Het is een vreemde tijd die wij nu meemaken. De ‘Coronacrisis’ is er één die naar zijn aard en omvang niemand van ons heeft meegemaakt. Graag neem ik jullie mee in de periode vanaf maart tot (nu) begin juni 2020. Hierin beschrijf ik in hoofdlijnen wat er achter de ‘gesloten’ deuren van verpleeghuizen zich heeft afgespeeld. Hierbij put ik uit eigen ervaringen als lid van het crisisteam van een regionale zorginstelling en de beschikbare informatie van de branchevereniging Actiz, het RIVM en beschikbare informatie van collega zorginstellingen in onze regio. Het geeft een reëel beeld maar in instellingen elders in het land kan het afwijken.
Het is begin maart als duidelijk wordt dat Corona Brabant
behoorlijk in zijn greep heeft. Op 10 maart wordt duidelijk dat ook in Nijkerk een
eerste inwoner met Corona is besmet. Vanaf dat moment komen er dagelijks besmettingen
bij in de regio’s van de ziekenhuizen, Meander en St Jansdal, waar de meeste
Nijkerkers op zijn aangewezen. Ook deze ziekenhuizen hebben te maken met het
stoppen van reguliere zorg en richten zich helemaal op de ‘Corona’ zorg en
breiden hun IC’s uit. Veel verpleeghuizen sluiten hun deuren en vanaf 20 maart
is dit vanuit de landelijke overheid verplicht. De verpleeghuizen werken dan al
met een crisisteam binnen een crisisorganisatie. Over het algemeen zit hier is;
een bestuurder, een locatieleider, een Zorg directeur/manager, een
directeur/manager Bedrijfsvoering (denk aan schoonmaak, huisvesting ed.) in. De
belangrijkste leden zijn echter een arts, een Specialist Ouderen Geneeskunde, en
verpleegkundigen dit zijn immers de mensen die kunnen duiden wat de RIVM-richtlijnen
betekenen, het zijn de mensen die weten hoe je omgaat met infectieziekten en
virussen en welke maatregelen je moet nemen om de bewoners te verzorgen maar
vooral ook ‘veilig’ te houden. De sluiting van de verpleeghuizen betekende ook
beperking van Thuiszorg, het vrijwel overal stoppen van de ‘hulp in de
huishouding’ voor de ouderen die thuis wonen. Maar ook het stoppen van de
dagbesteding voor mensen die nog zelfstandig wonen wat een extra belasting van
de mantelzorgers veroorzaakt. Daarnaast betekent dat voor de bewoners van de
verpleeghuizen dat ze op zijn of haar kamer moeten verblijven zonder
activiteiten. Daarnaast mogen bewoners niet meer een wandeling buiten maken en
mogen ze geen bezoek ontvangen.
Voor de kwetsbare bewoners en de familieleden en naasten van
die bewoners is in een heel korte tijd een vreselijke situatie ontstaan. De
hiervoor besproken maatregelen hebben een enorme impact op heel veel mensen. Ondanks
alle voorzorgsmaatregelen is er toch sprake van een groot aantal Corona
besmettingen binnen verpleeghuizen. Binnen de verpleeghuizen overlijdt bijna de
helft van de mensen die met Corona besmet raken. Het ziektebeeld is daarbij
soms kort en heftig maar ook regelmatig opmerkelijk. Zo komt het voor dat iemand
in de middag wat beter lijkt te worden om vervolgens in de nacht snel achter
uit te gaan en komt te overlijden. Vaak zonder dat naasten afscheid hebben
kunnen nemen.
Over achter de schermen in de verpleeghuizen is nog veel te
vertellen over de beschermingsmiddelen en de toelevering daarvan of hoe
moeizaam dit was. Dit laat ik achterwege. Ik wil besluiten met een werkelijk
gebeurde casus, een verdrietig verhaal wat voor mij symbool staat voor de bizarre
tijd waar wij in leven.
Een echtpaar woont samen in het verpleeghuis. Mevrouw moet
voor een routinematige ingreep naar het Ziekenhuis. Na de operatie komt ze weer
terug in het verpleeghuis. Mevrouw herstelt niet en krijgt andere, Corona
gerelateerde klachten, ze wordt getest en blijkt Corona te hebben. Ze wordt
overgebracht naar het Ziekenhuis en overlijdt daar plotseling en eenzaam zonder
geliefden om haar heen. Het is nog de
tijd dat er nog weinig over het virus bekend is. De kinderen komen naar het
verpleeghuis om met vader de begrafenis van moeder te regelen (dit speelt zich
2 dagen af voor sluiting van de verpleeghuizen). Dat is lastig want er mogen maar 29 mensen bij
zijn (naast de begrafenisondernemer) en kan en mag vader daar naartoe? De
begrafenis is geregeld, binnen het crisisteam ligt ‘op tafel’ onder welke
voorwaarden vader deze kan bijwonen.
Zover komt het echter niet; vader wordt ook ziek met
‘Corona’ gerelateerde klachten daarmee is uitgesloten dat vader naar de
begrafenis kan gaan. Omdat er te weinig testen zijn krijgt vader de klinische
diagnose ‘Corona’ en wordt in quarantaine geplaatst. Moeder wordt begraven en een
paar dagen later overlijdt vader, zonder aanwezigheid van zijn naasten. Erg
triest, de kinderen bleken gelukkig niet met Corona besmet, ondanks het bezoek
aan vader is dat leed de familie bespaard gebleven..