Als zorgwethouder en ook als echtgenoot en vader van een vrouw en dochter die in de zorg werken, is het mooi overal de bewondering te zien voor ‘de helden’. De mensen in de frontlinie in de zorg en alle andere vitale functies. Maar applaus is niet genoeg.
Samenwerking boven marktwerking
Als wethouder moet ik, zeker ook in deze crisis, vooral die zorgverleners met hun vakmanschap, betrokkenheid en inzet alle ruimte geven. En hen niet – hoe goed bedoeld ook – voor de voeten lopen. Vertrouwen in de professionals en samenwerking in plaats van marktwerking, is sowieso mijn motto in de zorg. Ik voel er niets voor om de amateur-viroloog uit te hangen. Als de crisis voorbij is moet er op dat gebied – met de wetenschappers voorop – natuurlijk wel geleerd worden. Voor nu vertrouw ik op de vakmensen. Wel zie ik nu dingen om mij heen waar ik niet over kan en wil zwijgen. Het zijn de gevolgen van politieke keuzes in Den Haag.
Het wordt spannend of er voor onze inwoners voldoende capaciteit beschikbaar is. Er moet inmiddels naar Duitsland uitgeweken worden, want daar is die capaciteit kennelijk veel ruimer aanwezig. En dat geeft zwaar te denken. Dat kan toch alleen maar betekenen dat er hier onverantwoord bezuinigd is? Of op z’n minst onze mogelijkheden om met gezondheidscrises om te gaan bewust veel te broos is georganiseerd. Nu moeten de tientallen miljarden rollen, toen moest het altijd zuiniger en soberder. ‘Penny wise and pound foolish’.
Het kwaad van de privatisering
Het geloof in de heilige marktwerking in de zorg is ontmaskerd. Dat systeem faalt hopeloos. Nu het erop aankomt, moeten zelfs de zorgverzekeraars met elkaar samenwerken. Ze erkennen nu volmondig dat concurrentie en het reclamecircus volstrekt overbodig en contraproductief zijn. Mooi, dan kunnen we die obstakels voortaan afschaffen.
In veel opzichten is het kwaad van de privatisering al geschied. Of het nu gaat om de ontwikkeling van vaccins, geneesmiddelen of voldoende beschermingsmiddelen: de afhankelijkheid van aandeelhoudersbelangen heeft in belangrijke mate aan de huidige problemen bijgedragen. En nu de nood aan de man is, mag de overheid de ellende met bakken aan gemeenschapsgeld oplossen. Vrij naar Margaret Thatcher: het probleem met kapitalisme is dat het al ons geld uitgeeft om z’n puinhopen op te ruimen.
Onverteerbaar
De zorgverleners bevinden zich in het duivelse dilemma om door te gaan met zorg en hun cliënten en zichzelf bloot te stellen aan een groot besmettingsgevaar of weg te blijven terwijl de zorg aan hun cliënten niet ‘uitstelbaar’ is. Dat laatste gebeurt nu in de thuiszorg, in de dagbesteding en de maatschappelijke opvang. Dat de zorgverleners en de mensen die van hen afhankelijk zijn, voor dat dilemma worden gesteld, is volstrekt onverteerbaar.
Politici die nu zeggen dat deze crisis ‘niet politiek gemaakt mag worden’, steunen bewust of onbewust die status quo. De problemen in de publieke sector kwamen niet uit de lucht vallen. Evenmin is het gebrek aan beschermingsmiddelen, vaccins en medicijnen overmacht. Ze zijn een gevolg van Haagse politieke keuzes. We zijn volledig afhankelijk van geglobaliseerd aandeelhouderskapitalisme.
De vraag luidt: hoe kan het dat degenen die daarover in Den Haag aan de touwtjes trekken nu heel hard mee klappen voor al die helden, terwijl ze hen zelf in die situatie brachten?
Zij legden ons beschermingsmiddelen, testmateriaal en vaccins-lot volledig in handen van commerciële belangen. Zij hebben die helden met lage salarissen en onzekere contracten afgescheept. Zij stuurden 70.000 zorgwerkers de laan uit die nu harder nodig zijn dan ooit tevoren. Wie echt iets voor al die helden wil doen, gooit nu de oude vormen en gedachten – en de neoliberale politiek – overboord.
