Poliflw

Daar zaten we weer. Maandag was er weer een debat over de ramp die mede door dit kabinet wordt aangericht in Groningen. Elke keer horen we dat het nu toch echt opgelost gaat worden. En elke keer gaat het mis. Welke belofte aan Groningen is er niet gebroken, was mijn vraag aan het kabinet.

Toen ik 4,5 jaar geleden Kamerlid werd zei minister Kamp: over 5 jaar is de versterking afgerond. Maar nu wacht 92% van de getroffen mensen nog steeds. De schade zou snel en ruimhartig worden opgelost, maar nu staan er ruim nog 35.000 schademeldingen open.

En de grootste belofte: De gaskraan zou helemaal dicht. Nu overweegt het kabinet om die weer open te draaien. Terwijl we beving op beving hebben. Het is code rood qua seismische activiteit.

Hoeveel beloftes kun je breken totdat mensen breken? Rutte zei in Groningen: ‘We hebben al zo vaak beloftes gedaan die we niet zijn nagekomen, dus dat gaan we niet meer doen, beloftes doen’. Hoe cynisch is dat? Deze ramp lossen we niet op door geen nieuwe beloftes te doen. Deze ramp kan alleen nog worden opgelost door het anders te doen. Luister nou echt naar de bewoners en kom met een crisisaanpak. Stop met het wantrouwen van gedupeerden en draai de gaskraan dicht.

Ongelijkheid

Het is de gaswinning die de huizen scheurt, maar het is de aanpak van de overheid die onze harten en onze gemeenschappen scheuren. De ongelijkheid in Groningen wordt steeds groter. Tussen de mensen die alles krijgen, mensen die niets krijgen en mensen die te weinig krijgen. De nieuwe versterkingsaanpak zorgt voor meer ongelijkheid.

Bijvoorbeeld in de Ommelanderstraat in Ten Boer. De bewoners hebben exact dezelfde huizen als mensen in de Blinkerdlaan. Die huizen in de Blinkerdlaan worden gesloopt en opnieuw gebouwd, maar de bewoners in de Ommelanderstraat krijgen dat niet. Niet zeker weten of je huis veilig is. In een huis met schade zitten. En dan nog jaren moeten wachten tot je iets weet. Hetzelfde gebeurt in Uithuizen. Waar een blok van 10 huizen met veel schade niet wordt versterkt, terwijl identieke woningen ernaast wel worden gesloopt en opnieuw worden gebouwd.

‘Wij Groningers zijn niet zielig, wij zijn de sterken’, dichtte Inge Zwerver zo mooi. Maar zelfs de sterksten verliezen gevechten. In Krewerd bijvoorbeeld. Zij kwamen met hun eigen plan en minister Ollongren noemde het ‘een prachtig initiatief’, zei ‘onder de indruk’ te zijn, het dorp was een ‘voorbeeld’. En nu lopen ze vast. De voorman haakt gedesillusioneerd af en bewoners verliezen het vertrouwen.

Wat zegt het kabinet tegen deze bewoners in Ten Boer, Uithuizen, Krewerd en al die anderen? Ze moeten erkennen dat de versterking na al die jaren dramatisch verloopt. Weer een nieuw papieren plan gaat daar geen enkele verandering in brengen als de basis niet op orde is.

‘In 2021 moet het gaan gebeuren’, zei de NCG-topman Spijkerman en daar mochten we hem aan houden. Na 10 maanden zijn slechts 500 van de beloofde 1500 woningen gedaan. Welke regeling, batch of plan voor versnelling is er niet vertraagd? Het is niet gek dat de bewoners nu zeggen dat de NCG een onbetrouwbare partner is.

Bewoners moeten nog steeds duizenden of tienduizenden euro’s eigen geld inleggen en zelfs de kleinste dingen gaan mis, met enorme gevolgen. Bewoners die eindelijk na jaren en jaren wachten terug kunnen naar huis om er dan achter te komen dat dat niet kan omdat de nutsvoorzieningen niet aangesloten kunnen worden. Hoe kunnen zij nog geloven dat het nu wel geregeld wordt?

Soms lukt het - vaak na lange strijd - om een beetje ongelijkheid op te heffen. Eindelijk komt er nu 25 miljoen euro voor mensen die te weinig waardedaling vergoed kregen van de NAM. Nu nog de uitvoering. Maar er blijft ongelijkheid voor de mensen die nu te weinig of helemaal geen waardedaling vergoed krijgen zoals de mensen in Ulrum en Zoutkamp. Het is gelukt om de loting voor de subsidie van 10.000 euro te stoppen. Maar er is nog steeds niet voldoende geld voor alle gedupeerden die er recht op hebben.

We zijn er blij mee dat de minister heeft toegezegd dat ook sociale huurders die huren van commerciële verhuurders compensatie krijgen, maar de vrije sector huurders krijgen nog steeds niets. Ik heb stapels verhalen van hen. Huurders die schrijven dat hun huis ‘van ellende uit elkaar valt’. 800 euro huur betalen per maand voor een slecht huis en geen compensatie krijgen. Huurders die vanwege de versterking naar een wisselwoning moeten en totaal niet weten waar ze aan toe zijn. Zij krijgen geen compensatie. De vele huurders van MVGM, sommigen huurden hetzelfde huis eerst van een corporatie maar het werd verkocht en anderen zitten in een onzekere positie met een jaarcontract. Allen met schade en achterstallig onderhoud. Ook zij krijgen geen compensatie.

Er ontstaat ongelijkheid bij de versterking, bij de regelingen en subsidies én bij de schadeafhandeling. Er staan ruim 35.000 schademeldingen open, een tragisch record. Terwijl gedupeerden soms niet eens meer melden omdat ze al zo eindeloos wachten. En de bevingen blijven nog decennia komen.

Het kabinet heeft zoveel beloftes aan Groningen gebroken, het breekt de Groningers. Dat lossen we niet op door geen nieuwe beloftes te doen, dat lossen we op door het anders te doen.

Ik wilde eindigen met een paar zinnen voor de gedupeerden uit een gedicht van Inge Zwerver die me raakten.

De Sterken

De onmacht, het onrecht

angsten, het beven

toch, dit is mijn land en hier wil ik leven

hier wil ik leven

langs diepen en maren

want ons land heb ik altijd

als eerlijk ervaren

Huurders uit het hele land voeren in aanloop op Prinsjesdag actie om minister Ollongren op te roepen om de huurverhoging terug te draaien. Zij zeggen: 0 is genoeg. De huren waren al onbetaalbaar en zijn nu weer verhoogd, de hoogste verhoging in 6 jaar. Samen met de SP roepen de huurders het kabinet op: draai de huurverhoging terug.

Minister Ollongren van D66 heeft al 3 keer een aangenomen voorstel uit de Eerste Kamer naast zich neergelegd. In plaats daarvan deed zij een ‘moreel appèl’ aan verhuurders om de huren niet te verhogen. Met als resultaat: de grootste huurstijging in de afgelopen 6 jaar. Uit nieuw onderzoek van onderzoeksbureau I&O blijkt dat een grote meerderheid van de mensen het met ons eens is dat de huurverhoging van tafel moet. Zelfs de kiezers van de coalitiepartijen vinden dat. Maar liefst 70% van de D66 kiezers vindt ook dat het kabinet te weinig doet om de wooncrisis aan te pakken en de meerderheid van de CDA en ChristenUnie kiezers is voor het bevriezen van alle huren.

De week voor Prinsjesdag lekten plannen van het kabinet uit om verhuurders een korting te geven van 200 miljoen euro op de verhuurderheffing. Mooi dat de minister nu iets lijkt te willen doen. Maar in totaal betalen woningcorporaties 1,7 miljard euro aan de schatkist. En de vraag is of deze kleine korting überhaupt bij huurders terechtkomt.

Huurders in het hele land komen daarom in aanloop op Prinsjesdag in actie.

Minister Ollongren wilde het niet. Ze weigerde tot drie keer toe het aangenomen SP-voorstel in de Eerste Kamer om alle huren te bevriezen uit te voeren. Ondanks alle acties en oproepen van huurders. Ondanks de coronacrisis. En zelfs ondanks een unieke aangenomen motie van afkeuring van de Eerste Kamer. En wat is het gevolg van het besluit van deze minister? De hoogste huurverhoging in 6 jaar tijd.

De aanpak van de wooncrisis door dit kabinet faalt. Wij lieten door het onafhankelijke bureau I&O onderzoek doen, en daaruit blijkt dat een grote meerderheid van de mensen het met ons eens is. Zelfs de kiezers van de coalitiepartijen vinden dat. Maar liefst 70% van de D66 kiezers vindt ook dat het kabinet te weinig doet om de wooncrisis aan te pakken en de meerderheid van de CDA en ChristenUnie kiezers is voor het bevriezen van alle huren. Zij vinden ook dat het aangenomen voorstel in de Eerste Kamer om de huren te bevriezen moet worden uitgevoerd.

Volgende week is het Prinsjesdag. Uit de uitgelekte plannen van dit kabinet blijkt al dat deze minister weinig tot niets gaat doen om de enorme huurverhoging tegen te gaan. Daarom zullen wij in de Tweede Kamer het voorstel doen om de huurverhoging terug te draaien. Daarnaast wil de SP een pakket aan maatregelen tegen de wooncrisis. Het kabinet draalt terwijl de wooncrisis door de Coronacrisis nog groter wordt. Het I&O onderzoek laat zien dat er brede steun is voor het echt aanpakken van de crisis. Uit het I&O onderzoek blijkt dat 74% wil dat het kabinet meer betaalbare huurwoningen laat bouwen en 60% wil dat er na de verkiezingen weer een ministerie van wonen komt.

Steun je ons? Doe dan mee, voor eerlijk wonen en eerlijke huren!

De reactie van minister Ollongren (Wonen) op de vorige week in de Eerste Kamer aangenomen motie van afkeuring van haar huurbeleid, leidt niet tot herziening van dat zware en unieke oordeel van de Senaat. Afgekeurd is afgekeurd. Die boodschap sprak SP-fractievoorzitter Tiny Kox dinsdag uit namens een meerderheid van de Eerste Kamer. ‘Niet eerder legde een minister, kennelijk met steun van het kabinet, een motie van afkeuring van een Kamer van onze volksvertegenwoordiging zo naast zich neer.’

Ondanks meerdere aangenomen moties weigert de minister een  tijdelijke huurstop tijdens de coronacrisis mogelijk te maken. Kox: ‘Met de weigering om de Kamer tegemoet te komen en, op enigerlei wijze een tijdelijke huurstop mogelijk te maken voor 3,3 miljoen huurders, wier huren op 1 juli tegen de wil van deze Kamer omhooggaan, leggen minister en kabinet een zware hypotheek op de relatie met de Kamer. Een door de volksvertegenwoordiging aangenomen motie van afkeuring verdwijnt niet door eraan voorbij te gaan maar blijft staan totdat de regering het afgekeurde beleid bijstelt en de verstoorde relatie met de Kamer herstelt.’

Tot die tijd zal de minister volgens Kox moeten begrijpen dat komende wetsvoorstellen wellicht geen steun krijgen van de Kamer, tenzij daarin alsnog voorzien wordt in een tijdelijke huurstop of vergelijkbaar effectieve maatregelen ter bescherming van de door de coronacrisis extra kwetsbare huurders. ‘Elk wetsvoorstel zal op zijn merites worden beoordeeld - en daartoe rekenen wij vanzelfsprekend de tot drie keer toe gedane uitspraak van deze Kamer. We raden minister en regering aan daarmee terdege rekening houden, zeker ook bij de voorbereiding van de begroting voor 2021.’

Vandaag demonstreerden honderden huurders digitaal voor de ingang van de Tweede Kamer onder de leus 0 is genoeg. De huurders, ondersteund door de SP, riepen minister Ollongren op om de huurverhoging te stoppen. De huurverhoging staat al weken ter discussie en werd besproken tijdens de ministerraad. Na de ministerraad wilde de minister de huurders echter niet te woord staan, en maakte zich snel per auto uit de voeten.

Miranda Hagen uit Gouda die als huurder aanwezig was bij de demonstratie: 'Ik vind het erg jammer dat de minister niet even langs wilde komen om naar ons verhaal te luisteren. Ik ga straks gewoon € 300,- per jaar meer huur betalen. Naast die kosten hebben we ook nog de zorgkosten die de pan uit rijzen en de energierekening en ook voor eten en drinken betaal je meer. Het moet gewoon stoppen dit.' Jolande Raspe uit Groningen vult aan: 'Ik betaal per 1 juli 5,1% meer huur. Elke maand € 28,- meer. Deze absurde huurverhoging is alleen maar om extra inkomsten te krijgen. Juist nu, in de coronacrisis, besluit Huismeesters de huren maximaal te verhogen. Waarom ontkent de minister dat er een groot probleem is?'

SP-Tweede Kamerlid Sandra Beckerman: 'De minister is laf dat ze de huurders niet te woord wilde staan. Als je midden in de coronacrisis de huren nog verder verhoogt heb dan op zijn minst de moed om huurders dat ook uit te leggen. Maar nu ging ze er als een haas vandoor. Maar we zullen ons samen met de huurders natuurlijk blijven verzetten tegen deze huurverhoging.'

Voor de tweede maal steunt een meerderheid van de Eerste Kamer de dringende oproep van SP-senator Tiny Kox aan minister Ollongren (Wonen, D66) om per 1 juli de huren niet te verhogen. De minister voert tot nu toe een eerdere SP-motie die vraagt om een huurstop niet uit. In een nieuwe motie eist een Kamermeerderheid dat aangenomen moties door de regering worden uitgevoerd.

Volgens Kox, daarin gevolgd door een Kamermeerderheid, past een tijdelijke huurstop prima bij andere noodmaatregelen die de regering neemt om de coronacrisis te beteugelen: 'Het is een eenvoudige maatregel, met directe werking voor 3 miljoen huurders, zonder bureaucratie en met overzienbare gevolgen.' Volgens Kox is zo'n tijdelijke huurstop temeer passend omdat een bovengemiddeld groot deel van de Nederlandse huurders in een beduidend slechtere financiële uitgangspositie zit dan de gemiddelde Nederlander in deze crisis.

Volgens NIBUD zaten aan het begin van deze crisis al een kwart van alle huurhuishoudens financieel klem. Volgens onderzoek van de woningcorporaties is door de coronacrisis het inkomen van 360.000 van hun huurders financieel onzekerder geworden en nog eens een kwart van de huurders vreest dat hen dat ook kan overkomen.

Tot nu toe zegt minister Ollongren dat zij met 'maatwerk' de huurders wil beschermen. Een Kamermeerderheid steunt dat maatwerk maar wil daar een voor iedere huurder geldende huurstop bovenop.

De Eerste Kamer stemt dinsdag over de motie.

SP-senator Tiny Kox waarschuwt minister Ollongren (Wonen, D66) dat ze zijn breed aangenomen huurstop-motie niet zomaar naast zich neer kan leggen: 'Een minister die de Eerste Kamer negeert, kan van een kouwe kermis thuiskomen!'

Kox is ernstig teleurgesteld in de reactie van de minister aan Eerste en Tweede Kamer op zijn motie: 'Uit niets blijkt dat de minister gedaan heeft wat ze de Eerste Kamer beloofde: te overleggen met woningcorporaties, verhuurderorganisaties en andere ministeries over hoe de motie wel uit te voeren zou kunnen zijn. Ze volhardt gewoon in haar opvatting dat 'maatwerk' per individuele huurder beter is dan een generieke huurbevriezing per 1 juli voor alle drie miljoen huurders. Maar die mening kenden we al toen we in de Eerste Kamer mijn motie aannamen. Daarmee zeiden we: wij willen wél zo'n huurbevriezing, want die is snel en eenvoudig uit te voeren en biedt onmiddellijk wat lucht aan huurders, die toch al bovengemiddeld veel in de hoek zitten waar de klappen vallen en in deze coronacrisis nog meer risico's lopen.'

De SP-senator - nestor van de Eerste Kamer - denkt dat minister niet beseft dat er in de Eerste Kamer (anders dan in de Tweede Kamer) slechts weinig moties worden aangenomen - maar dat juist daarom aangenomen moties ook uitgevoerd dienen te worden. Kox: 'Een minister die zonder argumenten een motie naast zich neerlegt, vraagt om politieke problemen. Komende dinsdag zullen we kijken wat de Eerste Kamer nu te doen staat. Ik heb alle fracties die de motie hebben gesteund om advies gevraagd. Mocht de minister hopen dat ze hier zomaar mee wegkomt, dan zeg ik haar: vergeet het maar. Zo ga je niet met de volksvertegenwoordiging om. En al helemaal niet met drie miljoen huurders. Wordt vervolgd. Ook in de Tweede Kamer trouwens, waar mijn collega Sandra Beckerman samen met de PvdA en GroenLinks probeert ook daar een vergelijkbare motie aangenomen te krijgen. In beide Kamers van het parlement groeit het besef dat huren verhogen in tijden van corona erg onverstandig is.'

Huurders dreigen opnieuw de rekening van de crisis te moeten betalen. CBS-cijfers laten zien dat jongeren en mensen met een laag inkomen nu de hardste economische klappen krijgen. Tegelijkertijd gaan de huren per 1 juli nog steeds omhoog en wil het kabinet op diezelfde datum de regeling om betaalbare huurwoningen te bouwen stopzetten. Onbestaanbaar vindt de SP. De partij pleit ervoor alle huren te bevriezen en 5 miljard te investeren in de bouw van betaalbare woningen.

SP-Kamerlid Sandra Beckerman: 'Terwijl belastingontwijkende verhuurders als Booking.com steun krijgen van het kabinet, krijgen huurders nieuwe klappen. Het is de omgekeerde wereld. Wij strijden ervoor dat huurders niet opnieuw de rekening van de crisis moeten betalen.' De partij komt daarom samen met GroenLinks en de PvdA met een pakket aan maatregelen om huurders te steunen. Beckerman: '83% van de mensen vind het asociaal dat de huren worden verhoogd tijdens de Coronacrisis. Een SP-motie in de Eerste Kamer om de huren in de sociale en de vrije sector te bevriezen kreeg al een meerderheid. De minister moet deze motie direct uitvoeren, dat is het minste wat zij kan doen.'

Daarnaast willen de drie partijen dat er nu miljarden geïnvesteerd worden in de bouw van betaalbare huurwoningen. 'Er is een tekort van ten minste 300.000 betaalbare woningen. En nu wil de regering stoppen met de regeling die er eindelijk voor zorgt dat er meer gebouwd kan worden. Dat is slecht voor huurders, slecht voor de bouw en slecht voor de economie.' De partijen willen daarom 5 miljard vrijmaken, onder andere door geen verhuurderheffing meer te innen, om betaalbare woningen te bouwen voor mensen met en laag en gemiddeld inkomen.

Tijdens de vorige economische crisis moest met veel publiek geld de banken worden gered. Om die rekening te kunnen betalen voerde kabinet Rutte II een extra belasting voor huurders in: de verhuurderheffing. Sociale huurders betalen deze belasting nog steeds en inmiddels gaan drie maanden huur rechtstreeks naar de staatskas. Beckerman: 'Sociale huurders betalen nog steeds voor de vorige crisis. Door de verhuurderheffing zijn de helft minder betaalbare woningen gebouwd, zijn de huren veel harder gestegen dan de lonen en uitkeringen en is er veel achterstallig onderhoud waaronder ongezonde schimmels. De verhuurderheffing moet worden afgeschaft en er moet fors worden geïnvesteerd om de wooncrisis te stoppen.'

Vandaag viert Nederland geen koningsdag maar woningsdag. Maar Woningsdag zou nog veel leuker zijn als iedereen een goede en betaalbare woning heeft. Vorig jaar had al de helft van de huurders moeite met het betalen van de huur. En velen krijgen het nu nog moeilijker, omdat op dit moment veel huishoudens in Nederland door de coronacrisis te maken met een terugval in inkomsten. Maar ondertussen gaan de huren per 1 juli voor velen nog verder omhoog. De SP start daarom de actie '0 is genoeg' en roept iedereen op te tekenen voor het bevriezen van de huren.

In de Eerste Kamer werd vorige week een motie van SP senator Tiny Kox aangenomen om de huren te bevriezen. Het is belangrijk dat ook huurders van zich laten horen en hun verhuurder oproepen in te stemmen met een tijdelijke huurstop, gezien de uitspraak van de Eerste Kamer. Actie kan nu zeker helpen om zowel de minister als de verhuurders te bewegen tot het bevriezen van de huren.

SP Tweede Kamerlid Sandra Beckerman: "De berichten stromen bij ons binnen. Van moeders die onbeschermd werken in de thuiszorg en bij thuiskomst op de mat een brief vinden dat de huur van hun sociale huurwoning weer omhoog gaat. Van mensen die hun inkomen verliezen en wel aan het einde van de maand een torenhoge vrije sector huur moeten betalen. Dit raakt me diep. Per direct de huren bevriezen is noodzakelijk. Wij roepen dan ook iedereen, huurder of niet, die deze mening deelt op om steun uit te spreken. Zo laten we samen zien dat we willen dat de minister, wethouders en verhuurders deze noodzakelijke eerste stap zetten." Voor de SP is huurbevriezing slechts een eerste stap. Veel meer is nodig om uit de wooncrisis te komen.

De Eerste Kamer roept de regering op dit jaar een tijdelijke huurstop mogelijk te maken teneinde huurders beter te beschermen tegen de gevolgen die voort gaan vloeien uit de huidige coronacrisis. Vrijwel alle oppositiepartijen steunden vandaag een SP-motie daarover en zorgden daarmee voor een meerderheid.

SP-fractievoorzitter Tiny Kox roept minister Ollongren nu op de motie snel uit te voeren, omdat de meeste huurders een aanzegging tot huurverhoging op 1 juli aan van hun verhuurders ontvangen hebben. Kox wees er in het Kamerdebat op dat nu al bekend is dat bijna de helft van de huurders volgens het NIBUD onvoldoende buffer heeft voor het doen van basisuitgaven, en dat 800.000 huurders vanwege hoge huur en lage inkomsten nu al geld tekort komt voor die basisuitgaven. Met een generieke huurstop wordt onmiddellijk lucht gegeven aan alle huurders, zowel in de sociale sector als in de vrije sector. Kox erkende dat een algemene regeling zijn beperkingen heeft maar gezien de grote nood en de onzekere toekomst nu het beste middel is.

De SP-fractievoorzitter is blij met het aannemen van zijn motie: 'In de Tweede Kamer werd eerder al door mijn collega Sandra Beckerman een vergelijkbare oproep gedaan die ook daar door een vrijwel eensgezinde oppositie werd gesteund. Helaas werd dat voorstel daar afgewezen met een minimale meerderheid van twee stemmen. Gelukkig heeft de Senaat zich nu wel voor de tijdelijke huurstop uitgesproken. Nu is het aan de regering om voortvarend uitvoering te geven aan deze uitspraak van de Eerste Kamer.'