De inwoners van onze gemeente verdienen een mooie en duurzame, maar ook financieel gezonde gemeente. Een gemeente die bruist, die aantrekkelijk is om in te wonen, die uitnodigt om te bezoeken. De inwoners verdienen een Zutphen om trots op te zijn! Zij verdienen een gemeentebestuur dat er voor hen is en er voor zorgt dat de basisvoorzieningen op orde zijn en hopelijk zelfs voor dat beetje extra kan zorgen. Een gemeentebestuur dat handelt vanuit het principe dat zij onze inwoners, onze ondernemers en de maatschappelijke organisaties in staat moeten stellen om hun eigen verantwoordelijkheid en initiatieven goed te kunnen oppakken en uit te kunnen oefenen.
Gelukkig zijn er ook een hoop zaken waar we trots op kunnen zijn. Onze prachtige IJsselkade, de Noorderhaven, ontwikkelingen op de Mars, toename van toeristen, ons cultureel erfgoed, onze fraaie musea, inclusief Geelvinck die echt het behouden waard is college (!) en ons brede aanbod in goed onderwijs.
Maar er zijn ook grote zorgen. Vooral financiële zorgen. Onze reserves duiken met 5 miljoen in de min en ons totale weerstandsvermogen is weg. En zoals GroenLinks vaak aangeeft: wij zijn niet van de cijfers, maar D66 wil er juist wél zijn met goede cijfers voor onze inwoners! Zonder een goed huishoudboekje kunnen wij niet zorgen voor de mensen in onze gemeente zoals wij, D66, dat zouden willen. Daarom blijven wij juist voor onze inwoners, kritisch en scherp. Wij als raad hebben het geld van onze inwoners tot onze beschikking en moeten voor hun verantwoorde keuzes maken. Met beleid dat het mogelijk maakt dat onze bewoners hun eigen verantwoordelijkheid kunnen nemen en eigen initiatieven kunnen ontplooien.
Daarom zouden wij het college het volgende mee willen geven voor de begroting:
Start per direct met het voorgestelde onderzoek naar bezuinigingsruimte in het fysieke domein en de bedrijfsvoering. Wij steunen deze denkrichting van harte en dienen daarom ook de motie “extern onderzoek bezuinigingen” in. Het biedt het college de mogelijkheid direct te starten met het onderzoek en zo de uitkomsten mee te nemen in de begroting 2020.
In de begroting 2020 willen wij ook dat de Hanzehof en het zwembad meegenomen worden met cijfers die reëel zijn. Wij vinden het positief dat het college uit wil gaan van realistische cijfers, maar laat deze dan ook in de begroting zien. Niet gaan wensdenken, zoals dat we in de toekomst wel een oplossing of een geldpotje kunnen vinden. Op die manier dwingt het ons als raad om een afgewogen keuze te maken die integraal en verantwoord is.
D66 vindt en hoopt met de gehele raad, dat we nu echt naar een omslag gaan qua begroten. Het college geeft aan nog geen gebruik te willen maken van alternatieve begrotingsmodellen zoals zero based budgeting. D66 ziet juist graag dat de uitgangspositie van onze begroting 2020 nu al zero based budgeting is. Niet uitgaan van de vorige begroting, maar kijken wat er qua inkomsten binnenkomt en wat er per programma per onderdeel aankomend jaar echt nodig is. En niet zoals we de afgelopen jaren deden: ‘hier iets bij en daar iets af’. Ook hier dient D66 een amendement voor in.
Ons laatste amendement is gericht op besluitpunt 6: stijging loonkosten volgens het CPB. Wij kunnen ons hierin vinden mits de uitzondering wordt opgenomen dat het uitsluitend CAO lonen behelst.
Gezien onze financiële opgave staan wij volledig achter de gestelde kaders in de voorjaarsnota
• Alleen nieuw beleid voor oud beleid ( mits wettelijk nieuw beleid)
• Alle meevallers richting de algemene reserve
• Beleidsarm jaar
Wij onderschrijven de visie van de gemeentesecretaris en spreken uit dat wij geen nieuwe projecten willen starten totdat oude projecten zijn afgerond. Wel met uitzondering van projecten en zaken die gestart moeten worden i.v.m. openbare orde en veiligheid.
Vanuit die visie kunnen wij ons goed voorstellen dat we nog niet gaan starten met een burgerbegroting, ook al zijn wij een groot voorstander van een burgerbegroting. Dit vraagt in deze tijd te veel van onze organisatie. Eerst de begroting op orde krijgen!
Wel vindt D66 het van belang dat inwoners, en zeker jongeren, meer inspraak kunnen krijgen op wat er in hun eigen omgeving speelt. De werkgroep raadscommunicatie heeft zich het afgelopen jaar ingezet om de betrokkenheid van onze inwoners te vergroten. Toch gaat dat wat D66 betreft niet snel genoeg en wordt er nog te weinig naar echte participatie gekeken. De betrokkenheid bij de lokale politiek beperkt zich voor velen tot eens in de vier jaar stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen. Mensen voelen zich niet gehoord en vertegenwoordigd door de politiek. Dit gevoel is het grootst onder jongeren. Dit moet anders, o.a. door drempels zodanig te verlagen dat mensen zich directer met de politiek kunnen bemoeien. Bijvoorbeeld door een burgeragendering. Voorzitter, D66 zou graag zien dat onze verordening “Regeling Burgerinitiatief Zutphen” waar iedere inwoner vanaf 10 jaar een initiatief kan agenderen in de raad, meer bekendheid gaat krijgen. Hierover moet gecommuniceerd worden, juist op de door jongeren veel gebruikte sociale media. De drempel van 75 ondersteunende handtekeningen zouden wij graag verlaagd zien. Wij zouden deze op 50 willen zetten. Hoe staat u als College en als Raad hierin?
Ik zou graag willen afsluiten met ons zelf als Raad. Afgelopen periode is een periode geweest waarin er met regelmaat een duidelijke tweedeling is ontstaan. Coalitie versus Oppositie. En waar twee ruzie maken hebben er ook twee schuld. We zijn er niet in geslaagd om elkaar op cruciale momenten te vinden. En dat is jammer, maar toch denk ik wel dat wij dit kunnen. Iedere fractie, ieder raadslid zit er met dezelfde intenties: onze gemeente elke dag stap voor stap een beetje mooier te maken. De weg er naar toe kan verschillen, maar ik ben er echt van overtuigd dat iedereen die hier aanwezig is er vanuit de goede intentie in zit. Alleen verstaan we elkaar soms niet goed. Spreken we met dezelfde woorden, maar hebben daar vervolgens een totaal ander beeld bij. Hierin is Zutphen niet uniek. Een mooi voorbeeld hoe het anders kan, is de gemeente Leiden. Zij hebben samen een bestuursakkoord en daaropvolgend een beleidsakkoord afgesproken. Met het bestuursakkoord neemt de gehele raad verantwoordelijkheid voor het college en het opgestelde beleidsakkoord.
Gezien de huidige uitdagingen die er liggen lijkt het ons goed om ons coalitieakkoord bij te stellen. Dit is geschreven in een andere tijd met een andere werkelijkheid. Hoe mooi zou het zijn als we als raad op hoofdlijnen tot afspraken komen hoe wij als gemeenteraad willen dat er invulling gegeven wordt aan de rol van onze bestuurders. En dat wij aangeven, binnen de diverse portefeuilles, wat wij de aankomende periode willen bereiken en behouden.
Wij zijn er een groot voorstander van om zo tot een gezamenlijk raadsakkoord te komen en vragen de andere fracties om met ons deze uitdaging aan te gaan. Geheel in de lijn van de financiële kaders die we vorige week als raad hebben aangenomen. Hoe mooi zou het zijn als we in de komende uren, tijdens de pauzes, met alle fracties tot een gezamenlijk opdracht richting onze raad kunnen komen, waarin we gaan onderzoeken hoe we tot een raads-akkoord kunnen komen en we de verbinding met elkaar en daarmee het dualisme zouden kunnen versterken. Wij hopen op een positieve respons van onze mede raadsleden.
College, mede raadsleden, dit komend jaar voelt als ‘erop of eronder’. Eén ding staat vast: samen moeten we het doen. We zien graag de aanbevelingen en kaders terug in de begroting. Wij wensen het college samen met de organisatie veel succes met het opstellen van de begroting. Schroom niet om vooraf keuzes voor te leggen aan de raad. Het is uiteindelijk een opgave aan ons allemaal.
Samen moeten we het kleuren tot een mooi palet. Met als doel een mooie en duurzame, maar ook een financieel gezonde gemeente, die bruist, die aantrekkelijk is om in te wonen en die uitnodigt om te bezoeken. Dank u wel.
