Poliflw

De gemeente Deventer heeft verschillende regelingen voor mensen met een laag inkomen, zoals een collectieve zorgverzekering, bijzondere bijstand of een meedoenregeling. Al deze regelingen staan in het beleidsplan Minimabeleid en Schuldhulpverlening. Samen met VVD en D66 hebben wij het college gevraagd inwoners actief te betrekken bij de herziening en uitvoering van het minimabeleid. Met name inwoners – inclusief jongeren – die aan den lijve ondervinden en weten hoe het is om met problematische schulden en armoede te (over)leven moeten mee kunnen denken met de oplossing.

Vertraging beleidswijziging door corona

Afgelopen maanden stond eigenlijk de herziening van het beleidsplan Minimabeleid en Schuldhulpverlening 2017-2020 op de agenda van de gemeenteraad, maar de coronapandemie gooide roet in het eten. Armoede in Nederland is een hardnekkig probleem dat de kwaliteit van leven voor circa één miljoen mensen dagelijks ondermijnt. Zelfs nog zonder de effecten van de coronacrisis mee te rekenen, wordt voorzien dat armoede in Nederland de komende jaren met een kwart zal groeien. De verwachte recessie als gevolg van de coronacrisis komt hier zeer waarschijnlijk nog bovenop. Momenteel kunnen we nog niet goed inschatten van de financiële gevolgen zullen zijn voor de Deventer huishoudens. Om de langdurige gevolgen van de coronacrisis mee te nemen, zal de geplande herziening van het beleid worden doorgeschoven naar 2022.

Stadsgesprekken

De extra maanden geven het college en de raad de tijd om participatie van inwoners bij de beleidswijziging goed te organiseren. Dit kan naar voorbeeld van de gemeente Utrecht, die afgelopen jaar bij de ontwikkeling van de actieagenda ‘Utrechters Schuldenvrij’ een stadsgesprek met ruim 600 inwoners heeft georganiseerd, waar ervaringsdeskundigen, bedrijven, onderwijsinstellingen, wetenschappers, werkgevers, deurwaarders en woningcorporaties pitches hielden met ideeën voor aanpak en oplossingen.

Schriftelijke Vragen

Samen met VVD en D66 hebben we het college verder gevraagd om toe te lichten hoe in Deventer de afgelopen jaren werk is gemaakt van het uitgangspunt ervaringsdeskundigen – waaronder jongeren –  in te zetten bij de ontwikkeling van minimabeleid en uitvoering, en het uitgangspunt ook buiten het beleidsterrein van schuldhulpverlening en minimabeleid een prioriteit te maken van de aanpak van financiële problemen van inwoners. Normaal gesproken duurt het drie weken voordat deze beantwoord worden maar vanwege het reces zal dit waarschijnlijk langer gaan duren.

Het Havenkwartier is voor Deventer van dusdanig groot belang dat we daar blijvende aandacht voor moeten hebben en het daar ook in de gemeenteraad over moeten hebben. Daarom stelden wij recent, samen met D66, PvdA en Deventer Belang, schriftelijke vragen over dit karakteristieke gebied net buiten de Deventer binnenstad.

Zo vragen wij het college onder andere welke mogelijkheden zij ziet voor een structurele broedplaats binnen dit gebied voor kunstenaars en culturele makers, bijvoorbeeld in combinatie met wonen. Voor GroenLinks is dit een belangrijke pijler binnen het Havenkwartier. Kunstenaars en culturele makers voegen immers iets unieks toe aan een gebied als het Havenkwartier, bijvoorbeeld omdat zij in het alledaagse bijzondere dingen zien en Deventer daarmee een spiegel voorhouden. We moeten er alleen dan wel voor zorgen dat deze kunstenaars en culturele makers een plek hebben waar hun kunst kan ontstaan. Daarnaast vragen wij in de schriftelijke vragen aandacht voor de mogelijkheden om tot een goede mix te komen van wonen en werken, zodat het unieke karakter van het Havenkwartier behouden blijft.

Het is niet de eerste keer dat GroenLinks aandacht vraagt voor het Havenkwartier. In juni 2017 organiseerden wij in samenwerking met andere partijen (Gemeentebelang, CDA en VVD) de zogenaamde Haventop, waarin we met elkaar en veel belangstellenden van gedachten wisselden over de vraag hoe Deventer van haar binnenhaven een duurzame haven vol kansen voor de werkgelegenheid kan maken. Daarnaast is in het coalitieakkoord afgesproken dat de de gemeente een emmissieloze haven nastreeft. GroenLinks staat dan ook voor die combinatie van een levendige, bruisende en culturele plek waar mensen graag willen wonen, werken en recreëren in combinatie met een werkzame binnenhaven. Dat kan alleen met een duidelijke visie op dit gebied waarin deze beide aspecten goed tot hun recht komen en waarin wij als gemeente duidelijk maken wat voor kant we met het Havenkwartier op willen. GroenLinks zal zich daar dan ook volop voor inzetten de komende tijd. 

De gemeente Deventer heeft eind 2017 voor 7,5 miljoen euro 9 hectare verontreinigde grond van Akzo Nobel gekocht om een nieuw innovatief bedrijventerrein te ontwikkelen voor  hoogwaardige chemische technologie. De resultaten tot nu toe zijn echter teleurstellend (slechts 2 extra banen) en het lijkt er op dat eind 2020 bij de tussenevaluatie de gemeente alsnog uit dit project zal stappen en de grond kan worden terugverkocht. Zeker als het aan GroenLinks ligt.

Eind 2017 heeft de gemeente Deventer met het toenmalige Akzo Nobel (nu: Nouryon) aan de Zutphenseweg (het terrein nabij de A1/McDonalds) een deal gesloten om het Deventer Open Innovatie Center (DOIC) te ontwikkelen. Deventer kocht voor 7,5 miljoen euro verontreinigde grond zodat Akzo die miljoenen kon investeren in het innovatiecentrum.  Een van de argumenten om hierin te investeren was de angst voor het vertrek van het  aanwezige Research& Development (R&D) laboratorium van Akzo want dit zou leiden tot een verlies van 300 banen voor Deventer. Wij vonden destijds het aankopen van zwaar verontreinigde grond een groot risico omdat de sanering miljoenen zou gaan kosten. Daarbij rees ook de vraag: zou het nu werkelijk veel  nieuwe werkgelegenheid voor Deventer opleveren?  Immers: als Akzo overtuigd was van een kansrijke winstgevende investering,  dan had zij zelf het DOIC kunnen ontwikkelen, zonder de miljoenen van Deventer. Miljoenen die we goed konden gebruiken voor talloze andere zaken in de stad, zoals investeren in duurzaamheid of de openbare ruimte. Een meerderheid van de raad stemde destijds voor het plan. Alleen GroenLinks en Deventer Sociaal stemden tegen.

Inmiddels staat het project bekend onder de naam "S-Park" en van de verwachte hoogwaardige werkgelegenheid van ruim 60 personen begin 2020 zijn er slechts twee extra banen (!) gerealiseerd. Bedrijven blijven om onduidelijke redenen weg en het plan loopt niet zoals eind 2017 voorgespiegeld. Ondertussen heeft Nouryon al laten weten dat het R&D-lab ook zonder het DOIC/S-park in Deventer blijft, dus het verlies van werkgelegenheid is niet meer aan de orde.  Gelukkig bevat het samenwerkingscontract een clausule dat we na 3 jaar nog uit de deal kunnen stappen waarbij Akzo/Nouryon de gifgrond terugkoopt van de gemeente (een zogenaamde "Go or No Go" beslissing). Zoals het er nu uitziet lijkt het onvermijdelijk dat we afstevenen op een “No Go” waarbij Deventer de miljoenen terugkrijgt. In de raadsbijeenkomst van 15 januari 2020 bleek dat veel raadsleden nog steeds hoopvol zijn en zelfs suggereerden om de “Go or No Go” beslissing uit te stellen. Wij hopen uiteraard dat er de komende  maanden een wonder geschiedt en dat het project in enkele maanden al zijn doelstellingen bereikt zodat vol overtuiging kan worden gekozen voor een "Go". Volgens ons is het echter meer realistisch om rekening te houden met een “No Go” waarbij we de gronddeal zo snel mogelijk ongedaan kunnen maken.   Halverwege 2020 wordt de raad opnieuw bijgepraat over de stand van zaken. We houden jullie op de hoogte!

(In september en december  2017 schreven we ook al artikelen over de deal rond het bedrijventerrein)

Woensdagavond 18 december debatteerde de gemeenteraad over een lening 600.000 euro aan filmtheater Mimik. Met deze lening wordt de hele inrichting van het nieuwe pand aan de IJssel gefinancierd. Voor GroenLinks is het duidelijk: in 2020 kunnen we gaan genieten van al het moois dat Mimik ons gaat bieden. Deze lening is daarin een belangrijke stap en daarom hebben we het voorstel van het college gesteund.

GroenLinks ziet uit naar een nieuwe fantastische culturele instelling. Een culturele instelling waarin Filmhuis De Keizer en Theater Bouwkunde onder de naam Mimik verder gaan: twee culturele instellingen die hun culturele en maatschappelijke meerwaarde al jaren ruimschoots bewijzen en met deze fusie hun programmering alleen maar sterker kunnen gaan maken.

Tijdens de raadsvergadering kwam Deventer Belang ineens met het voorstel om van de lening een gift te maken. Hoewel wij sympathiek stonden tegenover de gedachtegang hebben wij dit voorstel niet gesteund: doordat Deventer Belang pas ter elfde ure met dit voorstel kwam, konden wij de gevolgen voor de totale gemeentelijke begroting niet goed overzien. Daarnaast hebben wij veel vertrouwen in de exploitatie en achten wij het reëel dat Mimik deze lening terug kan betalen. Ook zien wij veel mogelijkheden in een samenwerking met de Deventer Schouwburg.

 In het raadsdebat kwam verder aan de orde dat Mimik weinig tot niks had gedaan tot nu toe om geldschieters, vrienden en sponsoren te vinden. GroenLinks gaf op die kritiek het volgende antwoord: Geldschieters spreek je met een aantrekkelijk verhaal aan op hun interesse, niet op hun portemonnee. Tot nu toe kon Mimik tegenover mogelijke geldschieters eigenlijk alleen maar bouwproblemen als verhaal zetten. En nee, dan stapt men niet in. Wie nu roept dat welvarenden het geld maar even op moeten hoesten voor de inrichting, gaat totaal voorbij aan de complexiteit dat geldschieters vinden kenmerkt. Het verstrekken van de lening geeft het verhaal van Mimik meer body en daarmee is er voldoende verhaal om de boer mee op te gaan. Voor de GroenLinks-fractie is dat een realistische manier om geldschieters aan je te binden als culturele instelling.

GroenLinks kan niet wachten op de opening van Mimik in 2020. Een culturele instelling waar mensen worden geraakt. Waar ze worden verrast, worden verward, tot tranen toe worden geroerd en onbedaarlijk kunnen lachen.

De raad heeft unaniem ingestemd met de nieuwe visie voor de uitvoering van de participatiewet: ‘Inzet op maat’. GroenLinks is blij dat maatwerk en vertrouwen leidend zijn in het nieuwe beleid. We zijn ook erg tevreden met de expliciete aandacht voor mensen met een arbeidsbeperking. Raadslid Anne van der Meer heeft zich afgelopen maanden ingezet voor deze doelgroep: “De evaluatie van het beleid van afgelopen jaren heeft aangetoond dat de inkomenspositie voor jonggehandicapten is verslechterd en dat door het verloren gaan van de sociale werkvoorziening er meer mensen thuiszitten. De nieuwe ambitieuze plannen zijn een grote stap in de goede richting”.

Van ‘Iedereen actief’ naar ‘Inzet op maat’

Met de invoering van de Participatiewet werden taken overgeheveld van het Rijk naar de gemeenten. Het doel van de Participatiewet is om zoveel mogelijk mensen, ook mensen met een arbeidsbeperking, zo regulier mogelijk een plek te geven op de arbeidsmarkt. In Deventer werd daarom in 2015 het beleid ‘Iedereen actief’ ingevoerd. Afgelopen jaren lag de focus vooral bij de groepen met een korte afstand tot de arbeidsmarkt. Daarnaast werd er uitgegaan van een gelijke (basis)dienstverlening. Daarom vond wethouder Thomas Walder (D66) het hoog tijd voor een nieuwe visie, met nieuwe uitgangspunten.

Uitgangspunten

In het nieuwe beleid wordt er uitgegaan van een stress sensitieve dienstverlening. Geldzorgen maken mensen ziek. Rust en inkomen zijn belangrijke randvoorwaarden voordat mensen in staat zijn om (vervolg)stappen te zetten richting participatie of werk. Een andere grote verbetering is de meer individuele aanpak, die beter aansluit bij de mogelijkheden van mensen. Voor de ene is participeren naar vermogen een reguliere baan, voor de ander is dat vrijwilligerswerk of een aanstelling met loonkostensubsidie. Ook komen de behoeften van de arbeidsmarkt in dit nieuwe beleid centraler te staan: we gaan intensiever begeleiden en opleiden richting arbeidsmarkt. Tot slot willen we werk lonender maken. Daarvoor verkennen we komende maanden verschillende opties, zoals meer ruimte voor bijverdienen naast de uitkering, parttime werken of ondernemen aantrekkelijker maken, sociale ondernemingen stimuleren en vrijwilligersvergoedingen ruimhartig toepassen.

Geld

Het college gaat er vanuit dat de nieuwe manier van werken uitvoerbaar is binnen de bestaande budgetten. Voor de uitvoering van de participatiewet krijgen gemeente een budget van het Rijk: het BUIG-budget. Toch blijkt al jaren dat dit eigenlijk budget niet genoeg is. Tijdens de vergadering heeft GroenLinks een oproep gedaan om te lobbyen voor een nieuwe financieringssystematiek vanuit het Rijk, waarbij we ook in economische mindere tijden in mensen kunnen blijven investeren. Raadslid Anne van der Meer: “Als gemeente kunnen wij ons in allerlei bochten wringen om de tekorten te minimaliseren, maar we kunnen het Rijk ook simpelweg vragen om het budget op te hogen”.

Uitvoering

Ambitieuze plannen vragen ook heel wat van de mensen die het moeten uitvoeren. Het realiseren van de doelstellingen uit dit kader vraagt veranderingen in de uitvoering: een echte cultuuromslag. Om dit realiseren, is in het beleidskader een implementatieperiode van een jaar benoemd. Met grote belangstelling zullen wij volgen hoe de resultaten van de verschillende experimenten met de regelarme bijstand bij de uitvoering betrokken zullen worden (naar aanleiding van Schriftelijke Vragen van GroenLinks samen met Kitty Schmidt van Deventer Sociaal is toegezegd dat opbrengsten uit de experimenten betrokken worden bij de uitvoering van het nieuwe beleid). GroenLinks wenst alle betrokkenen bij de uitvoering - van onder andere gemeente afdeling Inkomensondersteuning en Deventer Werktalent - heel veel succes.

De invoering van de Participatiewet in 2015 moest ervoor zorgen dat meer mensen werk vinden, ook mensen met een arbeidsbeperking. Helaas blijkt dat de uitstroom van juist deze laatste groep achterblijft op de andere mensen met een uitkering. Voor de groep die voor invoering van de wet op de wachtlijst stond voor een plek bij een sociale werkplaats zijn de baankansen zelfs afgenomen. Tijdens de vergadering van 10 juli hebben we het college opgeroepen om beter op te komen voor de belangen van werkzoekenden met een arbeidsbeperking.

Komend najaar zullen we een nieuw beleidskader voor de uitvoering van de Participatiewet vaststellen. Vorige periode werd de raad geconfronteerd met een continue stijging van het aantal mensen met een uitkering. In Deventer was dit hoger dan de gemiddelde stijging in Nederland. Daarom zijn er destijds maatregelen genomen om het uitkeringsbestand te doen krimpen. Hierbij zijn de belangen van mensen met een arbeidsbeperking op de achtergrond geraakt. Nu het aantal werkzoekenden afgenomen is, moeten we ons weer meer inzetten voor deze specifieke doelgroep. 

Door mensen met een arbeidsbeperking op te nemen als specifieke doelgroep binnen het nieuwe beleidskader krijgen we meer besef van hoe groot de groep eigenlijk is en welke specifieke horden zij moet nemen om aan het werk te komen. Zo kunnen we waar nodig beter bijsturen. Daarnaast vragen we om meer inzicht in de instrumenten diemomenteel worden ingezet om deze doelgroep naar passend werk toe te leiden: voorbeelden van deze instrumenten zijn loonkostensubsidie, jobcoaching en een no-riskpolis. Een week eerder hadden we al een motie ingediend om niet te bezuinigen op 1 fte voor jobhunters loonkostensubsidie. 

Tot slot hebben we het college gevraagd om ruim voor de begrotingsbehandeling een actieplan te presenteren voor de inzet van de extra gelden vanuit het Rijk. Staatssecretaris Van Ark heeft eenmalig 2 miljoen euro extra toegezegd voor de arbeidsmarktregio om mensen met een kwetsbarearbeidsmarktpositie te helpen. Deze 2 miljoen zal in onze regio verdeeld worden onder 14 gemeenten. De motie is met algemene stemmen aangenomen.