In juni 2018 berichtten wij over het dossier Werkmakelaar- Oost: een bedrijf dat zich in Deventer vestigde om mensen vanuit de Participatiewet weer aan het werk te helpen. De gemeente Deventer verleende forse subsidies maar het bedrijf ging uiteindelijk toch failliet. Ondertussen waren er verontrustende verhalen over de arbeidsomstandigheden bij dit bedrijf. Omdat er veel verkeerd was gegaan, besloot de raad in juni unaniem tot een onafhankelijk onderzoek. Het onderzoeksrapport dat in november 2018 verscheen, bevat een gedetailleerde reconstructie van alles wat er mis ging. De gemeente heeft een bedenkelijke hoofdrol. In de raadsvergadering van 28 november 2018 hebben GroenLinks, D66, GemeenteBelang, CDA en PvdA met een motie hun ongenoegen en bezorgdheid geuit over over het gebrek aan bestuurlijke regie bij de opstart en uitvoering van dit dossier. De destijds verantwoordelijk wethouder Jan-Jaap Kolkman (PvdA) heeft de gemaakte fouten erkend. Uit dit dossier zijn dure lessen geleerd en het college heeft beloofd aan de slag te gaan met de waardevolle aanbevelingen voor toekomstige subsidietrajecten.
De fractie van GroenLinks heeft zich de afgelopen maand intensief gebogen over het onderzoeksrapport over de regie en uitvoering van de gemeente Deventer in het dossier Werkmakelaar-Oost. Het heeft de nodige hoofdbrekens gekost om een beoordeling te maken want de gedetailleerde reconstructie is een ontluisterend beeld waaruit blijkt dat de gemeente op veel fronten fouten heeft gemaakt. In de raadsvergadering van 28 november 2018 is onze conclusie dat het college onvoldoende "in control" is geweest en dat de bestuurlijke regie ontbrak, onderbouwd met de volgende vijf ernstige tekortkomingen: 1. Er was sprake van een gebrekkige voorbereiding en overhaaste besluitvorming. Hierbij is het bijvoorbeeld opmerkelijk dat er is afgeweken van de normale gang van zaken bij startbaansubsidies zonder dat te motiveren. Het is een verkeerde keuze om een gevraagd schriftelijk advies niet af te wachten; 2. Er was sprake van een subsidiebesluit met onvoldoende danwel multi-interpretabele voorwaarden, vooral veroorzaakt doordat er te weinig informatie was vergaard in de voorbereidingsfase; 3. Alarmbellen en waarschuwingen hadden aanleiding moesten zijn voor het aan de rem trekken en een actieve monitoring van de financiële resultaten. Helaas is dat steeds niet gebeurd. 4. Er was onvoldoende handhaving van de subsidievoorwaarden terwijl de bedrijfsvoering door alle alarmbellen juist onder een vergrootglas had moeten liggen. 5. Slecht gemotiveerde en rommelige gang van zaken rondom de bevoorschotting subsidies. Tijdens de laatste levensstuipen van WM-O zijn er zelfs voorschotten verleend in verband met mogelijk afbreukrisico van de gemeente. Dat mag natuurlijk nooit een reden zijn!
Ons eindoordeel is dan ook: overhaast, onzorgvuldig en onverstandig.
Samen met D66, Gemeentebelang, CDA en PvdA voelden wij ons genoodzaakt om een stevig signaal aan het college af te geven. Wij dienden een motie van bezorgheid en ongenoegen in (zie hieronder). Deze motie is ondersteund door de ChristenUnie. De motie is een hard oordeel over het falen van het college maar bevat ook de opdracht om de aanbevelingen uit hetzelfde rapport op zeer korte termijn uit te voeren. Onze insteek is dat alles op alles wordt gezet om dit soort tragedies in de toekomst te voorkomen.
Het college was dus onvoldoende in control en het ontbrak aan bestuurlijke regie. Wethouder Jan-Jaap Kolkman was destijds verantwoordelijk. Enkele oppositiepartijen deden een moreel beroep op de wethouder om zijn taken per direct neer te leggen. Wij hebben dat verzoek niet onderschreven. In het debat heeft de wethouder namelijk de gemaakte fouten erkend en heeft aangegeven dat hij veel lessen heeft geleerd. Daarbij heeft onze fractie onder meer betrokken dat het project is opgestart vanuit de goede intentie om mensen vanuit de participatiewet aan het werk te helpen. In dat opzicht heeft de wethouder lef getoond om een nieuw bedrijf naar Deventer te halen. De keerzijde van zijn wensdenken en enthousiasme is dat er overhaast en slordig gehandeld is. Een complexe subsidierelatie vraagt echter om andere interventies. De balans tussen goede bedoelingen en zorgvuldigheid is in dit dossier doorgeslagen naar de verkeerde kant. Een dure les voor Deventer (en de werknemers van WM-O) maar met de aanbevelingen kunnen we dit soort debacles in de toekomst voorkomen.
Tot slot: de fracties van VVD en Deventer Sociaal hebben zich naar aanleiding van diverse signalen van betrokkenen rond WM-O op deze kwestie gestort en onder meer door het stellen van kritische vragen aan het college de kwestie op de kaart gezet. Ondanks dat we de politieke eindbeoordeling van deze partijen niet delen, zijn we de kritische raadsleden uit deze fracties erkentelijk voor de energie en doorzettingskracht die zij in dit dossier hebben gestoken om de onderste steen boven te krijgen.
Tjeerd van der Meulen Fractievoorzitter GroenLinks