Poliflw

Vandaag presenteerden de onderhandelaars van de VVD, D66, GroenLinks, CDA en PvdA hun coalitieakkoord. Van de 35 miljoen euro die het vorige college jaarlijks zou gaan bezuinigen op de WMO en jeugdzorg,  blijft met het nieuwe coalitieakkoord 24 miljoen staan. De SP fractie is blij dat er minder hard en kil wordt bezuinigd, maar blijft bezorgd over de gevolgen voor zorgbehoevenden en kwetsbaren in onze stad. SP-fractievoorzitter Lesley Arp: ‘Met de verhoging van de ozb belasting verzacht het nieuwe college het leed, maar de slingers kunnen nog niet uit. De gevolgen voor zorgbehoevenden blijven ongewis.’

Wethouder Zorg Kavita Parbhudayal herhaalde tijdens de presentatie van het coalitieakkoord haar gebruikelijke mantra: iedereen in Den Haag kan blijven rekenen op de zorg die hij of zij nodig heeft. Arp is er niet gerust op: ‘Bij de vraag hoe de wethouder wil gaan bezuinigen zonder te snijden in noodzakelijke zorg, komt Parbhudayal  telkens niet veel verder dan het aanpakken van fraude en meer wijkgericht werken. Of men hier daadwerkelijk ruim 20 miljoen per jaar mee kan besparen zonder dat zorgbehoevenden hier onder zullen lijden blijft de grote vraag. Hier zullen wij scherp op blijven.’

Wel ziet de SP duidelijk dat er is geluisterd naar de oppositie bij de totstandkoming van het coalitieakkoord. Zo wordt het SP voorstel om door middel van het verhogen van de boetes de capaciteit van de pandbrigade uit te breiden overgenomen en is er bij de paragraaf over duurzaamheid ook aandacht voor energiearmoede. Arp: ‘De door het nieuwe college voorgestelde extra impuls voor sociale woningbouw is hard nodig en ondersteunen we van harte. Maar we moeten de huurders die nu kampen met achterstallig onderhoud niet vergeten. Nog teveel Haagse huurders hebben last van vocht en schimmel in hun woningen, met alle daarmee gepaard gaande gezondheidsrisico’s. Wij verwachten hierop een ambitieuze aanpak van de nieuwe wethouder wonen.’

Voor de SP is van belang dat het nieuwe college snel aan de slag gaat en de verbinding zoekt met de stad. Arp ziet dat veel bewoners en ondernemers zich de afgelopen maanden geen raad wisten met de politieke onrust in de stad. Arp: ‘Wij verwachten dan ook dat de coalitie snel in gesprek gaat met bewoners en ondernemers die wachten op een aanpak van hun problemen, maar vanwege de crisis in het IJspaleis in de wacht zijn gezet. De marktkooplieden van de Haagse Markt, de ondernemers in het te slopen bedrijfsverzamelgebouw De Kazerne en Moerwijkers die strijden tegen rattenoverlast zijn slechts enkele voorbeelden hiervan.’

Tot slot neemt het nieuwe college alvast een voorzet op de besteding van de Eneco aandelen. Arp: ‘Voor de SP heeft altijd voorop gestaan dat Eneco nooit verkocht had mogen worden, juist in tijden van energietransitie. Nu dit toch dreigt te gebeuren en het nieuwe college staat te springen om de miljoenenopbrengst uit te geven, willen wij wel dat de raad betrokken wordt. De beslissingen die we hierover maken zullen nog decennialang  hun uitwerking hebben.’

Een week geleden werd bekend dat Eneco verkocht zal worden aan het Japanse Mitsubitshi voor 4,1 miljard. De Haagse aandelen van Eneco zouden goed zijn voor 680 miljoen euro. De onderhandelende partijen VVD, D66, GroenLinks, CDA en PvdA lijken gretig om het geld uit geven, bijvoorbeeld aan de energietransitie. De SP roept de nieuwe coalitie op om de besteding van de Eneco-miljoenen te koppelen aan een Haagse banengarantie.

SP-fractievoorzitter Lesley Arp: ‘Er wachten in Den Haag veel mensen op een kans om weer aan het werk te komen. Door de energietransitie komen er veel banen in de bouw en installatietechniek bij. Als we aan bedrijven de voorwaarde te stellen dat zij Hagenaars aan het werk helpen, worden de Eneco-gelden via een omweg ook weer in Den Haag uitgegeven.’

Ook wil de SP dat de gemeente renovaties van woningcorporaties gaat voorfinancieren, zodat ook sociale huurders kunnen profiteren van de energietransitie. ‘Door de financiële problemen van de Haagse corporaties dreigen veel huurders nog jarenlang in slecht geïsoleerde en ongezonde woningen te zitten. Zij krijgen bovendien te maken met stijgende gasprijzen, terwijl zij zelf niet kunnen verduurzamen. De Eneco-gelden moeten daarom niet alleen ten goede komen aan de toekomstige bewoners van de Binckhorst en de dure woontorens in het centrum, maar juist ook aan de huidige huurders in bijvoorbeeld Den Haag Zuidwest’, aldus Arp.

Voorop staat voor de SP dat Eneco nooit verkocht had mogen worden. De gemeente loopt nu immers jaren aan dividendinkomsten mis. Daarnaast vraagt de energietransitie juist om meer grip op onze energievoorzieningen, in plaats van deze te verkopen aan multinationals die vooral uit zijn op winst. Arp: ‘Nu het ernaar uitziet dat Eneco helaas toch verkocht wordt, moeten de onderhandelaars zich wel realiseren dat je de opbrengst maar één keer uit kan geven. Wat de SP betreft moet deze ten goede komen aan Hagenaars die nog niet profiteren van de energietransitie.’

Bovenstaande voorstellen heeft Arp ingebracht tijdens haar gesprek met formateur Tom de Bruijn over het naderende coalitieakkoord. De SP zal zich de komende jaren hard blijven maken voor een sociale energietransitie.

Op 9 oktober heeft de Haagse SP-fractie gesproken met verkenner Tom de Bruijn over het nieuw te vormen stadsbestuur van Den Haag. Gezien de SP momenteel slechts een zetel heeft in de Haagse raad, vinden wij het niet meer dan logisch dat grotere oppositiefracties als eerste aan zet zijn om toe te treden tot het nieuwe college. Belangrijker is voor onze fractie dat er in het nieuwe coalitieakkoord op bepaalde thema’s andere keuzes worden gemaakt.

Zorg en jeugdhulp

Voordat het college bestaande uit Groep de Mos / Hart voor Den Haag, VVD, D66 en GroenLinks op 2 oktober klapte, presenteerde zij plannen om jaarlijks ruim 30 miljoen te bezuinigen op de zorg en jeugdhulp. Onacceptabel, vond de voltallige Haagse oppositie. Immers dreigen kwetsbare Hagenaars de dupe te worden van deze flinterdunne bezuinigingspolitiek. Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen deden oppositiepartijen daarom de oproep aan het college om deze structurele bezuinigingen te heroverwegen, door op zoek te gaan naar een alternatieve financiële dekking voor de tekorten. Nu het in de lijn der verwachtingen ligt dat meerdere oppositiepartijen zullen toetreden tot het nieuwe college, vindt de SP het niet meer dan logisch dat het nieuwe coalitieakkoord recht doet aan deze oproep.

Welzijnswerk

Niet alleen de voorgenomen bezuinigingen op de zorg en jeugdhulp hebben tot felle kritiek geleid vanuit de oppositie. Al sinds de presentatie van het coalitieakkoord ‘Stad van Kansen en Ambities’ hangt een aangekondigde miljoenenbezuiniging op het welzijnswerk als donkere wolk boven onze stad. Aangezien er in het verleden al fors is bezuinigd op het welzijnswerk, vindt de SP het zeer onwaarschijnlijk dat deze nieuwe miljoenenbezuiniging niet ten koste zou gaan van de kwaliteit. Veel welzijnswerkers weten bovendien nauwelijks wat hen te wachten staat. Ook is onduidelijk of de bezuiniging zal leiden tot de sluiting van buurthuizen. Wat de SP betreft alle reden voor het nieuwe college om ook deze bezuiniging te heroverwegen.

Verkoop van Eneco

De nieuwe politieke realiteit in Den Haag, zou wat de SP betreft ook nieuw licht moeten schijnen op de verkoop van Eneco. Inmiddels oud-wethouder Guernaoui botste meermaals met de raad over het verkoopproces, de geheimhouding en de duurzaamheidsvoorwaarden van de koper. Bovendien hangt de mogelijke verkoop van Eneco aan de fossiele reus Shell als een zwaard van Damocles boven de raad. De SP wil dan ook dat het verkoopproces van Eneco en de wijze waarop de raad hier voortaan over wordt geïnformeerd besproken wordt tijdens de onderhandelingen. Hiernaast moet een duidelijke voorkeur worden uitgesproken voor een echt duurzame koper. De SP is altijd tegen de verkoop van Eneco geweest omdat duurzaamheid om veel meer gaat dan euro’s: het gaat om de democratische zeggenschap over onze energievoorziening. Het minste wat de nieuwe coalitie in dit licht kan doen, is ervoor zorgen dat Eneco niet in handen komt van één van de grootste vervuilers ter wereld. 

Bovenstaande wensen hebben wij op 9 oktober kenbaar gemaakt aan de heer De Bruijn. Uiteraard zullen wij ook de andere aspecten van het nieuw te vormen coalitieakkoord kritisch tegen het licht houden. De SP hoopt op een integer stadsbestuur dat dicht bij de inwoners van onze stad staat en bereid is de belangen van kwetsbare Hagenaars voorop te stellen. Wij wensen de heer De Bruijn veel succes en wijsheid toe met zijn verkenning. 

De Haagse SP-fractie

 

      

Voorzitter, om te beschouwen moet je soms wat afstand nemen. Om het grote plaatje te kunnen zien. En vanaf een afstand bekeken leven wij in een rijk land. Volgens sommigen zelfs een ‘gaaf’ land. Maar voorzitter, wie vervolgens wat dieper inzoomt ziet ook waar een rijk land arm in kan zijn:

 

Een ruime verdubbeling van het aantal daklozen in tien jaar. Steeds meer mensen die wegzakken in het schuldenmoeras, en afhankelijk zijn van een bewindvoerder. Een almaar groeiende groep jongeren die onvindbaar is voor onze instanties. Ruim tienduizend zwakke ouderen die wachten op thuiszorg of een verpleeghuisplek, en hierdoor steeds vaker onnodig in het ziekenhuis belanden. En waar de onvoorspelbaarheid van elke maand een ander loonstrookje voor sommigen een avontuur is, leven veel lager opgeleide flexwerkers in een permanente angst om door de bodem te zakken.

 

Voorzitter, hoe leggen wij uit dat we inmiddels in een land leven waarin zelfs een baan geen garantie meer biedt voor een dak boven je hoofd? Maar vooral: hoe leggen wij dat uit als lokale politici? In een wereld die steeds flexibeler en grilliger wordt hebben raadsleden gelukkig nog één zekerheid. Namelijk dat zij altijd de collega’s aan ‘de overkant’ de zwartepiet toe kunnen spelen.

 

De verhuurderheffing, de decentralisaties, de participatiewet, de bezuinigingen op de GGZ… Soms praten we over deze landelijke maatregelen alsof het de Plagen van Egypte zijn. Rampspoed die over ons uit is gestort, waar wij zelf part noch deel aan hebben.

 

Voorzitter, dat landelijke keuzes ons diep raken in onze begroting, maar vooral in het dagelijks leven van onze inwoners, is natuurlijk een feit. Maar wanneer wij ons hierachter blijven verschuilen, riskeren wij een nieuwe ramp. Want is iemand die veel te lang wacht op een huurwoning minder boos na wat wazige woorden over de verhuurderheffing en Vestia-derivaten? Natuurlijk niet. En zolang politieke actie uitblijft, zal die woede zich verplaatsen. De SP spreekt geregeld bewoners uit kwetsbare Haagse wijken, die uit onmacht en frustratie maar ‘omlaag’ zijn gaan trappen. Naar de buurvrouw die haar land moest ontvluchten, of de buurman die uit een instelling komt en psychisch in de knoop zit. Want in een land waarin het steeds normaler wordt dat mensen moeten concurreren om basisbehoeften, slaat de solidariteit steeds meer om in wantrouwen. Wantrouwen in de politiek, maar ook wantrouwen in de ‘ander’.

 

Voorzitter, dan volstaat het niet langer om als gemeente te vervallen in een klaagzang over het Rijk. Wat onze inwoners nodig hebben is een activistisch stadsbestuur. Een stadsbestuur met de wil om tegen de stroom in te roeien, in het belang van alle inwoners van onze stad die nu buiten de boot vallen. En op punten kiest het college ook voor hun belang. Zo is mijn fractie blij met het vorig jaar gepresenteerde tien puntenplan om de problemen in de maatschappelijke opvang te lijf te gaan. En opgelucht zijn wij dat het armoedebeleid even ruimhartig blijft als onder het vorige college.

 

Maar de snoeiharde bezuinigingen op de zorg presenteren als natuurverschijnsel, dat is natuurlijk onze inwoners een rad voor de ogen draaien. Dat het college geen toverstafje heeft om het gapende gat in de zorgbegroting te dichten, dat kan ik mijn fractie begrijpen. Maar andere keuzes zijn wel degelijk mogelijk. En ja, dan kan de VVD misschien een paar jaar niet pronken met Den Haag als stad met de laagste woonlasten. En dan moet wethouder De Mos zijn selfie bij een dik gesubsidieerd topsportevenement misschien een keer verruilen voor een kiekje op een wijkbraderie. En dan moet hij zijn marketingmensen, die deze maand nog door de wethouder getrakteerd zijn op een avondje backstage bij de Party Animals, misschien toch maar aan de afgesproken bezuiniging van 1 miljoen per jaar houden. Want als kwetsbare zorgbehoevenden de dupe dreigen te worden van flinterdunne bezuinigingspolitiek, dan mag je toch wel verwachten dat de politieke scoringsdrift even op een lager pitje kan.

 

Kortom, als het om de miljoenentekorten op de Jeugd en Wmo gaat, is wat de SP betreft veel meer nodig dan een opgestoken hand bij het Rijk. Wij verwachten meer onderlinge solidariteit binnen de coalitie, om de pijn van zorgbehoevende Hagenaars te verzachten. De stap naar meer kleinschalige zorg in de wijk juicht de SP natuurlijk toe. Maar wat als aansturen op lichtere zorg, zoals mijn fractie verwacht, voor veel Hagenaars niet verantwoord blijkt? Geldt straks ook voor ouders en begeleiders van kwetsbare Haagse jongeren, net als vele ouderen voor hen, dat zij straks naar de rechter moeten stappen voor de nodige zorg? En wat als de aangekondigde scherpere tarieven voor jeugdhulp tot gevolg hebben dat de kwaliteit van de zorg in gevaar komt? Dendert de bezuinigingstrein dan door, of trekt er iemand aan de noodrem?

 

Voorzitter, tot slot wil ik graag stilstaan bij het dichtslibben van onze daklozenopvang. Zo zagen wij dit jaar een explosieve toename van dakloze gezinnen. Bij de behandeling van de Woonagenda van dit college ging veel aandacht uit naar de noden van de leraar, de agent, de verpleger: door de VVD liefkozend ‘de gewone Hagenaar’ genoemd. Terwijl wethouder Van Alphen in zijn laatste brief over de opvang terecht stelt: die dakloze, dat had ook u of ik kunnen zijn. En in diezelfde brief stond nog een rake uitspraak, namelijk dat uitbreiding van de sociale woningvoorraad keihard nodig is om dichtslibben van de opvang te voorkomen. Maar tegenover deze noodkreet staan de zalvende woorden van wethouder Revis, als hem gevraagd wordt waar die 30% sociale woningbouw blijft. ‘Gaat u maar rustig slapen, want op de lange termijn, gemiddeld, komt het wel goed.’ Onze fractie hoort graag van het college op welke termijn er genoeg sociale huurwoningen bij zijn gekomen om de uitstroom uit de opvang eindelijk op gang te krijgen. Want dak- en thuislozen, de grootste verliezers van falend woonbeleid, hebben niks aan vage vergezichten en halfzachte beloftes.

Kortom, de SP is ervan overtuigd: meer oog hebben voor de meest kwetsbaren in onze stad kan ook bij financiële tegenwind. Het is gewoon een kwestie van kiezen.

Welke woningen gaan we bouwen? Wie mag waar wonen? Dit zijn centrale thema`s die elk verkiezingsdebat terug blijven komen. De SP is debat na debat glashelder: de enorme wachtlijsten zijn voor betaalbare koopwoningen en sociale huurwoningen. Die moeten dan ook veel meer gebouwd worden, met hulp van de provincie! 

Al jaren is het streven van het Haagse stadsbestuur dat 30% van de nieuw te bouwen woningen in Den Haag sociaal moet zijn. En telkens weer blijkt deze ambitie, als puntje bij paaltje komt, een wassen neus. Een greep uit de resultaten van de afgelopen jaren:  2,2% sociale woningbouw in 2015, 6% in 2016 en 5% in 2017. Ook het nieuwe Haagse stadsbestuur houdt op papier vast aan 30% sociale woningbouw. En nu al ziet het ernaar uit dat dit streven voor de jaren 2018 en 2019 bij elkaar nog niet eens gehaald wordt. Het zal geen verrassing zijn wie de prijs betaalt voor deze politiek van boterzachte ambities. Zo moet de gemiddelde starter bijna vijf jaar wachten op een sociale huurwoning in Den Haag.

Terwijl de bouw van betaalbare woningen jaar op jaar achterblijft, grijpt het college naar schijnoplossingen om de krapte op de woningmarkt te bezweren. Zo krijgen bepaalde groepen uitverkorenen als het aan wethouder Boudewijn Revis (VVD) ligt voortaan voorrang op een sociale huurwoning, en wil men in Moerwijk aan de slag met de stigmatiserende Rotterdamwet. Het gevolg van deze maatregelen zal vooral zijn dat huurders tegen elkaar worden uitgespeeld.

Toegegeven: het kan nog vele malen asocialer. Kijk naar Rotterdam, waar het stadsbestuur zo’n vele duizenden sociale woningen in de stad wil slopen. Maar zolang grote steden de woningnood vertikken aan te pakken of zelfs moedwillig verergeren, zijn kwetsbare minima vogelvrij op de woningmarkt. Als moderne nomaden zullen zij zich moeten vestigen in de gemeente die hen nog wil herbergen. Terwijl wonen zoveel meer is dan enkel een dak boven je hoofd, maar ook het recht om te wortelen in een gemeenschap waar broodnodige voorzieningen - zoals een goede verbinding naar het werk - binnen handbereik zijn én waar je sociale netwerk is.

Alleen een sociaal en daadkrachtig provinciebestuur kan voorkomen dat mensen met een smalle beurs de speelbal worden van falend woningbouwbeleid. Wat de SP betreft houden we gemeenten streng aan hun bouwafspraken en worden betaalbare woningen als eerste gebouwd. Stevige maatregelen, zoals het opleggen van een bouwstop wanneer een gemeente vertikt sociaal te bouwen, moeten hierbij niet worden geschuwd. In tijden dat onze grote steden meer bezig lijken met het lokken van jonge hoogopgeleiden en expats dan het bestrijden van de woningnood, is een provincie die het lef heeft om gemeenten op de vingers te tikken harder nodig dan ooit.

In navolging van Amsterdam en Utrecht gaat de gemeente Den Haag ervoor zorgen dat nieuw te bouwen middeldure huurwoningen (met een huurprijs tussen de 720 en 950 euro) ook 20 jaar lang middelduur moeten blijven. Toch zat in de Woonagenda van wethouder Boudewijn Revis (VVD) een cadeautje voor de markt verstopt. Verhuurders mochten als het aan Revis lag al na tien jaar een verzoek indienen om middeldure huurwoningen te verkopen of duurder te maken. Dankzij een aangenomen SP-voorstel is er tijdens de behandeling van de Woonagenda in de raad korte metten gemaakt met deze mogelijkheid om woningen versneld duurder te maken.

SP-fractievertegenwoordiger Lesley Arp: ‘Waar SP-wethouders Laurens Ivens in Amsterdam en voormalig wethouder Paulus Jansen in Utrecht voorop liepen in het beteugelen van absurde huurstijgingen in de vrije sector, sukkelde Den Haag achter de andere grote steden aan. Mooi dat het Haagse stadsbestuur eindelijk hun voorbeeld volgt. Maar het was voor de Haagse SP een raadsel waarom wethouder Revis huurders van een middeldure woning mogelijk al na 10 jaar de hoofdprijs wilde laten betalen. Goed dat hij alsnog tot inkeer is gekomen.’

Liever had de SP in de Woonagenda nog stevigere afspraken gezien voor de bouw van middeldure én sociale huurwoningen, door de bouwambities voor verschillende prijscategorieën in bestemmingsplannen vast te leggen. Immers wordt de ambitie om 30% sociale huurwoningen te bouwen in Den Haag al jaren bij lange na niet gehaald. Hiertoe dienden de PvdA, Haagse Stadspartij en SP een gezamenlijk voorstel in, dat op onvoldoende steun kon rekenen. Ook betreurt de SP het dat de Woonagenda experimenten met flexibele huurcontracten en de stigmatiserende Rotterdamwet mogelijk maakt: maatregelen waarmee kwetsbare huurders tegen elkaar worden uitgespeeld op de woningmarkt zolang er een tekort is aan betaalbare woningen. Reden voor de SP om uiteindelijk tegen de Woonagenda te stemmen.

Op 16 januari debatteerde de commissie Ruimte van de Haagse gemeenteraad over de Woonagenda van het stadsbestuur. Partijen werden door verantwoordelijk wethouder Boudewijn Revis (VVD) uitgedaagd om met ideeën te komen. Een definitieve uitwerking van de woonplannen van het college moet nog komen. Wat was de inzet van de SP?

 

1. Geen extra voorrangsregelingen, geen flexhuur

Wethouder Revis lijkt de oplossing voor de grote druk op de betaalbare woningvoorraad vooral te zoeken in het schuiven met groepen mensen. Sommige van de geopperde voorrangsregelingen (zoals bijvoorbeeld het verloten van woningen voor starters) lijken op het eerste oog sympathiek. Maar zolang de voorraad sociale huurwoningen - en met name in het goedkopere segment - de komende jaren niet flink toeneemt, zullen deze maatregelen vooral een ‘verdeel en heers’-effect hebben. Groepen woningzoekenden zullen met elkaar moeten concurreren om de schaarse voorraad betaalbare woningen, en vooral kwetsbare minima zullen hierbij steeds meer het onderspit delven. Ook woningcorporaties en huurdersorganisaties zijn tegen de nieuwe voorrangsregelingen, en vrezen zelfs dat de wachttijd van andere woningzoekenden hierdoor zal oplopen. Wethouder Revis had echter geen boodschap aan hun kritiek.

Even kritisch is de SP op het voornemen om met flexibele huurcontracten te gaan werken. Hiermee krijgen jongeren, die ook vaak aangewezen zijn op flexbanen, een dubbel zo onzeker bestaan. Schrijnend was dat het college geen duidelijk antwoord had op de vraag wat er met flexhuurders gebeurt die bij het aflopen van hun huurcontract geen alternatieve woonruimte hebben.

2. Ambitieuzere aanpak middenhuur

De SP is blij dat Den Haag, in navolging van andere grote steden, eindelijk met een aanpak komt om nieuw te bouwen middenhuur-woningen (710 – 950 euro) ook middelduur te houden. Echter mist de nodige ambitie. Waar Amsterdam (met SP-wethouder Laurens Ivens) er naar streeft om deze woningen 50 jaar middelduur te houden, gaat Revis voor een termijn van 20 jaar. Bovendien schermt de wethouder nu al met de optie om middenhuur-woningen al na 10 jaar in de verkoop te doen. ‘Een cadeautje voor marktpartijen’, stelt SP fractievertegenwoordiger Lesley Arp. Revis heeft de SP toegezegd om zijn eigen ambities nog eens kritisch onder de loep te nemen.

Ook wil de SP dat het college onderzoekt of een gemeentelijk puntenstelsel ingevoerd kan worden voor middenhuur woningen. Hiermee kunnen we zorgen dat deze woningen ook op de langere termijn niet duurder mogen worden zolang de kwaliteit niet aanmerkelijk verbeterd is.

3. Geen gegoochel met bouwcijfers meer

Al jaren heeft de SP kritiek op het feit dat het stadsbestuur geen aparte ambities opstelt voor de bouw van sociale studentenwoningen (gebouwd door corporatie DUWO) enerzijds, en ‘gewone’ sociale huurwoningen anderzijds. Dit geeft een erg vertekend beeld van de daadwerkelijke bouwprestaties van het college. Zo bestond de helft van de sociale woningbouw die in 2017 in aanbouw is genomen uit 1 grote studentenflat achter station Hollands Spoor. Hierdoor hoefde het college veel minder sociale huurwoningen te bouwen om haar eigen ambities te halen. Wat de SP betreft moet het afgelopen zijn met dit soort gegoochel met cijfers, en moet het stadsbestuur vooraf heldere bouwambities formuleren.

4. Steun voor huurders die te duur wonen

Het aantal huurders van een corporatiewoning dat naar verhouding van hun inkomen te duur woont is tussen 2009 en 2015 verdubbeld. De SP maakt zich hier ernstige zorgen over. Daarom wil de SP dat het stadsbestuur onderzoekt of de gemeente, in navolging van Amsterdam, een woonkostenbijdrage voor deze huurders in het leven kan roepen. Hiermee krijgen zij meer ademruimte, waardoor de kans op schulden afneemt.

 

‘Ook de sociale woningbouw wordt steeds duurder in onze stad’, concludeerde wethouder Revis (wonen, VVD) onlangs in een commissiedebat. Hoewel de onlangs gepresenteerde Woonagenda van het college veel aandacht besteedt aan de woonbehoeften van de middenklasse, ontbreken maatregelen om dit schrijnende probleem aan te pakken. ‘Bovendien zoekt wethouder Revis de ‘oplossing’ voor de woningnood vooral in het voortrekken van bepaalde groepen, waardoor woningzoekenden tegen elkaar uitgespeeld dreigen te worden. Zolang er geen broodnodige betaalbare woningen bijkomen dreigen kwetsbare minima langzaam maar zeker de stad uit te worden geduwd’, aldus SP fractievertegenwoordiger Lesley Arp.

Veel sociale huurwoningen die vandaag de dag in de onze stad wordt gebouwd  worden verhuurd voor een prijs die net onder het maximum ligt dat corporaties voor een sociale huurwoning mogen vragen (711 euro per maand). Meer dan de helft van de sociale huurwoningen die in 2017 werden opgeleverd hebben een huurprijs tussen de 640 en 711 euro per maand. Ondertussen zijn veel sociale huurwoningen in onze stad verouderd en staan zij in de planning om opgeknapt of gerenoveerd te worden. Vaak gaan deze ingrepen gepaard met een huurstijging. Hierdoor komt de voorraad goedkope sociale huurwoningen steeds meer onder druk te staan.

De wethouder geeft aan dat het ‘op termijn’ de bedoeling is dat de corporaties 750 nieuwe sociale huurwoningen per jaar gaan bouwen. Hoe lang het gaat duren voordat de corporaties deze ambitie halen, is volstrekt onduidelijk. Ook is onduidelijk of studentenkamers die gebouwd worden door corporatie DUWO ook onder deze doelstelling vallen. De SP heeft er altijd voor gewaarschuwd dat de opname van studentenwoningen in deze doelstelling een vertekend beeld geeft, aangezien studentenkamers relatief makkelijker te bouwen zijn.

Schuiven met mensen als 'oplossing'

Opvallender is echter dat de Woonagenda geen oplossing biedt voor de dreigende afname van de voorraad goedkopere sociale huurwoningen - met een huurprijs onder de 640 euro -  in onze stad. Zo mist de SP een duidelijke strategie om deze voorraad op peil te houden nu nieuw te bouwen en opgeknapte sociale huurwoningen steeds duurder dreigen te worden, mede door de grotere aandacht voor duurzaamheid en het puntensysteem dat gehanteerd wordt door het Rijk. Wethouder Revis lijkt de oplossing voor de grote druk op de betaalbare woningvoorraad dan ook vooral te zoeken in het schuiven met groepen mensen. Zo krijgen starters en jongeren meer kans op slagen bij hun zoektocht naar een sociale huurwoning, krijgen mensen met een vast inkomen op basis van de ‘Rotterdamwet’ voorrang op een woning in Moerwijk  en worden alleenstaanden in een grote woning mogelijk geconfronteerd met huurverhogingen.  Ook wil de wethouder zogenaamde ‘onmisbare beroepsgroepen’ - zoals leraren, politieagenten en zorgpersoneel - voorrang geven op een sociale huurwoning.

Sommige van deze maatregelen lijken op het eerste oog sympathiek. Maar zolang de voorraad sociale huurwoningen - en met name in het goedkopere segment - de komende jaren niet flink toeneemt, zullen deze maatregelen vooral een ‘verdeel en heers’-effect hebben. Groepen woningzoekenden zullen met elkaar moeten concurreren om de schaarse voorraad betaalbare woningen, en vooral kwetsbare minima zullen hierbij steeds meer het onderspit delven. Dat is uiterst wrang aangezien het aandeel werkende armen in ons land alsmaar toeneemt. In haar economische beleid zet het huidige stadsbestuur stevig in op de sectoren toerisme en horeca. Juist deze sectoren grossieren in het gebruik van flexcontracten en laagbetaalde arbeidskrachten. Zolang er geen werk gemaakt wordt van de bouw van broodnodige woningen in het allergoedkoopste segment, lijkt de boodschap van het stadsbestuur aan deze mensen: jullie mogen hier maar al te graag komen werken, maar wonen doen jullie maar elders.  

Op 26 september debatteerde de gemeenteraad op verzoek van de SP over het afblazen groepswonen-project voor ouderen aan het Westhovenplein (Moerwijk-Zuid). Afgelopen zomer werd bekend dat woningcorporatie Arcade plotseling de stekker uit dit project had getrokken. Arcade beriep zich op een gebrek aan belangstelling, maar uit de inbreng van de insprekers - onder andere het Centrum Groepswonen, dat mede verantwoordelijk was voor de uitvoering van het plan, en de Pit van Moerwijk - bleek dat er nog volop kansen waren om belangstellenden te werven. ‘Het is ronduit bizar dat Arcade tot dit besluit is gekomen zonder eerst om de tafel te gaan met Centrum Groepswonen’, stelt SP fractievertegenwoordiger Lesley Arp. ‘Een derde van de aanmeldingen was immers al binnen en er lagen concrete plannen voor promotie. Wij verwachten dat het stadsbestuur zich snel inzet voor een alternatief voor dit project in Escamp.’  

Het afgeblazen groepswonen-project maakte onderdeel uit van een groter bouwproject aan het Westhovenplein, dat ruim 60 sociale huurwoningen en 120 zorgappartementen omvat. Later is besloten één woontoren aan te bieden als groepswonen-project, in samenwerking met Centrum Groepswonen. Nu dit van de baan is worden deze woningen op de normale manier aangeboden via Woonnet Haaglanden.

In 2016 pompte het stadsbestuur 600.000 euro uit het budget voor betaalbare woningbouw in dit bouwproject. Afgelopen voorjaar trok ontmoetingsplek de Pit van Moewijk aan de bel bij de politiek, toen bleek dat een deel van de huurwoningen voor 710,68 euro per maand zou worden aangeboden door Arcade. Dit is het absolute maximum wat een corporatie voor een sociale huurwoning kan vragen. Arp: ‘Onbegrijpelijk, aangezien dit project juist het doel had om ouderen in Moerwijk een kans te bieden om zo lang mogelijk in hun geliefde wijk te blijven wonen. Juist in deze wijk was een lagere huurprijs dan veel logischer geweest.’ Helaas kon verantwoordelijk wethouder Revis (VVD) hierop alleen reageren dat Arcade zich met deze huurprijs formeel aan de afspraken hield die met het vorige stadsbestuur waren gemaakt.

Arp: ‘Arcade vraagt voor meer dan de helft van de woningen aan het Westhovenplein het onderste uit de kan. Dit brengt met zich mee dat voor alleenstaanden een aanvullende inkomenseis van 27.000 euro per jaar geldt. Voor sommige geïnteresseerden waren de woningen hierdoor simpelweg onbetaalbaar.’ De SP vindt het niet doorgaan van het groepswonen-project nog altijd een gemiste kans. ‘Wel is het mooi dat de wethouder positief gereageerd heeft op verzoek van de SP om voortaan vooraf duidelijkere afspraken te maken met corporaties over de te vragen huurprijzen. Zeker als de stadsbestuur bouwprojecten steunt met geld voor betaalbare woningbouw, verwachten we dat zij de regie houdt op deze projecten. Hier gaat de SP het college de komende tijd scherp op houden’, aldus Arp.

Vandaag presenteerden Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks het coalitieakkoord ‘Den Haag, Stad van Kansen en Ambities’. SP fractievoorzitter Hanne Drost: ‘Gezien de spierballentaal in de campagne is het een vrij mild coalitieakkoord geworden. Opmerkelijk is dat de koers van het vorige stadsbestuur op veel terreinen in stand blijft. Het is dan ook een gemiste kans dat het nieuwe college niet extra inzet op meer betaalbare woningen en extra werkgelegenheid voor vakmensen. Alleen door hier fors op in te zetten houden we onze stad de komende jaren toegankelijk voor iedereen. Op de zorg wordt de komende jaren 30 miljoen bezuinigd, een onbegrijpelijke keuze!’

Toch bevat het coalitieakkoord ook plannen die de SP tot tevredenheid stemmen. Zo wordt er niet getornd aan het armoedebeleid en krijgt het midden- en kleinbedrijf meer kansen om te profiteren van gemeentelijke plannen. Ook worden er stappen gezet naar een klimaatneutraal Den Haag in 2030.

Lees hier de eerste reactie op de plannen in het coalitieakkoord:

Wonen

Dat de norm van 30% sociale woningbouw niet wordt losgelaten door het nieuwe college is in beginsel positief, maar weinig ambitieus met oog op de opgelopen wachtlijsten. Bovendien ging ook het afzwaaiende college uit van de 30%-norm, maar faalde zij er jaar op jaar in om deze te halen. Het is teleurstellend dat het nieuwe stadsbestuur niet de bouwambities toont die nodig zijn om de wachtlijsten terug te dringen. Het coalitieakkoord biedt bovendien ruimte om de Rotterdamwet toe te passen in aangewezen gebieden. Hiermee kunnen mensen die aan bepaalde sociaal-economische kenmerken voldoen voorrang krijgen op een woning. Onderzoek heeft uitgewezen dat de Rotterdamwet geen aantoonbaar positief effect heeft gehad in de stad waarnaar zij vernoemd is. Bovendien werkt deze wet uitsluiting en stigmatisering in de hand. Wat de SP betreft alle reden om dit heilloze experiment niet te importeren naar Den Haag.

Zorg

Over de zorg in Den Haag maken wij ons grote zorgen. In het begin waren wij dan ook redelijk opgelucht toen we lazen dat er niet wordt beknibbeld op de thuiszorg en de afschaffing van de eigen bijdrage voor begeleiding en dagbesteding blijft bestaan. Helaas kunnen wij nog niet lezen dat het nieuwe systeem van herindiceren in de thuiszorg, wordt teruggedraaid. De toegankelijkheid van de zorg is de afgelopen jaren niet altijd vlekkeloos geweest, dus het is verstandig dat hier stappen in worden gemaakt. Eenzaamheid heeft prioriteit en dat is zeker nodig, want dit is een groeiend probleem in Den Haag. Onbegrijpelijk is dan ook de keuze om 30 miljoen te bezuinigen op welzijnsbudgetten. Wij zijn dan ook benieuwd hoe de coalitiepartijen dit kunnen verantwoorden tegenover de raad en de kiezers.

De doorstroming van mensen in de nachtopvang als ook bij de jeugdhulp staat onder druk. De belangrijkste oorzaak hiervan is een tekort aan betaalbare woningen. De nieuwe coalitie spreekt in het akkoord over voldoende woningen voor een betere doorstroming, daar zullen wij de komende jaren op blijven hameren en hopen dat deze doorstroming zal verbeteren. Een ander lichtpunt is dat de winteropvang eindelijk permanent open blijft en de nachtopvang met bijbehorende begeleiding zal worden verbeterd.

Sociale zaken

Het nieuwe college wil jaarlijks 500 mensen extra uit de bijstand krijgen. Een mooie ambitie, mits deze uitgaat van respect en maatwerk voor de werkzoekende. Over de manier waarop het nieuwe college dit plan wil uitvoeren is nog veel onduidelijk. Verdringing van echte banen en werk onder het minimumloon zijn wat de SP betreft de komende jaren uit den boze. De SP zal bij de nieuwe wethouder sociale zaken aandringen op een menselijke uitvoering van de Participatiewet.

Economie

De SP is blij om te zien dat het MKB een grotere rol zal krijgen in het economisch beleid van de gemeente Den Haag. Waar het afgelopen college zich met name richtte op banen aan de top, zien we nu in ieder geval al een genuanceerder beeld. Het college wil in zijn aanbestedingen en zijn inkoopbeleid meer ruimte bieden aan het lokale MKB, een lang gekoesterde wens van de SP. Helaas heeft de coalitie weinig aandacht voor banen voor vakmensen. Het collegeakkoord geeft geen aanknopingspunten voor hoe de gemeente bij wil dragen aan de op handen zijnde tekorten in de zorg, de bouw en de installatietechniek. Dat mensen met een universitaire diploma een baan in Den Haag kunnen krijgen, daar hoeven wij ons ook bij dit college geen zorgen om te maken, maar of er in onze stad in de toekomst genoeg vakmensen te vinden zijn, blijft maar zeer te vraag. Hiernaast maken wij ons zorgen over de precieze invulling van de nieuwe afspraken met zorgenkind ‘The Hague Security Delta’. Tot onze verbazing lijkt het nieuwe college zelfs bar weinig geleerd te hebben van dit politieke debacle, en wil doodleuk een ‘Legal Delta’ op gaan zetten.

Sport

Het is belangrijk dat kinderen genoeg bewegen en dat dit ook voor iedereen mogelijk. We zijn dan ook blij dat dit is opgenomen in het coalitieakkoord. Mensen met een beperking worden hierbij niet vergeten. Schoolzwemmen is ook erg belangrijk in een waterrijke stad als Den Haag en wij zijn blij dat het stimuleren van schoolzwemmen prioriteit blijft. Wat de SP betreft ligt de prioriteit echt bij kleinschalige en toegankelijke sportvoorzieningen.

Cultuur en Spuiforum

Cultuur moet voor iedereen toegankelijk zijn en de mogelijkheid om met de Ooievaarspas muziekles te volgen en een instrument te huren zien wij als een goede stap. De cultuurankers zijn belangrijk voor vele wijken en dit beleid wordt voortgezet. Het Spuiforum zal conform de vastgestelde uitgangspunten en randvoorwaarden worden afgerond. Dit betekent dus dat er geen extra geld naar het Spuiforum gaat. Wij zullen het college hieraan houden.

Onderwijs

Het lerarentekort is een groot probleem en het is goed om te zien dat het coalitie dit probleem onderschrijft. Conciërges en klassen- of onderwijsassistenten zijn zeer belangrijk hierbij. Ook wordt er veel gesproken over het tegengaan van discriminatie, alleen is nog niet duidelijk hoe dus dat wachten wij graag af. Positief is dat het nieuwe college gaat investeren in de aanpak van laaggeletterdheid.

Vluchtelingen

De SP steunt de ambitie om grootschalige groepslocaties voor statushouders tot het verleden te laten behoren. Deze zijn immers niet bevorderlijk voor de integratie. Het feit dat statushouders voortaan grotendeels via de woningcorporaties worden gehuisvest, is wat de SP betreft een extra reden om fors in te zetten op meer sociale woningbouw. Ook juicht de SP toe dat het nieuwe stadsbestuur verder wil met de Bed-Bad-Brood-regeling. Wel zou deze wat de SP betreft gepaard moeten gaan met de vierde ‘B’ van begeleiding.

Doubletstraat

De SP steunt de sluiting van de Doubletstraat alleen als er een goede alternatieve locatie komt in overleg met de sekswerkers. Of de beoogde locatie daarvoor geschikt is, moet nog bezien worden. Hopelijk gaat het nieuwe college in nauw overleg met sekswerkers kijken naar de beste oplossing om hun werksituatie te verbeteren

Eneco

Met de verkoop van Eneco levert het college zijn zeggenschap over de duurzame koers van Eneco in. Onze eigen motor voor de energietransitie wordt uit handen gegeven. De jaarlijkse dividend inkomsten, die juist zo geschikt waren voor een structurele investering in duurzaamheid, worden ingewisseld voor de korte termijn dromen van de coalitie.

Bezuinigingen op gemeentepersoneel

Het nieuwe stadsbestuur wil de komende jaren 30 miljoen bezuinigen op de gemeentelijke organisatie. Het gemeentelijk personeel hangt hiermee veel onzekerheid boven het hoofd. Ondertussen breidt het college het aantal wethouders uit van 6 naar 8. ‘Om elkaar comfort te geven’, zo stelde Richard de Mos in de perspresentatie van de nieuwe coalitie. Wat de SP betreft zou het de nieuwe wethouders sieren als zij, uit solidariteit met het gemeentelijk personeel, een lagere beloning krijgen dan hun voorgangers.