kan doen. Daarom moet de inspraak veel beter, zodat leerkrachten echt meepraten over de financiële keuzes die gemaakt worden op een school. Niemand heeft meer baat bij een goede besteding van onderwijsgeld dan de leraar.’

Meebeslissen vraagt ook om een verdere professionalisering van de medezeggenschap: scholen moeten ter zake kundige ondersteuning regelen voor de docenten die dagelijks voor de klas staan. ‘Als de mensen die de werkvloer zijn bij hun overleg met het bestuur gesteund worden door een professional die feeling heeft met begrotingen en onderwijswetgeving, zijn zij beter in staat goede afwegingen te maken. Daarmee maak je de leden van medezeggenschapsraden bewuster van het belangrijke werk dat ze doen en haal je het wat mij betreft onzinnige bestuurdersargument van tafel dat onderwijspersoneel niet goed begrijpt waarover het besluiten moet nemen. Van dergelijk paternalisme wordt ons onderwijs niet beter. Wél is het onderwijs gebaat bij meer geld dat in de klas terecht komt’

Overwerkt onderwijspersoneel, bomvolle klassen, thuiszittende zorgleerlingen en bezorgde ouders: wie de situatie in het passend onderwijs aanschouwt, vraagt zich af hoe het mogelijk is dat 238 miljoen euro van het geld dat bestemd is voor passend onderwijs op een spaarrekening staat. Wat GroenLinks betreft zorgt minister Slob dat deze middelen zo snel mogelijk worden ingezet in de klas.

De Kamer debatteert vandaag met minister Slob over passend onderwijs, het systeem dat moet regelen dat scholieren met een zorgvraag zo veel mogelijk in een reguliere schoolklas worden opgeleid. Daartoe werken scholen op regionaal niveau met elkaar samen. ‘Op zich is dat logisch, maar vorige kabinetten hebben bedacht dat er officiële samenwerkingsverbanden moeten worden opgericht. Waarmee er in feite een extra laag bureaucratie op het onderwijs wordt gelegd’, zegt GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld. 

Westerveld begrijpt best dat scholen geld in kas houden voor onvoorziene kosten, maar in het onderwijs is sparen intussen tot kunst verheven. ‘Als je de reserves van alle schoolbesturen bij elkaar optelt, kom je tot de som van bijna 16 miljard euro. Dat is al niet uit te leggen. Als dan vervolgens blijkt dat de nieuwe bestuurslaag in een paar jaar 238 miljoen euro heeft opgepot, wordt het te gek. Alsof de scholen die deelnemen in samenwerkingsverbanden geen extra zorgleerling kunnen opvangen met die gespaarde miljarden.’

Ook GroenLinks ziet dat er regionale verschillen zijn. Door de verdeling van het onderwijsgeld zijn op sommige plaatsen grote tekorten. Maar dat neemt niet weg dat moet minister Slob snel met een scherpe boodschap naar onderwijsbestuurders moet die jaar na jaar geld overhouden. ‘Besteed het geld dat je krijgt aan onderwijs. Want een sector die kampt met enorme personeelstekorten, een te hoge werkdruk en een lage beloning vindt ons aan zijn zijde. Maar het is niet uit te leggen dat veel geld blijft liggen.’

Meer ruimte voor pragmatisme is zeer gewenst, stelt Westerveld. ‘Als een samenwerkingsverband lekker loopt zullen we de laatste partij zijn die in de weg gaat zitten. Maar ik zou niet weten waarom we het onderwijs zouden verbieden passend onderwijs op een andere manier te organiseren.’

GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld vindt dat het kabinet veel meer moet doen om het chronische lerarentekort te bestrijden. ‘Na een aardig begin mis ik bij minister Slob en de coalitiepartijen een gevoel van urgentie. Wil je snel meer doen aan het lerarentekort, dan moet je lef tonen en ideeën omarmen, niet vasthouden aan een ontoereikende afspraak uit het regeerakkoord.’

Vandaag debatteert de Tweede Kamer opnieuw met minister Slob over het lerarenbeleid. En Westerveld is klaar met de mitsen en maren die ze het afgelopen jaar hoorde. ‘Als de extra middelen niet toereikend zijn, heb je nog steeds een probleem. Onderken dat, maak je sterk voor een gezonde sector. Put uit de ideeën van anderen. Voor GroenLinks deed ik de afgelopen jaren tal van voorstellen en die vroegen lang niet altijd om miljardeninvesteringen. Ze vragen wel om lef. Het wordt tijd dat Slob een keer indruk maakt. En daarvoor mag hij mijn voorstellen benutten.’

Voor 16 miljard euro reserves

Zo wil GroenLinks dat de minister onderwijsbestuurders aanspreekt op hun oppotgedrag. ‘Het onderwijs heeft de afgelopen jaren 16 miljard aan reserves bij elkaar gespaard. Tijdens de crisis waarmee Rutte-II schermde, werd 2,3 miljard euro aan geld dat was bedoeld voor onderwijs niet uitgegeven. Ik snap best dat een school zich moet wapenen voor tegenslagen en soms moet sparen voor een nieuw ICT-systeem of een extra gebouw. Maar dit soort bedragen is niet te verkopen als het personeel in alle onderwijssectoren structureel wordt overvraagd, waardoor ze uitvallen door ziekte of er gewoon de brui aan geven.’

83.000 leraren werken niet in het onderwijs

Er zijn namelijk nogal wat ex-docenten in Nederland: meer dan 83 duizend mensen hebben een lesbevoegdheid maar staan niet voor de klas. ‘Een groot deel wil best voor de klas, maar niet onder de huidige omstandigheden. Waarom zetten schoolbesturen hun miljarden niet in om deze mensen te werven. En waarom zegt Slob dat hij niets kan doen om ze daartoe te dwingen? Op het moment dat onderwijsgeld op de plank blijft liggen is toch echt het ministerie aan zet. Ingrijpen moet, want het wordt niet beter: schoolbesturen die samenwerken om passend onderwijs te organiseren, leggen reserves aan voor hun samenwerkingsverband, terwijl te veel leerlingen thuiszitten zonder onderwijs.’

Westerveld wordt ongeduldig: De minister zegt dat hij geen toverstokje heeft en de coalitie reageert gelaten. Terwijl we weten wat de oplossingen zijn: minder werkdruk en meer salaris. Als aan die voorwaarden wordt voldaan, wil een deel van de ex-docenten weer terug het onderwijs in.

Loden deur

Westerveld verwacht dus meer fanatisme van Slob. ‘Een crisis bedwing je niet door je als redelijke winkelmanager op te stellen. Ik wil een getergde bewindsman die iedere mogelijkheid onderzoekt om de problemen te beteugelen. Eén die durft gelegenheidsallianties te sluiten. En eentje die tegen de coalitiepartijen durft uit te varen als die zich weer op de borst kloppen over de anderhalf miljard euro die ze aan het begin van deze samenwerking afspraken: als er vervolgens niet eens een toezegging kan komen op ons verzoek met opleidingen af te spreken dat 8000 euro voor een lerarenopleiding echt te veel is, of als commerciële uitzendbureaus niet worden aangesproken op hun gedrag als ze leraren wegtrekken uit het onderwijs om vervolgens van scholen de hoofdprijs te vragen wordt zo’n ontoereikende investering een loden deur waarmee ieder goed idee wordt buitengehouden. De crisis woekert voort, leraren branden op en kinderen zijn de dupe. Dat kan van niemand de bedoeling zijn.’

Kinderen mogen nooit meer worden buitengesloten van ‘extra’ schoolactiviteiten omdat hun ouders of verzorgers de vrijwillige ouderbijdrage niet kunnen betalen. SP en GroenLinks hebben het afgelopen jaar gewerkt aan een wet die dit moet voorkomen. Nu gebeurt het nog te vaak dat kinderen niet mogen meedoen aan bijles of op school klusjes moeten doen als de rest van de klas op schoolreisje gaat. Voor de twee linkse fracties is dat onverteerbaar.

Scholen mogen de ouderbijdrage niet verplichten en zijn al gedwongen in de schoolgids te melden dat de bijdrage vrijwillig is. Maar ze mogen kinderen wel buitensluiten van activiteiten. De initiatiefwet van SP en GroenLinks maakt daar een eind aan.

De ‘vrijwillige’ ouderbijdrage komt voor in het primair en het voortgezet onderwijs en wordt daar door scholen gebruikt om schoolactiviteiten te organiseren die buiten het normale lesprogramma vallen. Scholen bepalen zelf hoe veel ze vragen, dus bedragen lopen uiteen van enkele tientjes tot soms wel honderden euro’s.

Veel scholen houden het gevraagde bedrag zo laag mogelijk, maar desondanks ontvangen Kamerleden Peter Kwint (SP) en Lisa Westerveld (GroenLinks) jaarlijks berichten over kinderen die niet mee mogen met schoolreisje of zijn uitgesloten van bijles.

In sommige gevallen sturen scholen zelfs betalingsherinneringen en wordt er zelfs een incassobureau ingeschakeld.

SP-Kamerlid Peter Kwint: “Al jaren strijden we tegen uitsluiting van kinderen van armere ouders. En elke keer zegt de minister dat scholen nu echt hier iets aan moeten doen. Maar verandert er niks in de wet. Wij zijn het wachten zat en hebben dus maar zelf een wet geschreven. Elk kind moet mee kunnen op schoolreis.

GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld: “We zien een keiharde tweedeling in de samenleving, die helaas ook in de klas is geland. Zo geven ouders steeds meer uit aan onderwijs, maar komt het nog steeds voor dat kinderen achterblijven als de rest iets leuks gaat doen. Terwijl ieder kind een gelijke kans verdient, al helemaal in het onderwijs.”

Het voorstel van GroenLinks en SP ligt nu bij de Raad van State die er een advies over zal schrijven. Daarna wordt het naar de Tweede Kamer gestuurd voor verdere behandeling.

GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld wil dat minister Slob vanaf volgend jaar 2 miljoen euro om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om te scholen tot conciërge. Samen met PvdA-Kamerlid Kirsten van den Hul doet ze vandaag een voorstel bij de begrotingsbehandeling van het ministerie van OCW.

‘Conciërges zijn essentieel voor een gezonde school: ze zijn vaak een verbindende schakel tussen de leerlingen en hun docenten en nemen hun collega’s bergen werk uit handen. Alleen zijn ze vaak wegbezuinigd,’ zegt Westerveld. ‘Onderwijsteams moeten zelf zorgen dat er voldoende papier in huis is, dat de verzuimlijsten op orde zijn en verrichten allerlei andere hand-en-spandiensten. Terwijl de meeste leraren omkomen in het werk.’

Gelukkig is er de laatste jaren sprake van voortschrijdend inzicht onder politici en onderwijsbestuurders: de afwezigheid van conciërges wordt door iedereen ervaren als een gemis en iedereen is het er wel over eens dat we snel meer handen nodig hebben in de school. Op de vraag waar de mensen vandaan moeten komen, heeft Westerveld wel een antwoord. ‘Onlangs besloot de coalitie dat het rijk niet meer hoeft te streven naar 25.000 arbeidsplaatsen voor mensen met een arbeidsbeperking. Terwijl deze groep zit te springen om werk en het onderwijs conciërges nodig heeft. Wat GroenLinks betreft gaan we na hoeveel mensen met een arbeidsbeperking en anderen met een afstand tot de arbeidsmarkt zo’n rol in het onderwijs ambiëren en kijken we vervolgens of we daar een opleidingsaanbod voor hebben.’

Westerveld komt met steun van PvdA-Kamerlid Kirsten van den Hul met een concreet voorstel dat minister Slob de mogelijkheid geeft de zij-instromerssubsidie van maximaal 20 duizend euro per aanstormend leraar ook beschikbaar stelt voor conciërges in spe. ‘Met dat geld kunnen onderwijsinstellingen de studiekosten en begeleiding van leraren financieren. Waarom doen we niet hetzelfde voor conciërges: betaal er de omscholingskosten mee, financier er de maanden mee waarin een conciërge aan zijn functie begint, bekostig als ze nodig zijn eventuele aanpassingen aan de werkplek. Lijkt me een prima start.’

Slob heeft op de begroting nog een paar miljoen euro staan zonder concrete bestemming. ‘Wat mij betreft nemen we daar twee miljoen euro van en zetten we die in op dit voorstel. Zo kunnen we er ieder jaar minimaal honderd conciërges bij krijgen. Dat aantal zet in het onderwijs best zoden aan de dijk, en tegelijkertijd is het financieel te overzien. Ik ben benieuwd naar het oordeel van de minister.’

Er ligt een prachtige kans om alle kinderen in Nederland een goede start te bieden. Een gezamenlijke start die bovendien de samenhang in de maatschappij vergroot. Dat schrijft Kamerlid Lisa Westerveld in een gezamenlijke opinie met Peter Kwint (SP) en Gijs van Dijk (PvdA).

Terwijl maatschappelijke organisaties en wetenschappers steeds meer wijzen op het belang van de ontwikkeling van peuters, houdt de overheid zich tot nu toe nogal afzijdig. De eerste levensjaren zijn essentieel voor de ontwikkeling van kinderen, maar de coalitiepartijen zijn op dit punt muisstil. Zonder duidelijke keuze van het kabinet lijken de kansen van peuters afhankelijk te blijven van de dikte van de portemonnee van de ouders.

Opvang voor kinderen is nu vaak afhankelijk van de positie van de ouders: kinderen van werkende ouders gaan naar de kinderopvang of gastouder, weer anderen kunnen terecht een voorschool en als er minder te besteden is, vindt opvang dikwijls binnen de familie plaats.

Het kinderopvangbeleid van de overheid lijkt tot nu toe niets meer te zijn dan arbeidsmarktbeleid gericht op het faciliteren van twee werkende ouders. En waar dat ook belangrijk is, blijft door die focus een groot deel van de kinderen buiten de opvang. De samenleving laat zo grote kansen liggen. Want de hersenen van jonge kinderen ontwikkelen zich razendsnel en wie de juiste mogelijkheden krijgt aangereikt, doet daar de rest van zijn leven zijn voordeel mee. Een integrale aanpak voor alle kinderen is dus niet alleen in het belang van hen zelf, maar is van groot maatschappelijk belang.

Met de conclusies van wetenschappelijk onderzoek in de hand pleiten niet alleen brancheorganisaties en onderwijskoepels voor een breed en voor iedereen toegankelijk voorschools aanbod. Zij krijgen bijval van onder meer de Vereniging Nederlandse Gemeenten en de SER. In de voorschool kunnen kinderen spelenderwijs leren en zich zo sociale vaardigheden meester maken. Het biedt veel peuters betere kansen in een later leven. Bovendien bevordert zo’n systeem een soepele overgang naar de basisschool. Daarnaast is het voor kinderen goed om al op jonge leeftijd te spelen en te leren met leeftijdgenootjes van een andere achtergrond.

Natuurlijk is er ook publiek geld beschikbaar voor de begeleiding van peuters. Probleem is echter dat het huidige stelsel met zijn regelingen kinderen voorsorteert. Kinderen uit kwetsbare bevolkingsgroepen krijgen een indicatie en komen op een andere plek terecht dan kinderen met een andere achtergrond. Daarmee werkt de kinderopvang zoals we die nu kennen segregatie in de hand. Dat dit onwenselijk is, behoeft eigenlijk geen verdere uitleg.

Het is ook onnodig. De eerdergenoemde organisaties hebben berekend dat er niet eens extra geld nodig is om deze breed toegankelijke integrale kindcentra te financieren. Als het geld maar beter verdeeld wordt en de financiering minder ingewikkeld wordt dan nu het geval is. Meer transparantie verlaagt de drempel voor ouders die hun kinderen naar de opvang willen brengen en vereenvoudigt de controle van de overheid op het functioneren van onze peuteropvang.

GroenLinks, SP en PvdA hebben de oproep van de brancheorganisaties, werkgevers en werknemers en de VNG gehoord en willen dat zo snel mogelijk werk wordt gemaakt van hun hartenkreet. We hadden verwacht dat de regeringspartijen er hetzelfde over zouden denken. Maar helaas: het regeerakkoord zwijgt over een integrale peuteropvang en het kabinet – de wittebroodsweken allang voorbij – waagt zich vooralsnog niet aan voortschrijdend inzicht.

Het maatschappelijk draagvlak voor deze operatie is enorm. Er ligt een prachtige kans om alle kinderen in Nederland een goede start te bieden. Een gezamenlijke start die bovendien de samenhang in de maatschappij vergroot. Kansengelijkheid bevorderen begint niet in het onderwijs, maar juist al daarvoor. Daarom zullen de drie linkse fracties er alles aan doen om de regering te bewegen om deze breed gedragen wens om te zetten in beleid.

 

Dit stuk verscheen eerder op Joop.