Poliflw

In het vragenhalfuurtje van de raadsvergadering op 30 november 2023 heeft de CDA-fractie vragen gesteld over de mogelijke realisatie van windmolens aan de noordzijde van de gemeente Meppel. Op de website van de MC en de papieren versie van 7 oktober 2023 verscheen namelijk een artikel met de titel‘Bedrijf wil zes windmolens van 275 meter hoog bouwen in het gebied tussen Nijeveen en Steenwijk’. De inhoud van dat artikel heeft het nodige stof doen opwaaien. Op zondag 12 november heeftDuurzaam Nijeveen mede daarom gemeend haar leden op de hoogte te moeten stellen van de feiten.Deze nieuwsbrief is ook gepubliceerd in het huis aan huisblad De Molen. Terecht wijst DuurzaamNijeveen op eerdere besluitvorming door de gemeenteraad over het streven naar 100 % lokaaleigendom, zodat niet alleen de lasten lokaal blijven, maar ook de lusten. Daarmee verwijst DuurzaamNijeveen onder andere naar de raadsvergadering van 17 december 2020 waarin het ProgrammaDuurzaamheid 2021-2023 werd besproken. In dat programma stat ook expliciet dat eenStimuleringsplan 100% Lokaal Eigendom wordt opgesteld. Vraag: Wat is de status van dit Stimuleringsplan? Antwoord(wethouder Bos): oplevering van het plan staat gepland voor 2024, maar kan nog geen exacte datum noemen. Vraag: is de besluitvorming over dit duurzaamheidsprogramma en ons commitment in de RegionaleEnergie Strategie voldoende om particulieren initiatieven, zoals het initiatief dat in het genoemdekrantenartikel werd erin genoemd, tegen te houden, of beter gezegd om minimaal 50 % lokaaleigendom te realiseren? Antwoord: De bestemming van de gronden is agrarisch en daarom kunnen daar geen windturbines gerealiseerd worden en eventuele aanvragen daarvoor worden daarom niet in behandeling genomen. Een wijziging van het bestemmingsplan is ook niet aan de orde. Tenslotte beantwoorde wethouder De Vries in de raadscommissie van 14 september 2023 een vraagbij het onderwerp Omgevingsprogramma en planMER Noord IV. In dat antwoord werd gezegd dat deambitie voor de energietransitie ook zonder windmolens in Noord IV gerealiseerd kan worden, ofwoorden van gelijke strekking. En dat terwijl volgens het krantenartikel het plan voor hetwindmolenpark al begin dit jaar bij de gemeente Meppel was ingediend. Vraag: Wat is of wordt dan het concrete zoekgebied waar in de gemeente Meppel windturbinesgeplaatst kunnen worden als er geen windturbines op Noord IV gerealiseerd kunnen worden? Antwoord: dat is nu nog niet aan de orde.

Meer dan 600 inwoners hebben in 2022 deelgenomen aan het Burgerberaad. De centrale vraag was toen hoe Rheden CO2 neutraal moet worden in 2040. Het Burgerberaad heeft veel interessante nieuwe inzichten opgeleverd, bijvoorbeeld over consuminderen, bewustwording en de verduurzaming van woningen. Maar het belangrijkste wat onze inwoners noemen: vergroening van onze leefomgeving. Op basis van het Burgerakkoord is nu een Duurzaamheidsagenda geschreven. Hierin staat beschreven wat de gemeente gaat doen met alle ideeën van inwoners. Veel geld wordt uitgetrokken voor bijvoorbeeld consuminderen, energiecoaches en communicatie. Maar geen cent om onze gemeente nog groener te maken. Wij vinden het jammer dat het krachtige signaal van onze inwoners niet één op één is overgenomen door de gemeente. Te veel ligt de focus van de gemeente nu op woningbouw en energie-opwek. Te veel wordt groen gezien als iets dat er nou eenmaal is en weinig bijzondere aandacht behoeft. Bij de behandeling van de duurzaamheidsagenda hebben wij er nadrukkelijk aandacht voor gevraagd: we moeten onze inwoners serieus nemen, de weg naar een CO2-neutrale gemeente gaat via groen. Zeker in het licht van de vele duizenden huizen die de komende jaren gebouwd gaan worden in de regio. Het betekent namelijk dat al die nieuwe mensen gebruik zullen gaan maken van het bestaande groen in onze gemeente om bijvoorbeeld de hond uit te laten, te fietsen in de bossen, etc. Wij zullen er blijvend aandacht voor vragen: Rheden moet het groene hart blijven van de regio. Peter Paul Geelen

We hebben in de commissie vergadering “Wonen & Ruimte” van 2 oktober dit jaar een mooi resultaat gehaald. Op 27 oktober 2022 hebben we een motie geschreven met als titel; “Motie CDA Kleine Windmolens”. Deze motie kreeg steun van meerdere partijen. Nadat dit in stemming was gebracht en deze motie met een meerderheid van stemmen aangenomen werd volgde het maken van beleid hierop. In het beleidsstuk (de zogenaamde beleidsnotitie) zijn veel onderwerpen omschreven waaronder de richtlijnen en voorwaarden. De punten waar we nog over hebben gesproken binnen de fractie ter voorbereiding op deze vergadering zijn bijvoorbeeld geweest; “de ashoogte van maximaal 15 meter”, “goede verhouding van zonne- en windenergie” voor de ondernemer, “moet niet een extra verdienmodel worden/zijn” maar moet dienen om te voorzien van eigen energie door wind en zon. In de vergadering van 2022 is gezegd dat dit beleidsplan binnen een half jaar klaar zou zijn, maar dat is niet gelukt. De reden daarvoor is dat dit stuk voor iedereen inzichtelijk is neergelegd waardoor men er wat van kon vinden. Dit nam nogal wat extra tijd in beslag maar was wel goed voor de inbreng van- en verbinding met betrokkenen en daarmee ook de kwaliteit van het document. In de raadsvergadering van 19 oktober is dit akkoord bevonden door de raad van de gemeente. Onze motie heeft er voor gezorgd dat onze boeren, agrariërs en tuinders nu een extra mogelijkheid hebben om naast zonne-energie ook windenergie te benutten voor verduurzaming en eigen gebruik. Met elkaar zijn we op zoek gegaan naar een werkbare “ja” tussen de ondernemende inwoners en de gemeente - dit is volgens ons gelukt. We zijn blij dat we dit hebben kunnen doen voor iedereen die hiermee te maken heeft en/of krijgt. Goed om zo succesvol samen te werken.

Wat heeft Harvard met de Regionale Energie Strategie (RES) Twente te maken, zult u zich afvragen? Het antwoord is simpel. Direct helemaal niks, indirect weten zij als geen ander hoe je veranderingen moet doorvoeren. John Kotter is hoogleraar aan Harvard en heeft een aantal stappen beschreven waar transformaties aan moeten voldoen. Belangrijke om te weten: aan elke stap moet zijn voldaan, anders wordt de kans op falen groot. Dit zijn de (chronologische) stappen: Versterk het gevoel van noodzaak Vorm een leidend team Ontwikkel een juiste visie en strategie Communiceer visie en creëer veiligheid Betrokken in staat stellen te veranderen, zorg voor draagvlak Creëer en vier korte termijn successen Niet verslappen maar doorzetten Borgen en vasthouden Het gevoel van noodzaak Opwarming van de aarde en de noodzaak (stap 1) om te verduurzamen wordt, door de overgrote meerderheid in Nederland, niet aan getwijfeld. Dit zou dus moeten pleiten voor draagvlak om in Twente duurzaamheidsprojecten (zoals zon- en windprojecten) te realiseren... Vervolgens is een leidend RES-team (stap 2) opgericht. Dit team was zo’n drie jaar geleden zeker een leidend team in Twente. Hiermee bedoel ik dat er wel tegengas was, maar in een mate die te overwinnen was. Echter, door de ontwikkelde strategie is deze leidende coalitie redelijk aan het afbrokkelen en neemt de twijfel toe. Het is ronduit onhandig om voor een strategie (stap 3) te kiezen waarbij elke gemeente op eigen houtje zon- en windbeleid moest maken. Vooral windprojecten zijn in Nederland behoorlijke projecten die niet overal kunnen worden uitgevoerd. Door elke gemeente zoekgebieden te laten aanwijzen begin je al met het graven van je eigen graf. De uitkomst is dat er in Twente veel te veel kleine zoekgebieden zijn aangewezen. Deze zijn als een clusterbom op Twente gegooid en op gronden waar het (bijna) niet mogelijk is om dit te realiseren. Dit terwijl deze transitie en dit type projecten om veel aandacht en voorzichtigheid vragen. Rondom windprojecten leven veel gevoelens over verminderd woongenot door uitzichtbederf, geluidshinder en slagschaduw. Het overbrengen van de visie en het creëren van veiligheid (stap 4) en draagvlak (stap 5) is niet gelukt, met als gevolg dat mensen zich tegen de projecten en de RES verzetten. De RES is net als de andere klimaatambities van Nederland, net iets te ambitieus Gemeenten zijn niet in staat gebleken om het draagvlak te creëren dat nodig is voor deze projecten. Of dit komt door een onhandige communicatiestrategie of dat het Not in my back yard principe heel sterk is, laat ik even in het midden. Verder dan stap 5 zijn we op dit moment niet gekomen. Hier schuilt het gevaar voor de RES in Twente. Doordat er voor een versplinterde strategie is gekozen, zijn er nu vele belangengroepen die tegen de RES zijn. Deze groepen weten elkaar goed te vinden, zijn juridisch en wetenschappelijk goed op de hoogte en gaan vol gas tegen de strategie in. Hierdoor komt stap 2, het leidende team, in gevaar. Zelfs de twijfel over stap 1 (gevoel van noodzaak) neemt in Nederland toe. Hoe nu verder? Het bevoegd gezag zal van de gemeente terug naar de provincie moeten. Dit is wettelijk zo geregeld, aangezien de provincie het bevoegd gezag voor projecten van meer dan 5MW heeft. Vervolgens zou alle aandacht op een paar gebieden moeten worden gericht. Dan is er voldoende aandacht voor de omgeving om deze projecten zo goed mogelijk in te passen. Waarschijnlijk halen we dan de doelstelling van 2030 niet, maar met de huidige schaarste op het energienet is sowieso de vraag of dit lukt. Wanneer deze projecten slagen, kan je op Twentse schaal de balans opmaken en bepalen hoe verder te gaan met de RES en de invulling hiervan. Kortom, herzie de strategie want met de huidige strategie ben ik bang dat er niks wordt gerealiseerd. De provincie heeft al een stap gezet door alleen grotere projecten in behandeling te nemen. Wat mij betreft houden we het in Twente voorlopig bij twee projecten. Hierdoor bestaat de mogelijkheid om voldoende aandacht aan deze gebieden te schenken en kan het proces beter en sneller verlopen, waardoor zelfs korte termijn successen (stap 6) binnen een paar jaar kunnen worden gerealiseerd. Als iemand die zelf in de windindustrie werkt vind ik het belangrijk om windturbines op plaatsen neer te zetten waar dit mogelijk is. Met de huidige strategie wordt er te veel weerstand in Twente, en de rest van Nederland, opgewekt. Dit is alleen maar schadelijk voor onze klimaatdoelen. Vandaar de oproep om niet te hard van stapel te lopen met de RES, maar ontwikkel een paar projecten per regio en evalueer daarna. De RES is net als de andere klimaatambities van Nederland, net iets te ambitieus. Nick Nieuwe Weme Raadslid CDA Dinkelland

Onze fractie diende een motie in om een Coronafonds in te richten, deze werd raadsbreed aangenomen; het college heeft de motie uitgevoerd en inmiddels dus met succes afgerond. Hieronder het bericht van de website van de gemeente: De tijdelijke subsidieregeling voor de ondersteuning van vrijwilligersorganisaties op het gebied van sport, cultuur en welzijn tijdens en na corona is succesvol afgerond. Met deze subsidie ondersteunde gemeente De Fryske Marren vrijwillige organisaties om de gevolgen van de coronacrisis op te vangen en/of om activiteiten opnieuw op te starten. Uit de vele aanvragen bleek de grote behoefte aan steun, maar ook de positieve inzet van verenigingen om weer aan de slag te gaan met hun passie, hobby of club. Wethouder Janita Tabak: “We kregen de opdracht van de gemeenteraad om een subsidieregeling te maken. Dat was niet eenvoudig, maar we zijn blij dat het gelukt is en dat zoveel organisaties de subsidie hebben aangevraagd en hebben gekregen.” In totaal zijn er 86 subsidie aanvragen voor ondersteuning binnengekomen, waarvan 79 aanvragen geheel of gedeeltelijk toegekend zijn, met een gemiddeld subsidiebedrag van € 4.700,-. De meeste aanvragen kwamen binnen voor ondersteuning op het gebied van sport en cultuur. Meer dan de helft van de aanvragen was voor de coronabijdrage, zoals compensatie van lagere inkomsten uit contributies, de jaarlijkse verkoopacties die niet konden doorgaan of de lagere kantine opbrengsten. Voor de herstartsubsidie zijn diverse aanvragen binnengekomen. Van ledenwerfacties tot aan het organiseren van voorstellingen of het realiseren van een pluktuin tot het verbouwen van groenten en fruit voor de voedselbank. Dit zijn mooie initiatieven om de vitaliteit en de weerbaarheid van de vereniging en de omgeving een boost te geven. Wethouder Barbara Gardeniers: “Verenigingen vervullen een belangrijke rol in de leefbaarheid van onze dorpen en stad. Daarnaast spelen zij een essentiële rol in het sporten en bewegen van onze inwoners. Het is mooi dat we met deze subsidieregeling de verenigingen hebben ondersteund na een zware corona tijd.”

Zonder dat we het zien, wordt de bodem van de Noordzee in rap tempo steeds belangrijker. Er liggen al kabels en pijpleidingen die essentieel zijn voor onze communicatie en energievoorziening en met de aanleg van windmolenparken van dezelfde omvang als Noord-Holland neemt dat aantal de komende jaren toe. Tegelijkertijd weten we dat bijvoorbeeld Rusland het netwerk in kaart brengt met spionageschepen vermomd als vissersboten zodat ze weten waar de kwetsbaarheden zitten en hoe onze energievoorziening kan worden gesaboteerd. De beveiliging van de Noordzee schiet tekort en de huidige aanpak van het kabinet zorgt niet voor de bescherming die nodig is om het gebied veilig te houden. Om de beveiliging van de Noordzee op orde te krijgen moet Defensie hoofdverantwoordelijk zijn en de patrouillecapaciteit worden opgevoerd. Er moet worden geïnvesteerd in de Kustwacht, de Marine, technologie en informatie-uitwisseling. Een daadkrachtige beveiliging staat of valt met duidelijke verantwoordelijkheden. Op dit moment zijn zes ministeries in Nederland verantwoordelijk voor de Noordzee en wordt alles gecoördineerd door Infrastructuur en Waterstaat. Dat het kabinet anderhalf jaar nodig had om een strategie op papier te zetten, laat zien dat er niet snel genoeg gehandeld kan worden. Het gaat om een veiligheidsvraagstuk en die maatregelen worden met name uitgevoerd voor Defensie. Daarom moet Defensie de hoofdverantwoordelijke zijn voor de beveiliging van de Noordzee. Daarnaast moet bij de aanleg van infrastructuur al worden nagedacht over de beveiliging. Bij de locatiekeuze moet veiligheid nadrukkelijker worden meegewogen en kabels en leidingen moeten worden uitgerust met sensoren die afgaan als er mee wordt gerotzooid. Dan kan sneller worden ingegrepen bij sabotage, maar het voorkomt niet dat de kwetsbaarheden in beeld worden gebracht. Je kan spionage alleen tegenhouden als je op tijd ziet dat iemand ermee bezig is. Allereest moet op basis van inlichten een compleet beeld worden gevormd door onze veiligheidsdiensten en informatie-uitwisseling met bondgenoten. Ook moet er preventief worden gepatrouilleerd om te dwarsbomen dat landen als Rusland precies in kaart brengen waar onze beveiliging en de infrastructuur zelf kwetsbaar zijn. Afgelopen jaar werd 10 tot 30 procent van de geplande patrouilles op zee niet uitgevoerd door capaciteitsproblemen. Met de huidige onrust in de wereld kunnen we ons dat niet veroorloven. In de strategie van het kabinet is niet duidelijk welke materialen er worden aangeschaft om deze gaten te dichten, terwijl er zal moeten worden geïnvesteerd in personeel en vaar- en vliegcapaciteit om te kunnen patrouilleren. Al voor de Russische inval in Oekraïne was het belangrijk om aan de beveiliging van de Noordzee te werken. Het opblazen van de Nord Stream gaspijpleiding laat zien dat sabotage van infrastructuur op zee onderdeel is van moderne oorlogsvoering. Door de oorlog is het besef dat we voor onze energie niet afhankelijk moeten zijn van enkele andere landen in korte tijd ingedaald. De energiewinning op de Noordzee is cruciaal om zelfvoorzienend te worden in de nabije toekomst. Laten we onze afhankelijkheid niet inruilen voor kwetsbaarheid.

Zonder dat we het zien, wordt de bodem van de Noordzee in rap tempo steeds belangrijker. Er liggen al kabels en pijpleidingen die essentieel zijn voor onze communicatie en energievoorziening en met de aanleg van windmolenparken van dezelfde omvang als Noord-Holland neemt dat aantal de komende jaren toe. Tegelijkertijd weten we dat bijvoorbeeld Rusland het netwerk in kaart brengt met spionageschepen vermomd als vissersboten zodat ze weten waar de kwetsbaarheden zitten en hoe onze energievoorziening kan worden gesaboteerd. De beveiliging van de Noordzee schiet tekort en de huidige aanpak van het kabinet zorgt niet voor de bescherming die nodig is om het gebied veilig te houden. Om de beveiliging van de Noordzee op orde te krijgen moet Defensie hoofdverantwoordelijk zijn en de patrouillecapaciteit worden opgevoerd. Er moet worden geïnvesteerd in de Kustwacht, de Marine, technologie en informatie-uitwisseling. Een daadkrachtige beveiliging staat of valt met duidelijke verantwoordelijkheden. Op dit moment zijn zes ministeries in Nederland verantwoordelijk voor de Noordzee en wordt alles gecoördineerd door Infrastructuur en Waterstaat. Dat het kabinet anderhalf jaar nodig had om een strategie op papier te zetten, laat zien dat er niet snel genoeg gehandeld kan worden. Het gaat om een veiligheidsvraagstuk en die maatregelen worden met name uitgevoerd voor Defensie. Daarom moet Defensie de hoofdverantwoordelijke zijn voor de beveiliging van de Noordzee. Daarnaast moet bij de aanleg van infrastructuur al worden nagedacht over de beveiliging. Bij de locatiekeuze moet veiligheid nadrukkelijker worden meegewogen en kabels en leidingen moeten worden uitgerust met sensoren die afgaan als er mee wordt gerotzooid. Dan kan sneller worden ingegrepen bij sabotage, maar het voorkomt niet dat de kwetsbaarheden in beeld worden gebracht. Je kan spionage alleen tegenhouden als je op tijd ziet dat iemand ermee bezig is. Allereest moet op basis van inlichten een compleet beeld worden gevormd door onze veiligheidsdiensten en informatie-uitwisseling met bondgenoten. Ook moet er preventief worden gepatrouilleerd om te dwarsbomen dat landen als Rusland precies in kaart brengen waar onze beveiliging en de infrastructuur zelf kwetsbaar zijn. Afgelopen jaar werd 10 tot 30 procent van de geplande patrouilles op zee niet uitgevoerd door capaciteitsproblemen. Met de huidige onrust in de wereld kunnen we ons dat niet veroorloven. In de strategie van het kabinet is niet duidelijk welke materialen er worden aangeschaft om deze gaten te dichten, terwijl er zal moeten worden geïnvesteerd in personeel en vaar- en vliegcapaciteit om te kunnen patrouilleren. Al voor de Russische inval in Oekraïne was het belangrijk om aan de beveiliging van de Noordzee te werken. Het opblazen van de Nord Stream gaspijpleiding laat zien dat sabotage van infrastructuur op zee onderdeel is van moderne oorlogsvoering. Door de oorlog is het besef dat we voor onze energie niet afhankelijk moeten zijn van enkele andere landen in korte tijd ingedaald. De energiewinning op de Noordzee is cruciaal om zelfvoorzienend te worden in de nabije toekomst. Laten we onze afhankelijkheid niet inruilen voor kwetsbaarheid.

CDA Meppel wil een duurzame samenleving waarin eigen energieopwekking een belangrijke factor is. Kleine windmolens op en nabij boerenerven zijn daar een voorbeeld van. Maar tot nu toe kan dat in de gemeente Meppel nog niet, omdat het huidige beleid daar niet in voorziet. Op 22 april 2022 hebben wij daarover vragen gesteld. De directe aanleiding was dat enkele ondernemers in het buitengebied in een vergevorderd stadium waren van het investeren in een kleine windmolen op of nabij hun erf en in afwachting waren van de beleidsregel die nodig zou zijn om een vergunning voor plaatsing te krijgen.Op 11 mei 2022 heeft het college die vragen beantwoord. De beleidsregel zou vóór het zomerreces van 2022 afgerond zijn. De toenmalige wethouder heeft mondeling toegezegd met de initiatiefnemers contact op te nemen om het vertraagde proces toe te lichten en excuses aan te bieden voor het lange wachten op een antwoord. Inmiddels zijn we ruim een jaar verder. De initiatiefnemers hebben hun investeringsplannen gestaakt en het is niet duidelijk wat de status is van de Beleidsregel voor kleine windmolens, hetgeen in schril contrast staat met de hoge ambities van de gemeente.Daarom heeft de CDA-fractie het college gevraagd wat de status is van die beleidsregel, zodwt vergunningen voor kleine windmolens afgegevenkunnen worden en wat daarover is gecommuniceerd met belanghebbenden. Het antwoord van het college was ontluisterend: de beleidsregel is nog steeds niet van kracht, omdat het college tot het inzicht is gekomen dat plaatsing van kleine windmolens in bestemmingsplannen geregeld moet worden en niet via een beleidsregel. Dat zou veel te lang gaan duren (dat weten wij inmiddels!). Daarover is nog steeds niet met de belanghebbenden gecommuniceerd, maar er zijn wel gesprekken met belanghebbenden over plaatsing. De wethouder deed tenslotte de toezegging dat het college binnen een maand met nadere informatie komt.

Het grand café-restaurant onder de Bunkertoren in Eindhoven, dat gerund wordt door horeca-ondernemers, gaat op 1 juli open voor het publiek onder de naam Bunkr. Het wordt een publieke functie voor de woontoren op het oude studentencentrum De Bunker, waar ook online leerbedrijf Goodhabitz gebruik van maakt als bedrijfsrestaurant. Het restaurant wordt gerund door Youri Doreleijers van onder meer de Stadsbrouwerij en Luzt in Eindhoven. CDA Wethouder Stijn Steenbakkers benadrukte de waarde van de Bunkertoren als eerste ontwikkeling in het KnoopXL-gebied waar wonen en werken bijeen komen. "Een mooi concreet project in KNOOP XL. Meer dan 200 woningen gecombineerd met mooi bedrijf Goodhabitz en een openbaar restaurant / café. Zo krijgt deze historische plek nieuwe energie en blijft het van en voor iedereen." - Aldus Stijn Steenbakkers Lees hier meer:Bunkr is de naam van grand café en restaurant onder de Bunkertoren: ‘Straks kan iedereen genieten van dit gebouw’ | Instagram | ed.nl Foto: © Kees Martens/DCI Media

Lees het actieplan toekomst kolencentrales hier Om de klimaatdoelen van Parijs te halen, is het belangrijk dat de CO2-uitstoot van de elektriciteitsproductie snel naar nul gaat. In 2030 mogen de vier bestaande kolencentrales geen kolen meer verstoken. Tegelijkertijd betekent een snelle verduurzaming van onze economie ook dat we de komende decennia veel meer elektriciteit gaan gebruiken. Dat betekent enerzijds dat er voldoende schone elektriciteit beschikbaar moet zijn en anderzijds dat we een elektriciteitssysteem moeten bouwen dat ook robuust, betaalbaar en leveringszeker is. Ook zal Nederland moeten gaan werken aan het onttrekken van CO2 aan de atmosfeer via zogenaamde‘negatieve emissies’. Verschillende onderzoeken en analyses laten zien dat er, om snel te kunnen verduurzamen, voldoende regelbaar vermogen nodig is. Daarom is het verstandig om na te denken welke rol de bestaande kolencentrales en/of de locaties en aansluitingen van deze centrales kunnen spelen in het elektriciteitssysteem van de toekomst. Daarvoor moeten we nu een plan opstellen, samen met de exploitanten van deze kolencentrales. Om negatieve emissies te realiseren en voldoende regelbaar vermogen achter de hand te hebben, kunnen centrales worden omgebouwd tot biomassacentrales uitgerust met CO2-afvang en–opslag (BECCS). Ook kan gedacht worden aan kleine modulaire kernreactoren (SMRs), de bouw van nieuwe gascentrales op waterstof en energy hubs.