Poliflw

Het aantal daklozen heeft een recordhoogte van 40.000 bereikt. En dat aantal zal zonder ingrijpen alleen maar verder stijgen. Het kabinet moet opvang topprioriteit maken. Vandaag presenteert GroenLinks een actieplan om de daklozencrisis tegen te gaan en te werken aan perspectief. “We kunnen de meest kwetsbaren in de samenleving, de rechtelozen, niet aan hun lot overlaten”, zegt Tweede Kamerlid Wim-Jan Renkema.

Hulpverleners en gemeenten luiden de noodklok: als het kabinet niet acuut maatregelen neemt zal het aantal dak- en thuislozen verder toenemen. Alleen al in de afgelopen twee jaar kwamen er 10.000 mensen bij die geen vaste woon of verblijfplaats meer hebben. Dat betekent dat er nu een recordaantal van 40.000 mensen geen dak boven het hoofd heeft.

Boosdoener zijn onder meer de enorme wachttijden in de ggz en het gebrek aan voldoende hulpverlening en perspectief voor mensen met verslavings- of psychische problematiek. Wim-Jan Renkema: “Maar dat is slechts een deel van het verhaal. Steeds vaker zien we dat jongeren en volwassenen dakloos raken omdat ze niet kunnen of durven gebruik te maken van hun sociale vangnet. Ze zwerven rond of verblijven in tijdelijke opvangcentra.”

Kabinet: zie de urgentie De oplossing is voor deze groep daklozen: meer betaalbare woningen. “Helaas zijn er door het neoliberale woonbeleid en de verhuurderheffing voor corporaties, veel te weinig sociale huurwoningen in het goedkoopste segment. En dat is niet zo simpel op te lossen”, aldus Renkema.

“Het kabinet is nog steeds niet doordrongen van de noodzaak van de nodige beleidswijzigingen. En bouwen duurt te lang, het duurt jaren van planvorming tot daadwerkelijke bewoning. Daar heeft een dakloze van vandaag niets aan”, vervolgt het Kamerlid.

Daarom is het tijd voor onorthodoxe oplossingen, vindt GroenLinks. De groep economisch daklozen moet zo snel mogelijk uit de maatschappelijke opvang. En de andere groep, de daklozen met een complexe zorgvraag, moeten intensievere zorg krijgen en perspectief. Renkema: “We kunnen mensen niet zomaar aan hun lot overlaten en verwachten dat iedereen zelfredzaam is.”

Het actieplan:

Barmhartigheidsbonus: Voer een barmhartigheidsbonus in voor mensen die hun huis willen openstellen voor een (geregistreerde) dakloze. Ongeveer de helft van alle Nederlanders woont in een huis waarvan de capaciteit niet volledig wordt benut.  Een financiële prikkel is effectief en haalt op korte termijn de druk van de ketel. Een soortgelijk initiatief is in Amsterdam van De Regenboog is nu al succesvol. Ervaringsdeskundigen: Stel beurzen beschikbaar voor voormalig daklozen om als ervaringsdeskundige hulp te gaan bieden. Dat is goed voor ex-daklozen zelf, omdat ze hun ervaring functioneel kunnen inzetten. En  het is effectief in de zorg naar daklozen toe. Straatadvocaten: Investeer in straatadvocaten. Deze onafhankelijke cliëntondersteuners kunnen dak- en thuislozen helpen in het oerwoud van regelingen hun weg te vinden. En zo perspectief bieden. Bankslapersregeling: Voer een landelijke bankslapersregeling in. Zodat mensen die geen vast woonadres hebben een briefadres krijgen. Zonder briefadres heb je namelijk geen recht op voorzieningen van de overheid en vaak is het ook nodig voor een werkgever. De bankslapersregeling is bedoeld voor iedereen die geen huis heeft en tijdelijk bij iemand of bij meerdere personen op de bank kan slapen. De regeling is met name bedoeld voor economisch daklozen die zo hun leven weer op orde kunnen krijgen. Begeleiding: Investeer in begeleiding van voormalig dak- en thuislozen en ggz-cliënten om terugval te voorkomen. Er is onvoldoende zorg aan huis waardoor dak- en thuislozen op het moment dat zij doorstromen naar een eigen woning weer terugvallen. Met voldoende begeleiding kunnen voormalig dak- en thuislozen werken aan een toekomst.

 

Afgelopen zomer ontstond ophef over wet BIG 2 die een nieuw soort verpleegkundige introduceert: de regieverpleegkundige. De wet maakt een onderscheid tussen regieverpleegkundigen (met een hbo-opleiding) en basisverpleegkundigen (met een mbo-opleiding). Verpleegkundigen kwamen in opstand omdat veel mbo-verpleegkundigen bang zijn dat ze niet meer alle taken mogen uitvoeren die ze nu wel mogen uitvoeren. Ze vrezen dat ze in hun nieuwe functie minder verantwoordelijkheden krijgen en dat ze er in salaris op achteruit gaan. Als antwoord op de onrust stelde minister Bruins een verkenner aan die moet gaan onderzoeken hoe nu verder. GroenLinks legt nu een andere eis op tafel: de wet BIG 2 moet per direct van tafel.

In Nederland zijn bijna 170 000 verpleegkundigen werkzaam. Bijna 40 procent heeft een 'in-service'-diploma en is op de werkvloer opgeleid. Het grootste deel moet dus extra scholing volgen om regieverpleegkundige te worden. Hierover is de beroepsgroep niet te spreken. Eind juni richten verpleegkundigen van het LUMC daarom het actiecomité ‘BIG II in de overgang’ tegen de wet op. Tienduizenden verpleegkundigen spraken hun steun uit. Uit een online peiling enquête onder bijna 3000 verpleegkundigen van NU'91 bleek gisteren dat 76 procent functiedifferentiatie niet in een wet wil regelen.

Ellemeet wil nu al van de wet af, omdat in de praktijk al vooruitgelopen wordt op de wet. Er staan vacatures online voor regieverpleegkundigen die dus verplicht hbo-niveau moeten hebben. De vele mbo-verpleegkundigen die nu al op dit niveau functioneren kunnen niet op deze vacatures solliciteren. Ook de verschillen in salarisschalen tussen verpleegkundige (schaal 45) en regieverpleegkundige (schaal 50) worden nu al toegepast. GroenLinks maakt zich zorgen dat verpleegkundigen hierdoor de zorg verlaten. Ook onderzoeksbureau Prismant onderschrijft dat de wet zou kunnen leiden tot meer uitstroom van in-service- en mbo-verpleegkundigen.

Ellemeet: “Het personeelstekort in de zorg is enorm. Als we zo doorgaan komen we in 2022 100 000 tot 125 000 medewerkers in de zorg tekort. Deze wet zorgt ervoor dat verpleegkundigen met jarenlange ervaring nu al gedegradeerd worden. Dat is een totaal onwenselijke situatie. Het veld is duidelijk: deze wet moet van tafel. We zien op dit moment al negatieve gevolgen van een wet die er nog niet eens is. Ik roep de minister dan ook op een duidelijk signaal af te geven door de wet van tafel te halen. We hebben geen verkenner nodig in de zorg, maar een oplosser.”

 

GroenLinks doet deze week een voorstel in de Tweede Kamer om onderzoek te doen naar het gezondheidseffect van elektromagnetische straling van een 5G netwerk.

De partij wil dat het onderzoek uitgevoerd wordt door de Gezondheidsraad. Veel burgers zijn bezorgd over de gevolgen van straling, vooral mensen die in de buurt van een zendmast wonen.

GroenLinks Tweede Kamerlid Laura Bromet: ‘Er is nog weinig onderzoek naar de effecten van 5G op de gezondheid. Dan moet je de bezorgdheid van mensen serieus nemen en dit onderzoeken.’  

Vorige maand werd ook bekend dat Duitsland een dergelijk onderzoek laat uitvoeren omdat er te weinig kennis over bestaat over 5G. Bij het nieuwe netwerk is de overdracht van data groter en de frequentie hoger, dat kan invloed hebben op de intensiteit van de straling.

 

GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld wil dat leerlingen met complexe zorgvragen of een beperkte kans op de arbeidsmarkt ook na hun achttiende onderwijs kunnen blijven volgen. Het moet voor onderwijsbestuurders onmogelijk worden jongeren vanaf hun achttiende naar eigen goeddunken uit te schrijven en richting dagbesteding te duwen.

Dat is een van de punten die Westerveld komende donderdag naar voren brengt in het door haar geïnitieerde debat met de ministers van Volksgezondheid en Onderwijs over de problemen in de samenwerking tussen onderwijs en zorg. ‘Ik snap best dat ministeries hun eigen begroting op orde moeten hebben en dat er soms een overlap zit tussen regelingen voor jongeren met een complexe zorgvraag. Het lijkt me alleen een zaak van de ministeries en de Tweede Kamer. Niet iets waarmee je deze mensen moet lastigvallen. Dat gebeurt nu helaas wel.’

Een voorbeeld: sinds de invoering van het passend onderwijs neemt het aantal jongeren op het speciaal onderwijs volgt boven de 18 een duikvlucht. Onderwijsbestuurders schrijven ze uit en verwijzen ze naar de dagbesteding. Dat wordt gemotiveerd met de boodschap dat deze groep beperkt zicht heeft op een diploma of een goede positie op de arbeidsmarkt. Terwijl bijvoorbeeld veel jongeren met het Syndroom van Down nooit een diploma zal halen. 

Volgens de wet mag het – onder bepaalde voorwaarden – maar Westerveld vindt die opstelling volstrekt cynisch. ‘ Alle jongeren moeten het recht krijgen op onderwijs, óók jongeren met een leerachterstand of beperking. Juist voor mensen voor wie kansen zich te ontwikkelen minder vanzelfsprekend zijn moeten de deuren van onderwijsinstellingen zo lang mogelijk open blijven. Blijkbaar is het budget voor passend onderwijs hier leidend en niet het belang van de jongere.’

Voor de overheid maakt het niet veel uit: passend onderwijs kost geld, dagbesteding voor mensen die niet aan het werk kunnen ook. ‘Er is gemeenschapsgeld beschikbaar om deze groep te helpen. Als er al knopen moeten worden gehakt over de toekomst van bijvoorbeeld iemand met Down, dan lijkt het me niet meer dan normaal dat zijn eigen wensen daarin leidend zijn. Een onderwijsbestuurder mag er iets van vinden, maar doorslaggevend kan die mening niet zijn. Wat GroenLinks betreft maken we daar nog deze week afspraken over in de Kamer.’

Financiële motieven mogen daarbij nooit een rol van betekenis spelen. ‘Ik wil van de ministers Slob (OCW) en De Jonge (VWS) garanties dat we jongeren niet de dupe laten worden omdat de overheid het systeem zo ingewikkeld heeft gemaakt. Het is niet relevant of je iemand ondersteunt via de middelen voor passend onderwijs of via het geld dat is gereserveerd voor dagbesteding. Als het maar gebeurt.’

Op 23 maart vindt in Amsterdam de landelijke demonstratie ‘Samen tegen racisme’ plaats.

De strijd tegen racisme en voor inclusiviteit behoort tot de kernwaarden van GroenLinks. Het partijbestuur roept al onze leden en sympathisanten op om op 23 maart naar Amsterdam te gaan en een krachtig geluid te laten horen voor een inclusieve samenleving.

GroenLinks wil dat ieder pasgeboren kind een ‘vaccinatiepaspoort’ krijgt waarin gedurende het leven kan worden vastgelegd welke vaccinaties iemand heeft gehad.

Het Rijksvaccinatieprogramma is afgelopen decennia veranderd: sommige vaccinaties zijn erbij gekomen, andere vaccinaties zijn weg. Hierdoor weten veel mensen niet tegen welke infectieziektes ze zijn beschermd, en het Rijk houdt het ook niet bij. Een vaccinatiepaspoort geeft mensen houvast: ze kunnen met één blik in het document zien wanneer ze tegen welke ziekte zijn ingeënt. Daarbij wordt het maatschappelijk belang van goede vaccinaties er mee onderstreept.  

De vaccinatiegraad staat in Nederland onder druk. Zo heeft slechts 45,5% van de 12/13-jarige meisjes in 2017 het HPV-vaccin tegen baarmoederhalskanker gekregen. Een meisje dat de inenting niet heeft gehad, kan dankzij het vaccinatiepaspoort makkelijker zelf een keuze maken om toch het vaccin te nemen als zij 16 jaar is.

Er bestaan inentingspaspoorten voor mensen die op reis gaan en GGD’s houden op regionaal niveau wel bij wie gebruik heeft gemaakt van het aanbod, maar er zijn verschillende systemen in gebruik die niet zijn ontsloten voor het publiek.  GroenLinks wil daar met het vaccinatiepaspoort verandering in brengen en legt het voorstel morgen aan staatssecretaris Blokhuis voor bij het debat over vaccinaties.

Kamerlid Wim-Jan Renkema: ‘Een vaccinatiepaspoort geeft mensen informatie over welke inentingen zij hebben gehad, waarmee ze ook de regie over hun eigen gezondheidsbescherming kunnen pakken. Dat is basale kennis die ieder over zijn of haar eigen lichaam zou moeten hebben. Daarbij weet iedereen beter welke risico’s je wel of niet loopt bij een uitbraak hier of als je op reis bent.’

"Het kabinet moet voor de zomer met een plan komen om de salarissen van verpleegkundigen te verhogen, zodat een catastrofe op de arbeidsmarkt voorkomen wordt."

Deze eis aan het kabinet legt GroenLinks Tweede Kamerlid Corinne Ellemeet vandaag neer naar aanleiding van een alarmerend rapport van de grootste beroepsvereniging van Verpleegkundigen en Verzorgenden (V&VN). 

Uit een onderzoek onder 17 000 leden blijkt dat 69 procent vindt dat de werkdruk het afgelopen jaar is toegenomen, dat een groeiende groep de zorg wil verlaten en dat de roep om een hoger salaris aanzwelt. Daarnaast geeft 90% aan dat het personeelstekort invloed heeft op hun gezondheid en privéleven. Als er niet snel maatregelen genomen worden, dreigt er in 2025 een gigantisch tekort van 125 duizend verpleegkundigen en verzorgenden. Dit tekort zet zowel zorgpersoneel als patiënten onder grote druk. Daarom moet het kabinet alles op alles zetten om verpleegkundig personeel te behouden. Een forse salarisverhoging is  een belangrijke maatregel om het beroep weer aantrekkelijker te maken. 

Het gebrek aan waardering in het salaris van verpleegkundigen maakt het niet alleen moeilijk om nieuwe zorgverleners aan te trekken, maar leidt ook tot een stijgend aantal verpleegkundigen dat de zorg verlaat. De gevolgen daarvan zijn nu al zichtbaar: (afdelingen in) ziekenhuizen moeten sluiten en steeds meer zorginstellingen huren zzp-ers in om tekorten op de werkvloer op te vangen. Tussen 2007 en 2015 is het aantal zzp'ers in de sector overheid en zorg gestegen van 144.000 naar 246.000, aldus het CBS. Ondervraagden geven aan dat een salarisverhoging de beste manier is om medewerkers in de zorg te behouden en de beste manier is om nieuwe mensen te werven. 

Wat GroenLinks betreft moet het kabinet voor de zomer een akkoord sluiten met werkgevers- en werknemersorganisaties en zorgverzekeraars om ervoor te zorgen dat de loonsverhoging ook echt op de werkvloer terecht komt. De salarisverhoging wordt betaald door het verhogen van de Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling (OVA). Hierdoor ontstaat er ruimte om een loonsverhoging door te voeren. 

Corinne Ellemeet: "Minister de Jonge zegt er alles aan te willen doen om het personeelstekort in de zorg op te lossen, maar hij heeft tot nu toe met geen woord gerept over salaris. Als dit kabinet werken in de zorg echt aantrekkelijker wil maken, dan is een salarisverhoging noodzakelijk. De tijd dringt, daarom wil ik voor de zomer een akkoord van de minister en sociale partners in de zorg." 

Gemeenten moeten de vrijheid krijgen om aanbestedingstrajecten voor de lokaal of regionaal georganiseerde zorg te schrappen. Dat staat in een initiatiefwet van GroenLinks en de SGP die deze week is ingediend. Met de wet kan worden voorkomen dat jeugdzorginstanties die zeer specifieke zorg aanbieden moeten sluiten, of dat de zorg voor bijvoorbeeld chronisch zieken steeds weer bij een andere aanbieder wordt ondergebracht.

Indieners Corinne Ellemeet en Kees van der Staaij zijn van mening dat de Aanbestedingswet de zorg weinig goeds heeft gebracht. Vertrouwde instanties en hulverleners verdwenen van het toneel. Niet omdat ze hun werk verkeerd deden of omdat de gemeente dat wil, maar omdat gemeenten worden gedwongen aan te besteden volgens zeer strikte regels waardoor kleinere, lokaal opererende partijen vaak het nakijken hebben wanneer ze wedijveren met grote spelers die deelname aan dit soort procedures tot kunst verheffen.

De zorg zelf wordt daar vaak niet beter van: aanbieders worden in afwachting van nieuwe aanbestedingen huiverig om te investeren in personeel. Terwijl we grote tekorten kennen in de zorg vrezen instellingen in de problemen te komen als zij investeren in vaste contracten of opleidingen.

Corinne Ellemeet (GroenLinks) ziet dat de uit 2016 aangepaste Aanbestedingswet een averechts effect heeft. ‘De rekening ligt enerzijds bij het personeel dat geen perspectief heeft en anderzijds bij de patiënt die niet meer weet waar hij of zij aan toe is. We worden door deze wetgeving gedwongen na te denken over de mogelijke sluiting van een jeugdzorginstelling in Noord-Holland omdat de organisatie die de boel overneemt vindt dat de jongeren ook wel een provincie verder kunnen worden opgevangen. Het kan niet de bedoeling van regelgeving zijn dat we extra onzekerheden inbouwen voor kwetsbare groepen. Maar het is wel gebeurd. Deze initiatiefwet pakt dat aan.’

Het pro-life evenement ‘week van het leven’ wordt mede bestuurd door de door het ministerie van Volksgezondheid gesubsidieerde keuzehulporganisatie Siriz. GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet is verbijsterd. “Abortus wordt op de website van de week van het leven omschreven als een brute moord. Dat is volstrekt onethisch. Als dit geen sturen is weet ik het ook niet meer. Dit maakt klip en klaar dat Siriz niet in staat is om onafhankelijke keuzehulp te bieden.”

De ‘week van het leven’ is een evenement dat jaarlijks door christelijke partijen en anti-abortusorganisaties wordt aangegrepen als lobbymoment tegen abortus. De website van dit evenement heeft een pagina getiteld ‘Abortus is geen oplossing.’ Op de pagina ‘Zo gaat een abortus’ is onder meer te lezen: ‘Vanaf 13 weken zijn de botten van het kind voor deze methode te hard geworden. Met een tangetje wordt het kind in de baarmoeder in stukken geknipt tot het sterft.’

Organisatie is in handen van het ‘Platform zorg voor leven’, waaraan Siriz als kerndeelnemer opereert naast politieke partijen als SGP en ChristenUnie en waar verder ook rabiate anti-abortusclubs als ‘Schreeuw om leven’ aan bijdragen. Die laatste club organiseert wakes bij abortusklinieken en valt daar dan actief vrouwen lastig die net een abortus hebben ondergaan.

In de voorbije maanden maakten GroenLinks en PvdA een stevig punt van het gebrek aan objectiviteit van Siriz: deze organisatie claimt objectieve keuzehulp te geven aan ongewenst zwangere vrouwen en krijgt daar een miljoenensubsidie voor, maar komt voort uit pro-lifeclub VBOK. Met VBOK deelt Siriz een gebouw, een marketingafdeling en een deel van het bestuur. Daarnaast steekt VBOK jaarlijks zeven ton in Siriz.

Voor GroenLinks was het de afgelopen weken simpel: wil Siriz in aanmerking blijven komen voor subsidie, dan moet het de banden met VBOK doorknippen. Dat was voordat Ellemeet er achter kwam dat mede namens Siriz online zeer suggestieve en sturende informatie wordt verspreid over abortus. "Daarmee toont Siriz aan dat het net zo’n pro-life lobbyclub is als VBOK of Schreeuw om leven. Ik zeg niet dat een keuzehulporganisatie geen christelijke grondslag kan hebben. Maar het is niet mogelijk om enerzijds actief te zijn in de anti-abortusbeweging en anderzijds te claimen dat je vrouwen via objectieve keuzehulp mogelijk naar een abortus begeleidt zodat je daarvoor kan worden bekostigd door het rijk. Dat is niet met elkaar te rijmen. Ik ga er van uit dat de VVD en D66 dit vanmiddag tijdens het debat zullen beamen. Met zo’n achtergrond kun je niet voor overheidssubsidie in aanmerking komen."

Staatssecretaris Blokhuis presenteerde afgelopen weekend een brief waarin hij weigert vast te stellen dat lobby organisaties en keuzehulporganisaties ontvlochten moeten worden. Ellemeet vindt dat veel te laconiek. "Ik vond het voor deze ontdekking al bizar dat Siriz en VBOK met elkaar vervlochten konden blijven. Inmiddels vraag ik me af hoe Blokhuis denkt dat Siriz überhaupt onafhankelijke begeleiding kan bieden."

Vanmiddag debatteert de Tweede Kamer over keuzehulp met staatssecretaris Blokhuis.

Volgens GroenLinks-Kamerlid Wim-Jan Renkema is het staatssecretaris Blokhuis niet gelukt om een stevig Preventieakkoord te sluiten. De aangekondigde maatregelen zijn onvoldoende om problematisch alcoholgebruik en overgewicht terug te dringen, zo concludeerde het RIVM al. ‘Daarmee zijn de ambities niet te fors, maar de maatregelen te slap’, aldus Renkema.

Het kabinet maakt wat GroenLinks betreft de verkeerde keuzes. Renkema: ‘Het verhoogt de btw op kraanwater, groente en fruit en komt nu met halfbakken maatregelen om overgewicht en problematisch drankgebruik tegen te gaan. Dat is ook niet vreemd, als de voedingsmiddelenindustrie en de horeca aan tafel zitten en mogen meebeslissen.

Uitzondering op de kritiek zijn de maatregelen op het gebied van roken. ‘Daar mocht de tabakslobby niet aan tafel en je ziet meteen dat het helpt. Er ligt een plan waarmee we aan de slag kunnen.’ Overigens deed werkgeversorganisatie VNO-NCW juist over die maatregelen bij de presentatie van het Preventieakkoord zijn beklag.

Blokhuis kan zich wat Renkema betreft klaarmaken voor een stevig debat. ‘Maar de vraag is of dat zin heeft. Mijn conclusie na eerste lezing is gewoon hard: de industrie heeft te veel invloed gehad bij deze gesprekken en omdat de staatssecretaris graag een akkoord wilde sluiten heeft hij zichzelf weggecijferd en de Tweede Kamer buitenspel gezet.’

Want de tekst wordt gepresenteerd als een voldongen feit. ‘De Kamer krijgt eigenlijk niet eens meer de vraag of deze koers aanvaardbaar is. Dat is gek, want we zijn er nog lang niet en ik vermoed dat Blokhuis er zelf ook zo over denkt. GroenLinks vindt het nodig dat er een suikertaks wordt ingevoerd en dat er maximumnormen komen voor suiker en vet. De politiek zou hierover moeten beslissen. Niet de industrie.’

Renkema hoopt dat het akkoord voor Blokhuis geen aanleiding is om de komende drie jaar op zijn handen te gaan zitten op dit dossier. ‘Ik verwacht van hem een heldere visie en een dwingender hand richting industrie. Het kabinet en de coalitiepartijen moeten het in de Kamer aandurven om in overleg met GroenLinks en de andere oppositiepartijen de maatregelen te nemen die noodzakelijk zijn om de doelen alsnog te halen.”