Poliflw

Een meerderheid van de gemeenteraad heeft besloten dat winkels in Haarlem per 1 december voortaan elke zondag open mogen van 10 uur ’s ochtends tot 20 uur ’s avonds. Dit was voorheen 12-18 uur. Een poging van CDA, ChristenUnie en SP om in ieder geval nog de ochtend de winkels gesloten te houden haalde het niet omdat GroenLinks haar eerdere steun voor dit compromis introk.

Aan het besluit gingen een paar discussies in de commissie ontwikkeling vooraf. Er leek eerst een ruime meerderheid voor het langer openstellen van winkels. Maar gezien het verzet van CDA, ChristenUnie en SP deed GroenLinks, de grootste partij in de gemeenteraad met 9 zetels, een handreiking. Zij waren bereid om de winkels ’s ochtends gesloten te houden. Zo zou er tenminste nog één moment in de week blijven dat het rustig zou zijn in de winkelcentra. Dit is ook van belang voor de vele kleine zelfstandigen voor wie het een enorme belasting is dat de winkels zo lang open zijn.

Toen ook OPHaarlem aangaf bereid te zijn dit compromis te steunen was er nog maar 1 stem verschil tussen voor- en tegenstanders. In de week voor de raad lobbyden CDA, ChristenUnie en SP daarom bij andere fracties. Een paar dagen voor de raad werd echter bekend dat GroenLinks zijn steun introk. De reden: de winkeliers rekenden al op de uitbreiding van de uren met ingang van de eerstvolgende zondag en de tegenstanders hadden volgens GroenLinks tijdens een eerdere raadsvergadering een motie moeten indienen met het compromis.

De ChristenUnie is teleurgesteld in deze draai van GroenLinks. Raadslid Frank Visser: “Voor iedereen was duidelijk dat het college met een voorstel zou komen op basis van de eerdere discussies in de raadscommissie. Dat hoefde niet perse hetzelfde voorstel te zijn als de voorstanders van verruiming van de winkeltijden. Juist gezien de eerdere handreiking van GroenLinks en de grote verdeeldheid had het college ook dit compromis kunnen voorstellen. Het is dan ook logisch dat we dit collegevoorstel hebben afgewacht. Wij zijn vanaf het begin helder geweest dat we met een amendement zouden komen. Het is dan vreemd dat GroenLinks vlak voor het daadwerkelijke besluit zijn handreiking weer intrekt. Er was ook geen noodzaak voor deze haast om het 3 dagen van te voren nog te regelen. Vorig jaar is ook een aparte uitzondering gemaakt voor de zondagen in december, dat had nu ook gekund. Het voorstel is er gewoon doorheen gedrukt.”

De voorstanders schermden met een onderzoek waaruit zou blijken dat ook de meeste kleine winkeliers de verruiming van de winkeltijden steunen. Visser: “Ik bespeur bij kleine winkeliers niet zozeer instemming maar meer berusting en velen waren ook niet op de hoogte van dit voorstel. De VVD en D66 zeggen dat we leven in een 24 uurseconomie alsof het ons overkomt. Zij zien het zelfs als een ideaal. De 24 uurseconomie is echter een keuze.

Het is een keuze of we daarin meegaan. Het is nu een race tussen steden wie er het langst open gaat. Er wordt gesproken over vrijheid van ondernemers, maar is het echt wel keuzevrijheid. Veel ondernemers zullen door de concurrentie uiteindelijk gedwongen worden open te gaan. Je moet sterk in je schoenen staan om dicht te blijven. Het heeft ook grote gevolgen voor medewerkers die vaker op zondag zullen moeten werken. Het heeft ook gevolgen voor de bewoners van de binnenstad. En het heeft gevolgen voor de toerist. Want toeristen willen een historische binnenstad ook wel eens in rust zien.”

HBB is nog altijd tegen de komst van de Vomar. De argumenten, die wij tijdens de raadsvergadering in november 2017 naar voren hebben gebracht gelden nog steeds. Maar doordat in diezelfde raadsvergadering de toen zittende meerderheid (VVD, D66 en CDA) wel voor was zitten we nu in een andere situatie. Dit besluit is niet zomaar terug te draaien. Dat is onderzocht. Om de benodigde tijd daarvoor te creëren is het voorbereidingsbesluit genomen. Dat besluit op zich zorgt niet voor schade en over de uitgebrachte dagvaarding inclusief de daarin genoemde op niets gebouwde claim maken wij ons niet druk. Maar het terugdraaien zelf kan wel schade genereren. De adviezen daarover zijn diffuus. De risico’s zijn daardoor niet of moeilijk in te schatten. Daarnaast trek je de gemeente in een mogelijk langlopende rechtszaak met alle kosten van dien. Daarom heeft HBB moeten besluiten mee te gaan in het voorstel van het College. Meer was simpelweg niet haalbaar: niet omdat wij nu de Vomar wel willen maar omdat het besluit al in november 2017 is genomen.

De ChristenUnie vindt dat de stadsbouwmeester onafhankelijk moet kunnen opereren. Het collegevoorstel voor de positie van de stadsbouwmeester moet daarom opnieuw geschreven worden. Met uitzondering van D66 steunden alle fracties dit standpunt.

Voorzitter, ik begin gelijk met mijn conclusie: de ChristenUnie wil dat dit stuk ten aanzien van de positie van de stadsbouwmeester van tafel gaat. Al sinds de start van dit college woedt een discussie over het budget en de rol van de stadsbouwmeester. Het geld is nu eindelijk geregeld maar de stadsbouwmeester wordt zo ingekaderd dat hij zijn rol niet kan spelen. En als klap op de vuurpijl wordt tegen de huidige stadsbouwmeester gezegd: 1 januari nemen wij afscheid van u. De ChristenUnie vindt dit onacceptabel. Kan het college wel omgaan met onafhankelijke kritische geesten, de rol die bij uitstek aan de stadsbouwmeester is toegedicht?

Op 7 punten is de ChristenUnie het oneens met het voorstel van het college en 1 voorstel vind ik super goed. Eerst maar de zeven kritiekpunten:

Ten eerste: In het stuk staat stadsbouwmeester als adviseur van het college, wij willen juist dat hij ook gevraagd en ongevraagd adviseur van de raad is. Wij willen in raadsstukken in een aparte paragraaf vermeld zien wat met adviezen van de stadsbouwmeester is gedaan als hij betrokken is geweest en in deze gevallen willen wij ook weten wat hij van eindresultaat vindt (als hij dat nodig vindt want hij is onafhankelijk). Daar moeten we als raad niet om hoeven te bedelen bij de wethouder, het college moet de stadsbouwmeester hierom vragen. Ten tweede: de stadsbouwmeester moet echt onafhankelijk zijn. Door wrijving ontstaat glans zegt het stuk. Onafhankelijkheid vraagt maximale ruimte. De stadsbouwmeester moet kunnen schuren en dat bereik je niet als hij alleen achter schermen mening mag geven onzichtbaar voor de stad en voor de raad, dit bereik je niet als een ambtenaar (het hoofd afdeling ruimtelijke beleid) zijn programma bepaald en dit bereik je al helemaal niet als hij de helft van zijn tijd verplicht moet besteden aan projecten waarbij om het nog erger te maken gemeentelijke projectmanagers bepalen bij welke projecten hij zich moet inzetten of juist niet. Het budget van de stadsbouwmeester is al gehalveerd, met deze zet van het college wordt het feitelijk opnieuw gehalveerd. En eigenlijk nog meer want de stadsbouwmeester moet dan gaan lobbyen of hij zich met een bepaald project mag gaan bemoeien of niet. Hoezo is dat onafhankelijk?! Ten derde: gebruik de ontwerpende kracht van de stadsbouwmeester. Daar roept ook de Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit (ARK) toe op en ik zie dat onvoldoende terug in het stuk. Waarom heeft het college dit advies niet overgenomen? De stadsbouwmeester moet zich niet alleen kunnen bemoeien met grootstedelijke ontwikkelingen maar ook met beeldbepalende locaties en bijvoorbeeld zoiets de omgevingsvisie. Daar moet tijd voor zijn en dan moet de stadsbouwmeester ervoor kunnen kiezen dat hij sommige projecten niet adviseert. Alleen al de ontwerpdoelstelling vergt aan inzet va meer dan twee dagen per week. Ten vierde: Waarom wordt een instituut als de stadsbouwmeester niet geborgd in een verordening zoals ook is gebeurd met de adviescommissie ruimtelijke kwaliteit. We moeten toch aan de slag met een nieuwe omgevingsverordening, laten we dit gelijk daarin regelen. Wanneer komt het college met een voorstel? Ten vijfde: Het stuk bevat feitelijke onjuistheden. Zo staat er dat de stadsbouwmeester in 2016 geen enkele keer bij projecten is betrokken. Dat is echter niet waar. Hij is bij meerdere projecten betrokken geweest alleen…. Hij is er niet voor betaald. Ten zesde: Het college hecht belang aan een termijn van 4 jaar dat 1x kan worden verlengd om te voorkomen dat de stadsbouwmeester zich te veel vereenzelvigd met ontwikkelingen. Hoezo? Juist als een stadsbouwmeester zich vereenzelvigd en echt strijd voor iets wat hij goed vindt voor de stad kan dit tot mooie resultaten leiden. Is het college vergeten dat de meest belangwekkende stadsarchitecten zoals Dumond zo’n 30 jaar actief waren? Prima om elke 4 jaar te evalueren maar juist gezien de lange termijn visie en als je echt iets tot stand wil brengen dan moet het niet beperkt worden door 2 termijnen. Ten zevende: het college wil nog dit jaar van de huidige stadsbouwmeester af. Voorzitter, dat kan echt niet. Eerst laat je hem vier jaar bungelen waarbij hij steeds moet opkomen voor zijn eigen functie en dan zeg je nu het geld er is, we nemen afscheid. De huidige stadsbouwmeester functioneert gewoon goed en doet veel meer dan waar hij voor betaald wordt.  En als je de aanstelling van de huidige stadsbouwmeester zou willen beëindigen is het dan niet logisch dat een nieuw college daarover besluit en dat we niet vlak voor de verkiezingen afscheid nemen van de huidige stadsbouwmeester? Een nieuwe termijn moet wat betreft de ChristenUnie synchroon lopen met de aantreding van een nieuw college.

Dan ten slotte het punt wat ik goed vind. Het college wil nog nadenken over de nieuwe opdracht voor de stadsbouwmeester. Dat is een super goed standpunt en geeft mij hoop, want kennelijk is het college nog niet overtuigd van dit collegestuk. Kortom wethouder: trek het huidige stuk in, maak een goede opdracht en behoud de huidige stadsbouwmeester!