Poliflw

Om te beginnen valt die beloofde en verwachte economische groei wel mee. Zelfs in de meest optimistische scenario’s is de economische groei maar een klein beetje. Wij zullen er dus niet zoveel van profiteren. Degenen die er wél van gaan profiteren, dát zijn de bedrijven. Het bedrijfsleven had sowieso een grote vinger in de pap tijdens de onderhandelingen over dit akkoord. Uit recent onderzoek is gebleken dat de toegenomen handel tussen Canada en de EU in de afgelopen twee jaar bijna alleen maar in het voordeel is geweest van oliebedrijven. En dat nota bene in een tijd van klimaatverandering.

Grote bedrijven krijgen nog meer macht

Als de Tweede Kamer instemt met CETA dan kunnen buitenlandse investeerders beslissingen van de regering of gemeenten aanvechten. Dat zit zo. Als we bijvoorbeeld de gaskraan in Nederland willen dichtdraaien, het minimumloon willen verhogen zodat de lonen in Nederland eindelijk gaan stijgen, of als we vastgoedbeleggers willen aanpakken die in Nederland onze huizen opkopen. Als wij deze dingen in onze democratie besluiten, dan kan een Canadese investeerder opstaan met het CETA-verdrag in de hand, en zeggen dat dat niet goed is voor zijn winst. Ook Amerikaanse bedrijven kunnen gebruik maken van dit verdrag. 80% van de Amerikaanse bedrijven actief in de EU hebben een dochteronderneming in Canada. CETA zet dus de achterdeur open voor claims uit Amerika. Bedrijven kunnen dan beslissingen die wij zelf nemen over ons eigen land saboteren. Ze kunnen ons land onder druk gaan zetten en dreigen met miljardenclaims.

Mensen krijgen minder zeggenschap

Gewone mensen, zoals jij en ik, kunnen géén aanspraak maken en claims neerleggen als wij benadeeld worden door diezelfde bedrijven. Dit verdrag zorgt ervoor dat we met zijn allen minder te zeggen krijgen over wat van ons allemaal hoort te zijn.

Na decennia van achterblijvende lonen wordt het tijd voor een trendbreuk. Het wordt tijd voor een verhoging van het minimumloon. Dat voorstel doet SP-Kamerlid Jasper van Dijk in zijn initiatiefnota "Een Eerlijker Loon". Voorafgaand aan het debat spreekt Martine Nijkamp Kamerleden van verschillende partijen toe. Zij moet met twee kinderen rondkomen van zestig euro per week.

Van Dijk: 'Ondanks torenhoge winsten blijven de lonen achter. Talloze Deskundigen, van onder andere CBS, Rabobank en DNB, pleiten voor hogere lonen, er gebeurt alleen veel te weinig. De huidige loonsverhogingen komen amper uit boven de inflatie als gevolg van hogere lasten zoals de btw-verhoging. Premier Rutte dreigt de verlaging van de winstbelasting te schrappen als de CAO-lonen niet gelijke tred houden met de loonsverhogingen aan de top. Aan stevige taal dus geen gebrek, het is nu tijd voor actie.'

Het SP-voorstel verhoogt het minimumloon met tien procent. Daarmee zijn direct meer dan een half miljoen mensen geholpen, mensen die nu niet of nauwelijks kunnen rondkomen. Het aantal 'werkende armen' nam het afgelopen jaar zelfs toe met 27.000 mensen. Maar een verhoging van het minimumloon kan een veel breder effect hebben en ervoor zorgen dat alle lonen omhoog gaan. Ook betekent het vanwege de koppeling een zelfde verhoging van de uitkeringen.

De SP wil het voorstel voor het ophogen van de lonen onder andere betalen door een verhoging van de vermogensbelasting. Van Dijk: 'Een verhoging van het minimumloon zorgt voor een eerlijker verdeling van de welvaart en heeft een opwaarts effect op de andere lonen, wie kan daar tegen zijn?'

Hoewel de economie fors blijft groeien en er een recordaantal vacatures zijn, stijgen de lonen amper mee. Sterker nog, in vergelijking met de prijzen zijn ze zelfs gedaald. De reactie van economen hierop is veelzeggend. ‘Raadselachtig’ zegt de één. ‘Niet te verklaren volgens de economische normen,’ zegt de ander. Wat kunnen we hieruit concluderen? De economische normen deugen niet. Tijd om die te veranderen met een gouden aandeel voor werkenden betogen Lilian Marijnissen en Mahir Alkaya.

Al dertig jaar wordt aan bedrijven alle ruimte gegeven om te streven naar winstmaximalisatie voor de aandeelhouders. Zo is de winstbelasting in dertig jaar gehalveerd. Ook zijn onzekere contacten de nieuwe norm geworden. De gedachte hierachter was dat winst voor de bedrijven goed is voor ons allemaal. De winsten rezen inderdaad de pan uit. De 75 grootste beursfondsen maakten nog nooit zoveel winst: 66 miljard in 2018. Tegelijkertijd merkten werknemers daar weinig van: zeventig procent van de totale winst belandde in de zakken van aandeelhouders. Tegelijkertijd groeide het aantal banen amper bij deze bedrijven. Sterker nog: bij de meeste van deze bedrijven loopt de werkgelegenheid terug.

Het is door deze cijfers dat de neoliberale economen nu met de handen in het haar zitten. Want groeiende winsten blijken helemaal geen garantie voor groeiende welvaart voor iedereen. En ook voor bedrijven zelf kan een eenzijdige blik op aandeelhouderswaarde schadelijk zijn. Het is daarom tijd om de balans tussen kapitaal en arbeid te herstellen. Zonder werkenden is er geen winst. Is het dan ook niet rechtvaardig dat ze daar hun eerlijke deel van op kunnen eisen?

Winstdeling en zeggenschap als tegenhanger van de almacht van aandeelhouders.

Wij nemen daarom het initiatief voor een “gouden aandeel” voor werkenden. Bij elk bedrijf in Nederland met meer dan 100 werknemers krijgt de werknemersvereniging een niet verhandelbaar aandeel. Dat aandeel geeft de werknemers recht op inspraak bij ingrijpende beslissingen van het bedrijf en recht op winstdeling. Zo kunnen overnames, fusies en exorbitante salarisverhogingen voor de bedrijfstop niet meer plaatsvinden zonder toestemming van de werknemers. Dat geeft niet alleen meer betrokkenheid bij het werk, het zal bedrijven ook dwingen hun werknemers fatsoenlijk te belonen. Het gouden aandeel geeft ook recht op winstdeling. Zo profiteren werknemers mee wanneer er dividend wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders. Elke werknemer krijgt een even groot deel van deze winstuitkering. Het minimumpercentage leggen we vast in de wet. Vakbonden kunnen altijd een hoger deel uit onderhandelen, als daar ruimte voor is.

Winstdeling en zeggenschap als tegenhanger van de almacht van aandeelhouders. Van veertig jaar feest voor de enkeling aan de top, naar een eerlijk deel voor iedereen. Geen dictaten uit de directiekamer maar democratisering van het werk. Zo zetten we een eerste stap op weg naar een nieuwe, rechtvaardige economie.

Dit opiniestuk verscheen in het Algemeen Dagblad op 14-06-2019.

Hoe kan het dat de lonen al sinds de jaren 70 achterblijven bij de economische groei? En wat kunnen we daaraan doen? Op donderdag 13 juni organiseren we hier een symposium over. Meld je nu snel aan!

Dit symposium vindt plaats op een historische plek, namelijk in Wassenaar. Daar werd in 1982 het Akkoord van Wassenaar gesloten, waarin werkgevers en vakbonden besloten tot loonmatiging in ruil voor arbeidstijdverkorting.

Is het geen tijd voor een nieuw Akkoord van Wassenaar maar dan wel precies andersom: voor een loongolf in plaats van loonmatiging?

Op het symposium spreken interessante gasten uit binnen- en buitenland, zoals:

Michael Crosby (Fight For Fifteen)

Bas Butler (DNB)

Martin Visser (journalist De Financiële Telegraaf)

Rodrigo Fernandez (onderzoeker)

Menno Middeldorp (hoofdeconoom Rabobank)

Ewald Engelen (hoogleraar financiële geografie UvA)

Han Busker (voorzitter FNV)

Peter Hein van Mulligen (hoofdeconoom CBS)

Khadija Tahiri (President FNV Schoonmaak)

Martine, Jan en Eline vertellen over hoe het is om rond te komen van een minimumloon.

De presentatie is in handen van Lilian Marijnissen.

Dit wil je niet missen! Meld je daarom snel aan.

Wanneer: donderdag 13 juni 2019, start 19.30u (inloop vanaf 19.00 uur).

Waar: Kasteel Oud Wassenaar, Park Oud Wassenaar 1.

Door Esther-Mirjam Sent op 29 mei 2019 Delen  

Fractievoorzitter Esther-Mirjam Sent stelde veel kritische vragen en liet ook het sociaaldemocratische alternatief zien. Op dinsdag 28 mei wordt er gestemd en gaan wij proberen deze wet tegen te houden.

Mensen willen zeker zijn van vast werk met een fatsoenlijk salaris. Goed werk is de basis voor een goed leven. Het is je inkomen en je toekomst. Het is erbij horen en plezier hebben met je collega’s. Goed werk met een vast salaris is daarom heel belangrijk.

Goed werk is de basis voor een goed leven.

Helaas is die zekerheid sinds de jaren negentig langzaamaan minder geworden. Inmiddels heeft Nederland een van de meest flexibele arbeidsmarkten van Europa. Veel mensen hoppen van baan naar baan, van nul-urencontract naar gedwongen zelfstandigheid. Dit biedt geen perspectief op een zeker inkomen. Bovendien bouw je geen pensioen op voor later.

Kortom, de arbeidsmarkt is uit balans. En daarbij is de flexibiliteit ook ongelijk verdeeld. Ben je jong, laagopgeleid, vrouw of heb je een migratieachtergrond, dan heb je meer kans op een flexibel contract. Waar flexibele arbeid een goede oplossing kan zijn voor bepaalde situaties, wordt het ingericht als structurele invulling van wat normale vaste banen horen te zijn. Zo ontstaat er onzeker werk, dat minder betaalt en waar minder in wordt geïnvesteerd.

Een wet die de broodnodige balans op de arbeidsmarkt zou herstellen, is dus hard nodig. Om zzp’ers te beschermen tegen ziekte en arbeidsongeschiktheid. Om schijnzelfstandigheid tegen te gaan en de belastingvoordelen voor zzp’ers aan te pakken. Maar de wet die het kabinet heeft gemaakt, doet hier allemaal niets aan. Onaf, onduidelijk en teleurstellend; dat was niet alleen mijn oordeel, maar ook het oordeel van bijna alle wetenschappers die we als Eerste Kamer hebben bevraagd.

Een wet die de broodnodige balans op de arbeidsmarkt zou herstellen, is dus hard nodig.

De wet zorgt namelijk voor meer onzekerheid. Allereerst wordt de ontslagbescherming uitgekleed. Het wordt makkelijker om mensen te ontslaan en de transitievergoeding wordt lager en gemaximeerd. Daarnaast wil het kabinet het weer mogelijk maken om drie jaar in tijdelijke dienst te zijn, waardoor werknemers minder snel een vast contract krijgen. Er zitten ook wel positieve kanten aan de wet, zoals dat het kabinet de premie voor vaste contracten wil verlagen om zo deze contracten aantrekkelijker te maken voor werkgevers en dat er strengere eisen komen voor oproepcontracten. Maar ook daar zouden wij liever nog wat ambitieuzer zijn en minder uitzonderingen toestaan.

De PvdA wil de flexibilisering van onze arbeidsmarkt tegengaan. Zekerheid moet weer de norm worden. Gijs van Dijk heeft in de Tweede Kamer al een aantal sociaaldemocratische voorstellen gedaan en wij hebben daar nog twee voorstellen aan toegevoegd.

Allereerst willen we dat alle zelfstandigen ook een minimumdekking moeten krijgen tegen ziekte en arbeidsongeschiktheid. Hiermee beschermen we zzp’ers en wordt het ook betaalbaarder om verzekerd te zijn. Zzp’ers zijn nu vaak 20 tot 25 procent goedkoper, wanneer ze geen pensioen opbouwen en de kosten daarvan niet in hun tarieven doorberekenen. Dat is oneerlijke concurrentie en drukt de lonen.

Zelfstandigen moeten ook een minimumdekking krijgen tegen ziekte en arbeidsongeschiktheid.

Ten tweede willen we de platformeconomie meer aan banden leggen. Digitale werkplatformen, zoals Uber, Temper en Roamler, zouden ertoe kunnen leiden dat het aantal zzp’ers in Nederland de komende jaren enorm toeneemt. Niet alleen uitzendkrachten, maar ook werkenden in kortdurende en oproepcontracten kunnen op grote schaal op een zzp-platform terecht komen. Veel van deze mensen zouden veel liever een vast contract krijgen.

Het debat in de Eerste Kamer was helaas nog teleurstellender dan het wetsvoorstel zelf. Hoewel er forse kritiek was op het wetsvoorstel, werd het duidelijk dat de coalitiepartijen hadden afgesproken hiervoor te stemmen. De VVD en het CDA dienden een motie in om ‘voor de zomer van 2019’ (dat is dus binnen een maand!) alsnog met zzp-beleid te komen. Wat ons betreft had dat juist een belangrijk onderdeel moeten zijn van deze wet en kan dat niet achteraf nog gerepareerd worden. Als we deze wet kunnen tegenhouden, dan kan het kabinet gaan werken aan een wet die écht balans brengt op de arbeidsmarkt.

Vice-Fractievoorzitter

Werkenden hebben amper iets gemerkt van de economische groei tussen 2007 en 2017, concludeert het CBS. Dat is helaas niet nieuw: Al veertig jaar hebben de meeste mensen amper meer te besteden. SP-leider Lilian Marijnissen wil het tij keren door het minimumloon te verhogen.

In Den Haag jubelen politici nog altijd dat ons land sterk uit de crisis is gekomen. Wie zich blindstaart op de economische groeicijfers heeft inderdaad alle reden tot juichen. Maar wie kijkt waar dat verdiende geld terechtkomt, kan niet anders dan concluderen dat dit gejubel misplaatst is.

De samenleving profiteert namelijk nauwelijks van de groeiende koek. Zo verdubbelde de winst van de 75 grootste beursfondsen de afgelopen vijf jaar tot maar liefst 66 miljard euro. Maar het waren vooral de aandeelhouders die profiteerden: zeventig procent van de winst belandde in hun zakken. Krijgen de aandeelhouders meer, dan verdienen werkenden minder. Ging in de jaren zeventig nog 92 cent van elke verdiende euro naar werkenden, inmiddels is dat nog maar 74 cent.

Dit is het rauwe kapitalisme ten voeten uit. Ondertussen gaat het kabinet verder op deze weg. De winstbelasting voor bedrijven wordt met vier miljard verlaagd. De boodschappen, de zorgpremie en de energierekening voor mensen worden duurder. Feest voor de allerrijksten, stilstand voor de rest.

Na veertig jaar is het voor werkenden hoog tijd om hun eerlijke deel op te eisen. De bedrijven kunnen hun torenhoge winsten nooit maken zonder het werk van de werknemers. Het is dus volkomen terecht dat ze daar een fatsoenlijk loon voor terugkrijgen. Het moet vanzelfsprekend worden dat als de economie groeit, iedereen daar voordeel van heeft in plaats van alleen de mensen die het toch al goed hebben.

In de Verenigde Staten strijden thuiszorg- en horecamedewerkers, schoonmakers en beveiligers voor een verdubbeling van het minimumloon: de fight for fifteen. In het meest kapitalistische land ter wereld werden ze aanvankelijk voor gek verklaard. Een verhoging van het minimumloon was vloeken in de kerk. Maar inmiddels is in meerdere staten het minimumloon verhoogd naar 15 dollar per uur. Uit onderzoek is ook nog eens gebleken dat deze verhoging geen banen heeft gekost.

In Nederland kondigde de FNV een campagne aan om het minimumloon te verhogen. Wij steunen dat van harte. Voor politiek Den Haag breekt nu het moment aan om kleur te bekennen. Binnenkort spreekt de Tweede Kamer over onze initiatiefnota om het minimumloon met tien procent te verhogen. Een eerste stap om de balans tussen arbeid en kapitaal te herstellen en bovenal een loongolf tot stand te brengen. Want als de laagste lonen omhoog gaan, zal dit een stuwend effect hebben op alle lonen en uitkeringen.

De keuze voor het kabinet is dus simpel: blijft het jubelen over de economische groei die in de zakken van de economische elite belandt of heeft het oog voor de samenleving? De SP is duidelijk: kies voor rechtvaardigheid en verhoog de lonen. Na veertig jaar wordt dat de hoogste tijd.