Poliflw

Afgelopen week bleek dat de vier coalitiepartijen doorgaan met hun idee van een minderheidscollege, gesteund door andere partijen. Sjaak Kruis, fractievoorzitter van GroenLinks, heeft zijn bedenkingen bij deze constructie.

Het “motorblok” heeft iets bedacht. De vier resterende coalitiepartijen houden samen het stuur stevig in handen. Wie verder nog mee wil doen, mag op de achterbank plaatsnemen. Ik begrijp daar eerlijk gezegd niets van. Het klinkt als een boeiend democratisch experiment, maar leidt in werkelijkheid tot een nieuwe ongelijkwaardigheid tussen de partijen in de raad. En wat misschien nog wel net zo ernstig is: “de vier”, goed voor 12 zetels, gooien hun eigen verlegenheid hoe tot een oplossing voor de crisis te komen over de schutting naar de rest van de raad: zij blijken niet in staat een gelijkwaardig gesprek met een combinatie van partijen in de steigers te kunnen zetten (of ze willen het niet). De rest van de raad mag dat nu oplossen en uitvechten wie er dan op die achterbank mag gaan zitten.

GroenLinks is, we betoogden het eerder, sterk voor vernieuwing van het lokaal bestuur, met ook nieuwe vormen in de verhouding tussen raad en college. Maar als dat ten koste gaat van de gelijkwaardigheid van partijen, dan vinden we dat een slechte zaak. Bovendien is een halve raadsperiode wel erg kort om daar verantwoord invulling aan te geven. Laat staan als je daarvoor ook nog een wethouder van buiten bij nodig vindt. Deze halfslachtige en tijdelijke vorm is slecht voor de brede samenwerking in de raad en draagt niet bij aan daadkrachtig bestuur van onze stad.

In de gesprekken met de coalitiepartijen hebben we aangegeven best mee te willen praten, primair (zoals we zijn) vanuit de inhoud. Om in zulke gesprekken werkelijk resultaat te kunnen halen, moet er sprake zijn van gelijkwaardigheid. Inhoudelijk en qua positie moet er meerwaarde zijn t.o.v. ons huidige opereren in de raad. En die zien we nu niet in de aanpak. We mogen wel nog een (4e!) keer op gesprek komen, maar er wordt eerst gesproken met een behoorlijk rechts conservatief blok van InwonersPartij Lelystad, Mooi Lelystad en Forum voor Ouderen. Jong Lelystad en DENK mogen daar een aanvulling op zijn. Als hun (JL/DENK) deelname kan leiden tot echt investeren in jongeren en een krachtig integratiebeleid is dat mooi meegenomen. Maar of dat in deze constellatie reëel is vraag ik mij af.

De richting die "het motorblok" nu kiest is een behoorlijke ruk naar rechts, waarin we de positie van onze broeders en zusters ter linker- en/of progressieve zijde van het politieke spectrum zacht gezegd niet benijden. SP, PvdA en D66 binden zich zo nog sterk(er) aan het rechts conservatieve blok. Ik ben benieuwd hoe zij die keuze aan hun kiezers verantwoorden.

GroenLinks heeft “het motorblok” concrete voorstellen gedaan om de route die zij nu kiezen wat te nuanceren. We willen samen met enkele andere partijen graag in gesprek, gelijkwaardig aan de huidige coalitiepartijen. We hebben inhoudelijk aangegeven welke thema’s de komende tijd voor ons belangrijk zijn. Dat zijn naast duurzaamheid ook wonen, jongeren en de inclusieve samenleving, naast gekende vraagstukken als jeugdzorg, de ontwikkeling van het stationsgebied e.d. In de communicatie vanuit “de vier” zien we helaas nog niet dat daar iets mee gebeurt. Van partijen als PvdA, SP en D66 hadden we iets anders verwacht. En ook de VVD geeft steeds aan naar balans te zoeken in het college. Blijkbaar is dat een geheel andere balans dan die wij voorstaan. 

Onverminderd blijven we natuurlijk bereid het gesprek aan te gaan, en verantwoordelijkheid te dragen. Als drie keer geen scheepsrecht is, dan nu misschien vier keer. Je weet maar nooit waar nog een gesprek toe leidt.

Dinsdagavond 17 september vond in de raadszaal een hoorzitting plaats over het Stadshart, op initiatief van GroenLinks. Fractievoorzitter Sjaak Kruis kijkt terug op een nuttige avond, die zeker inspiratie biedt tot concrete acties.

In het voorjaar nam de GroenLinks - fractie het initiatief voor een hoorzitting over het  Lelystadse stadscentrum. De gemeenteraad nam dat over en samen met Dennis Grimbergen (VVD), Henk Schraa (CU), Emiel v.d. Herberg (PvdA) en griffiemedewerkers mocht ik die organiseren. Terwijl het land zich op 17 september druk maakte over de baard van de koning en de winst van Ajax spraken wij, raadsleden, in een goed bezette raadszaal met betrokkenen over vastgoed, winkelen, bereikbaarheid, veiligheid, levendigheid, horeca en wonen in het stadscentrum. Het werd een boeiende avond. Wat viel op?

Allereerst dat het voor zowel raad als deelnemers spannend was. “Het is geen examen, of verhoor”, probeerde plv. voorzitter van de raad Emiel v.d. Herberg dat te relativeren. Een deelnemer die vaak grote groepen mensen toespreekt vertrouwde mij toe dat zij “knap zenuwachtig” was geweest. Het vraag- en antwoordspel had natuurlijk vooral tot doel de problematiek van het stadscentrum helder te krijgen en welk perspectief zij daarvoor vanuit hun betrokkenheid zien. Jammer was dat enkele belangrijke betrokken partijen zich niet aanmeldden. We kunnen hen natuurlijk niet dwingen. Maar degenen die er wel waren leverden een waardevolle inbreng, op al die verschillende thema’s.

Samenwerken

Vastgoedeigenaren en –beheerders snappen heel goed dat het winkelgebied compacter moet. En ook dat dat voor hun bezit consequenties zal hebben. Opvallend was de bereidheid die zij toonden om samen tot oplossingen te komen. Wonen speelt daar een belangrijke rol in. “Zorg dan wel voor voldoende variatie, verschillende prijsklassen en doelgroepen”, hield een huurdersvertegenwoordiger hen voor. En heb oog voor de spanning die kan ontstaan tussen wonen en uitgaan”. “Bij die samenwerking hebben wij de gemeente hard nodig”, stelden de vastgoedeigenaren. Ik stel vast dat dat gezamenlijke gesprek blijkbaar nu nog niet plaats vindt. Zullen we dat dan niet eens snel organiseren?

Een opvallende oproep kwam ook van de stations manager van NS. Met veel energie werkt hij aan een aantrekkelijk station, goede voorzieningen en een schone, veilige omgeving. Tegelijkertijd wordt er nagedacht over  de hele stationsomgeving, het (fiets- en gemotoriseerd) parkeren, het verhoudingsgewijs grote aantal P&R – auto halers en brengers, etc. “Denk niet te klein” hield hij ons voor. NS zal zich volop mee inzetten voor een ingrijpender totale benadering van het gebied. Ten stadhuize wordt daar blijkbaar nog over getwijfeld. Maar deze oproep is ons uit het hart gegrepen. Evenals de inbreng vanuit fietsersbond en milieudefensie om fietsers goed te faciliteren om ook in het centrum tot dicht bij de winkels te kunnen parkeren. “Fietsers zijn, zo blijkt uit landelijk onderzoek, de belangrijkste besteders in winkelcentra” zo hielden zij ons voor.

Winkeliers wezen op het imagoprobleem van Lelystad. Zij denken dat een “trots op” – campagne gericht op de inwoners zal helpen. Wij vonden mooi dat zij daarbij een link leggen met het de door de raad vastgestelde profiel: hoofdstad van de nieuwe natuur, kuststad en logistieke hub. Er ontstond een leuke uitwisseling tussen winkeliers en onderwijs: “maak van de Neringpassage een innovatiestraat” vond ik een waardevolle suggestie. Wat zou het prachtig zijn als we daar (of elders en in het centrum) herkenbaar ruimte kunnen bieden aan startende vernieuwende ondernemers, onderwijs – ROC - projecten stadmakers, kunstenaars en ambachtelijke ontdekkers.

Levendigheid, horeca en jongeren

In het blokje over levendigheid en horeca stonden, tot ons genoegen, vooral de jongeren centraal. “Jongeren wonen weer wat langer thuis, bijvoorbeeld vanwege studiefinanciering. Maak daar gebruik van. Benut de aanwezigheid van die groep 17 – 19 jarigen” werd bepleit vanuit de culturele instellingen. “Jongeren hebben ideeën genoeg”, zo stelden betrokkenen die dat echt kunnen weten vast. “Af en toe wordt zo’n idee gehonoreerd, zoals de zaterdagmiddag met bandjes tijdens Lelystart vorig jaar, maar het blijft dan iets eenmaligs. Waarom wordt daar niet op voort geborduurd?” vroegen zij zich terecht af. Rond Urban Village, dat nu een tijdelijke plek heeft, ontstaat een nieuwe kans. “Faciliteer als gemeente jongere starters,” was het pleidooi uit die hoek. Als voorbeeld noemden zij de jongeren die veelbelovend bezig zijn met fashion. Dat is natuurlijk prima onder te brengen in een innovatiestraat.

Rol van de gemeente

“Faciliteer de doeners” was een hartekreet die bij het onderwerp wonen geuit werd. Spreker had waardevolle concrete suggesties hoe de gemeente dat (beter) zou kunnen doen. Ik stel vast dat de gemeente Lelystad daar in ieder geval nog te weinig op ingericht is. En veel van de suggesties die deze avond werden gedaan gaan ook niet eens over geld, een lastig punt in deze tijden van bezuinigingen. De goede houding, echte gelijkwaardige samenwerking, breed ontwikkeld partnerschap, bereidheid initiatieven van anderen serieus te nemen, voortborduren op waardevolle eenmalige initiatieven, een bij de 21e eeuw passende visie op de centrumontwikkeling blijken minstens zo belangrijk te zijn.

Het lijken misschien open deuren, maar ik stel vast dat op die punten in Lelystad nog een wereld te winnen valt. Ik hoop dat deze hoorzitting een aanzet daartoe was.

 

Tijdens de 1e termijn over de Kadernota 2020-2023 sprak Sjaak Kruis, onze fractievoorzitter, zijn zorgen uit over de voorgenomen bezuinigingen. Lees hieronder zijn Algemene Beschouwingen:

"Allereerst onze complimenten aan het publiek. Het is geen sinecure om 17 Algemene Beschouwingen aan te moeten horen!

Voor ons ligt geen echte kadernota, meer een concept begroting. En die wordt bepaald door een mythe van € 4 mln bezuinigen. Waarom dat het bedrag moet zijn is onduidelijk, zo blijkt uit de beantwoording van de technische vragen. De ontwikkeling van de uitkering uit het gemeentefonds is nog onbekend. Er zijn nog volop Haagse discussies over o.a. de (jeugd-)zorg. Minister De Jonge heeft het over € 350 mln. extra. En we houden jaarlijks miljoenen over, dit keer € 7 mln. Die stoppen we dan weer in onze reserves en besteden we aan enkele als onoverkomelijk betitelde incidenten.

Dan de ideeën voor bezuinigingen. Hoe die samenhangen (of niet) met belangrijke langetermijndoelen, zoals Lelystad Next Level, kunnen wij niet uit het stuk afleiden. Behalve dan dat we als rode draad zien dat de gemeente zichzelf ontziet en de rekening vooral bij de samenleving en maatschappelijke partners neerlegt. En dat is wel het eerste wat je van een kadernota mag verwachten, dat ‘ie een helder kader geeft. Kortom: een stuk om voor kennisgeving aan te nemen, maar zeker niet om alle gevraagde besluiten vast te stellen.

Dit te meer daar een aantal van de voorstellen ons ernstige zorgen baren, zoals:

Het schrappen van de bijdrage aan Bataviawerf voor re-integratie van mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt: uitstroomresultaten zijn niet het enige dat daarbij van belang. Het gaat minstens zo sterk om perspectief voor mensen die geen kans maken op een reguliere baan. Iets vergelijkbaars geldt voor die onzalige bezuiniging op de kwetsbare jongeren die nu bij Flevodrome perspectief krijgen. Een taakstellende bezuiniging (en/of weer schrappen van indexering) op de subsidies en op termijn op de ideeënmakelaar, en dat terwijl de overheid zich terug trekt en we steeds meer en belangrijker bijdragen aan de samenleving van deze instellingen verwachten. Geen inflatiecorrectie toepassen is verkapt bezuinigen, zonder de consequenties daarvan te benoemen. Dat is geen fatsoenlijke aanpak. Het lijkt er op dat vrijwel elke gemeenschappelijke regeling haar financiële probleem over de schutting van de deelnemers gooit, en die extra mogen gaan betalen, zonder dat de meerwaarde daarvan helder is. Onduidelijk is waarom sommige zaken als onontkoombaar worden gezien en andere niet. Is het kitesurfstrand wenselijker dan de broedplaats voor jongeren of beheer van de MFA’s? Wederom verhogen van budgetten voor accountmanagement en luchthavenontwikkeling zijn wat ons betreft verkeerde keuzes. Het gehannes met parkeren kost ons al jaren te veel geld. Moeten we dan nu geld uitgeven voor het 1e uur gratis parkeren?

Natuurlijk zijn er ook positieve dingen. We noemen:

Het invoeren van toeristenbelasting (zoals wij eerder succesvol voorstelden, maar een jaar later met dank aan de VVD weer werd getorpedeerd. Duurzaamheid krijgt weer meer aandacht (in ieder geval financieel). Nu de praktische resultaten nog (die veel te lang op zich laten wachten).

Naast enkele veranderingen waarvoor we amendementen indienen of steunen stellen we voor het rekeningresultaat deels te benutten om in 2020 niet of minder te bezuinigen. De komende maanden kunnen we dan bezien wat er echt nodig is voor de jaren daarna. We verschaffen ons dan tijd en ruimte te werken aan heldere kaderstelling en logisch te volgen besluiten."

Sjaak Kruis fractievoorzitter

De beoogde coalitie heeft haar akkoord gepresenteerd. Ze noemen het ‘een sprong voorwaarts’, maar daar houdt de vergelijking met Mao’s rampzalige beleid voor China, dat in 1958 dezelfde titel droeg, gelukkig op, aldus onze fractievoorzitter Sjaak Kruis in zijn reactie afgelopen dinsdag.

Dit akkoord is niet meer dan een voortzetting van het beleid van de afgelopen jaren, aangevuld met wat actuele ontwikkelingen en moties die recent door de gemeenteraad zijn aangenomen. Wij zien geen sprong voorwaarts, maar – gelukkig - ook geen sprong achterwaarts. Door het ontbreken van echte keuzes is nu de gemeenteraad aan zet. Dit akkoord biedt ons ruimte voor eigen inbreng en initiatief, en die ruimte zullen wij als GroenLinks zeker gebruiken. We mogen aan de bak de komende jaren, en daar kijken wij naar uit.

Een eerste klein resultaat boekten we afgelopen dinsdag al: omdat de meningen over wat jongeren willen verdeeld zijn stelden we voor een rondetafelgesprek met hen (en betrokken organisaties) te organiseren. Dat idee werd overgenomen.

Het leek ons een goed idee om het coalitieakkoord, voorafgaand aan de stemming hierover in de raadsvergadering van 12 juni, voor te leggen aan de Lelystadse bevolking. Helaas is dit voorstel door alle coalitiepartijen én de PVV verworpen. Burgemeester Ina Adema constateerde daarop dat er nog werk aan de winkel is op het vlak van bestuurlijke vernieuwing. Dat zijn wij natuurlijk met haar eens, en ook daar gaan wij ons de komende jaren hard voor maken!

Lees hieronder de hele reactie van Sjaak Kruis op het coalitieakkoord.

In de komende raadsperiode gaan de SP en GroenLinks in de Lelystadse gemeenteraad nauw met elkaar samenwerken. Tijdens de raadsvergadering van afgelopen dinsdag werden partijen uitgenodigd om bij elkaar op de koffie te gaan en samenwerkingsmogelijkheden te onderzoeken. Dit met als doel het vergroten van de bestuurskracht in de versnipperde gemeenteraad. Deze samenwerking is het eerste resultaat daarvan.

Een eerste verkenning leverde op dat beide partijen, ieder vanuit de eigen achtergrond, op belangrijke punten een zelfde beeld hebben van de gewenste ontwikkeling van Lelystad. De wederzijdse ideeën over bijvoorbeeld de toekomst van de jeugdzorg sluiten goed bij elkaar aan. Maar ook op thema’s als verandering van de verhouding tussen burger en bestuur, versterking van de positie van jongeren, arbeidsparticipatie en armoedebestrijding staan GroenLinks en SP zo dicht bij elkaar dat zij daarin samen kunnen optrekken. Tijdens het koffie-overleg passeerden ook andere thema’s de revue, zoals duurzaamheid, de toeristische en economische kansen voor de stad, de levendigheid en uitgaansmogelijkheden in de stad. Uiteraard staan beide partijen (waar mogelijk samen, maar ook ieder afzonderlijk vanuit het eigen politieke profiel) open voor samenwerking met andere partijen op deze en andere onderwerpen.

De beschikbare tijd tussen de raadsvergadering van afgelopen dinsdag en de start van de formatie van het nieuwe college van B en W was te beperkt om al tot een volledige uitwerking van de onderlinge samenwerking te komen. Wel konden de gesprekspartners van beide partijen vaststellen dat zij eenzelfde instelling hebben als het gaat om samenwerken, de bereidheid om naar elkaar te luisteren en tot haalbare, maar niet kleurloze, voorstellen te komen. Zij denken hiermee een belangrijke stap te zetten om Lelystad goed bestuurbaar te houden. De vorm en inhoud van de samenwerking wordt de komende tijd verder uitgewerkt.

Voor meer informatie:

Alexander Sprong (06-44994007),

Sjaak Kruis (06-22546116)