Eén van de taken van een raadslid is om het college van B&W te controleren; voert het college op de juiste wijze het beleid uit dat door de raad is vastgesteld? Om dat te kunnen doen, heeft een raadslid diverse instrumenten.
Nadat de raadsleden van GrienLinks, PvdA, VVD, D66 en de Partij voor de Boeren in oktober bij het bespreken van de begroting de raadszaal verlieten, stelden zij voor een raadsonderzoek in te stellen naar de financiële situatie en de bestuurscultuur van de gemeente. Daarnaast wilden zij ook de gang van zaken rond een aantal grote projecten onder de loep nemen. De ChristenUnie ziet geen aanleiding voor een dergelijk onderzoek en heeft mede vanwege de veel te brede onderzoeksvraag en de te verwachten kosten van een dergelijk onderzoek tegen dit voorstel gestemd. Toen er geen meerderheid bleek te zijn, kozen genoemde raadsleden een andere aanvliegroute. Zij kondigden via een speciaal hiervoor aangemaakte website tientallen schriftelijke vragen aan. Vanaf oktober 2019 zijn er over 12 uiteenlopende onderwerpen in totaal meer dan 140 vragen aan het college gesteld. Het college wordt geacht schriftelijke vragen binnen 30 dagen schriftelijk te beantwoorden. De (ambtelijke) tijd die gestoken moet worden in het verzamelen van de gevraagde informatie en het opstellen van de antwoorden kan niet besteed worden aan andere werkzaamheden voor de mienskip.
De ChristenUnie wil benadrukken dat ieder raadslid te allen tijde het recht heeft om schriftelijke vragen te stellen en dat elke individueel raadslid daarbij zelf de afweging moet maken of het stellen van deze vragen nodig is om zijn/haar rol als raadslid goed te kunnen uitvoeren. Wij hebben in de raadsvergadering van 27 februari het college met een motie opgeroepen voortaan inzichtelijk te maken wat het beantwoorden van schriftelijke vragen kost aan ambtelijke inzet. Op die manier kunnen raadsleden en inwoners van onze gemeente voor zichzelf de balans opmaken of de opbrengst (de inhoud van de antwoorden) opweegt tegen de kosten die daarvoor gemaakt worden. De motie werd overwegend positief ontvangen door de raad. Ook oppositiepartijen VVD en D66 spraken zich in eerste instantie uit vóór de transparantie die wij met deze maatregel voor ogen hebben. Onder druk van de andere oppositiepartijen stemden zij uiteindelijk toch tegen. De motie werd gesteund door FNP en CDA, en haalde daarmee een meerderheid.
Wij hebben de oppositiepartijen uitgedaagd om samen met de antwoorden op de aangekondigde schriftelijke vragen ook de kosten op hun website te publiceren.