Poliflw

De situatie van het busvervoer in Brabant is zeer zorgelijk . Vanwege veel lagere passagiersaantallen door Corona dreigen lijnen opgeheven te worden of veel minder te gaan rijden.  Daarom heeft de SPfractie samen met D66 en de PvdA de volgende vragen gesteld: 

Via onze partijgenoten in Eindhoven zijn wij geïnformeerd over het exploitatieplan 2021 van Hermes. Het betreft een presentatie en deze is in de bijlage [1]van deze brief meegezonden voor uw informatie.

Sinds maart hebben Hermes en Arriva bijna 90% van hun reizigers verloren. Het herstel gaat voorzichtig en hoe het zich op lange termijn ontwikkeld is nog erg onzeker. Veel mensen denken dat thuiswerken in de toekomst vaker voor zal komen; ook zeggen meer mensen de fiets of de auto te overwegen ten koste van het openbaar vervoer. Hiermee dreigt het basisnetwerk van openbaar vervoer in Brabant als een kaartenhuis in elkaar te vallen. Onze steden en dorpen worden minder bereikbaar, omdat het schrappen van dienstlijnen zeer waarschijnlijk is. Zeker als de tegenvallende reizigersaantallen voortduren. Dat brengt ons tot de volgende vragen:

1. Erkent uw College de noodzaak van het opgebouwde OV-netwerk in onze provincie voor de bereikbaarheid van de steden en dorpen in Brabant en welke impact heeft het schrappen van dienstlijnen volgens haar op het OV-netwerk?

2. Welke mogelijkheden ziet uw College om het huidige OV-netwerk zoveel mogelijk in stand te houden?

3. Welk instrumentarium heeft u om concessiehouders te ondersteunen in deze moeilijke tijd?

4. Waarom heeft uw College nog geen OV-steunpakket gepresenteerd?

5. Als concessieverlener is de provincie voor een groot deel verantwoordelijk voor de banen van werknemers bij de concessiehouder. Hoe ziet u deze verantwoordelijkheid?

6. Zijn er de afgelopen weken al ontslagen gevallen? Zoja, hoeveel? Zijn er in de afgelopen weken als ZZP-chauffeurs danwel chauffeurs die in dienst zijn van uitzendbureau’s minder ingehuurd? Zoja, hoeveel?

7. Welke inspanning verricht u om de werknemers baanbehoud te geven, ondanks tegenvallende reizigersaantallen? Is de inzet van deeltijd-WW volgens u een mogelijkheid voor deze werknemers?

8. Heeft u gesprekken met de concessiehouder over ontslagen van werknemers? Welke inspanning verwacht u van de concessiehouder op het gebied van re-integratie wanneer er ontslagen vallen? Ziet u omscholing, werk-naar-werk trajecten als goede instrumenten en gaat u de concessiehouder hierop wijzen?

9. Kan het College ons informeren over de stand van zaken rond de Buurtbussen? Tot 1 september is het mogelijk om tegen WMOtarief met de Regiotaxi te reizen in plaats van met de buurtbus. Is dit een volgens u een goed alternatief voor de kleine kernen gebleken? Wat is uw verwachting voor de komende periode?

10. Nu de scholen weer beginnen zien we dat ook scholieren en studenten weer gebruik willen gaan maken van de buurtbussen; mogen zij nu ook de Regiotaxi gebruiken? En is dit financieel betaalbaar?

Wij zien uit naar uw spoedige beantwoording en wensen u wijsheid in de besluitvorming rondom het exploitatieplan 2021.

Op vragen van de SP over de uitwerking van het “ Bindend OV-advies”  in Noord-Oost Brabant liet gedeputeerde Van der Maat geruststellende woorden horen. De “vrije” reiziger, die anders normaal met het reguliere OV kan gaan, dus met de bus of buurtbus, kan bij gebrek aan dat OV echt met het “lage” tarief met de Regiotaxi mee. Het hoge tarief geldt alleen, als hij/zij ook de keuze voor het regulier OV kan maken. Voor Noord-Oost Brabant is nog onduidelijk wat de gevolgen van het “Bindend OV-advies” zijn. De gedeputeerde beloofde statenlid Willemieke Arts, dat hij de Staten bij de vervolgdiscussie over de nieuwe OVVisie op de hoogte zal brengen van die gevolgen.

De SP Statenfractie is er niet helemaal gerust op: het invoeren van al deze beperkingen en het schrappen van buslijnen maakt het er voor de reguliere reiziger niet overzichtelijker op. Ze vreest dat er toch steeds meer OVreizigers in de kleine kernen en op het platteland afhaken en de auto pakken, als ze die keuze hebben. Iets wat goed OV juist tegen zou kunnen gaan.

Bij de statenvergadering werd de OVvisie besproken en Willemieke Arts gaf namens de SP aan hoe de statenfractie van haar partij deze visie ziet:

"Met deze reis, waar we vandaag aan beginnen, als we deze OVvisie vandaag aannemen, weten wij nog niet precies waar we uitkomen.  We  zetten eerste stappen, maar verder kan het echt nog alle kanten uit.

Deze OVvisie is gebaseerd op de vorige, vraaggericht, verbindend, verantwoord. Maar iedereen is het erover eens, dat er de komende tijd op het gebied van mobiliteit veel kan gaan veranderen. Hoe precies is nog niet duidelijk, maar met deze nieuwe OVvisie kan daar makkelijker op ingespeeld worden. Dat betekent ook, dat het OV uitvoeren met grote bussen niet op iedere lijn en op elk tijdstip het goede en efficiënte antwoord op de vervoersvraag is. We kunnen met deze visie breder kijken. Er zijn andere nieuwe, populaire alternatieven, zoals bijv. de elektrische fiets voor woon-werkverkeer. Deze visie wil alle mogelijkheden expliciet verkennen en waar mogelijk de nodige pilots opstarten. Ook het creëren van zgn. Mobiliteitshubs, zeg maar overstapplekken, waar je van de ene soort vervoer naar de andere kunt switchen om zo efficiënt mogelijk te reizen, zijn een goed idee. Met name voor plaatsen in Brabant waar geen NSstation ligt. Ook de aandacht in deze visie voor Zero Emissie (schoon vervoer) is prima.

De SP heeft echter ook zorgen bij deze visie, die gaan vooral over de uitvoering, de tweede stap van deze 1000 mijlenreis, de adaptieve agenda. Ik zal er een aantal noemen:

Voorop staat de betaalbaarheid. Er worden straks mogelijk meer verschillende diensten aangeboden, maar kan ik die met een kleine beurs wel betalen? Zeker, als de reguliere buslijn met een reguliere ritprijs vervalt. De nieuwe aanpak van het OV staat of valt met gebruiksgemak en goede reisinfo voor de reiziger. Niet alle reizigersgroepen zijn even handig met internet. Denk aan ouderen. Gaat de app die dat allemaal moet gaan doen, op tijd goed functioneren? Dit is belangrijk, want als je reizigers hierdoor verliest, heb je die niet zo snel weer teruggehaald. Ook vervoer anders dan de reguliere bus moet goed toegankelijk zijn, bijv voor rolstoelen, kinderwagens, etc. Data en privacygevoelige informatie moeten worden gedeeld tussen de overheid en marktpartijen. Zal dat allemaal goed en correct verlopen? Brabant is geen eiland. Ons systeem zal moeten aansluiten op de ons omringende gebieden. Er mogen geen gaten vallen. Ook als vanwege te weinig passagiers van regulier busvervoer naar iets anders wordt overgegaan. Streven naar één betaalsysteem, want dat betekent gemak en duidelijkheid. De druk op vrijwilligers wordt waarschijnlijk groter. In hoeverre is er dan sprake van verdringing van regulier werk? Ook moet er aandacht zijn voor arbeidsomstandigheden, want de meer flexibele inzet betekent waarschijnlijk ook meer flexwerk. De samenwerking tussen alle partijen, bijv. marktpartijen en gemeentes, die hierbij betrokken zijn, wordt een hels karwei.

Het is te prijzen, dat we als provincie deze moderniseringsslag aandurven, maar de voortzetting van onze 1000-mijlsreis is voor ons dus nog niet helemaal helder.

Wij zijn niet enthousiast over de toenemende invloed van de markt die uit het voorstel voort zou kunnen komen. Voor de SP is OV een nutsvoorziening die voor iedereen op een basisniveau en in voldoende mate beschikbaar en betaalbaar moet blijven. Marktwerking betekent voor ons toch het streven om winst te maken en vooral die projecten op te pakken die daarvoor interessant zijn. Wat gebeurt er dan met de onrendabele rest? Wat gaat de provincie in dat geval daaraan doen? Want dat ze dan in moet grijpen, is voor ons een gegeven.

Wat ons betreft mag ook het verplichte commercieel aanbesteden voor provincies van het OV afgeschaft worden. Maar helaas gaan wij daar niet zelf over.

Om af te sluiten: Wij willen deze visie een kans geven. We bedanken met name de ambtenaren die met veel inzet en onder grote tijdsdruk deze visie tot stand gebracht hebben. Voor mijn fractie is de verdere uitwerking van de adaptieve agenda cruciaal. Wij vinden het zeer positief, dat de gedeputeerde heeft toegezegd ons ieder half jaar  over de stand van zaken te willen informeren en met PS te willen overleggen. Verder wachten wij af, of de stappen die in het vervolg gezet worden, ons de goede kant op laten reizen."