Poliflw

De Europese ministers gaven de Europese Commissie dinsdag een mandaat om onderhandelingen te starten over de oprichting van een multilateraal investeringshof. Dit permanente hof zou de arbitrage tussen staten en investeerders in de toekomst op zich moeten nemen. GroenLinks is ontsteld dat de EU-landen hiermee de rechten van internationale investeerders verder versterken zonder daaraan internationale plichten op het vlak van mensenrechten en duurzaamheid te verbinden.

Europarlementariër Bas Eickhout: “In plaats van multinationals die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen of vernietiging van de natuur aansprakelijk te maken, geeft de EU prioriteit aan het verder versterken van de positie van investeerders ten koste van overheden.”

Het hof voorziet in een hervormde vorm van de gedateerde en uiterst controversiële arbitrage tussen investeerders en staten (ISDS), maar die hervormingen gaan slechts over de procedures. Rechters worden onafhankelijker, de rechtsgang wordt transparanter en er komt een mogelijkheid tot beroep. Maar al deze zaken veranderen niets aan de ongelijkheid die dit systeem in stand houdt: investeerders krijgen een permanent hof om staten aan te klagen wanneer zij menen dat investeringsverdragen geschonden worden. Maar staten of slachtoffers van misdragingen van bedrijven kunnen niet aankloppen bij het hof om hen tot de orde te roepen.

Eickhout: “De EU mist hier een grote kans om investeerders op hun plichten te wijzen. De bescherming van investeerders wordt verder geïnstitutionaliseerd. Maar in het mandaat voor het multilateraal hof staat geen enkel streven om multinationals die zich inlaten met zaken als kinderarbeid of landroof ter verantwoording te roepen.”

De Commissie heeft nu het mandaat om het investeringshof namens de EU met geïnteresseerde partijen uit te onderhandelen. Als er een akkoord komt, zal dit moeten worden voorglegd aan het Europees Parlement en de lidstaten. GroenLinks wilde dat het Europees Parlement voorafgaand aan het onderhandelingsmandaat een positie zou innemen, maar een rechtse meerderheid verhinderde dat.

Nederland is een prachtig land. Een land vol mensen met heel uiteenlopende opvattingen en levensstijlen. Een land waarin het vertrouwen in de overheid groot is. Dat vrije Nederland koester ik. 

Juist daarom is het belangrijk dat we kritisch zijn als de overheid de vrijheden van burgers inperkt. Als het de bevoegdheden van de geheime diensten vergroot. Waar trekken wij de grens? Daar gaat het referendum over, op 21 maart. 

Ja, er moet een nieuwe wet komen die past bij het internettijdperk. Maar nee, déze wet is niet goed genoeg om onze samenleving veilig en vrij te houden. Daarom stem ik op 21 maart tegen. 

Deze sleepwet maakt het mogelijk dat gegevens van onschuldige burgers grootschalig worden opgeslagen. Met wie we appen, bellen, of welke sites we bezoeken: het kan allemaal als bijvangst door de diensten worden binnengehaald, en ongelezen worden gedeeld met buitenlandse diensten. En daar kun je, bewust of onbewust, toch rekening mee gaan houden.

Voor sommigen kunnen de problemen nog groter zijn. Kunnen de gegevens van een Turkse mensenrechtenactivist uit Den Haag bij Erdogan terechtkomen? Moet een Nijmeegse journalist vrezen voor de onthulling van zijn Syrische bron? En moet een Rotterdamse ondernemer er rekening mee houden dat haar bedrijfsgeheimen bij de Amerikaanse geheime diensten terecht kunnen komen?

We moeten de hooiberg aan gegevens niet groter maken, maar juist investeren in gerichte opsporing. In het analyseren van gegevens die er vaak al zijn.

Volgens minister Ollongren is het massaal en ongericht afluisteren 'niet de bedoeling'. Maar wanneer het over fundamentele mensenrechten gaat, is die belofte niet genoeg. De belofte moet in de wet. Want ik wil déze minister best geloven, maar wie zit na haar aan de knoppen?

Het referendum biedt de kans om de huidige wet te verbeteren. Om het sleepnet van tafel te halen en een streep te zetten door het doorsluizen van ongelezen informatie aan buitenlandse diensten. Na een ‘nee’ tegen de sleepwet, zet GroenLinks zich vol in op het repareren van de gaten in de wet. Zodat we geheime diensten goed uitrusten voor hun moeilijke taak, en tegelijkertijd de vrijheid van onschuldige mensen beschermen.

Daarom stem ik op 21 maart tegen. Jij ook?